>> HOMEpage
De bibliotheek van het
Hof van Friesland
vooral in de tijd van raadsheer-president Johannes SaeckmaMet een uitgave van de catalogus 1634
door M.H.H. Engels
Leeuwarden, druk 1999, internetversie 2001
Inleiding *
Boekenkasten *
Catalogi 1634 tot 1776 *
Boekbanden en boeknummers *
Bibliotheek en boekhandel *
Academiebibliotheek Franeker, Hofbibliotheek Leeuwarden en Saeckma *
Brand in 1919:
Krantenbericht *
Uitgave catalogus 1634:
Bevindingen -
Titel op snee -
Rood, blauw of goud op snee -
Boekbanden en boekstempels -
Provenancegegevens -
Al of niet vervangen -
Juridische verzamelwerken *
Naschrift ***
Colofon *****
Overzicht van het eerste, systematische gedeelte van de catalogus van 1668: Deze opschriften worden telkens genoemd na de opgave van het kast- en vaknummer; bij vak 7 van kast I
wordt de gebruiker erop geattendeerd, dat de volgende beschreven werken boven de lezenaar staan: Superius
Plutei Primi, Facie Septima. In het tweede, alfabetische gedeelte zijn tussen de letters van het alfabet bladzijden leeg gehouden, waar
aanwinsten konden worden opgeschreven, zoals in exemplaar Hof 730 folio bis is gebeurd. Zo is bij de letter
H bijgeschreven: Zacharias Huber, Dissertationes jur. et phil. Franequer 1702, Pl[uteo] 4 Fa[cie] 15
N[umero] 5. Dit boek stond dus in vak 15 van kast 4 op plaats 5. Van alle aanvullingen in dit exemplaar
van de catalogus is het boek van Huber het meest recente, wat wil zeggen dat in of kort na 1702 het systeem
van lezenaarskasten is verlaten. Vak 16 is zelfs bij geen van de kasten gevuld geweest. Een foliant vereiste een vakhoogte van ca. 40 cm. Een aantal van 16 vakken boven elkaar is ondenkbaar;
daaruit volgt dat zich telkens twee vakken naast elkaar moesten bevinden. Gemiddeld stonden er 22
folianten in één vak, dat derhalve ca. 180 cm breed geweest is; een kast bijgevolg ca. 3,60 m. Het schuine
leesvlak zat op een hoogte van 1,20 m en nam naar schatting een hoogte van 50 cm in beslag. Daarboven
vijf lagen van twee vakken leverden een totale kasthoogte op van 3,70 m. Het kenmerk hoge boekenkasten kennen we ook van de periode dat de Provinciale Bibliotheek in de
kanselarij gevestigd was. In het alfabetische gedeelte van de catalogus van 1668 wordt achter elke titel de plaats van het boek
genoemd: kast, vak, volgnummer(s) in het vak; bovendien wordt vermeld, of men het boek in de vakken
boven dan wel onder de lezenaar moet zoeken. In de buitenmarge naast de titel wordt zowel in het
systematische als het alfabetische deel het aantal exemplaren of banden genoemd. De handgeschreven
aanvullingen in het alfabetische gedeelte van het geciteerde exemplaar stammen van drie verschillende
handen. In 1668 telde de bibliotheek 870 werken in ruim 1150 banden; tot en met het jaar 1702 kwamen
daar nog 175 titels in 300 banden bij. Een nieuwe catalogus verscheen in 1733. In deze Catalogus instructissimae bibliothecae, quae est in
Suprema Frisiorum Curia beschreef de Leeuwarder boekhandelaar Henricus Strik in opdracht van de heren
Raden het bezit van de bibliotheek naar een nieuwe indeling. Samen met landsdrukker Tobias van Dessel
verzorgde hij ook de druk. De catalogus is ingedeeld naar de formaten folio, quarto, octavo en duodecimo.
Per formaat wordt een systematische volgorde aangehouden. Daarvan is de belangrijkste rubriek,
rechtswetenschap, bij de folianten en kwartijnen in diverse subrubrieken onderverdeeld. Achter iedere
titelbeschrijving is de kast en het boeknummer aangegeven. Van boeken die in meerder rubrieken gezocht
kunnen worden, worden verwijzingen gegeven. In 1733 neemt het boekenbezit zes kasten, gemerkt A t/m F,
in beslag. De folianten tellen 549 nummers, de formaten quarto, octavo en duedecimo respectievelijk 334,
127 en 21 nummers: in totaal 1031 titels. De wandkasten (thecae) hadden van beneden naar boven in hoogte afnemende vakken corresponderend
met de opstelling folianten onderaan, daarboven kwartijnen enz. Het enige exemplaar van deze catalogus in de Hofbibliotheek is doorschoten en voorzien van aanvullingen
in handschrift, die nieuwe aankopen (met prijzen) vermelden, waaronder Acta eruditorum t/m 1754. Op een
los foliovel voorin vindt men aantekeningen van aankopen uit de jaren 1740 t/m 1743. De aanwinsten
brachten het boekenbezit rond 1755 op een totaal van bijna 1150 titels. De kasten 7 en 8, gemerkt G en H,
namen de nieuwe folianten en kwartijnen op. Als laatste gedrukte catalogus van de bibliotheek van het Hof van Friesland is uit 1776 overgeleverd:
Catalogi duo instructissimae Bibliothecae, quae est in Suprema Frisiorum Curia, quorum prior totus est
alphabeticus, sine ulla materiarum distinctione, alter per capita, secundum diversas materias dispositus
est, de novo in hunc ordinem digesti anno MDCCLXXVI - Leovardiae, excudit Joannes Seydel, bibliopola.
Een catalogus in twee delen dus, met een alfabetisch en een systematisch gedeelte. De bibliotheek telde toen
679 folianten, 443 kwartijnen en 193 kleinere formaten, bij elkaar 1315 titels, in 15 kasten (A t/m P). De
eerder geciteerde beschrijving uit de Tegenwoordige staat (1786) noemt een aantal van 16 kasten: de letter J
is echter i.t.t. de I niet als aanduiding gebruikt. De lage kasten met lezenaar (O en P), die in het midden van de bibliotheekzaal in de lengterichting
stonden, bevatten o.a. de Nederlandsche jaarboeken (O) en de Hollandsche en Europische Mercurius (P). Als samenstellers van deze catalogus waren bij besluit van het Hof d.d. 6 mei 1774 de raadsheren Simon
Binckes en Johan van Idsinga aangewezen; zie R. Feenstra, Kanttekeningen van een rechtshistoricus bij de
catalogus van 1776, d.i. de inleiding van de facsimile-uitgave van de genoemde catalogus van de
bibliotheek van het Hof van Friesland, Leeuwarden 1999. Aangezien zij de op een na jongste raadsheren
waren - Martinus Scheltinga was voor het kwartier van de steden op 7 december 1773 aangesteld -, ligt het
voor de hand dat er al eerder over een nieuwe catalogus gesproken is en hun namen genoemd zijn toen ze
inderdaad de twee jongste raadsheren waren, vóór december 1773 dus. Sedert 1919 bevindt de bibliotheek van het in 1811 opgeheven Hof van Friesland zich als bruikleen in de
Provinciale Bibliotheek van Friesland. De collectie bestaat uit ca. 1500 nummers, waarvan ongeveer 750 in
folio, 500 in quarto en 250 in kleinere formaten. Het aantal banden is naar schatting 1½ keer zo groot; de
omvang van de bibliotheek bedraagt 200 strekkende meter. De nummering van de boeken per formaat in de catalogus van 1776 is gehandhaafd tot op de dag van
vandaag in de signaturen Hof ... folio, Hof ... quarto resp. Hof ... octavo. Boekbanden en boeknummers __________ >> begin Boekbanden van perkament over karton zijn kenmerkend voor de bibliotheek van het Hof van Friesland;
daarin is het merendeel van de boeken gebonden, met op het voorplat een Renaissance-medaillon in
gouddruk, voorstellende vrouwe Justitia, op het achterplat idem het wapen van Friesland. De meeste banden
konden met groene linten dichtgebonden worden. In tegenstelling tot de bibliotheek van de Franeker
academie waren de boeken niet met kettingen aan de kasten vastgemaakt: de banden van de
universiteitsbibliotheek bestonden in de eerste helft van de zeventiende eeuw uit bruin kalfsleer over houten
borden en hadden elk twee koperen sluitklampen en een kettingklamp. Elk boek van de Hofbibliotheek was voorzien van een rugtitel en een signatuur (boeknummer). Op de
perkamenten banden werd dit met zwarte inkt geschreven; op de bruine, kalfslederen banden, die in de
minderheid waren - schenkingen of aankopen uit aucties? - in goud gestempeld. Een van de bruine folio-banden draagt bijv. de rugtitel in goud 'R. Lancelottus/De/attentatis et/innovatis'; daaronder in goud de
signatuur volgens de catalogus van 1733, nl. TH:F/No:477; in het midden van de rug staat met zwarte inkt
de signatuur uit 1776 geschreven: 559; onderaan weer in goud gestempeld de signatuur volgens de
catalogus van 1668: PL II/ FA IV/ N XX. TH staat voor theca = (wand)kast, PL voor pluteus = lezenaarkast,
FA voor facies = vak, No of N voor nummer; in 1668 werd per kastvak genummerd, in 1733 en 1776 per
formaat. Bij de perkamenten banden zijn de signaturen uit 1668 (onderaan) en 1733 (midden) geradeerd: op
de plaats van de signatuur van 1733 vindt men nu een nieuw nummer van 1776 geschreven; zie bijv. Hof
288 quarto. Bibliotheek en boekhandel Archivalia m.b.t. de bibliotheek van het Hof van Friesland, zoals bestellijsten van boeken, opdrachten aan
timmerlieden voor boekenkasten en betalingsbewijzen, zijn niet bewaard gebleven. Het archief van de in
1585 gestichte universiteit van Franeker levert wat de academiebibliotheek betreft wel iets op. Blijkens de gravure op het titelblad van de verderop nogmaals te noemen Decisiones Frisicae, voor het
eerst in 1635 gedrukt, bevond zich in de publieke ruimte van de grote zaal (rolzaal) een boekenkraam
bestaande uit een afsluitbare boekenvoorraadkast met daarvoor een toonbank. De gravure is van de hand
van de kunstenaar, die ook de titelprent maakte voor Hugo de Groots Inleiding tot de Hollandsche Rechts-Geleertheyt ('s-Gravenhage 1632). Eigenaar van de boekenkraam was waarschijnlijk Jan Jansen de Vries, de Leeuwarder boekhandelaar
(1630-1648) gevestigd in de niet zo ver afgelegen Korfmakersstraat, aan wie de Staten Generaal op 14 juni
1634 "octroy" (afgedrukt naast de titelpagina) hadden verleend voor de uitgave van deze Decisiones:
gedurende 12 jaar mocht niemand anders dan hij dit werk drukken, uitgeven of verkopen. Waarschijnlijk
was deze boekhandelaar ook de vaste leverancier van de Hofbibliotheek. De boekwinkel op de kanselarij werd in het begin van de zeventiende eeuw beheerd door
achtereenvolgens Pauwels Heynets en Isaac Knoop. In 1618 blijken de boeken van Knoop (verkoper 1614-1619) aldaar eigendom te zijn van Jan Jansen uit Arnhem (overleden 1630): hij en zijn latere familieleden
waren de belangrijkste boekverkopers van hun tijd, met filialen in Noord-Duitsland en Scandinavië en
blijkbaar ook in Friesland. In 1664 noemt Jacobus Pieters Hagenaar zich boekverkoper "op en naast de
Cancelarie", in 1683 "op de Canselarije en by de Groen-merkt". De bibliotheek van het Hof van Friesland
had dus in ieder geval in de zeventiende eeuw een 'hofleverancier'. In de grote zaal van de kanselarij werd - zoals dat in het Hof van Holland te 's-Gravenhage wel vaker
gebeurde - minstens éénmaal een boekenveiling gehouden. In een catalogus van de Bodleian Library
(Oxford 1843-1851) wordt in deel I op blz. 468 vermeld: Index selectissimorum librorum qui publica
auctione venundabuntur in summae Frisiae Curiae palatio, Leovardiae 1629. De veiling werd in juli
gehouden; de catalogus daarvan was gedrukt door Claude Fonteyne. De kanselarij, die gesticht was op kosten van koning Filips II en die vanuit de binnenstad alleen via een
omweg, de Korfmakersstraat, te bereiken was, werd door de stad Leeuwarden spoedig van een rechtstreekse
toegang voorzien door de aanleg van de Koningsstraat. Deze liep vanaf de Vismarkt (nu een deel van de
Voorstreek) tot het plein dat ontstond door overwelving van de gracht vóór de kanselarij. Later werden in de
Koningsstraat ook huizen aangebouwd, en enige overblijvende ruimte gevuld met kasten, die eerst tot
gebruik van de copiïsten (afschrijvers) van het Hof en daarna tot het veilen van velerlei koopwaren en tot
het uitoefenen van ambachten strekten; Eekhoff, Historische beschrijving van Leeuwarden, 1846, dl. II, blz.
