>> HOMEpage
HOROSCOPEN VAN DE GEBOORTEDAG (6-9-1591)
EN DE ZESENDERTIGSTE VERJAARDAG (1607) VAN
SIBRANDUS SICCAMA
Bron: de uitgave Leeuwarden 1993
Internetuitgave: M.H.H. Engels, november 2019
Tot de vrienden van Johannes Saeckma
(1572-1636), de raadsheer in het Hof van
Friesland en curator van de Franeker
universiteit, behoorde onder meer Sibrandus
Siccama, sedert 1602 secretaris van zijn
geboortestad Bolsward. Ze hadden samen
gestudeerd aan de juridische faculteit van
de Franeker academie. Beiden waren humanist.
Humanisten richtten zich op de (studie van
de) literatuur en filosofie van de klassieke
oudheid. De astrologische denkwijze van de
Romeinen is door de humanisten overgenomen.
Blijkens stukken in de verzameling van
Simon Abbes Gabbema (PBF sign. 9056 Hs afd.
KK) heeft Sibrandus Siccama twee horoscopen
laten trekken, een van zijn geboortedag en
een van zijn 36ste verjaardag. Voor uitgave
van de teksten pleit alleen al het feit dat
daardoor geboortejaar, -datum en zelfs -tijd
bekend worden. De opsteller heb ik niet
kunnen achterhalen: vergelijking met het
handschrift van Metius, Mulerius, Scaliger
en anderen heeft niet tot identificatie
geleid. Het opvallendste kenmerk van het
schrift is de g. Niet geheel uit te sluiten
is dat het een zeventiende-eeuws afschrift
betreft.
Het trekken van een horoscoop gaat als
volgt: allereerst berekent men uit het
tijdstip van de geboorte en de geografische
lengte van de geboorteplaats (Bolsward 53
graden) met behulp van tabellen, efemeriden,
de plaatselijke sterretijd van de geboorte.
Hieruit kan men de ascendant bepalen, dit is
het punt op de dierenriemcirkel, dus gelegen
in een van de twaalf dierenriemtekens, dat
op het moment van de geboorte juist boven de
horizon komt. Hiermee ligt dus de stand van
de dierenriem op het geboortemoment vast.
Deze stand brengt men in kaart door de
dierenriem met de tekens van ieder 30 graden
langs een cirkelomtrek uit te zetten met de
ascendant links. De geboorteplaats kan men
zich dan in het centrum van de cirkel
voorstellen. Vervolgens bepaalt men op de
cirkel de vier hoeken (Centra of Cardines):
het Medium Coeli (MC), het midden van de
zichtbare hemel op het geboortemoment;
daartegenover het laagste punt, Imum Coelum
(IMC) van de zichtbare hemelhelft; het punt
van opkomst (Horoscoop), dat van ondergang
(Occasus). Uitgaande van de ascendant en het
Medium Coeli wordt nu de cirkel in twaalf
gelijke sectoren, de huizen (domi of loci),
verdeeld (de posities van de huizen vallen
dus in het algemeen niet samen met de
dierenriemtekens). Daarna tekent men op de
juiste plaatsen van de dierenriem de
posities van zon, maan en planeten van het
geboortemoment in: uit de verdeling over de
huizen volgen de aspecten.
Krachtige aspecten zijn bijv. conjunctie (twee of meer planeten in een huis), oppositie (planeten in tegenover elkaar liggende huizen), vierkant (planeten bijv. gelegen in het eerste, vierde, zevende en tiende huis) en driehoek (planeten bijv. gelegen in het eerste, vijfde en negende huis). Verder kent men nog gematigde en zwakke aspecten. Vervolgens kan men interpreteren, d.w.z. karakter en lot van de persoon bepalen. Hierbij is o.a. van belang de plaats van de planeten in de huizen, of zij er sterk staan of zwak, de positie van de ascendant, de aspecten tussen de planeten en tussen de ascendant en de planeten, en nog vele andere factoren.
Van de twaalf huizen zelf zijn die gelegen aan de Centra of Cardines (I, IV, VII, X) de belangrijkste; invloed hebben ook nog V en IX, III en IX; zwak zijn echter II, VI, VIII en XII.
Siccama's geboortedag
Sol in Virgine 22.48.
Luna in Ariete 28.15.
Saturnus in Scorpione 1.33.
Iupiter in Piscibus 18.4.
Mar9 in Leone 7.53.
Venus in Leone 28.25.
Mercurius in Virgine 19.4.
Caput Draconis in Aquario 8.38. [Moet zijn Cauda in Aquario of Caput in Leone.]
O[p]positus Saturni et Lunae materna bona disperdit, matri dolores vel labores aut aegritudines ciet, peregrinari regit et oculis talis oppositio nociva semper existit.
Venus et Lunae trigonus (ut hic) altissimae potestatis decernit insignia, maximos actus, felix matrimonium filiosque, fratres insuper et sorores, quos fido diliget semper affectu, et formam corporis egregiam quadam cum venustate futuram.
