>> HOMEpage

Testament Ritske van Rinia, 1602
opgemaakt ten huize van Johannes Saeckma

Tresoar/Rijksarchief in Friesland, toegang 347 inv.nr. 918
Transcriptie: M.H.H. Engels, november 2008

In den name ons Heeren Salichmaeckers Jhesu Christi, Amen. Int jaer doen men schreeff nae derselver ons Heeren Geboorte 1602 op den 3en dach Februarii nae den olden style van beschryeven, hebben wij Ritske van Ringia, Gryetman over Dongerdeel westersijde der Paesens, ende Juffrouw Rints van Mockema, echteluyden woonende in den dorpe Holwert, doch althans wesende binnen Leeuwarden, gesonts lichaems wesende ende wel toe passe oock onssen verstant ons van Godt verleent volcoomelijck gebruyckende, overgedacht dye seeckerheyt des doodts ende d'onsekerheyt van de stonde ofte uire vandien gemaeckt ende geordineert, maken ende ordoneren mitsdeesen onsen testamente, laeste ofte uuiterste wille ende dispositie ende tijdtlijcke leve ende goederen sulckxs als wij die nae onsen overlijden respectivelijcken geraecken sullen nae te laaten ende dat invoegen ende manieren naevolgende.

Eerst ende allvooren bevelen wij testateurs voors. onse eedele syelen in den genade ende barmharticheyt Godts Almachtich ende onse lichaemen der aerdtsche begraevenisse. Ende aengaende onse tijdtlijcke goederen ons van Godt Almachtich verleent, soo legatere ende bespreecke ick Ritske van Ringia voorts die voors. Juff. Rints van Mockema mijn L. huisfrouwe, indien ick voor haer geraecke t'overlijden, het vruchtgebruyck van alle mijne goederen, roerlijck onroerlijck, actien ende gerechticheeden, gheene in alles uuytgesondert, sulcks als ick die ten daege van mijn versterven sall mooghen achterlaeten sonder dat dye voors. mijne huisfrouwe gehouden sall weesen daeraff eenich inventaris te laeten maecken, ofte voor die conservatie derselver goede cautie te stellen. Nae t'overlijden van welcke mijne huisfrouwe instituere ende maecke ick erffgenaem van de voors. mijne goederen mijn drye gesusteren naementlijcken Popck, Saack ende Fedke van Ringie ende haer wettighe descendenten ende kinderen om haer lieder plane soo elckxs bij gelijcke partye ende in stirpes te rekenen.

Ende ick Juffrouw Rints van Mockema instituere daertegen erffgenaem den voors. Ritscke van // Ringie mijn L. man eenichlijck ende erffghelick in ende tot alle mijne roerende [ende] onroerende goederen, actien ende gerechticheden, gheen van dien exempt, sulcks als dyeselve nae mijn overlijden naegelaeten te sijn bevonden zullen worden, doch alsoo tot mijne kennisse gecoomen is dat wil. Popcke van Mockema mijn olde vaeder bij sijn testamente onder andere gedisponeert heeft dat dye goederen op sijnen soone ende mijnen vaeder sal. memor. te vererven, soo wille ick, hoewell van deselve goederen ende scheydinghe weynich op mijn aenpart erffenis gekoomen is, dat nochtans ter comtemplatie vandien nae de voors. mijn mans doodt aen Juffrouw Wompck ende Jedtscke Mockema mijne nichten die dochteren van wil. Sydts van Mockema, in levene Raadts ordinaris in den Hoove van Frieslandt, mijne broeder, sullen coomen twee saeten landts, d'eene geleegen tot Janum bij eenen Wyger Fransz. gebruyckt, ende d'anderde te Nijkerck in Dongerdeel daerop Bartel Minnes tegenswoordelijcken als huyrman woont, zullende niettemin d'voors. Juffrouw Wompck gehouden weesen Jedtsche haar suster uyt haer aenpart van de voors. twee saeten landts eens in gelde uyt te keeren die summa van vijff hondert daelers van dartich stuevers t'stuck, die ik haer voor een prelegaet toemaecke om reedenen mij daer moverende, willende ick Testatrix dat alsulcke penn. als van het blauw huys tot Doccum item van Taco van Aylva ende andersints hoedanich dye moogen weesen, opgecoomen ende bij mij ende mijn man ontfanghen mooghen sijn, versmolten zullen blyeven ende dat int regaerdt van de schulden waermeede mijne testatricis erffenisse geadficeerdt ende beswaerdt is geweest, sonder dat die voorts mijne twee nichten noch haere erven den voors. Ringie mijnen man ofte sijne erffgenaemen ter cause vandien eenighe actie, molestatie ofte recht sullen mooghen intenteren bij verlies van hun legaeten voors. Gelijck oock mijn Testatricis wille is dat dye goederen mij van // wijl. Taco van Mockema mijnen broeder aenbeerft ende van dewelcke J. Jetsck Feytsma sijne wed. tegenstwoordelijcken usufructuaria is, weeder sullen koomen op mijn voors. twee nichten ende hun descendenten ofte wettighe erffgenaemen, des dat die voors. Ringia mijn man ende geinstitueerde erffgenaem geduirende sijn leeven lanck het vruchtgebruick derselver goederen sall behouden uuytgesondert die goederen ende landen van wijl. Popcke Mockema mijn olde vaeder affgecoomen.