327. De bibliotheek van het Hof van Friesland, de geleerde raadsheren en advocaten, hun cliënten en de
boekveilingen in de grote zaal maakten kramen of (neven)vestigingen van boekverkopers (afgekort v),
boekbinders (b) en ook wel boekdrukkers (d) en uitgevers (u) in of nabij de Koningsstraat aantrekkelijk. Uit
Eekhoffs geschiedenis van de Leeuwarder drukkers en uitgevers tot 1870, bewerkt door Ph.H. Breuker, in
Eekhoff en zijn werk (Leeuwarden 1980), blz. 171-235, citeren wij het een en ander. Boekverkopers en
boekbinders worden daarin alleen genoemd als ze ook drukker of uitgever waren. Het Hof van Friesland zond blijkens het Leeuwarder plakkaatboek tot 1570 zijn plakkaten nog
geschreven naar de besturen. De eerste druk van de nieuwe Landsordonnantie van Friesland werd in 1602
nog te Franeker gedrukt door Gillis vanden Rade, drukker van de Academie en de Staten. - De Staten
hadden op 21 april 1598 besloten Frieslands "wetten, die gescheurd, verspreid en niet zamenhangende en
daardoor onzeker waren, bij elkander te brengen en tot een geheel te maken." Een van de bewerkers was
Johannes Saeckma. In 1600 wordt Pauwels Heynets als boekhandelaar op de kanselarij genoemd. In 1610 werd de
boekenvoorraad van de weduwe van Jacob Jansen (v 1597; b 1592-1610 wed.) in de "kasse inde
Coninckstraat" geïnventariseerd. De "Vergulde Drukkerij" bij de Vismarkt op de hoek van de Koningsstraat
werd in 1643 door Pieter van den Rade geleid, nadien tot 1654 door Sydtse Rinnerts. Lambertus Wilhelmi
Dronrijp (u 1659-1670; b 1649-1672) woonde op de hoek van de Koningsstraat tegenover de kanselarij.
Brol, Kelders, Korfmakersstraat en omgeving waren de adressen voor het boek: nabij de colleges van de
Staten en Gedeputeerde Staten en het Hof van Friesland aan de Tweebaksmarkt en Turfmarkt. Aan het eind
van de zeventiende eeuw was de Peperstraat het brandpunt van de Leeuwarder boekhandel. Honderd jaar
later, vanaf 1772 of 1773 woonde Johannes Seijdel (d/u 1771-1811; v 1758-1812 wed.) op de hoek van de
Koningsstraat in De Bargekop, het pand waarvoor het Eysingahuis in de plaats kwam, dat in 1881 door het
Fries Genootschap in gebruik werd genomen als Fries Museum; vgl. Oppa nye merkit: Monumenten aan en
rondom de Tweebaksmarkt (Leeuwarden 1998), blz. 26. In 1776 werd Seydel het drukken van de dubbele
catalogus van de bibliotheek van het Hof van Friesland opgedragen. Het tegenoverliggende pand van 1880,
nu Koningsstraat 10, met de karakteristieke ronde hoek, had als eerste bewoner de boekbinder Kühn met
zijn familie; Oppa nye merkit blz. 28. Tegenwoordig vindt men op de hoeken van de Koningsstraat met de
Voorstreek een boekhandel en een antiquariaat. De belangrijkste bronnen voor de geschiedenis van de Hofbibliotheek blijven de overgeleverde catalogi. In
verband met de bestudering van het leven en werk van Johannes Saeckma (1572-1636) heb ik de eerder
genoemde catalogus van 1634 nader onderzocht. - Na zijn studie te Franeker en promotie tot doctor in de
rechten te Bazel maakte Saeckma carrière bij het Hof van Friesland: advocaat (1595), procureur-generaal
(1600), raadsheer (1603); in 1631 werd hij eerste raadsheer ofwel president van het Hof. In Leeuwarden
heeft hij zich ingezet voor de ontwikkeling van de universiteit van Franeker, vanaf 1625 officieel als
curator. Academiebibliotheek Franeker, Hofbibliotheek Leeuwarden en Saeckma __________ >> begin Volgens het 25e statuut van de universiteit - de academiewetten zijn gedrukt in 1586, één jaar na de
stichting - dienden de professoren te zorgen voor goede en nuttige boeken in de bibliotheek door een beroep
te doen op de vrijgevigheid van regenten en anderen. Zelf waren ze verplicht bij hun dood een boek aan de
bibliotheek te vermaken. Incidenteel waren er subsidies van de overheid. Wellicht hebben er vergelijkbare
regels gegolden bij het Hof van Friesland en/of werd een gedeelte van de inkomsten van het gerechtshof in
een bibliotheekfonds gestort. In Franeker was de eerste decennia de juridische afdeling het kleinst. Dat kan wellicht verklaard worden
uit de aanwezigheid van de Hofbibliotheek te Leeuwarden. In dit verband moet ook gememoreerd worden,
dat van verplaatsing van de universiteit naar de hoofdstad reeds in 1589 sprake is geweest evenals in het
begin van de twintiger jaren van de zeventiende eeuw. In de periode 1626-1635 is volgens de in beide jaren
samengestelde catalogi het boekenbezit van de Franeker universiteitsbibliotheek met 75% toegenomen tot
bijna 450 werken. Het sterkst is de rechtskundige afdeling gegroeid, wat overeenkomt met de opbloei van de
juridische faculteit. Curator Saeckma (1625-1636) adviseerde als veelzijdig geleerde de bibliothecaris bij
aankopen op het gebied van de theologie, filosofie, klassieken en geschiedenis; als jurist heeft hij
ongetwijfeld niet alleen op de collectievorming juridica in Franeker invloed uitgeoefend, maar ook in "eigen
huis", in het Hof van Friesland te Leeuwarden. De bibliotheek van het Hof was in de periode 1634-1668
even groot als de hele universiteitsbibliotheek. Tot de samenstelling van de catalogus van de Franeker academiebibliotheek die in 1626 verscheen, was
door curator Saeckma en zijn collegae in het kader van diverse hervormingsmaatregelen in 1625 besloten.
In 1635, 1644 en 1656 zagen nieuwe catalogi het licht: van vastlegging van deze termijnen van ongeveer
tien jaar zijn geen archivalia bekend. Frappant is ook dat de Hofcatalogus van 1634 en de
Academiecatalogus van 1635 bijna tegelijkertijd gemaakt zijn. Een van de bevindingen bij de uitgave en het
onderzoek van de catalogus uit 1634 van het Hof is een bibliotheektechnische verandering in 1625; zie het
hoofdstuk "Titel op snee" verderop. Dit lijkt nóg een jaar waarin de Leeuwarder en de Franeker bibliotheek
gelijktijdig een bijzondere activiteit vertoonden. Familieomstandigheden zouden professor Hector Bouricius aanleiding hebben gegeven om in december
1624 het ambt van griffier bij het Hof van Friesland te aanvaarden. Hij was van zijn hoogbejaarde moeder
beroofd en zijn 60-jarige schoonvader Gellius/Jelle Hillama/Hillema betreurde de bittere dood van diens
echtgenote, zo heet het plechtig in het Latijn bij Gabinus de Wal. Bouricius' echtgenote, de enige dochter
van Hillama, zal het ook naar Leeuwarden hebben getrokken. Mogelijk heeft de zuigkracht van het Hof
meegespeeld. Na de dood van Hillama (2-1-1626) volgde Bouricius hem op in het ambt van raadsheer, dat
in veel hoger aanzien stond dan het hoogleraarschap. Voordat hij de academie verliet, heeft Bouricius
ongetwijfeld zijn vriend Johannes Saeckma geraadpleegd. Wellicht heeft de verantwoordelijkheid van de
griffier voor de bibliotheek van het Hof voor beiden van de nood een deugd gemaakt. Voer een raetsheer decisiones vergaderende soud somtijts nut wesen om wat te colorieren, anders sijn
der meer parerga als res. Dat schreef Marcus Lycklama op 14 april 1617 uit Den Haag, waar hij sedert
1610 lid van de Staten Generaal resp. van de Raad van State was, aan zijn studievriend Johannes Saeckma.
