>> HOMEpage

1.

Album amicorum van Suffridus Saarda. - 1604
Bevat talrijke inscripties o.a. van Franeker professoren, sommige met wapens, en biografische aantekeningen over de familie Staphorsius te Garijp, lopend van 1659-1719. Beschreven door H. Baerdt van Sminia in: De Vrije Fries; dl. 8, p. 231.
505 Hs
Album niet in oblong, maar in staand formaat.
Tentoongesteld: bijdrage van Bovethis ab Herbranda, uit Achtkarspelen, student in de letteren. Met adagium: Dulce bellum inexpertis (Zoet is de oorlog voor hen die hem niet hebben meegemaakt)

2.

Album amicorum van de broers Reynolt en Frederik van Inthiema, legerkapiteins. - 1613
Bevat 91 besch. pp. met namen en opdrachten uit de jaren 1613, 1614, 1622 en 1649, 19 gekleurde wapens en 1 ongekleurd.
Hs 716
Album niet in oblong, maar in staand formaat.
Tentoongesteld: bijdrage van Ernst Casimir Graff zu Nassau en van Wilhelm Fridrich zu Nassau, 1613 resp. 1649

Album amicorum van Wybrand Symonsz. de Geest. - 1614
Bevat namen, wapens en tekeningen van vele kunstbroeders van de vermaarde Friese schilder, verzameld in Nederland, Rome en Parijs.
Geschenk van jhr. Mr. J.M. van Beijma te Leeuwarden.
506 Hs
Band: zwart leer met goudstempeling (de initialen WS)
Tentoongesteld: bijdrage van Meyndert Pieterss Voscuijl: wapen en lofdicht op de Geest, Parijs 21 juni 1615

4.

Album amicorum van Hessel Dominicus Coumans Stickenbuyr, te Franeker. - 1628
Bevat o.a. inscripties van de Franeker professoren J. Maccovius, G. Pasor, A. Metius, M. Schotanus, M. Winsemius en A. Verhel; familieaant. tot 1887, o.a. betreffende: Coumans, De Blocq, Hesseling, Jansen, Keizer, Mellema
Hs 2
Tentoongesteld: bijdrage van Johannes Coumans, academiesecretaris, bij het vertrek van zijn broer naar Leiden, Franeker 29 mei 1629. Afgebeeld: bijdrage van Gale van Galama.

5.

Roorda-album. - 1631
"Stammbuch", wapenboek.
Hs 1316
Band: groen fluweel met zilveren beslag
Tentoongesteld: bijdrage van Orck van Doyem(a).

Album van Franciscus Hemsterhuis, filosoof, zoon van Tiberius. - 1661
Bruin marokijnen band met vergulde stempels, bevat 343 p., waarvan 112 verspreid beschreven, voorzien van handtek. van vele professoren en beroemde mannen, die Hemsterhuis zowel hier te lande, als in Duitsland, Engeland, Frankrijk en Italië leerde kennen.
507 Hs
Tentoongesteld: de bijdrage van zijn wettige broer Siboldus, de medicus, die hem een voorspoedige reis door Duitsland naar Padua wenst; Leeuwarden 12 september 1661.

7.

Album van Tiberius Hemsterhuis, hoogleraar te Amsterdam, Franeker en Leiden, die zorgde voor een herleving van de studie van het Grieks in Nederland. - 1701
Zwart marokijnen band met vergulde stempels, bevat 422 p., waarvan 58 zeer verspreid beschreven, aangelegd in 1701; bevat geen later inschrift dan 1706 en is ook niet buiten Groningen, Friesland en Holland gebruikt.
508 Hs
Tentoongesteld: bijdrage van de predikant Franciscus Valentijn, Dordrecht 6 november 1701, met Maleis, Arabisch en Perzisch.

Album amicorum Frederik Hessel/ Hobbe Unia van Burmania. - 1762
Hs 898
Het album is van Hobbe, de schuifdoos vermeldt de naam van Frederik en het jaar 1761.
Tentoongesteld: bijdragen van de Franeker studenten van der Ploeg en Tichelaar.

9.

Album amicorum Thomas van den Berg. - 1762
Bevat 35 beschr. pp. met namen en opdrachten in het Frans, Grieks, Latijn en Nederlands uit de jaren 1762, 1763, 1764, 1766, 1767, 1770 en 1782, 1 tek. en 1 gekl. wapen.
Hs 1800
Tentoongesteld: afscheidsgedicht van Jan Rutger van Oldenbarneveld voor de toekomstige consul van Messina; Elburg, 29 april 1770.