Voorts is ons beyde Testateurs wille ende meyninghe dat dye langst leevende van ons ghehouden sall weesen den rechten aermen in den dorpe Holwert eens uuyt te keeren aen gelde dye Summa van een hondert ende vijftich carolus guldens van 20 stuevers t'stuck t'selve hun bespreeckende bij desen.

Alle hetwelcke wij testateurs verclaeren aen wederzijden onse leste ende uuytterste wille, meyninghe ende dispositie te weesen dye wij oock willen ende ordonneren bij onse voors. respective erffghenaemen in alle poincten ende manieren vooren verhaelt sonder eenighe oppositie ofte contradictie naegegaen ende achtervolcht te worden bij pene dat den contraventeur vervallen sall zijn van sijn aenpart erffenisses, t'welcke den ghehoorsaemen onderholder deeses sal accreesceren ende te goede coomen.

Ende ofte deesen nae vigeur van rechten niet soude mooghen bestaen als een solenneel testament, willen wij Testateurs voors. elckxs in zijn respect dat deese tenminsten sall valideren ende sorteeren als testamentum Solenne ofte nuncupativum Codicille donatie ofte gifte onder dye levenen ofte uuyt oorsaecke des doodts ofte als eenighe andere simpele leste wille ende dispositie sulcks als nae keyserlijcke rechten ende Costumen deeser Landen best ende formelickxt sal mogen subsisteren, Casserende weederroepende ende toe niet doende hyermeede t'gene hyer voormaels tusschen ons bij mutuele dispositien ofte andersins mach sijn gemaeckt, holdende deesen alleen voor onser beider reciproque uuiterste ende leste wille.

In orconde der waerheyt van all t'gene // voors. is, hebben wij Testateurs voors. deesen met ons eygen naemen ende handen verteeckent ende ick Ritske van Ringia meede met mijn Signet bevesticht, ende voorts tot onser beyder ende elckxs besondere eernstige beede ende versoeck tot meerder vasticheyt deesen doen onderschrieven ende bevestighen bij de handen van den hoochgeleerden achtbaeren seer versienighen Doctor Wilhelmus Velsius medicus, Mr. Georgius Viarda ende Doctor Lambartus Adius, Advocaten s'Hoffs van Frieslant, Egbert Gruiter eerste clercq van den secretarie deser stede, Dirck Jelmers ende Isaack Adius ende Lambert Adriaensz. geswooren boode s'Hoffs voors. als gelooffweerdighe getuyghen bij ons Testateurs voorts hyer over geroepen, t'welcke wij getuyghen vs. ter eernstighe beede ende versoeck van de Testateurs voorts op een tijt ende plaetse bij malcanderen ten huyse van den hoochgeleerden vermogende heere Dr. Joannes Saeckema, procureur generaell in den Hoove van Vrieslant, binnen Leeuwarden vergaedert zijnde geerne gedaen hebben.

Ende want ick Focco Epeus publicus ende bij den Hoove toegelatene notarius binnen Leeuwarden bij den vs. Testateurs versocht ben, omme deese hun mutuele dispositie bij geschrifte te stellen, ende mede met mijn handt notariael te verteeckenen, soo hebbe ick sulcks tot hun beyde beede ende versoeck alsoo gedaen naedat dye voors. Testateurs eerst ende die voors. Getuyghen tot hun testateurs begeerte daernae deesen in mijn Notarii presentie ende aensien hadden verteeckent op jaer, maendt ende dach als booven. Ende want het geheele inhoudt van deesen den voors. getuyghen niet tevooren is geleesen, soo verclaeren ende belooven dye voors. Testateurs dat t'selve henluyden tot gheenen tijde sal praeiudiceren.

Onder den principale in pampier gheschreven stonden deese naemen, eerst een Signet daer een // vyercant pampierke in roode wasse gedruickt daeronder Ritske van Ringia, daarbij Rints Mockema, daeronder Dr. Velsius, Georgius Wiaarda, Lambertus Adius, Dirck Jelmers, J. Adius, E. Gruyter, Lambert Adriaensz., Epeus, met eenighe streecken bij die meeste.

Nae gedaene collatie is deesen metten principaele bevesticht als booven bevonden te accordeeren.

>> begin