Iovis et Mercurii oppositus (ut hic) eloquentes impugnat, metuendas populi seditiones inducit, et a popularibus iurgia, et potentibus viris mala insinuat, fratres morte horrenda, aut ex variis simultatibus disiungit, aut facit ut parricidiali odio semper inter se depugnent.
Dominus primae domus in nona: dat multitudinem peregrinationum longarum, vel erit in locis alienis extra natale solum, et ambit scientias infortunatus, si in hoe loco extite[r]it, (ut hic) periculum timeat latronum.
Dominus secundae in prima: significat quod natus erit dives et fortunatus in lucrando, et si fuerit ibidem receptus (ut hic) eo melius, et si fuerit in angulo ut hic in prima domo, habebit illud a nobilibus vel altis.
Dominus tertiae in septima: aliquis fratrum nati copulabitur mulieri cum qua concubuit natus, et ex ea filium habebit, vel itinera faciet operum et coniugionum, vel erit sine aliis fratribus. //
Dominus quartae in septima: significat fortunam ex cultu terrae et fructuum; per causas uxorum et fatorum, et per negationes, veniet nato substantia a muliere seu uxore. Dominus quintae in septima: significat quod filii patrem adversabuntur habebuntque causas et lixas cum eo, inveniet gaudium ab uxore.
Dominus sextae in septima: rem habebit cum malis mulieribus ac vilis progeniei, eritque de malis operibus accusatus. Idem significat aegritudines ex causis uxoris, vel amasiae, vel inimicorum, lilium et contraversiarum.
Dominus septimae in tertia: significat nato evenire contentiones in causis fratrum.
Dominus octavae in septima: significat quod matrimonium contrahet natus cum mulieribus, ad quas perveniunt haeriditates alienae, et ipse haereditabit suum, et habebit propter hoe bonum et lucrum, tarnen movetur extra solum natale, idem significat quoque mortem uxoris.
Dominus nonae in septima: uxorem habebit bonam, et bene morigeratam, quae ei obediet, et si cum hoe fuerit fortuna, erit uxor illa custos suae legis, ibidem decernit nato peregrinationes multas in causis contentionum et litigiorum.
Dominus decimae domus in septima: significat regnum per victoriam contentionum, ex causis uxoris, et quod uxorabitur cum muliere nobili, sapiente, et consequetur honorem ex uxore. Quod hic maxime consideraneum est propterea quod Mars in septima domo in Leone in sua triplicitate, et qui est dominus decimae domus, quemadmodum ex figura apparet, quare victoriam obtinebit contra omnes suo inimicos.
Dominus undecima in prima: significat quod natus vincet adversarios suos, et videbit res quas vult et desiderat, erit in bono statu, bonae voluntatis et vitae, et si fuerit receptus (ut hic cum nimirum lupiter ibidem existat in Piscibus in proprio domicilio) habebit res quas voluerit, et muitos amicos bonos, et de eis bonum, et ipsi de eo, et si habuerit filios, laetabitur de illis, eritque fortunatus in rebus agendis, et plane sani corporis.
Dominus duodecimae in prima: si fuerit, natus erit laboriosus et debellatus, habebit muitos inimicos, accident ei anxietates ab inimicis in principio vitae suae; significat etiam multitudinem tristitiae et angustiae, habebit muitos insidiantes, et insidiae quae nocebunt eius corpori et spiritui; significat // etiam utilitatem et impotentiam; ostendit etiam natum in pueritia pauperem, sed in senio divitem.
Saturnus in nona domo (ut hic): significat quod natus infortunatus erit in itineribus, somnia eius erunt terribilia et vana.
Iupiter in prima domo: significat longitudinem et prolixitatem vitae, et prosperi natum successum. Dat enim nato proprias suas significationes, facit hominem conscientiosum, iustum, pium et misericordem; significat etiam reverentiam et honestatem, facit hominem pulchrum, et honestum, discretum honeratum, erit primogenitus inter fratres.
Mars in septima: significat quod mulieres eius morientur. Dat potentes inimicos.
Sol in octava: significat nato mortem cum positus fuerit in dignitate, et quod honorabitur in morte per reverentiam sepulturam.
Venus in occasu: significat multitudinem nuptiarum, at societatem cum mulieribus pulchris, et pauperitatem contentionis seu rixarum. dat senectutem foelicem, et laetitiam cum uxore, quae erit bella et nobilis, abundans in re familiari, habebit bonum exitum in rebus desideratis. Ducet uxorem postquam Canis effectus fuerit, erit tarnen potens in coitu, iuxta doctrinam Schoneri.
Mercurius in septima: natus delectabitur in computationibus et numeris. Habebit potentes inimicos.
Luna existente in tertia: natus multiplicabit itinera, et nato sexus un uno loco permanebit; significat etiam gaudium ex divitibus, sublimitatem a regibus, peregrinationem, utilitatem et laetitiam, et exaltationem a rege aut magno domino. Dat mul tos amicos nobiles, et utentur opera ipsius in legatione, et erit inclinatus ad itinera brevia, pacificus cum fratribus et consanguineis.