De Haagse boekhandel was ook voor Friesland een belangrijke leverancier van boeken. Heel voorzichtig bekritiseert Lycklama het eenzijdig verzamelen van boeken met gerechtelijke
uitspraken; variatie is gewenst, anders zijn er meer bijzaken dan hoofdzaken. Ook beantwoordt hij concrete
vragen van Saeckma naar boeken. Die Decisiones Neostadii comen noch nyet uth. Monarcii [i.e. Mornacii]
Observationes in Pandectas et Codicem heb gesyen. In de catalogus 1634 van het Hof treffen we onder ons
nummer 07v06 aan Antonii Mornacii In libros Pandecatarum et Codicis observationes tom. 2, Parisiis
1616, nu met signatuur Hof 482 folio, en onder 19v10 Curiae Hollandiae, Selandiae et West-Frisiae
decisiones Cornelii Neostadii, Lugduni Batavorum 1629 [i.e. 1627], nu met signatuur Hof 347 quarto. De
eerste druk van het laatstgenoemde werk dateert van 1617. Cornelis van der Nieustadt ( 1606) is ten
onrechte als de samensteller betiteld, Pelgrim van Loo was grotendeels verantwoordelijk voor de
herhaaldelijk herdrukte verzameling vonnissen; vgl. L.J. van Apeldoorn (ed.), Uit de practijk van het Hof
van Holland in de tweede helft van de zestiende eeuw, Utrecht 1938, blz. 1-7. Een vergelijkbare
verzameling van bijzondere gerechtelijke uitspraken van het Hof van Friesland gaf raadsheer Johan van den
Sande voor het eerst in 1635 uit. De autografe kopij Rerum in suprema Frisiorum Curia iudicatarum libri
quinque van ca. 1633 is op 1 april 1800 aan Frans Julius Johan van Scheltinga geschonken door Arent
Aulus van Haersma; beiden waren vóór 1795 raadsheer, collega's dus, en bovendien familie van elkaar; de
laatste overleed in 1801, de eerste in 1831. Sedert 1897 bevindt het handschrift in folio zich in de
Provinciale Bibliotheek van Friesland onder signatuur 1038 Hs. Dat Saeckma's vraag over de verkrijgbaarheid van boeken in Den Haag niet zijn eigen verzameling
betrof, lijkt door het volgende te worden bevestigd. De privé-bibliotheek van Johannes Saeckma, die geërfd
en aangevuld werd door zijn zoon Theodorus, is in 1666, na de dood van Saeckma junior, in het openbaar
verkocht. Volgens de veilingcatalogus bevatte de collectie de folio-uitgave Ant. Mornacii Observat. in 24
lib. Digest. & 4 lib. Cod., Paris. 1636, maar geen enkele editie van Decisiones Curiae Hollandiae. Tussen Hof(bibliotheek) in Leeuwarden en academie(bibliotheek) in Franeker bestonden zoals gezegd
nauwe banden. De rol van raadsheer en curator Saeckma is belicht. In 1626 werden de raadsheren
Suffridus/Sjoerd Hania en Johannes Nijs ook als curator collega van Saeckma. Hania, een neef van
Saeckma, werd na zijn overlijden in 1630 als curator van de Franeker universiteit opgevolgd door griffier
Sebastiaen Pruyssen. Tot Saeckma's dood op 22 december 1636 veranderde de samenstelling van het
curatorium niet meer: de vierde man was, sedert 1621, gedeputeerde Hobbe van Aylva. Hoe praktisch dat
was, kan men zich voorstellen. In de kanselarij kon het viertal gemakkelijk over de universiteit overleggen;
het "collegie" van Gedeputeerde Staten lag schuin tegenover. Saeckma was de "ziel" van de curatoren. Brand in 1919 __________ >> begin Water en vuur zijn de grootste vijanden van boeken. Brand zorgt voor onherstelbare verliezen, vochtschade
kan lang niet altijd hersteld worden. Ook verhuizingen kunnen gevaar voor bibliotheken opleveren. In de
geordende opstelling, die voor het terugvinden van elk afzonderlijk boek van het grootste belang is, komt bij
verplaatsing gauw ongewild verandering, met als gevolg tijdelijke vermissing of definitief zoekraken van
boeken. De bibliotheek van het Hof van Friesland is sedert 1811 enkele keren verhuisd. In het genoemde jaar
werd het provinciaal gerechtshof met de bibliotheek van het oude Hof ondergebracht in het
Land(schap)shuis, rechts naast de kanselarij. De infirmerie, het in 1837 op de Wissesdwinger gebouwde
militair ziekenhuis, huisvestte van 1838 tot 1850 tijdelijk twee met ruimtegebrek kampende instellingen: het
gerechtshof en de arrondissmentsrechtbank; daarna konden de zieke militairen er pas gebruik van maken.
Het classicistische Paleis van Justitie, dat in 1849 op 1000 palen aan het Wilhelminaplein (in de volksmond
het Zaailand) verrees, herbergde vanaf 1850 de bibliotheek van het oude Hof van Friesland. Vgl. J.L. Berns,
De Archieven van het Hof Provinciaal en van de Gerechten der Grietenijen, Steden, Districten, Eilanden
en Hoogeschool van Friesland. Leeuwarden 1919. De Hofbibliotheek werd in 1919 teruggebracht naar de kanselarij en later in bruikleen aan de Provincie
afgestaan. In 1939, toen de zolders van de kanselarij wegens het dreigende oorlogsgevaar moesten worden
ontruimd, werd de bibliotheek van het Hof van Friesland overgebracht naar de nieuwe Buma-bibliotheek in
de Grote Kerkstraat, het gebouw waarin tegenwoordig gemeente-archief en stedelijke bibliotheek zijn
gehuisvest. Sedert 1966 is de Hofbibliotheek, samen met de in 1876 gestichte Buma-bibliotheek voor klassieke taal-,
letterkunde en archeologie, weer met de Provinciale Bibliotheek van Friesland in één gebouw gehuisvest en
wel aan de Boterhoek, nabij de Oldehove, de scheve toren van Leeuwarden. De Provinciale Bibliotheek van Friesland, de erfgename van de bibliotheek van de/het voormalige
universiteit/athenaeum van Franeker, heeft de eerste vijftig jaar van haar bestaan gebruik gemaakt van een
benedenzaal en een zolder van het paleis van Justitie: studiezaal en uitlening beneden, magazijn boven. In
1852 is zij daar voor het publiek geopend. Doordat de PBF in 1897 verhuisde naar de kanselarij, is zij aan
de brand van 1919 ontsnapt. Het verslag van de brand in de krant van 7 februari is niet zo gemakkelijk toegankelijk, anderzijds wel
informatief. Daarom wordt het hieronder weergegeven. Krantenbericht __________ >> begin De brand in het Paleis van Justitie te Leeuwarden Aan den voorkant van het Paleis lekten uit het dak en langs de goten de verraderlijke vuurtongetjes, die
met snelheid hun weg naar steeds nieuwe prooi vervolgden. Uit het dak sloeg, als uit een smidshaard waarin
de blaasbalg werkzaam is, een vuurgolf, terwijl na eenigen tijd aan alle kanten van het gebouw geweldige
rookkolommen een uitweg vonden. Met een lichte huivering voor het lot van dit trotsche gebouw
aanschouwden de eerste nieuwsgierigen het verloop van het begin van een ramp. Omtrent het begin vernamen wij van direct betrokken zijde volgende bizonderheden: Toen om halftwee de wed. Stelstra, moeder van den concierge van het gebouw, haar kamer, welke
gelegen is boven de hal in het frontgedeelte, met haar kleinzoon Langendijk verliet om, ouder gewoonte, bij
haar zoon gezamenlijk het middagmaal te gebruiken, was nergens iets van het naderend onheil te
bespeuren. Om twee uur keerde de oude vrouw naar haar vertrek terug. Zij opende de deur en op datzelfde
oogenblik sloegen haar rookwalmen in het gelaat. De kamer stond in lichte laaie nu het vuur door een
luchtopening meer voedsel verkreeg. De kleinzoon van de wed. Stelstra schoot, op het hulpgeroep zijner
grootmoeder, te hulp, ook de concierge, de portier, eenige veldwachters waren spoedig aanwezig en
koppelden de brandslangen aan. Een enkele voorbijganger had den brand bemerkt en spoedig waren door de hulp van de telefoon
brandweer en autoriteiten gewaarschuwd. Dra kwamen nu de eerste slangenwagens opdagen en hun
personeel nam onder de leiding van een aantal brandmeesters de eerste maatregelen ter bestrijding van het
vuur. Ter toelichting van dit gedeelte van het blusschingswerk staken wij ons licht op bij een der
brandmeesters, die het geheele proces van den brand doorgemaakt hebben. Het blusschingswerk zoo deelde deze ons mede, was hier zeker niet gemakkelijk. De brand woedde, dat bleek al dadelijk, in het
binnenste van het gebouw en het was volslagen onmogelijk om van buiten af met water eenig succes te
bereiken. Bovendien, het vuur in de kamer van de wed. Stelstra was zoo fel, zoo intensief, dat dit van nabij
bestreden moest worden. Het zocht hier een uitweg door de deur naar de bijgelegen kamers, maar vooral
naar de zolders door het plafond. Het was toen dus zaak van uit naburige gangen en kamers den haard te
bestrijken. Toen de eerste mannen met ladders door het plafond bij de kamers waren geklommen en
voldoende slangen ter beschikking hadden was al veel gewonnen. Zoo taai was het vuur in de kamer, waar
het ontstaan was, dat een geregelde straal aanvankelijk weinig uitwerking had. Intusschen was natuurlijk de
omgeving aangetast, doch nu slaagden de brandweermannen er ook in op het dak aan alle kanten den
vuurhaard te bereiken en er water in te spuiten. Een grote moeilijkheid bij dit werk was ook de zwarte, zeer
dikke rook, die overal in het gebouw alle uitzicht en dus voor onbekenden met de gebouw-inrichting een
uitweg naar trappen of gangen te vinden onmogelijk maakte. Dus werd er lucht gemaakt; overal rinkelden
glasscherven, van buiten en van binnen werden, soms met behulp van natte sneeuwballen, openingen
gemaakt en nu kwam de brand zelf de bestrijders te hulp: men kon zien hoe groot het gevaar was! Het
bleek, dat het grootste gedeelte van het Paleis behouden zou worden. Nu kon, omdat de waterleiding voor
meerdere slangen, welke inmiddels in het gebouw gebracht waren, ruim voldoende water leverde, de kern
van het vuur aangetast worden. Zelfs een stoomspuit zou hier, van buiten af, niets bereikt hebben, althans
niet beter baat gebracht hebben dan de slangen op de eigen waterleiding. Een tweetal slangen van het
gebouw zelf waren vanaf den aanvang onklaar geweest. Het mag zeker een groot geluk genoemd worden, dat het gedeelte, waar het vuur het heftigst woedde,
gelegen is tusschen twee brandmuren, die een groote ramp voorkomen hebben, en dat ... het niet vroor.