Album amicorum van Ludovicus Serrurier te Franeker. - 1764
5733 Hs
Tentoongesteld: bijdrage van de rechtenstudenten F.H. Muller resp. van B.J. MacGalcuddy ??? Lutteken, van het eiland Flevoland, voor hun huisgenoot; Franeker 1 december 1764

11.

Album amicorum van Gajo Andreae, med. cand. - 1767
Hs 286
Tentoongesteld: bijdrage van R. Bertling, stud. theol., resp. Rudolphus Witzenborgh, van Coevorden, eveneens theologiestudent; Groningen 23 april resp. 18 april 1768.

Album amicorum van Franciscus Rinia van Nauta. - 1767
Hs 915
Tentoongesteld: bijdrage van Is. du Luy, theol., en B. Hengevelt; Franeker 20 mei 1768.

13.

Album amicorum van Murk de Haan, Wynamiensis, ingeschreven als student te Franeker 16 Juni 1778.
Hs 23
Tentoongesteld: bijdrage van S. Teller uit Bolsward, 8 januari 1782.

Album amicorum van Herman Bernard A. van Kruissen. - 1779
Hs 287
Tentoongesteld: bijdrage van W. Meijerinck, Lingen 1 januari 1780.

15.

Album amicorum van Hajo Bangma, S.S.Th. studiosus. - 1780
Bevat 41 beschr. pp. met namen en opdrachten, 3 tek. en 1 muz. fac.
Hs 1023
Tentoongesteld: bijdrage van R.P. de Schiffart. Lit. Hum. Stud., Rinsumagesius Frisius; 20 (of 29?) mei 1782. Met aquarel van Tjaerdastate(?), de stins te Rinsumageest die in 1834 is gesloopt; de afbeelding kan ook geheel of gedeeltelijk fictie zijn.

Album amicorum van Aen (Arend) en Haye Mulder, kasteleins van het studenten-koffiehuis annex kolfbaan de Boniastins te Franeker - 1783
Het album bevat 169 p. inschrijvingen, bijna alle van studenten. - Met reg.
1097 Hs
Tentoongesteld: het titelblad, geschilderd door de rechtenstudent R.O. Nauta, met de attributen van het kolf- en het biljartspel. Randschrift: De weereld is een speeltoneel, elk speelt zijn rol, en krijgt zijn deel - R.O.N. anno 1783.
Lit.: Een kolfje naar zijn hand. In: De Tweebakstrommel, 13e jaargang, no. 10, december 1982, blz. 47-51.

17.

Album amicorum van Petrus Johannes Conradi. - 1796
Incompleet.
Hs 1484
Tentoongesteld: bijdrage van Jacobus Wesselius, SS. Th. Stud. Leovardia Frisius; Franeker 28 september 1796.

Album amicorum van Bokko Harman Habbema, predikant te Oenkerk - 1796
Bevat Lat. en Nederd. verzen voorzien van handtekeningen, vier tek. en twee papieren silhouetten.

509 Hs
Of de inliggende knipsels bij het album horen, is niet zeker.
Tentoongesteld: bijdrage van Syds T. Banga, Franeker 2 april 1797; met uitbeelding van de vriendschap: voor een vriend steek je je hand in het vuur; vriendschap voor het leven (vgl. zandloper en doodshoofd).

19.

Album van Gerard Hooft junior. - 18e eeuw. Zonder inscripties: de eigenaar is niet aan het gebruik toegekomen.
174 Hs
Band: rood marokijnleer met goudstempeling.
Waarschijnlijk van Gerrit Hooft, die al op zestienjarige leeftijd (24 maart 1766) secretaris van Amsterdam werd, maar op 28 december 1768 ongehuwd overleed. Deze Hooft was een uitstekend beoefenaar van de Neolatijnse poëzie blijkens Carmina juvenilia Gerardi Hooft junioris. Vgl. v.d. Aa, achtste deel, tweede stuk, blz. 1094.

Amicis ac fautoribus J.F.M. Herbell. - 1771
Album amicorum van Johann Fredrik Mauritz Herbell (1752-1819)
Hs 1820
Geschenk van de Stichting Vrienden van de Provinciale Bibliotheek
Tentoongesteld: bijdrage van H. Marmé, medailleur; Kleef, 29 augustus 1774.

