>> HOMEpage

Handschriften in Franeker
volgens een inventaris van
J.W. de Crane uit ca. 1816

>> register

Inleiding

Het laatste volledige overzicht van het bezit van de Franeker academiebibliotheek verscheen in 1713: Catalogus librorum bibliothecae publicae quae est in illustr. et praepotent. Frisiae Ordinum Academia Franequerana - Franequerae, excudit Franciscus Halma; een continuatio werd gedrukt in 1748 en een supplementum seu continuatio altera rond 1775. Vervolgens werden aanwinsten in doorschoten exemplaren van de gedrukte catalogus (nu PBF Zf 1 en Zf 1bis) in handschrift genoteerd; daarmee is men rond 1795 gestopt, aangezien schenkingen van G. Coopmans, curator 1797-1800, niet onder deze handschriftelijke toevoegingen voorkomen.
Professor J.W. de Crane verzamelde rond 1816 materiaal voor een nieuwe gedrukte catalogus van de bibliotheek van het Athenaeum, voordien de Academie, van Franeker. Op de bladzijden 145-152 van afdeling 11 van de PBF-handschriftenverzameling met signatuur 1077 Hs vindt men zijn aantekeningen m.b.t. Codices MSS. De Crane citeert titelbeschrijvingen uit de cat(alogus) van 1713 resp. de cont(inuatio) en het suppl(ementum) en geeft daarbij de bladzijde, het nummer en het formaat aan; naar op doorschoten vellen in handschrift toegevoegde titels verwijst hij met paginanummer plus MS.
In deze uitgave zijn de aantekeningen van de Crane in vet weergegeven, mager de *volgnummers*, de huidige PBF-signaturen en de meerdere informatie uit de catalogus 1713 etc. De geïnteresseerde zij verder verwezen naar eerdere kleine publicaties over de handschriften van Franeker:

> Aulus Gellius en zes andere klassieke handschriften, door de Franeker universiteitsbibliotheek verworven uit de bibliotheek van professor Steinberg - Leeuwarden 1987
> Arabische, Hebreeuwse & Griekse handschriften in de Provinciale Bibliotheek van Friesland - Leeuwarden 1988
> Zestien middeleeuwse handschriften van Latijnse klassieken, waarvan drie afkomstig uit Cluny - Leeuwarden 1993.

De Franeker plannen voor een nieuwe gedrukte catalogus van de Athenaeumbibliotheek zijn beschreven door W.B.S. Boeles in Frieslands hoogeschool en het Rijksathenaeum te Franeker, Eerste deel (Leeuwarden 1818), blz. 408-409.

Libri annotati, dat zijn van handschriftelijke aantekeningen voorziene gedrukte werken, werden indertijd soms als handschriften aangemerkt; vandaar dat bijvoorbeeld een uitgave van de Alexandreis met randaantekeningen van professor Schrader op de lijst voorkomt. Het aantal van de libri annotati was veel groter dan wat de Crane opgeeft; opname onder de handschriften was afhankelijk van de criteria en inzichten van de bibliothecaris. Een beknopt overzicht van libri annotati in de PBF is een desideratum. Voorbeeld zou kunnen zijn R.C. Alston, Books with manuscript: a short title catalogue of books with manuscripts notes in the British Library, including books with manuscript additions, proofsheets, illustrations, corrections - London, British Library, 1994.

M.H.H. Engels, juli 1997; internet: januari 2005

145 verso: [Theologici] - Codices MSS.

Cat. p. 5, 19, folio - 29 Hs

Quatuor Evangelia Arabice

Donum Jac. Rhenferdii, linguae Hebraeae professoris ordinarii

Cat. p. 6, 31, folio - 680 Hs

Biblia S. Versionis Vulgatae in pergameno

Cat. p. 6, 32, folio - 681 Hs

Novum Testam. ex versione Hieronymi in pergameno

Donum ill. ac praep. Frisiae IXvirum

Cat. p. 18, 69, folio - 682 Hs

Ludolphus Saxonius De vita J.C.

Cat. p. 51, 77, folio - 733 Hs

J. Drusii Pandectae locorum communium

Cat. p. 51, 1, quarto - 707 Hs

Jo. Drusii Scholia in Psalmos [2 vol.]