Door deze brandmuren kreeg het vuur, dat reeds een sterke bestrijding van het water had, geen gelegenheid
zich verder uit te breiden. Een van de ijzeren deuren is hier geheel krom getrokken door de hitte. Dank zij het gevaarlijke en dappere werk van hen, die van nabij het vuur bewerkten, bleef de
verwoesting beperkt tot een viertal kamers, het dak daarboven en een gang. Tegen 5 uur was het gevaar
volkomen geweken; toch brandden tegen achten aan den linkervleugel nog een paar kroonlijsten. De verwoesting is begrijpelijk zeer groot. Wij maakten hedenmorgen een rondgang door het gebouw. De vriesnacht heeft
onderscheidene vertrekken en gangen in ijsvloeren herschapen. De kamer van de wed. Stelstra is volkomen
uitgebrand; de kachel staat nog op haar plaats en is dus niet gesprongen, zooals velen aanvankelijk
meenden. Eenig geldswaardig papier, verbrand en verschroeid, waarvan evenwel de nummers nog leesbaar
zijn, is dezen morgen hier gevonden. Deze kamer bevat het groote raadsel van den brand. In een bedstede
moet hij ontstaan zijn, want daar woedde de eerste vuurzee. Gedeeltelijk zijn uitgebrand de aangrenzende slaap- en andere kamers en een keuken; ook het dak
hierboven en het gedeelte van het front, dat op de steenen pijlers rust, zijn volkomen verteerd. De
algemeene indruk, dien men bij het bezichtigen van de ramp krijgt, is deze: een woestenij. Er is letterlijk
geen kamer in het geheele gebouw, waar niet het een en ander overhoop gehaald is. In huizen en lokalen in
de nabijheid heeft men bij het dreigend gevaar dadelijk allerhande archieven, boeken, geheime en andere
geschriften ondergebracht en het laat zich begrijpen, dat bij dit werk heel wat zaken van hun eigen plaatsje
geraakt zijn. Het wordt ongetwijfeld een reusachtig werk, die bescheiden weer terecht te brengen. Geheele
vertrekken zijn gevuld met houten en leeren banden, die, wat de soort betreft, kris-kras door elkaar liggen.
Vele lijvige boekdeelen zijn bij het werpen uit de ramen uit hun leeren of houten banden gesprongen. Ook de schade aan het gebouw is beduidend, hoewel de brand minder ernstig was dan hij zich
aanvankelijk liet aanzien. De zalen van Hof en Rechtbank zijn volkomen intact gebleven. Een massa
meubelen zijn, evenals de genoemde boekwerken, nog vóór er eenig gevaar dreigde, meer of minder
gehavend uit het gebouw gegooid of gedragen Persoonlijke ongelukken zijn bij het blusschingwerk niet voorgekomen. De wed. Stelstra bekwam bij het
binnenkomen in haar kamer een paar brandwonden aan de handen en schroeide haar hoofdhaar eenigszins. De oorzaak Na een nauwkeurig onderzoek is heden uitgemaakt, welke de oorzaak is van het ongeluk. Het is wel een
zeer onschuldige daad. Men kent het gebruik, dat van een bed gemaakt kan worden om eten warm te
houden, ter besparing van brandstof. De wed. Stelstra had een potje met brei, op de kachel gekookt, in het
bed in haar kamer in een deken geplaatst om het voedsel warm te houden. Waarschijnlijk heeft het potje
eenige brandbare stof aangekleefd, die reeds smeulde, zoodat na verloop van tijd het beddegoed vuur gevat
heeft. Aan kwaadwilligheid mag dus, dat heeft dit nauwkeurige gerechtelijke onderzoek absoluut uitgemaakt,
niet gedacht worden. Evenmin als alle andere rijksgebouwen is het Paleis van Justitie tegen brand verzekerd. * * * Omtrent de stichtingsgeschiedenis van het gebouw lezen we het een en ander bij Eekhoff. Nadat het
Landschapshuis op de Tweebaksmarkt niet meer in de behoefte aan een goede woning voor vrouwe Justitia
kon voorzien en terwijl het later militair hospitaal geworden gebouw op den Wissesdwinger bij haar in
tijdelijk gebruik was, besloot de gemeenteraad op den 19 Juni 1845, dat voor den bouw van een paleis van
justitie ter breedte van 48 ellen het terrein der oude gracht en van de lanen in Ruiterskwartier en Zaailand
aan de provincie zou worden afgestaan. Zoo werd op den 28 November 1845 het dempen van 250 meter oude gracht voor fl. 7436 aanbesteed,
voor welke demping een gedeelte van de zuidelijke en oostelijke stadswallen werden benut. Naar een plan
van den architect Th. Romein, eenigszins gewijzigd door den opzichter van den rijkswaterstaat F. Stoett,
had den 26 Juni 1846 de aanbesteding van het paleis plaats. De beide audientie-zalen zouden elk 18 ellen
lang en 9,8 el breed worden, het geheele gebouw een oppervlakte hebben van 36 maal 46 ellen en "de
voorgevel aan de oostzijde zou van een hoog bordes met een rij van zes kolommen, dragende een breede
frontespice, een trotsch voorkomen ontvangen, en het geheel in deftigen stijl worden opgetrokken". Het werk werd in massa aangenomen door den timmerman en metselaar D.M. Postma c.s. voor
174.500. Voor men aan de fundamenten begon, werden 1000 palen in den grond geslagen. Hiermee kwam
men in 1846 gereed en zoo kon in het voorjaar van 1847 met den eigenlijken opbouw worden aangevangen. Den 9 September 1850 bracht de griffier van het Provinciaal Gerechtshof, J. van Leeuwen, aan
belanghebbenden ter kennisse, dat het hof "deszelfs Teregtzittingen van nu aan houdt in het nieuw gebouwd
Paleis van Justitie in het Zaailand te Leeuwarden, en de Griffie van het Hof zich bevindt in een der
bovenlocalen van genoemd Paleis". Den 7en September tevoren had de eerste correctioneele zitting daar
plaats gehad. Ook de Provinciale Staten hadden het gebouw voor hunne zittingen sinds den 3 Juli 1849
tijdelijk in gebruik. In het werk "De uithangteekens" van Van Lennep en Ter Gouw, lezen wij aangaande het nieuwe tehuis
van de Justitie in Friesland nog: "Nu vergadert het Hof dier Provincie in een soort van antieken
witgepleisterden tempel in modernen timmermansbouwstijl, dien men niet genaken kan zonder gevaar te
loopen van om te waaien en binnen welken men vergaat van den tocht". In het Friesch Dagblad is op vrijdag 7 en zaterdag 8 februari veel korter aandacht besteed aan de brand.
Daaruit zijn nog twee feiten de moeite van het vermelden waard. "Dak en kap en leeuwen, alles is onder
groot geraas naar beneden gekomen. De archivalia en andere stukken zijn in veiligheid gebracht in de
brandvrije kluizen van de Haan's Bank en de Amsterdamsche Bank." Twee leeuwen houden nu weer het
wapen van Friesland vast. Net zoals de brand van 80 jaar geleden in het Paleis van Justitie heeft die van vorig jaar november
(1998) in de Infirmerie veel consternatie veroorzaakt. Naar aanleiding van de brand is het Domein van
rechters, soldaten, baders, ambtenaren en kunstenaars in de Leeuwarder Courant van 14 november 1998
door J. Hellinga belicht. Over het stads-militair-ziekenhuis kan men verder lezen in het tweede deel van W.
Eekhoff, Geschiedkundige beschrijving van Leeuwarden (1846), blz. 248-249. Lieuwe Valk alias P.