21.

Poesie-album van Cornelia Witteveen. - 1857
Hs 1310
Tentoongesteld: band; gezien de spelling Poésie in Frankrijk gemaakt?

Poëzie-album van Renske Heeren, dochter van Jan Roelof Heeren, hoofd der school te Vrouwenparochie. - 1886
Hs 1809
Geschenk van S.J. van der Meer, Leeuwarden 1984
Tentoongesteld: bijdrage van neef D. Zijlstra resp. zus Grietje Zijlstra.

23.

Literatuur

Alba amicorum : vijf eeuwen vriendschap op papier gezet: het album amicorum en het poëziealbum in de Nederlanden / K. Thomassen eindred. ; met bijdragen van C. Bosters ... [et al.]. - Maarssen [etc.] : Schwartz-SDU, 1990. - 184 p. : ill. ; 26 cm
Uitg. naar aanleiding van de gelijknamige tentoonstelling in het Rijksmuseum Meermanno-Westreenianum/Museum van het boek in 's-Gravenhage van 8 juni t/m 11 augustus 1990. - Uitg. in samenwerking met het Rijksmuseum Meermanno-Westreenianum/Museum van het Boek. - Met lit. opg., reg., samenvatting in het Engels.

H. Baerdt van Sminia, Verslag van eenige alba amicorum uit de XVI en XVII eeuwen. In: Nieuwe Friesche Volksalmanak 6(1858), blz. 114-128; Overzigt van twee Alba Amicorum uit de XVIIde eeuw. In De Vrije Fries 8 (1859), blz. 62-76; Vervolg van het overzigt van de Alba Amicorum uit de XVIde en XVIIde eeuwen. Blz. 109-138; Vervolg van het overzigt van de Alba Amicorum uit de XVIde en XVIIde eeuwen. Blz. 209-240.

J. Bosma, Vijf Franeker studentenalba uit de tweede helft van de achttiende eeuw. In: Universiteit te Franeker 1585-1811: bijdragen tot de geschiedenis van de Friese hogeschool. Leeuwarden 1985. Blz. 191-205.
Vier van deze vijf alba bevinden zich in de PBF: Bangma, Conradi, Habbema, Rinia. Op blz. 204-205 een alfabetische lijst van inscriptoren.

De collectie alba amicorum van Van Harinxma thoe Slooten in de Koninklijke Bibliotheek / C.A.J. Thomassen. - 's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 1999

Twintig verzamelaars over hun hobby: Verzamelen is ook een kunst / Thomas Leeflang. - [Utrecht], Het Spectrum, [1982].
Blz. 64-69: Poëziealbums van Willie Kraaijeveld.

Poëzieplaatjes Uit de verzameling van Jan Bruch.
Uitgave Postgiro/Rijkspostspaarbank [1983].

Banden van vriendschap. De collectie alba amicorum Van Harinxma thoe Slooten / Yme Kuiper, Kees Thomassen. - Leeuwarden/Franeker, Fries Museum / Van Wijnen, 2001.
Het betreft de alba van Hiskia van Harinxma (overl. na 1623); Meynard Idzaerda (overl. 1618), jurist; Geertruydt van Engelsteedt (ca. 1583-1643); Homme van Harinxma (overl. 1604), jurist; Homme van Harinxma (1607-1663), jurist; Juw van Harinxma (1607 - na 1647); Pieter van Harinxma thoe Slooten (1610-1669), jurist; Kunera van Douma (overl. 1651); Juliana Roussel (overl. 1669); Joost van Ockinga (ca. 1580), jurist; Hans van Wyckel (1617-1659), jurist.

>> begin

Overzicht van de inhoud van het album amicorum van
Suffridus Saarda (1604-1607)

door M.H.H. Engels, Leeuwarden 2000 / internet 2003

>> begin

Inleiding

Het album amicorum van Suffridus Saarda maakt deel uit van de handschriftencollectie van de Provinciale Bibliotheek van Friesland en wordt bewaard onder signatuur 505 Hs. Het album valt op door zijn afwijkende formaat: het is niet oblong. Hoogte x breedte x dikte: 16 x 11 x 3 cm.

Het album bevat de vroegste bijdragen van Franeker professoren.

