|
>> HOMEpage Gestoelte en
graf(kelder)
|
|||||||||
| Bekenne ick onderges. als kercke- voechd, dat mij d' pen. in desen geroert ten volsten van den E. grietman Saeckma sijn voldaen ende betaelt. In kennisse mijn handt, den 22en Aprilis Anno 1645 W.H. zu Schwartzenberg A[nn]o 1645 4. m./22. d. |
Wilco van Holdinga vrijheer
toe Swartsen- bergh, ritmr. ende mayor over een regement te paert, sampt Frans Ruurdts, beyde als kerck- ende armevoechden van den dorpe Rinsma- geest, ende in desen special. van de geme[en]te derselver dorpe daertoe gecommitteert, ter eenere, ende d. E. heere Sakema, grietman over Dantumadeel ter andere sijde, hebben met enander gemaeckt seeckere contracte van een leegerstee ende gestoelte in de kercke van denselven dorpe, in voegen nae bes[chreven], te weeten dat hij grietman sal genieten ende tot sijn gelieven mogen setten een gest[o]elt[e] met een leegerstee op 't west van de suyder kercke, in voegen dat d. gemente voor d'suyder duer tot hunne gelieven met bancken sullen mogen besetten ende hoewel dat d. opgemelte heere grietman met d. welgedachte mannen was geaccordeert dat voor d. suyder deur soude een houten schut geset worden, soo sullen d. kerckvoechden tot favoir d. deur met een steens muere laten toemetselen omme d. selve van degene die d. selve wil ofte sal gebruicken, weder open ende toe gemaeckt te mogen worden. Voor d. welcke die opgemelte heere grietman aen de wel- gedachten voechden bij t'aenvaerden sal betalen d. somma van tweehondert Cargln. tot twintich stuyvers t'stuc. Aen welcke contracte dies contractanten wel genoecht, belovende t'selve in alles nae te gaen ende t'achtervolgen onder verbant onser in glts. goederen niet[s] excempt, orconde onse/contrahenten handen met d. handt van de onderges[schreven] Not. pub. Actum Rinsmageest den 11en Marti Anno 1645. d. post dat als d. duer ge- opent wort, sal binnen acht ofte veertien dagen we- der toegemaeckt worden alsmede dat d. losse bancken gemaeckt sullen worden op een lanc- te als d. tegenwoerdighe bancken sijn, desen onder twee gelijck luyden[de]. Actum ut sup[ra]. |
|
| S. Saeckma | W.H. zu Schwartzenbergh A. 1645 3 m ./11 d. |
|
| Frans Ruierts An[n]o 1645 |
N. Johannis 45 Not. Pub. |
|
Wilco Holdinga toe Schwartzenberg en Hohenlansberg is in 1668 begraven in de zuidbeuk, in de Eysingakelder (thans onder het orgel); vgl. Herma M. van den Berg, Noordelijk oostergo: Dantumadeel, 's-Gravenhage 1984, blz. 115-172, i.h.b. 132/133.
Doopboek Rinsumageest, Tresoar microfiche DTB 167, vergeleken met de genealogie Truchsess op het internet door W. Quant.
Dr. Suffridus Saeckma ook genaamd Siverd en Siort, zoon van Johannes Saeckma (raadsheer in het Hof van Friesland en curaotor van de Franeker academie) en Hylck Boner, grietman van Dantumadeel, geboren op zondag 1 april 1607 en gedoopt op zondag 8 april 1607 te Leeuwarden (Frl) (gedoopt als Siurdt), is overleden op woensdag 8 december 1655 (kinderloos) en begraven op zaterdag 11 december 1655 te Rinsmageest. Suffridus werd 48 jaar.
Suffridus was gehuwd met Titia Thomasdr. Oosterbaan, dochter van Thomas Gerrits (burgemeester van Stavoren). Titia is overleden na vrijdag 8 augustus 1659.
Van Suffridus en Titia zijn zeven kinderen bekend:
1 Gerrijt Saeckma is gedoopt op donderdag 5 oktober 1634 te Rinsumageest (Frl) (in de doopaantekening stond geschreven: doopgetuige was Johannes, vader van de vrouw van de grietman wonende te Stavoren) [De vader van de vrouw van de grietman heette Thomas en woonde in Stavoren. De vader van de grietman heette Johannes. Vergissing van de notulist?!]. ten overstaen van synnen grietmans wijffs vader wonende tot Stavoren
2 Hilke Saeckma is gedoopt op donderdag 24 januari 1636 te Rinsumageest (Frl).
3 Joannes Saeckma is gedoopt op donderdag 3 september 1637 te Rinsumageest (Frl). ten overstaen van de vader ende Anicke
4 Joannes Saeckma is gedoopt op donderdag 13 januari 1639 te Rinsumageest (Frl). ter presentie ende biestan van de vadere in den kerck van Rentzemageest gedoopt
5 Johannes Saeckma is gedoopt op woensdag 29 augustus 1640 te Rinsumageest (Frl). een grietman Sackema soon gedoopt ten overstaen van syn broder, is genampt Joannes
6 Johannes Saeckma is gedoopt op donderdag 3 juli 1642 te Rinsumageest (Frl). ten overstaen van de vader ende tuygen Trijn Jans
7 Hittie Saeckma is gedoopt op donderdag 2 maart 1645 te Rinsumageest (Frl). Den 2en Martii heeft den E. grietman Saeckma tot Rinsmageest wonende een dochterken laten doopen ende is genaempt Hittie
Tragisch is dat geen van de kinderen lang heeft geleefd: de familie Saeckma is daardoor in mannelijke lijn uitgestorven.