Karstkarel heeft het gebouw behandeld in de "Huis aan Huis" van 14 oktober 1998. Uitgave catalogus 1634 __________ >> begin De eerste, handgeschreven catalogus van de bibliotheek van het Hof van Friesland en daarvan het eerste
gedeelte, dat dateert van 1634, heb ik getranscribeerd en ingevoerd in de tekstverwerker. Aan iedere titel
heb ik vooraf laten gaan: * de bladzijde in het handschrift volgens mijn bladtelling - r staat voor recto, v voor verso - plus het
volgnummer (mijn telling) van de titel op die bladzijde; * de huidige signatuur, d.i. het boeknummer: Hof nummer folio, quarto of octavo; ??? i.p.v. nummer als de
titel niet (meer) aanwezig is; * direct op de letters van de formaataanduiding volgen twee letters die aangeven of de snede ro[od],
bl[auw], go[ud] of anders [?? = onduidelijk, -- = niet] gekleurd is. Soms is het blauw eerder blauwgroen of
groenblauw (bg). Aan het voorgaande gekoppeld zijn nog twee letters, waarvan de eerste aangeeft of het boek een t[itel]
op snee heeft of niet (-) en de tweede of het boek in l[eer], v[arkensleer] dan wel p[erkament] is gebonden. Vervolgens is aangeduid in welke van de onderstaande rubrieken het boek volgens de catalogus is
ondergebracht en in welke kast (1 t/m 6) resp. welk vak (1 t/m 6). EdCo = Juris civilis Editiones variae et Commentaria Deci = Decisiones tribunalium et parlamentorum Europae Resp = Responsa IureConsultorum Trac = Tractatus singulares in utroque iure THPh = Theologi, historici, philologici et auctores politioris literaturae tam ideomate Latino, Gallico quam
Belgico conscripti. De (achter)naam van de auteur is vet afgedrukt. Bevindingen __________ >> begin Inclusief de deeltitels van convoluten resulteerde een en ander in 512 ingangen; meer dus dan de 450
titelbeschrijvingen (alinea's) in het handgeschreven origineel. De beschrijvingen bevatten de namen van
auteurs (meest juristen) uit Italië (35%), Frankrijk (23%), Duitsland (21%), de Nederlanden excl. Friesland
(8%), Spanje (6%), Friesland (3%), Portugal, Engeland/Schotland en Byzantium (2%). De mos italicus had
via Duitsland nog de overhand. De humanistische rechtsopvatting, de mos gallicus, raakte nadien, d.w.z. in
de volgende catalogus, sterker vertegenwoordigd. De eerste kast bestaat bijna geheel uit "Italianen": het
oudste bezit. Een naamlijst, zoveel mogelijk voorzien van geboorte- en sterfjaar van elke auteur, dient als register op
de transcriptie: aanvullingen en verbeteringen zijn welkom. Behalve de spelling van de namen in het Latijn
- zoals ze meestal in de catalogus voorkomen -, is ook die in de volkstaal verwerkt, met varianten en
verwijzingen. Spelfouten zoals Govianus en Rosati zijn in de naamlijst gecorrigeerd: Goveanus resp. Rosate.
Op typerende spellingen in de catalogus, zoals Anglebennius en Zusaria, zijn verdubbelingen gemaakt:
Anglebermeus resp. Suzaria. Vergelijking met Late sixteenth-century lists of law books at Merton college van Alain Wijffels,
Cambridge 1992, gaat gezien het tijdsverschil niet helemaal op. De meeste overeenkomende namen zijn van
Italianen; in snel afnemende mate van Fransen en Spanjaarden. Duitse en Nederlandse auteurs komen zeer
weinig voor. Het bibliografisch knappe werk van Wijffels heeft op blz. xiii van de inleiding geen duidelijke
verklaring voor de termen supra en infra op de boekenlijsten. Ze slaan natuurlijk op de boeken die boven
resp. onder de lessenaar stonden opgesteld. Een vergelijking met de veel kleinere bibliotheek van het Hof van Gelre zou over enkele jaren gemaakt
kunnen worden aan de hand van een door dr. H. van Bemmel van de Bibliotheek Arnhem geplande uitgave. Voor de zestiende-eeuwse bibliotheek van het Hof van Holland is te raadplegen R. Feenstra, Ouvrages
de droit romain dans les catalogues des anciens Pays-Bas Septentrionaux (XIIIe - XVIe siècle) in:
Tijdschrift voor rechtsgeschiedenis XXVIII (1960), 439-513; het register op blz. 514-530 heeft ook
betrekking op R.C. van Caenegem, Ouvrages de droit romain dans les catalogues des anciens Pays-Bas
Méridionaux (XIIIe - XVIe siècle), 297-438. In de hoofdstukken 8, 9, 13 en 27 worden door prof. Feenstra
243 juridica behandeld uit de bibliotheekcatalogi van 1534, 1536, 1560 en 1594 van het Hof van Holland. Titel op snee __________ >> begin In de bibliotheek van het Hof van Friesland komt een titel op snee voor bij boeken gedrukt tot en met 1624.
Waarschijnlijk heeft er toen een wijziging in de plaatsing van de boeken in de kasten plaatsgevonden: niet
meer met de snede naar de beschouwer, maar met de rug. Rugtitels zijn vervolgens in handschrift
aangebracht. Daarmee kreeg de bibliotheek van het Hof van Friesland een nagenoeg uniform aanzicht. Rood, blauw of goud op snee __________ >> begin Tjalling van Eysinga's Commentaar op de Instituten (Franeker 1593), in quarto, heeft als een van de
weinige boeken goud op snee. De goudgestempelde band is bijzonder fraai. Op het titelblad schreef de auteur/schenker: Nobilissimis, Amplissimis,
Doctissimis et Prudentissimis Dominis D. Senatoribus Frisiae / Dominis suis plurimum observandis
Tiallingus / ab Eijsingha dedit 6 Id. Sept. Anno 1593. Markeert dit geschenk tevens een hernieuwde
aandacht voor de collectievorming? Boekbanden en boekstempels __________ >> begin De meeste boeken zijn gebonden in perkament: de nieuwe aankopen. Banden van blank varkensleer of
(donker)bruin kalfsleer zijn in de minderheid: geschenken of antiquarische aankopen. Alle boeken werden
als eigendom van het Hof van Friesland bestempeld met Vrouwe Justitia in goud; oude blind- en/of goud
gestempelde banden werden daarbij met dit beeldmerk overgestempeld. In de loop der tijden blijken er
verschillende versies van het goudstempel te zijn gebruikt, waarbij de verschillen soms klein zijn, soms door
een ander formaat groter: zie de afbeeldingen. Op het achterplat werd in goud het wapen van Friesland
gestempeld, in een ovaal of binnen de contouren van een schild overeenkomstig het Justitiastempel voorop. Het onderzoek naar de bandstempels is gedaan aan de hand van alle octavo's van de gehele collectie. Zes
vormen zijn te onderscheiden. De twee meest voorkomende, ovale stempels ( 1 en 2 ) hebben bijna dezelfde
afmetingen: 9,5 x 7 resp. 9 x 7 cm. Het eerste was in de 17de eeuw in gebruik, het tweede in de 18de eeuw.
Het opvallendste verschil vormen de torenspitsen, links van de geblinddoekte Justitia met zwaard en
weegschaal, in de tweede versie. Deze stempels zijn ook op de folio's en de quarto's gedrukt. Alleen op het
kleinste formaat boekbanden komt het ovale stempel van 6,75 x 5,5 cm. voor ( 3 ) en het schildvormige ( 4 )
van 5,75 x 3,75 cm. Het laatste vertoont Justitia met het wapen van Friesland evenals het slechts eenmaal
voorkomende ovale stempeltje ( 5 ) van 4,2 x 3,3 cm. De laatstgenoemde kleinste stempels zijn laat
zeventiende-eeuws. De drie ovale stempels 1 t/m 3 hadden voor de achterkant van het boek een afwijkende
tegenhanger: het gekroonde wapen van Friesland met twee leeuwen en zeven blokjes ('spanen'), die
betrekking hadden op de zeven Friese zeelanden. Soms is bij het stempelen de voorzijde met de achterzijde
verwisseld. Julius van Beyma's Commentaria in varios titulos iuris, Leovardiae 1645, met signatuur 159 quarto,
vertoont op het voorplat in een cartouche van 5,7 x 3,7 cm. vrouwe Justitia met het wapen van Friesland op
een schild onder haar rechter hand ( 6 ). Het achterplat is in goud bestempeld met een gekroond
wapenschild: in het midden daarvan het Friese wapen en in vier kwartieren daaromheen de wapens van
Oostergo, Westergo, Zevenwouden en de elf Steden. Dit bijzondere exemplaar is voorzien van blauwe
sluitlinten. Provenancegegevens __________ >> begin Alle boeken uit de catalogus 1634 heb ik, voor zover ze er nog zijn, ook nagezien op handschriftelijke
eigendoms- of herkomstmerken. Veel provenancegegevens leverde dit niet op; ze zijn echter wel van groot
belang voor de geschiedenis van de collectie. Op de titelpagina van Hof 42 folio (07v08) staat autograaf: Henr. Scotanus. Dit boek stamt uit de
bibliotheek van de eerste hoogleraar rechten aan de universiteit van Franeker, Henricus Schotanus, die op
22 januari 1605 is overleden. Er is geen aanwijzing dat het om een schenking ging. Mogelijk is het
boekenbezit van Henricus Schotanus geveild t.b.v. de weduwe en de kinderen. Oud-leerling Johannes
Saeckma, sedert 1603 raadsheer in het Hof van Friesland, zou zich beijverd kunnen hebben om boeken uit
het bezit van Schotanus voor de bibliotheek van het Hof te verwerven. Noch een gedrukte veilingcatalogus
noch een geschreven veilinglijst is echter bekend. Rugtitels van nog vijf boeken lijken op het handschrift
van Schotanus : Hof 372 folio (02v01), Hof 525 folio (33r04), Hof 631 folio (07v05), Hof 24 octavo (29v05),
Hof 111 octavo (12r03). Nader onderzoek van de handgeschreven rugtitels en vergelijking met het
handschrift van Schotanus verdient aanbeveling. Onwillekeurig denkt men aan een parallel met de bibliotheek van de Franeker Academie, waar de
aankoop van de boekerij van professor Tiara (graecus en medicus, overleden in 1586) de start betekende.
