TRESOAR: Nedergerechten (2016)

Van de volgende gemeenten zijn scans van (delen van) de Nedergerechten beschikbaar:

13-02 Achtkarspelen 13-05 Baarderadeel 13-08 Bolsward 13-10 Dokkum 13-13 Franeker 13-14 Franekeradeel 13-16 Harlingen 13-18 Hemelumer Oldeferd 13-19 Hennaarderadeel 13-20 Hindeloopen 13-21 Idaarderadeel 13-22 IJlst 13-24 Leeuwarderadeel 13-25 Lemsterland

13-28 Ooststellingwerf 13-29 Opsterland 13-30 Rauwerderhem 13-31 Schiermonnikoog 13-33 Sloten 13-35 Sneek 13-37 Terschelling 13-38 Tietjerksteradeel 13-39 Utingeradeel 13-40 Vlieland 13-43 Wonseradeel 13-44 Workum 13-45 Wymbritseradeel

N.B.: nog niet van alle gemeenten zijn foto's beschikbaar!
N.B.2: Van het Nedergerecht van Ameland zijn foto's beschikbaar op Amelander Historie.
N.B.3: De scans van de Nedergerechten zijn vanaf 15-12-2016 alleen nog toegankelijk op Alle Friezen via de bovenstaande links. Alle Friezen wordt geopend in een nieuw venster.

---

Wat zijn de Nedergerechten?

De Nedergerechten waren lokale rechtbanken in de grietenijen en steden van Friesland. Zij hielden zich bezig met criminele, civiele en vrijwillige rechtspraak. Voor wat betreft criminele zaken mocht het nedergerecht alleen lichte overtredingen behandelen.

De archieven van de nedergerechten zijn in grove lijnen als volgt in te delen:

1. Recesboeken, deze bevatten de verslagen van de zittingen.
2. Informatieboeken, deze bevatten informatie over criminele zaken die zijn opgestuurd naar het Hof van Friesland als rechtdoende instantie.
3. Sententieboeken, deze bevatten de uitspraken als die niet zijn vastgelegd in de recesboeken.
4. Autorisatieboeken, deze bevatten de benoeming van voogden, curatoren genaamd.
5. Inventarisatieboeken, deze bevatten boedelbeschrijvingen bij overlijden.
6. Weesrekeningboeken, hierin werden de boedelscheidingen en afrekeningen van de curatoren opgenomen.
7. Weesboeken, bij kleinere nedergerechten een combinatie van inventarisatie- en weesrekeningboeken.
8. Hypotheekboeken, hierin werden alle schuldbekentenissen opgenomen.
9. Proclamatieboeken, hierin werden de bekendmakingen van de verkopingen van onroerend goed opgenomen. Incidenteel komen hierin ook proclamaties van huwelijken voor.

In 2009 is de stichting FAF begonnen met het digitaliseren van de bij Tresoar aanwezige archieven van de nedergerechten. Alle archiefstukken zijn weliswaar op microfiche op de studiezaal Tresoar te raadplegen maar een aantal van deze fiches is van slechte kwaliteit. In eerste instantie was de inspanning er op gericht om alleen te digitaliseren ter "vervanging" van deze fiches. In de loop der tijd is dit project echter in de breedte gegroeid waardoor het nu de ambitie is om het complete nedergerechtsarchief te digitaliseren.

Op het moment van publiceren, februari 2016, was circa 10% van de nedergerechtsarchieven gedigitaliseerd.

datum		aantal
11-02-2016	:	304.412 opnamen
04-03-2016	:	337.543 opnamen