Caput Draconis in septima: facit robustos, animosos, dat paucos dolores, divitias et haereditates, et muitos honores, et erit liberalis, prodigus magis quam avarus. Cauda in prima: dat perniciem et tribulationem, facit homines deformes, veniet in periculum perdendi oculos, aut magnum malum in illis patietur. //
Saturnus in Martis domicilio ut hic: facit hominem duri cordis, sicut saxeum, sine misericordia, et dat iram maximam.
Iupiter in domicilio suo: significat hominem multum divitem et honoratum, potentem praesidem magni viri, praesertim in ascendente (ut hic).
Mars in Solis domicilio: significat infirmitatem, et dolores oculorum et stomachi; morietur extra patriam.
Sol in domicilio Mercurii: dat multas scientias et bona opera; erit astrologus amatus a nobilibus. In diurna fuerit genitura.
Venus in Solis domicilio: amabit muli.eres, et erit luxoriosus ultra modum.
Mercurius in domicilio proprio: facit ingeniosum, astutum, cautum in omni arte et scientia industrium, praesertim in mathematica, philosophia, poesi, et arte oratoria. Exit aptus facere omnia quae videt.
Luna in domo Martis: facit natum practicare cum mal is hominibus. Mater eius morietur subito.
Siccama's 36ste verjaardag
Locus Lunae 4.2.15.
Locus Solis 5.22.48.
Distantia 11.20.33.
Ascendens 8.9.29.
⊕ fortu. 8.0.2.
Aphorismi huic revolutioni convenientes: Quando dominus ascendentis in revolutione a malis aspicitur, significat nato malum. Hic autem bene aspicitur, ergo sanitatem largitur.
Saturnus dominus secundae domus revolutionis in ascendente revolutionis significat quod veniet substantia aliqua ad eum sine suo labore.
Mars hic in revolutione locum Veneris radicis maculat; significat quod ex nimia comestione vel cogitu, natus incurret aegritudinem.
Venus in decima in proprio domicilio significat dignitatem et officium. // Sidera corporibus praesunt coelestia nostris:
Sunt ea de vili condita namque Luto.
Cogere sed nequeunt animum ratione fruentem:
Quippe sub imperio solius ipse Dei est.
Sed quia terrestri mens aurea mole gravatur:
Sub iriga saepe corporis acta venit. // //
Nativitas D. Doctoris Sibrandi a Sickema, cum revolutione unius anni, foelici siderum cursu inventa et coacervata, iuxta sequentes tabulas, hic scripta.
[Door andere hand:] S.A.G.
Literatuur
- Sternglaube und Sterndeutung. Die Geschichte und das Wesen der Astrologie. Unter Mitwirkung von Carl Bezold dargestellt von FRANZ BOLL. Vierte Auflage nach der Verfasser Tod herausgegeben von W. Gundel. Leipzig 1931. (C 1285a Buma)
- Opera mathematica Ioannis Schoneri ... denuo ab authoris filio correcta et locupletata. Norimbergae 1561. (36 Wk fol; Franeker boekband: bruin leer over houten borden; blindstempel van de academie; gaatjes van kettingoog; hss. aantt.) Fol. CXCIIII: Annus revolutionis, id est Ascendens revolutionis, similis radici, significet bonum esse nati illo anno.
Johann G. Schoener (1477-1547), geograaf, astronoom en astroloog, was leraar wiskunde aan het gymnasium van Neurenberg; hij werkte mee aan de uitgave van Copernicus' De revolutionibus orbium coelestium, Neurenberg 1543 (zie ADB 32, 295).
- Astrologiae ratione et experienta refutatae liber: continens brevem quandam Apodixin de incertitudine et vanitate astrologica, et particularium praedictionum exempla triginta ... auctore Sixto ab Hemminga. Antverpiae 1583. (561 Wk, uit de bibliotheek van J.H. Halbertsma)
I.t.t. Sicke Hemmema/Hemminga (1533-1584) geloofde de Engelse humanist en jurist Francis Bacon (1561-1626) nog in de astrologie (aantekening van Halbertsma); vgl. Francisci Baconis De dignitate et augmentis scientiarum. Lugd. Batav. 1645, lib. III cap. 4, p. 231-246 (172 Wbg BB).
- S.J. Tester, A history of western atsrology. Woodbridge 1990 (C 44821)
- W. Knappich, Geschichte der Astrologie. Frankfurt am Main 21988 (C 45061); p. 185-263: Die Blütezeit der Astrologie 1450-1650.
- A.C. Fokkema-Siccama, De Siccama's. Z.pl. [1973]. (D 10379)
Nr. 809 Sybrandus Siccama, overleden 31.5.1622; eerste vrouw Uilkje Reins, overleden 4.8.1604, kinderen Rein en Tjeerd; tweede vrouw Taeckje Lolckes, overleden na 31.5.1622. Stadhuis Bolsward 1606 klaar. Tweede huwelijk 1607?
>> begin