Zijn er meerdere boeken van de jurist Henricus Schotanus, die te Leeuwarden met zijn colleges in de
Instituten de stichting van Frieslands universiteit had bevorderd, die te Franeker de eerste advocaten en
raadsheren had opgeleid en die zelf graag naar Leeuwarden had willen terugkeren om raadsheer te worden,
in de bibliotheek van het Hof van Friesland terecht gekomen? Het boek Antonio Agostin 1559, Hof 135 octavo (12v04), is blijkens een eigenhandige aantekening bij
het colofon door Henricus Schotanus te Spiers gekocht "in albo" voor 5 Batz, een Zuidduitse, oorspronkelijk
in Bern geslagen munt. Het nu daarbij ingebonden zijnde werk van Antoine Leconte kocht hij eveneens in
een ongekleurde leren band voor 1½ Batz: Schotanus schreef er verder nog bij: Antonius Concius scripsit
liber de hereditatibus / ab intestato. Leconte (1517-1577; volgens Coing) doceerde te Bourges en Orléans.
Volgens een handschriftelijke aantekening op het titelblad van het eerste werk was Gerhardus Fo(e)gelsanck
de tweede eigenaar. Deze was een student van Schotanus. In 1595 respondeerde hij tijdens een disputatie uit
het vijfde boek van de Pandecten; vgl. PBF sign. 54 R I/6. Kreeg hij toen het bovengenoemde boek in
octavoformaat van zijn leermeester ten geschenke? Fogelsanck studeerde vanaf 2 mei 1594 rechten te
Franeker, vanaf 16 mei 1596, op 30-jarige leeftijd, te Leiden, vanaf mei 1599 te Wittenberg; in 1626 werd
hij burgemeester van Bolsward; in 1645 overleed hij. Bij welke gelegenheid, vóór 1634 natuurlijk, het boek
uit het bezit van Fogelsanck in de bibliotheek van het Hof van Friesland terecht kwam, is onbekend. Op het
schutblad voorin is genoteerd: Liber Curiae Frisiorum. Dat Schotanus tijdens zijn lange "peregrinatio academica" ook in Spiers is geweest, was tot nu toe niet
bekend. Die buitenlandse studiereis verliep als volgt: Leuven (ca. 1570), baccalaureaat (ca. 1573), Dowaai
(1576/77-1579/80), Orléans (ca. 1580; één trimester Bourges?), licentiaat 10 mei 1583, via Parijs en Calais
naar Antwerpen voordat hij begin 1584 in Leeuwarden terugkeerde; vgl. M. Ahsmann, De juridische
faculteit te Franeker 1585-1635. Een studie over de professoren en hun onderwijs met lijsten van
verdedigde disputaties. In: Tijdschrift voor rechtsgeschiedenis LIV, 1986, 3-72. Is Schotanus in de periode
1573-1577 in Spiers geweest, om zittingen van het Rijkskamergerecht bij te wonen? De universiteit van
Heidelberg aan de andere kant van de Rijn was vlakbij. De twee varkensleren banden van Hof 91 folio (21v02) zijn gestempeld D.A.B. / 1579. De handschriftelijke
aantekening op het eerste titelblad verduidelijkt: Duobus distinctus voluminib. constiti Dominico a
Burmania plus minus / 7 flor. germa. ad 15 batz. Vertaling: In twee delen gescheiden heb ik [= dit boek]
aan Douwe van Burmania ongeveer 7 gulden gekost, in Duits geld 15 Batz. Burmania studeerde vanaf 1569
rechten te Bazel, vanaf 2 mei 1575 te Padua; najaar 1578 werd hij raadsheer in het Hof van Friesland; op 26
februari 1579 promoveerde hij te Bazel; waarschijnlijk heeft hij op de heen- of terugreis het boek in
Frankfurt gekocht; in 1583 werd hij advocaat te Haarlem, twee jaar later overleed hij te Alkmaar. De aantekening op het titelblad van Hof 211 folio (05v09) is wat de naam betreft moeilijk te ontcijferen:
Hensteny[..] me possidet (d.i. H... is mijn bezitter). In de catalogus is Hof 186 folio (06v01) niet precies maar algemeen beschreven als Budaei Opera
pertinentia ad ius civile (= Werken van Budé aangaande het burgerlijk recht). De latere gedrukte catalogi
zijn gedetailleerder: Annotationes in Pandectas, Forensia en De asse. Op het schutblad voorin treft men de
naam Benno Meijnsma aan. Meynsma, die raadsheer was vanaf 1597, is volgens het dagboek van Furmerius
op zaterdag 15 februari 1612 's morgens vroeg dood in bed gevonden, nadat hij zich de avond tevoren weer
eens flink aan wijn te buiten gegaan was; Furmerius noemt hem overigens een man van grote intelligentie. Tegenover het titelblad van het eerste deel van Hof 263 folio (43r03) staat geschreven: Ex libris Curiae. Hof 380 folio (03v01), getiteld Las siete partidas gloxadas (1501), bevat de volgende aantekening
tegenover het titelblad. Dit boeck is een van wijlen del Waille boecken [welcke] bij Mr. Georgien /
Godephridi uyt de cancelrie gelicht deur handen van Claeske Haeyes / [-] soo mijn heer Godefridi mij
verclaerd [-] tot versoecke van de crediteurs van / del Waille vercocht werden en [t'welck] onvercocht
gebleven. / Actum d. XXXI Julii 94 / Ter ordonnantie van mijn heer Godefridi // C. Faber. Het tussen
teksthaken toegevoegde houdt verband met mijn interpretatie van deze aantekening. Van het
Spaans/Latijnse boek ontbreekt het tweede deel. Daarom was er geen koper voor te vinden en hebben de
schuldeisers het waarschijnlijk aan de bibliotheek van het Hof van Friesland gelaten. Mr. Antonio Lopez del Vaille was op 11 januari 1554 raadsheer in het Hof van Friesland geworden. Hij
was gehuwd met Genoveva Nicolai, dochter van de president (1541) Everhard Nicolai, met wie hij een zoon
Everhard en een dochter Elisabeth Dellafaille had. Op 22 maart 1578 was hij met andere niet-Friese leden
van het Hof van zijn functie ontheven en zelfs gevangen gezet in het Blokhuis te Leeuwarden. Op 4 juli van
het volgende jaar kregen zij van de Staten order om uit de stad en vervolgens uit de provincie te vertrekken.
Del Vaille stond volgens de Naamrol bekend om zijn wreedheid. In 1584 is hij in Goes overleden. Georgius
Godephridi is raadsheer geweest van 1582 tot zijn dood op 18 februari 1595. Het titelblad van Hof 432 folio (25v04) bevat een aantekening in gestileerd en daardoor niet te
identificeren handschrift: Ex donatione Ex.tis Dni Marini Frecciae / libri authoris, die Octobris 22 Neapoli
/ 1558. Heeft een Friese peregrinant het boek in 1558 te Napels van de schrijver cadeau gekregen? Twee van de negen boekdelen met de verzamelde werken van Erasmus, Bazel 1540 en later gedateerd,
Hof 604 folio (32r04), bevatten een eigendomsmerk van Modestinus Fischerus; in "tomus primus
Paraphraseon" (1556) vermeldt Fischer bovendien Emp. Franeq. 4 fl. (gekocht te Franeker voor 4 gulden).
De Leeuwarder van geboorte heeft vanaf 18 februari 1622 te Franeker rechten gestudeerd. Mogelijk heeft hij
de boeken gekocht op een van de veilingen aldaar van professorenbibliotheken; die van Sibrandus Lubbertus
(1625) vermeldt andere namen van kopers van de Erasmiana daarin, zo schreef mij prof. dr. F. Postma te
Amsterdam. De enige incunabel, Hof 232 quarto kluis (09r03), bevat op het schutblad links van het titelblad de
geschreven aantekening: Hoc volumen M. Haringi Sifridi / Sinnama Frisii I.C. doctissimi / Supremae
Curiae Frisiae dono dedi / quod adtestor / J. Bouricius / 1617. Auteursnaam en impressum zijn eveneens
door Bouricius in handschrift aan de titel toegevoegd. Jacobus Bouricius (Dokkum 1544 - Leeuwarden
1622) was de eerst ingeschrevene in het in 1577 aangelegde matrikel van advocaten bij het Hof van
Friesland. Mogelijk heeft Bouricius het boek aan het Hof geschonken ter gelegenheid van zijn benoeming
tot pensionaris (stadsadvocaat) van Leeuwarden. Op het titelblad van Hof 148 octavo (29r05) meen ik te lezen G. Moritius. Wellicht stamt de student
Gottlieb Moritius uit Anhalt, die zich op 14 augustus 1695 te Franeker liet inschrijven, uit dezelfde familie. Dit boeck hoert op de Cancelarye staat geschreven op het voorplat van Hof 152 octavo (19r07). Op het schutblad vooraan in Hof 159 octavo (12v07) leest men: Lyckelema Marcus; de tweede naam, in
dit geval de voornaam, is echter onzeker. Er zijn vele gelegenheden denkbaar waarbij de vermaarde jurist,
hoogleraar en bestuurder Marcus Lycklema a Nyeholt (1573-1625) dit boek aan de bibliotheek van het Hof
van Friesland zou kunnen hebben geschonken. Al of niet vervangen __________ >> begin Twintig (= 4%) van de 512 titels zijn thans niet meer aanwezig of niet met zekerheid te traceren. Hemmelius' Repetitio van 1611 (12r01) is in de catalogus van 1668 (deel II, blz. 41) reeds vervangen
door de editie Francof. 1640: Hof 87 octavo. In de plaats van de Ordonnantien, statuten, edicten en placaten van de Nederlanden, Gent 1559 (17r01)
vindt men in 1668 (II,68), in 1733 (30) en in 1776 (38) het Placcaatboek van Vlaanderen, Gent 1559-1629:
Hof 359 folio. La conference du droict François et Romain van Bernard Automne (18v02) wordt in de catalogus van
1668 al niet meer genoemd. Ook onder de in 1776 geëxerpeerde titels uit de grote rechtskundige
verzamelingen als de Oceanus iuris komt geen vervangende uitgave voor. Hetzelfde geldt voor Stile de la
Cour de parlement de Paris van Estienne Cavet (21r01). Voor de Statuten, Ordonnantien en Costumen van Friesland, Leeuwarden 1608 (21r01), gedrukt door
Abraham van den Rade, zijn andere edities in de plaats gekomen. De catalogus 1776 noemt op blz. 232:
Franeker 1628 (Hof 412 quarto), Leeuwarden 1659 (Hof 109, 413 en 422 quarto). Hof 422 quarto, d.w.z. de
editie Leeuwarden, Nauta, 1699 wordt daar niet vermeld, wel echter de editio princeps (eerste uitgave),
Franeker 1602: Hof 421 quarto; abusievelijk geeft de catalogus 1600 als jaartal aan. De titelbeschrijving Consilia criminalia variorum auctorum, Francofurti 1577 (22r06), is in de catalogus
1668 (II, 21) Consiliorum select. in causis criminal. varior. IConsult., Ffurti 1577. In de catalogus 1733
(28) resp. 1776 (37) wordt alleen genoemd Rerum criminalium praxes & Tractatus nobiliorum
iurisconsultorum resp. Criminalium rerum praxis
Francof. 1587: dit is Hof 467 folio. De titel Rer.