Cat. p. 51, 2, quarto - 437 Gdg kluis

Jo. Drusii Annotationes in N. Test. Franek. 1612 cum notis Drusii mss.

Cat. p. 51, 3, quarto - 709 Hs

Jo. Drusii Scholia in [Psalmorum] versionem Hieronymi

Cat. p. 51, 4, quarto - 714 Hs

Jo. Drusii Orthographia Sacra

Suppl. 25, 5, quarto - 27 Hs

Integrum Alcorani exemplum nitida manu in Oriente descriptum in charta

Donum viri reverendi Emmerici Hofstede, V.D. Ministri in ecclesia Franequerana emeriti

146 recto: Libri Orientales

Cat. 240 add. ad 96 n. 82, quarto - 28 Hs

Historia Tamerlanis Arab. in charta

Donum cl. viri Jo. Hemsterhuis, Med. D. & Professoris

146 verso: Juridici - Codices MSS.

Cat. 145, 2, quarto - 285 Hs

Liber MS. in pergameno De feudis Flandriae

Cont. 29, 60, quarto - 581 Hs

[Bernardi] Schotani Collegium Juridicum ad Instit.

Cont. 29, 63, quarto - 579 Hs

Noodt ad Institutiones [a T.M. van Boelens]

Cont. 29, 64 - 572 Hs

Collegium ad Institutiones [1690]

Cont. 29, 65 - Hs 1301

B. Schotani examen Jurid. Amst. 1702 cum notis MSS. Ant. Schultingii

60, 63, 64, 65: Ex legato Doct. D. T.M. van Boelens I.U.D. & Supr. Fris. Curiae advocati

147 recto: Medici [begin potlood]

Cat. 150, 16, folio -121 Gnk fol

Galenus Gr. Basil. apud J. Bebel. & Herv. 1538, 4 vol., cum n. margin. [Jul. Caes. Scaligeri & Ant. Walaei]

Cat. 159, 97, folio - 640 Hs

Jo. de Cucorrigio [Concorreggio] Praxis Medica in chart.

Cat. 165, 159, folio - 662 Ntk kluis

Plinius Historia mundi cum castigationibus & notis Sigismundi Gelenii, & notis marginalibus M.S. [Petraei Tiarae]

Cat. 171, 214, folio - 76 BH (inc. PB 7)

Scriptores de re Rustica [einde potlood] Regii 1482, manu Hieronymi Commelini passim emendati

Memoria cl. v. D. Antonii Antonidae van der Linden, Med. Doct. [in Bibl. Acad. Franeq. illati]

147 verso: Philosophici

Cat. 181,2, folio - 55 Wbg kluis

Plato Gr. cum commentariis Procli in Timaeum & Politica cum notis marginalibus MSS. [Petraei Tiarae] Bas. 1543

Cat. 181, 4, folio - 69 Wbg kluis

Aristoteles Gr. studio Desid. Erasmi cum notis marginalibus MSS. [Petraei Tiarae] Bas.1531

Cat. 183, 16, folio - 36 Hs

Jamblichi Opera & Zenobii Proverbia etc. Gr. MS. [per Johannem Arcerium Theodoretum] in charta

148 recto: Mathematici

Cat. 198, 3, quarto - 57 Hs

Euclidis Elementorum libri 14 etc. accedunt eiusdem Optica & Dioptrica, Latine in pergameno

Cat. 199, 11, quarto - 51 Hs

Vitruvius de Architectura MS. in pergameno

148 verso: Historici

Cat. 207, 36, folio - 52 Hs

Justinus MS. in membranis

Cat. 207, 37, folio - 53 Hs

Justinus MS. in membranis

Cat. 208, 41, folio - 54 Hs

L.A. Florus & M. Aur. Victor [Codex] Membranaceus

[53 Hs en 54 Hs horen bij elkaar; vgl. brief aan Prov. Bibl. Frl. d.d. 6-3-1991 uit Cambridge]

Suppl. 18, 60a, folio - 283 Hs

H. Conringii Notitia omnium, excepta Germania, praeclarissimarum nostri aevi rerumpubl.

Ex bibliotheca clar. viri Michaelis Buschii, Eloq. et Hist. Professoris

Cat. 213, 71, folio - 284 Hs

Alberti Argentinensis Chronicon MS. in charta

Donum cl. viri D. Nicolai Gürtleri, S. Th. Doct. & Professoris

Cont. 41, 15, quarto - 279 Hs

Ad Tursel[l]ini Epit. Collegium MS.