Suffridus' vrouw Titia trad blijkens het doopboek eenmaal als meter op: Den XXVIIen Febreuarii 1639 Siboldus Attama dochterke gedoopt met namen Jelke Sibolts ten overstaen ende als mette den E. grietmans Saeckema huysvre. Tietke Saeckema. Suffridus' dienstmeid was meter bij de doop van de eerste Johannes (3) en kreeg ook zelf een kind van ...? Den 25en Septembris 1642 Ancke der dienstmeyt van Syoordt Saeckema haare kint, wesende eenen knechtke, gedoopt ten overstaen van Yd Ockes weduwe als getuige oft mette.
In de collectie Kunstbeheer van de gemeente Leeuwarden bevindt zich het bovenstaande olieverfportret als bruikleen van het Fries Museum. Het schilderij wordt toegeschreven aan Wybrand de Geest, die Suffridus' ongehuwde broer Theodorus in 1638 heeft geportretteerd. Het plaatje op de lijst onderaan vermeldt: 580.6 Onbekende meester. Onbekende [afgebeeld]. 1643. In een ovaal ziet men iets meer dan borststuk, bijna ten halve lijve, naar rechts. Bruin schouderlang haar tot op kantkraag, bruine snor en sikje (schuttersbaard). Gekleed in zwart, een wambuis met mouwen, met een rechthoekige slappe kraag van wit gelobd kant. Linker arm en hand voor borst. Aan linker hand een ring, linker mouw met witte omslag of manchet. In zwarte lijst. Het portret vertoont beschadiging in de kraag van de afgebeelde.
Het diepte suggererende ovaal was in 1643 ouderwets. In een dergelijk ovaal en in dezelfde houding heeft Frans Hals in 1628 mogelijk Suffridus' vader Johannes Saeckma geportretteerd (afb. links). Een portret en profiel van Suffridus Saeckma (afb. rechts) maakt deel uit van de begrafenisstoet van Ernst Casimir (gravures naar tekeningen van J. Reyners, gepubliceerd in 1633). In 1643 was Sjoerd/Suffridus Saeckma tien jaar getrouwd en 121/2 jaar grietman.
Suffridus Saeckma? door Jan Lievens
Theodorus Saeckma 1638 door Wybrand de Geest
In de tentoonstellingscatalogus 'De zilveren eeuw' - Leeuwarden, Fries Museum, 2000 - wordt onder nr. 16 een in 1633 door de Leeuwarder zilversmid Jarich Gerrits van der Lely vervaardigd knottekistje beschreven. Het was en is nu weer in in bezit van de particulier die het liet zien in een uitzending van 'Tussen Kunst & Kitsch' januari 2013, waarbij het getaxeerd werd op € 80.000. De grootte van het kleinood: 9,5 x 6,3 cm.
Aan de lange zijden zijn vier cartouches gegraveerd met personificaties van de vier seizoenen: lente en zomer aan de kant met de sleutel, herfst en winter aan de achterkant.
Een elegant gekleed liefdespaar reikt elkaar de hand in een cartouche op het half-cilindrische deksel. Boven hen een verbeelding van de Heilige Geest in de vorm van een duif. Aan de korte zijden een personificatie van de hoop resp. de liefde. Om de voorstellingen heen eenvoudig rankwerk.
De aanwezigheid van een (originele?) sleutel is zeldzaam; de grootte van die sleutel bovendien opvallend.
Aan de onderkant van het kistje een gegraveerd wapen: gedeeld rechts een halve adelaar en links een huismerk onder een staande (roof)vogel.
Aan de binnenkant op de bodem gemerkt Leeuwarden, gekroonde lelie en jaarletter b [= 1633].
Christie's - 9 May 2006, Amsterdam
A DUTCH SILVER MARRIAGE CASKET (KNOTTEKISTJE)
MARK OF JARIG GERRITS VAN DER LELY, LEEUWARDEN, 1633
Lot 273 / Sale 2703
Price Realized € 114,000
Sales totals are hammer price plus buyer's premium and do not reflect costs, financing fees or application of buyer's or seller's credits.
Estimate € 30,000 - € 40,000
Sale Information: Sale 2703 - Dutch and Foreign Silver, Judaica, Russian Works of Art and Objects of Vertu
Lot Description: Trunk-shaped, on four scroll dragon supports, reeded lower and upper rim, all sides each with medallions engraved with various biblical scenes surrounded by scrolling folliage, the body with lock and key, the hinged cover engraved with a scene of a couple holding each others hand, both sides with a scroll handle, the base engraved with double coat-of-arms, marked on base and inside box; 9.5 cm. wide; 159 gr.
Dank aan Jan Schippers voor de afbeelding van het familiewapen en de beschrijving uit de veilingcatalogus.
Het is niet ondenkbaar dat het knottekistje gemaakt is voor het in 1633 getrouwde paar Suffridus Saeckma - Titia Oosterbaan. Dan zouden de roofvogel en het huismerk een griffioen (zoals die voorkomt op de bovenste helft van het wapen van Suffridus' vader Johannes Saeckma) en een lijnbaan (Oosterbaan) voorstellen.
In de augustus 2004 uitgegeven "INVENTARIS van de boedel en nalatenschap van wijlen den Heere Johannes SAAKMA VAN WIJCKEL & Vrouwe Ava Cornelia van Glinstra gemaakt in den jaare 1776" wordt onder 'zilver' in de 'Kelders-slaapkamer' een "juweelkisje en sleutel, 24 Lood à 30 strs. f. 36-:-:" beschreven c.q. getaxeerd. Het gewicht van dit kistje en deze sleutel samen komt naar zeventiende-eeuwse maatstaven overeen met ca. 370 gram.
>> begin