Crimin. Praxis op de rode snede van dit in perkament gebonden boek wijst op een vroege aanwinst. De iure belli ac pacis (25v05) van Hugo de Groot, uit 1631, is aan het eind van de 17e eeuw vervangen
door de editie Amsterdam 1689 (Hof 86 octavo). Dat blijkt uit de handschriftelijke aanvulling op blz. 40 van
de catalogus 1668. Gilckenius' tractaat van 1602 (26v03) was reeds in 1668 (II, 36) overbodig door de aanwezigheid van
diens Commentaria in praecipuos universi Codicis titulos, Francof. 1606: Hof 476 folio. De verhandelingen van Garcia (27r05) komen in de catalogi van 1668 en 1733 niet meer voor. In de
catalogus 1776 wordt op blz. 194 als vervanging genoemd Oceanus iuris tom. 17 f. 257. Voor de Praxis
conventionalis de stipulationibus (27r08) en voor Felicius' tractaten (28r01) wordt geen alternatief gegeven;
ook niet voor de tractaten van diverse juristen De legitima (28r02). De verhandeling van Peckius De testamentis coniugum is er in 1668 nog: zie deel II, blz. 66. In de
catalogi 1733 (blz. 8) en 1776 (blz. 137) is hij overbodig geworden door de aanwezigheid van de Opera
omnia, Antverp. 1647 (Hof 46 folio); in de laatste wordt op blz. 141 bovendien verwezen naar Oceanus
iuris tom. 8, p. 1, f. 146. Het boekje van Sibrandus Siccama (31r06) is in 1668 (II, 83) nog aanwezig, in 1733 niet meer; in 1776
(blz. 173) wordt als alternatieve vindplaats genoemd de Thesaurus van Graevius: II, 1824. Swanenburgs De iure accrescendi (31r07) ontbreekt vanaf 1668; een alternatief in een van de grote
juridische verzamelwerken wordt in 1776 niet vermeld. De tractaten van Pyrrhus Maurus Aretinus (31r08) geeft de catalogus 1668 in deel II op blz. 56, die van
1733 op blz. 67 en die van 1776 op blz. 242, telkens echter op een andere van de drie namen
gealfabetiseerd. Het boekje met de signatuur Hof 147 octavo wordt thans vermist. Pieter Bors Historien van de Nederlandse oorlogen (34r01) zonder plaats genoemd in 1668 (II, 12) en
Amsterdam 1621 in 1733 (blz. 38), is in 1776 (blz. 18) vervangen door de uitgave Amsterdam 1679: Hof
392 folio. De Bibelsche conferentie, 1623, van Sixtinus Amama (34r04) en de Psalmpostille, 1617, van Abraham
Schultetus (34r05) ontbreken al in de catalogus van 1668. De in 1566 in Silezië geboren Scultetus was
vanaf 1618 hoogleraar in de godgeleerdheid te Heidelberg; hij nam deel aan de Synode van Dordrecht, waar
hij zeer tot eendracht maande en aanvankelijk zeer mild was ten opzichte van de remonstranten; in 1622
werd hij predikant te Emden, alwaar hij twee jaar later overleed. Sixtinus Amama, hoogleraar Hebreeuws te
Franeker, is in 1626 door toedoen van zijn vriend Johannes Saeckma tevens bibliothecaris van de
universiteit geworden. Saeckma, de al vaker genoemde raadsheer, die vanaf 1625 een - de belangrijkste -
van de vier curatoren van de academie was, beheerste ook het Hebreeuws. Amama zal een exemplaar van
zijn eigen werk geschonken hebben aan de instelling waar zijn vriend werkte. Scultetus' psalmverklaring is
waarschijnlijk in de bibliotheek opgenomen vanwege de actualiteit van de Synode. Dat beide werken nadien
als vreemde elementen uit de collectie verwijderd zijn, is begrijpelijk. Voor handhaving van een atlas en van
geschiedkundige werken over de Nederlanden en Friesland in het bijzonder was meer te zeggen. De editie Leeuwarden 1629 van Winsemius' Historiae (34r06), een geschiedenis van Friesland, is al in
1668 vervangen door die van Leeuwarden 1646: Hof 429 folio. Juridische verzamelwerken __________ >> begin De verzamelwerken waarnaar in de catalogus van 1776 verwezen wordt, zijn hieronder opgesomd. Het
register van auteurs vooraan in het eerste deel van de Oceanus iuris, is door mij naast andere naslagwerken
gebruikt om minder bekende juristen te identificeren. * Oceanus iuris ofwel Tractatus universi iuris, Venetiis 1584, 18 delen in 25 banden, met vier registerdelen
(1585), Hof 433 folio * Thesaurus Meermannianus = Novus thesaurus iuris civilis et canonici, continens varia et rarissima
optimorum interpretum, inprimis Hispanorum et Gallorum, opera
ex collectione et museo Gerardi
Meerman, Hagae-Comitum 1751-1753, 17 delen, Hof 434 folio * Thesaurus Ottonis = Thesaurus iuris Romani, continens rariora meliorum interpretum opuscula
cum
praefatione Everardi Ottonis, Traiecti ad Rhenum 1733-1735, 5 delen, Hof 486 folio Behalve deze drie zuiver juridische verzamelwerken worden er ook vier aangehaald, waarin het recht
slechts een onderdeel is. * Thesaurus antiquitatum et historiarum Italiae
olim coeptus cura et studio Ioannis Georgii Graevii,
Lugduni Batavorum 1704-1723, 9 delen, Hof 387 folio * Thesaurus Graevii = Thesaurus antiquitatum Romanarum
congestus a Ioanne Georgio Graevio,
Traject. ad Rhen./Lugd. Batavor. 1694-1699, 12 delen, Hof 278 folio * Thesaurus Gronovii = Thesaurus Graecarum antiquitatum
auctore Iacobo Gronovio, Lugduni
Batavorum 1697-1702, 12 delen * Thesaurus Sallengriano = Novus thesaurus antiquitatum Romanarum, congestus ab Alberto Henrico
Sallengre, Hagae-Comitum 1716-1719, 3 delen, Hof 359 folio De bibliotheek van het Hof van Friesland bezat niet, zoals de academiebibliotheek al in of vóór 1626, maar
pas tegen het einde van de 17e eeuw een Oceanus iuris, echter wel met de registerdelen. De oude
boekbanden duiden op antiquarische aankoop; waarschijnlijk zijn ze afkomstig uit een oude bibliotheek. De
29 extra grote folianten (inclusief de vier registerdelen) zijn gebonden in perkament zonder bord, met op de
ruggen in de lengte grote titels in gotisch handschrift: de boeken hebben oorspronkelijk vlak gelegen in een
mogelijk apart gemaakte kast. De banden vertonen twee sluitlussen van gevlochten leer aan het voorplat en
twee sluitknoppen aan het achterplat; deze platknoppen ontbreken thans merendeels; één, vermoedelijk van
been, is er bijvoorbeeld nog aan het vierde registerdeel te zien. Geflochtene Schliessen aus Lederriemen
kwamen volgens deel I, blz. 28 van Hellmuth Helwig, Handbuch der Einbandkunde, Hamburg 1953-1955,
voor in Griekenland, Italië en Spanje. In de bovenstaande beschouwing zijn zowel vondsten als vragen aan bod gekomen. Op deze plaats volgt een
laatste vraag met betrekking tot de vroege inrichting van de Hofbibliotheek. De Bodleian Library en andere Engelse bibliotheken hebben mogelijk model gestaan voor de Leidse
universiteitsbibliotheek, zij het dat in Leiden de boeken staande geraadpleegd moesten worden op de
lessenaar onder het boekenvak. En Franeker? De hoogleraren Johannes Drusius en Sixtinus Amama hadden
in Engeland gewerkt resp. gestudeerd. Hector Bouricius heeft op aanraden van Saeckma in zijn studietijd
Isaac Casaubon te Londen bezocht; behalve de vermaarde filoloog en ex-bibliothecaris van de Franse koning
heeft hij misschien ook Oxford gezien. In tegenstelling tot Leiden is van de Franeker
universiteitsbibliotheek geen vroeg zestiende-eeuwse afbeelding van het interieur overgeleverd. Ook in
Franeker las men staande aan de lessenaar, afgaande op de afbeelding van rond 1700 die bij de ramen delen
van de vroegere plutei weergeeft. Bij de overdracht van rectoraat en kas aan zijn opvolger Alardus Auletius
op 3 juni 1590 noteerde Sibrandus Lubbertus in de "Rationes", dat hij 29 carolusgulden uitgegeven had voor
een tafel, stoelen of banken en vensterruiten in de bibliotheek; of er toen al lezenaarkasten waren, is niet
bekend. Zeker is dat er tussen de hogescholen van Franeker en Herborn banden bestonden door de Nassau's. In
Herborn heeft men i.t.t. Engeland al vroeg gedacht aan het opstellen van boeken ook onder de lezenaar; vgl.
mijn Bibliotheekplan Herborn en Academiebibliotheek Franeker, Leeuwarden 1987, met reproducties op
het omslag van Herborner schetsen van een boekenkast. Vanwege de studenten waren de boeken in Franeker en elders met kettinkjes aan de "plutei" bevestigd;
de gebruikers van de Hofbibliotheek hebben dat verschijnsel nooit gekend. Het klassieke werk over boeken
aan de ketting is van J.B. Streeter, The chained library. A survey of four centuries in the evolution of the
English library, New York 1970 (reprint van de Londense editie uit 1931). Het geeft behalve 93 illustraties
en plattegronden o.a. voorbeelden van in de hoogte uitgebreide lezenaarkasten en van als kerkbanken
hergebruikte (delen van) "plutei"; vgl. blz. 188 en afb. blz. 104. De bibliotheek van het Hof van Friesland
De Provinciale Bibliotheek van Friesland, waarin de bibliotheek van het voormalige Hof van Friesland is
opgenomen, was vóór 1966 met het Rijksarchief in Friesland gehuisvest in de kanselarij aan de Turfmarkt
te Leeuwarden; het archief beneden, de bibliotheek boven. De Provinciale Bibliotheek van Friesland (PBF)
bevond zich op de plaats waar eertijds de boekerij van het Hof van Friesland stond. Tegenwoordig is de PBF
gevestigd aan de Boterhoek op nummer 1; het Rijksarchief is vanaf de straat gezien haar rechter buur.