Suffridus Saarda = Album Studiosorum Academiae Franekerensis (afgekort ASF) 673, 10.10.1601, Suffridus Scipionis, Bolsverdiensis, art. et iur.; APF 11.2.1607, Suffridus Scipiades Saarda, Bolswardiensis, iur. (Promotie bij prof. Timaeus Faber, 11.3; vgl. Ahsmann); advocaat 30 mei 1609.

1-9 recto: familie-aantekeningen Staphorstius

4 recto: Anno 1613

Den 13den Novembris op een Saterdach smorgens voor 6 uyren is mijn l. huysvrouw Tetke Saarda, volgens haer w. vaders optekeninge geboren.

[11.2.1633 verloofd, 10.3.1633 getrouwd met Johannes Staphorstius? De laatste overleed 1652 of 1665 volgens Romein 389]

De albumbijdragen

>> begin

12 verso: Datum Franicker op Schij/ardemahuijs den laesten / Apprilii Anno 1604.

Carolus v. Sternsee

13 verso: [oorspr. afb. rechthoek met daarin ovaal; stukje van het opgeplakte resteert]

14 recto: Franequerae a^o 1607, 25 Aprilis,

Henricus Antonii Ner/denus

15 recto: wapen

24 Apr. 1607

Mar. Lycklama à Nyholt / I.C.

> Register scribenten Saarda >> begin

16 recto: gemarmerd

17 verso: [oorspr. afb., ovaal, opgeplakt]; of 17 recto?

18 recto: wapen

J. Sandius [tekst 17 verso; diens broer ASF 434, 9.5.1597, Fridericus Sandius, Arenacius, iur.]

Leovardiae 27 Septemb. / A^o 1604

19 recto: Sibrandus Lubbertus

Fran. a^o 1607, 26 April.

> Register scribenten Saarda >> begin

20 recto: wapen

Actum Lewerden den achten / augusti 1604

Hessel van Bootsma / dien olde [tekst 19 verso; 6.5.1601 ontv. gen. van Friesland, voordien sedert 1586 grietman van Idaarderadeel]

21 verso: [oorspr. afb., ovaal, ingeplakt: wapen Henricus Schotanus?]

tekst van S. Saarda 1605: ELEGIA / In obitum praeceptoris mei, qui manes invisens / manum ponere non potuit.

23 recto: Franekerae prid. Calend. / Maii A^o1607

R. Clingbijl Acad. pro tempore Rector

> Register scribenten Saarda >> begin

25 verso: gemarmerd

26 recto: Franequerae / pridie Calend. Mai a^o 1607

A. Metius

27 recto: [oorspr. afb., ovaal, opgeplakt]

28 recto: Sixtus Arcerius

Franekerae. Propridie Cal. Maii / MDCVII.

> Register scribenten Saarda >> begin

29 verso: [oorspr. afb., ovaal, opgeplakt]

31 recto: Lollius / Adama

Franekerae. An. MDCVII / XXVII Aprilis

34 recto: T. Faber J.C.

37 recto: Franicae A^o 1607 Maii 2

Rudolphus Artopaeus [ASF 843, 2.10.1604, Rudolphus Artopaei (Emdanus) ecclesiae Franek. pastor]

> Register scribenten Saarda >> begin

38 recto: 2. Maii anno 1607 / Franequerae

Henricus Beilanus

Ecclesiastes

41 recto: gemarmerd

46 recto: wapen [Sternsee?]

> Register scribenten Saarda >> begin

47 recto: anno / 1607 maii 2^o

Julius Dominicus ab Hottingha [vgl. ASF 956, 7.11.1606, Dominicus ab Hottingha, Frisius, iur.; ASF 951, 9.10.1606, Dominicus ab Hottingha, nobilis, phil.]

50 verso: gemarmerd

52 recto: Jacobus â Ghemmenich

ipsis Kalendis Maii / 1607

67 recto: gemarmerd

68 recto (tekst 67 verso): wapen

18. / Maii 1605

Bovethis ab Herb/randa M. Achker/spelano-Belga /
SS. ll. stud.
[ASF 570, 12.4.1600, Boetius ab Heerbranda, ex (...)]

