>> HOMEpage

Boedelinventaris Horatius Knijff, 1679

Bron: HCL, inventarisatieboek (inv.nr. 3405, oud nr. y 57)
Internetuitgave: M.H.H. Engels, april 2016

Horatius Knijff woonde in Leeuwarden op de Eewal midden noordzijde

Onder de Vaste goederen wordt op folio 198r van de boedelinventaris genoemd: Seeckere heerlijcke huysinge gelegen binnen Leeuwaarden op de Ewal bij de here Knijff met der doot ontruymt. Blijkens de boedelinventaris bevatte dat huis behalve grote vertrekken o.a. een "klerckscamerke" (152r), een "cleyn voorcamer" (163r) en een "bottelerij" (164v).
Aangezien een aankoop in de Groot Consentboeken niet voorkomt, zal het huis door vererving in Knijffs bezit gekomen zijn. Bij de dood in 1658 van neef Johannes Nauta zou dat gebeurd kunnen zijn. Diens ouders de raadsheer Gaius Nauta en Lolck van Aysma haaden op 26 februari 1645 "sekere dubbelde nieu dwershuis in tween gescheyden" op de Eewal voor 3279 goudgulden gekocht van de erfgenamen van wijlen Reiner an der Putten. De kopers woonden toen ten Oosten, Dr. Cornelis Kinnema "Raadt ordinaris ofte sijn E. moeder" ten Westen. Twee jaar eerder, op 10 februari 1642 had het echtpaar Nauta-Aysma hetzelfde "dubbeld nieuw dwarshuis of [de] schoene huisinge in tween gescheiden en bewoont werdende t'eene bij Wiebrich van Aysma [† 30 april 1642, moeder van Horatius Knijff] wedue van Knijff [d.i. Dr. Petrus † 13 november 1632] en t'ander bij Jr. Joannes Wringer ... vercopers huisinge ten Oosten ten deele met een gemene muyr en de heer Cornelis Kinnema Raad ordinaris of sijn moeder ten Westen ... streckende van voren vant water [de Ee] tot achter aen de scheidmuur van dese vercochte huysinge en der vercopers hovinge ... voor 4385[!] goude gl." verkocht aan "Sr. Reiner van Putten coopman nu residerende binnen Leeuwarden". Horatius Knijff werd in 1658 door vererving eigenaar/bewoner van het (dubbele) huis, waarvan t/m april 1642 één gedeelte door zijn ouders als huurders bewoond was!
Henk Oly heeft bij diens onderzoek naar huisnamen in Leeuwarden twee naast elkaar gelegen huizen op de Eewal die door Kinnema's dochter Martha e.a. in 1695 verkocht zijn aan schoenmaker Sipma (3643: fol. 25; oud ee-29) resp. Gysbert van Viersen (fol. 34) gesitueerd op de huidige nummers 53 resp. 55. De laatstgenoemde "grote rojale huysinge bij Margaret Swilda wed. van Dr. Hemsterhuys bewoont" bestond uit "een voorhuys, plaisant voorkamerke, een rojale beneden voorsael, behangen met gouden leer en hebbende een Toskaense vloer, daerachter een ruime middelkamer ... hebbende een Italiaense vloer ..., een schrijffkamerke besijden de gangh, een grote achter benedenkamer, voorsien met ... ruyme bottelerije, groote keucken hebbende mede een groote bottelerije ... een groote voor opkamer met een houten vloer, een middelkamer tot een keucken daerachter ... een groote kelder onder de straet [= de Eewal] hebbende deselve ten Oosten, vercopers cum soc. ten Zuyden, de Speelmanstraet ten Westen, de huysinge bij Gosse Reins Sipma gecoft ten Noorden; HCL 3643 (oud: ee-29), 34r. De Eewal ten Oosten is een misvatting voor het Zuiden, evenals de andere windrichtingen, begrijpelijk omdat de Eewal niet precies West-Oost verloopt maar enigszins in noordelijke richting. Het eerstgenoemde huis had de schilder Schendel ten Noorden: hier is waarschijnlijk bedoeld ten Oosten. In 1694 had "Eelckien Rutgers huysvr. van Sr. Bernardus Schendel constschilder" het door haar bewoonde huis verkocht; de weduwe Anna Rutgers was belender ten Oosten, mevrouw Vierssen ten Westen.
In de publicatie Open monumenten in Leeuwarden 1991 wordt Eewal 55 beschreven op blz. 45 en 46: "Op de oudste gedetailleerde plattegrond van de stad Leeuwarden uit 1603 van Johannes Sems ziet op de plaats van de huidige drukkerij 'De Eendracht' een pand met een trapgevel en ten oosten hiervan een tuinmuur behorend bij het aangrenzende Huygenshuis. Later [ca. 1640?] werd de muur vervangen door een nieuw woonhuis ...". Op de laatste Leeuwarder plattegrond in vogelvlucht (Schotanus-atlas 1664) is de muur en tuin nog steeds afgebeeld en niet vervangen door een nieuw gebouwd dubbel dwarshuis. Tegenwoordig staat weer de vorige functie (sedert 1900) van particulier telefoonkantoor op het gebouw.
In 1886 werd het huis [57] ten Westen van het Huygenshuis [59] afgebroken en een verbindingsstraatje tussen Eewal en Speelmansstraat aangelegd. Dat werd 19 maart 1887 Huygensstraat genoemd. Daarom ontbreekt in de huidige nummering 57.
Of het huis van Knijff op nummer 55 of 57 gelegen heeft, is niet met zekerheid uit te maken. Hier zij nog opgemerkt dat schuin tegenover op Eewal 76 Pibo Gualtheri heeft gewoond. In de inventaris van de boedel en in de veilingcatalogus van de bibliotheek Horatius Knijff worden mathematische instrumenten beschreven, die overeenkomst vertonen met voorwerpen in de boedel Gualtheri!

>> begin