Cont. 41, 17, quarto - 89 Hs

Ad Suetonii Tiberium & reliq. Caesares Notae MS. [2 vol., 1703]

149 recto: Scriptores Graeci & Latini

Cat. 220, 20, fol. - 42 Hs

P. Terentius in charta

Cat. 220, 23, fol. - 45 Hs

Horatius cum scholiis antiquis Cod. Membranaceus

Cont. 44 MS, 34, fol. - 37 Hs

Syrianus Philoxenus

[Cont. 44 MS, begin potlood] forte 35, fol. - 989 TL kluis

Isidorus [einde potlood] Originum libri XXV et Martiani Capellae De nuptiis Philologiae & Mercurii libri IX opera Bonaventurae Vulcanii. Basil., per Petr. Pernam 1577. Ioan. Stobaei Eclogarum libri II interprete G. Cantero [Antv. 1575]

[Hss. aant. titelblad: Isaacus Gruterus; Sigeberti Havercampi; aein aristhein; In manibus Domini sortes meae, 2^o Decemb. 1577; Petri Burmanni Secundi]

Cont. 44 MS, 36, fol. - 58 Hs

Gualtheri Alexandreis in pergameno

Cont. 44 MS, 37, fol. - 734 G kluis

Glandorpii Onomasticum Francof. 1589 cum notis MS. Petri Burmanni Secundi

[doorschoten]

Cont. 44 MS, 38, fol. - 350 Hs

Worperi Thaboritae Chronicon Frisiae ineditum ... non integrum

Cont. 44 MS, 39, fol. - 73 Hs

Jo. Schraderi Adversaria 2 vol.

Cont. 44 MS, 34-39: Ex bibliotheca Schraderiana

Cat. 222, 6, quarto - 55 Hs

A. Gellius in Membranis

Cont. 46 MS, 21, quarto - 38 Hs

Cyrilli Glossarium s. Lexicon Graecum ineditum et aliae glossae Graecae in pergameno

Cont. 46 MS, 22, quarto - 59 Hs

Gualtheri Alexandreis in pergameno

Cont. 46 MS, 3a, octavo - 1040 TL

Gualtheri Alexandreis Ingolst. 1541 (in Cod. MS. rep.)

Cont. 46 MS, 3b - 1040 TL bis

Gualtheri Alexandreis Ingolst. 1541 (in Cod. MS rep.; uterque cum notis MS. cl. Schraderi)

octavo - 43 Hs

Tibullus Codex Membr.

octavo - 47 Hs

Ovidii Fasti Codex Membr. forma oblonga

duodecimo - 48 Hs

Juvenalis cum schol.

[46,47,48:] Dona V.D. G. Coopmans Acad. Curat.

149 verso: Critici Antiquarii & Lexicograph.

Cont. 79, 83, fol. - 71 Hs

Joh. Clerici Miscellanea praesertim Grammatica

Cont. 79, 84, fol. - 70 Hs

Joh. Clerici Collectanea ad Philosophiam pertinentia

Cont. 79, 83 & 84: Dona v. cl. Corn. Hugonis Vonk, S. Th. D. ling. Orient. Prof. Amsteldamensis

Cont. add. 90, 11, quarto - 574 TL

Libellus grammaticus de centum regentibus; Epitome eius quem edidit T. Erpenius Arabice MS.; eiusdem argumenti liber grammaticus etc. etc. Explicatio capitum aliquot Alcorani Arab. MSS.

Ex bibliothecae cl. viri Michaelis Buschii, Histor. & Eloq. Professoris ord.

Cont. 44, 39, folio - 73 Hs

Jo. Schraderi Adversaria MSS. II vol.

folio - 519 Hs

N. Heinsii Epistolae (editae et ineditae) donum V.D. G. Coopmans Acad. Curat. [1797-1800]

>> begin

>> begin