> Register scribenten Saarda >> begin

76 verso: gemarmerd

83 recto: H. de Veno

91 recto: gemarmerd

100 verso: gemarmerd

101 recto: wapen

L. a Glins jun. / olim studiosus nunc miles [ASF 775,7.6.1603, Laso a Glins, Franeq., phil. et iur.]

112 recto: illustratie:
een student met lauwerkrans, bul en doctorstoga balanceert met Vrouwe Fortuna

Franecrae 10 Maii A^o 1607

Erasmus Andreas Grijph

> Register scribenten Saarda >> begin

117 recto: gemarmerd

118 recto: wapen

Sebastianus a Pruijssen I.U.D.

[niet in ASF/APF; promotie 28.4.1606, vgl. Ahsmann]

> Register scribenten Saarda >> begin

121 recto: wapen

Franek. Fris. / 6^o Novemb. anno 1607

Joannes Nys S.i. st.

[ASF 622, 22.4.1601, Joannes Petri Nyss (Nijs), (Franekerensis), theol.

> Register scribenten Saarda >> begin

125 recto: Bolswerdiae

Aemilius Trebatius / MDCXV / XIV Kalendas VIIbreis

126 verso: gemarmerd

143 recto: gemarmerd

152 verso: gemarmerd

153 recto: Arnoldus Grevingius / Cliviacus

169 recto: gemarmerd

170 recto: wapen

Franeq.

F. Aysma [ASF 648, 4.6.1601. Focko ab Aisma, Frisius, iur.]

171 recto: wapen

Franeq. ipsis Calend. Maii / an. 1604

Hesselus ab Aijsma [ASF 649, 4.6.1601, Hesselus ab Aisma, Frisius, iur.]

> Register scribenten Saarda >> begin

173 verso / 174 recto: Franciscus Austrophorus fri.

A^o 1607, 6 Cal. Maii

Zowel op de linker als op de rechter bladzijde een kader getekend door Austrophorus. Beide kaders zijn leeg; in dat op de rechter bladzijde sporen van een oorspronkelijk ingeplakte afbeelding.

> Register scribenten Saarda >> begin

180 recto: Franneq. / Ao 1606, Die 12. Apri.

Johannes Henricus a / Blomendall, Juliac. [ASF 714, 21.7.1602. Johannes Hendricus a Blomendael, Heussensis, iur.]

185 verso: Johan von Hichtum

Anno 1605

188 recto: Abelus Glins

Anno Domini 1607

194 recto: A^o ChrIstI benIgnI MeDIatorIs [= "MDCIIIIII" = 1606]

Regnerus Barels V.L. / virtus [balk met noten] cat. [ASF 863, 23.4.1605, Holverdiensis, theol.]

196 recto: familie-aantekening

Jhr. Mr. H. Baerdt van Sminia heeft het album uitvoerig besproken in zijn Overzigt van de alba amicorum uit de XVIde en XVIIde eeuwen, en wel onder nummer X, in De Vrije Fries VIII, 1859, blz. 231-240.

Men raadplege dit "Overzigt" te allen tijde naast mijn "Overzicht".

In aanvulling op Baerdt van Sminia kan ik melden dat Franciscus Jacobi Austrophorus procureur was bij het Hof van Friesland; zijn naam wordt op 27 juli 1598 genoemd in de betalingsordonnanties van Gedeputeerde Staten (Rijksarchief in Friesland).

> Register scribenten Saarda >> begin

Register van scribenten in album Saarda

Volgens een opgave van drs. J. Bosma (p.m.) uit Leek bevinden zich in het Fries Museum te Leeuwarden de volgende alba amicorum:

Literatuur
De alba amicorum van Bootsma, Popta en Nypoort: Overzicht van de schrijvers en data van de inscripties volgens Hs 1672 / door M.H.H. Engels. - Leeuwarden, Prov. Bibl. v. Frl., 1996. >> internetversie

Ook het album amicorum van Georgius a Burmania maakt deel uit van de collectie in het Fries Museum (PL00465).
In de Stedelijke Bibliotheek van Leeuwarden, d.w.z. in het gemeente-archief = Historisch Centrum Leeuwarden (HCL), bevindt zich het album amicorum van Rombertus van Ockama, advokaat en in 1649 ontvanger der boelgoederen te Leeuwarden. Vgl. Catalogus der Stedelijke Bibliotheek van Leeuwarden / door R. Visscher. - 's-Gravenhage 1932.
Op blz. 198 wordt onder nummer C 162 het album beschreven: de namen van de scribenten, die in de periode 1638-1640 te Franeker en te Groningen een bijdrage hebben geleverd.

Zie ook Codex Saeckma en album Gabbema ... op deze site.

>> begin