De kanselarij, gebouwd in de jaren 1566 tot 1571, was tot 1811 de zetel van het hoogste gerechtshof van
Friesland. Daarna is de kanselarij ingericht als hospitaal, 1814-1824 als kazerne, 1824-1892 als huis van
burgerlijke en militaire verzekering. Na de restauratie (1892-1897) door de rijksbouwkundige J. van
Lokhorst betrokken Rijksarchief en Provinciale Bibliotheek het gebouw.
Het Hof van Friesland is in 1499 door Albrecht van Saksen opgericht, om met de stadhouder bestuur en
rechtspraak uit te oefenen. Na de opstand tegen Spanje moest het zich in 1581 tot de justitie bepalen. Van
1499 tot 1542 was een huis tegenover het Blokhuis vergaderplaats van het Hof. Nadien (tot 1571) kwam
men bijeen in het ziekenhuis van de Minderbroeders, dat vanaf 1594 als Landschapshuis diende.
Boekenkasten __________ >> begin
De speciale juridische bibliotheek was er uitsluitend ten gerieve van de leden van het Hof van Friesland.
Alleen de 12 raadsheren en de procureur generaal mochten boeken lenen; de advocaten en anderen moesten
de werken ter plaatse raadplegen. Het toezicht berustte bij de griffier, die behalve archivaris ook
bibliothecaris was.
De oudste catalogus, sign. Hs Hof 100, is nog met de hand geschreven. Het uitleenregister achterin -
Annotatie ende Memorie van de Boecken bij de Heren van den Hove elckx in hun respecte uit 's Hoffs
Bibliotheca gelicht ende wederom ingebracht - dateert van 1634. De bibliotheek bevatte toen zes kasten met
elk zes vakken. Aan de bovenkant was iedere kast van een schuin vlak voorzien, waarop men de boeken kon
neerleggen om ze staande te raadplegen. Deze lezenaarkasten stonden zeer waarschijnlijk dwars op de
ramen. Volgens het supplement (Posterior catalogus) in dezelfde handgeschreven catalogus was het
boekenbezit rond 1648 zodanig gegroeid, dat men bij elke kast ook boven het leesvlak twee vakken moest
maken.
Archief bestuursinstelingen Friesland (Toegang 5), inv.nr. 6920 (rekeningen van de rentmeeester-generaal Assuerus van Vierssen, 1647/48-1649/50) fol. 24 recto: Betaelt aen de secretaris Johannes Petri een ende vijftich car. glns. twaleff strs. voor dat hij ten dienste van den Hove ten overstaen van de heren [Theodorus] Saeckma, Raed ordinaris, ende [Epeus van] Glinstra, griffier in den Hove van Frieslandt, heeft gebesoigneert ende verscheidene sessiën geholden, onder andre mede in het herstellen der boecken in de drie oude cassen van de raedcamer alsmede over 't maecken van een nieu cataloge responderende op den nieuwen cas onlanx gemaeckt. Ende noch denselven cum socio betaelt voor het reinigen van de cassen ende boeken voors. twaleff car. glns. ende alsoo bij twee ord[onan]tien ende quitan[tien] tesamen LXIII lb. XII st.;
d.i. Nadere Toegang 5.15, Bibliotheken, oud inventarisnummer R 56 e. Idem 22 verso: Betaelt aen Joannes Petri twee ende dartich car. glns. over een iaer tractament den 7en Junij 1648 hem over het opsetten der boecken bij alle recessen van de heren van den Hove op hun gedestineerde plaetsen, verschenen bij ord[onan]tie ende quitan[tie]. Idem 1650, 28 recto: Aen den secretaris Scheerhagen ... twe ende dartich car. glns. voor het bewaren ende opsetten der boecken in de raedcamer van den Hove ... denselven cum socio ... twaleff car. glns. voor het schoonmaecken van de cassen ende boecken staende in de raedcamer vs.. Secretaris van het Hof van Friesland was Johannes Petri/Petersen vanaf 1626, Hermannus Scheerhagen vanaf 1649.
De betaling in het voorjaar van 1648 bevestigt de datering van de supplementcatalogus. Samengesteld is de nieuwe catalogus door de substituut griffier, die meestal secretaris van het Hof van Friesland werd genoemd. Onduidelijk is of deze nieuwe catalogus in druk is verschenen. Bij de bestaande drie (tweezijdige) kasten - zes blijkbaar in drie paren ruggelings tegen elkaar geplaatste lessenaar(kasten) - is een nieuwe gekomen om de aanwinsten sedert 1634 te bergen. De bibliotheek stond toen in de raadkamer, beneden aan de achterzijde van de kanselarij, direct in het bereik van de aldaar vergaderende raadsheren. Tweemaal per jaar werden de boeken en de kasten schoongemaakt en de boeken zo nodig herschikt.
In 1668 verscheen de eerste gedrukte catalogus: iedere kast was nog eens met acht vakken
uitgebreid. In de bibliotheekzaal stonden toen dus zes kasten met elk zes vakken onder en tien boven het
leesvlak; de bovenste zes (vak 11 t/m 16) waren nog leeg, bestemd voor aanwinsten. Blijkbaar is gekozen voor uitbreiding in de hoogte van de oude kasten, om in de raadkamer ruimte te winnen. De extra vierde kast is waarschijnlijk overgebracht naar de grote vertrekkamer precies boven de raadkamer; vgl. de opmerking hieronder bij de verbouwing van 1774.
Verdere uitbreiding van deze kasten in de hoogte was blijkbaar niet praktisch, want in de volgende
gedrukte catalogi, uit 1733 en 1776, is niet meer sprake van lezenaarkasten (Latijn: pluteus, meervoud
plutei) maar van wandkasten (theca, thecae). Eenzelfde overgang van lezenaarkasten op een rij naar hoge
boekenkasten tegen de wanden vond in de universiteitsbibliotheek van Leiden plaats in 1653, in Groningen
tussen 1655 en 1664 en te Franeker in 1683. In deel II van de Tegenwoordige staat van Friesland vinden
we op blz. 95 en 96 een beschrijving van de toestand in 1786 van
"de Boekkamer, zynde een allerfraaist, net betimmerd en zeer groot vertrek, dat verlicht wordt door vyf
groote schuifkozynen, en zyn uitzigt heeft op de gemeene straat. In deeze kamer vindt men zestien net
gemaakte Boekkasten, loopende van de letter A tot P ingeslooten, welke alle met sierlyk gebonden en net
ingenaaide boeken voorzien zyn. Onder dezelve komen zeer voornaame en kostbaare werken voor; en van
alle die boeken wordt daar een zeer uitgewerkte Catalogus gevonden, die van tyd tot tyd met de nieuw
aangekochte boeken, in eene nette orde, wordt aangevuld. - Boven over de laatste Boekkassen, die met de
letters O en P getekend, en niet in de hoogte rondsom het vertrek, maar in de lengte over hetzelve geplaatst
zyn, heeft men geschikte lessenaars, met groen laken bekleed, waarop men zeer gemakkelyk een boek kan
nazien en doorbladeren". De bibliotheek bevond zich toen vanaf de straatzijde gezien links boven; dit als
gevolg van een verbouwing in 1774. De bibliotheek was voordien verdeeld over de raadkamer (beneden) en de grote vertrekkamer daarboven. De processtukken zijn verhuisd naar de zolder. Vgl. [W. Annema], De Kanselarij Leeuwarden. Bouwhistorische
documentatie en waardebepaling. [Den Haag] 1985, blz. 24.
Catalogi van 1634 tot 1776 __________ >> begin
De handgeschreven catalogus uit 1634 bevat één werk van vóór 1500, één uit het decennium 1500-1510,
twee uit 1511-1520, één uit 1521-1530, vijf uit 1531-1540, 16 uit 1541-1550, 18 uit 1551-1560, 12 uit
1561-1570, 37 uit 1571-1580, 31 uit 1581-1590, 58 uit 1591-1600. Een voorzichtige conclusie luidt, dat
vanaf 1571, toen de kanselarij betrokken werd, het aanleggen van een juridische handbibliotheek serieus
werd aangevat.
1491-1495
1496-1500
1501-1505
1506-1510
1511-1515
1516-1520
1521-1525
1526-1530
1531-1535
1536-1540
1541-1545
1546-1550
1551-1555
1556-1560
1561-1565
1566-1570
1571-1575
1576-1580
1581-1585
1586-1590
1591-1595
1596-1600
1601-1605
1606-1610
1611-1615
1616-1620
1621-1625
1626-1630
1631-1635
De tabel met een vijfjarenoverzicht bevestigt dit, maar geeft ook aan dat er aan het eind
van de zestiende eeuw en rond 1615 extra inspanningen verricht zijn op het gebied van de collectievorming.
Dat kan verband houden met de completering van de 12 raadsheren in 1597 en de hieronder te noemen
inspanning van raadsheer Johannes Saeckma in 1617; aanschaf in dat jaar van nieuwe boeken verklaart de
reeks 13 (1613), 13 (1614), 26 (1615), 16 (1616), 11 (1617), 7 (1618).
Werken van na 1600 waren in de plutei 2 t/m 6 ruimer vertegenwoordigd dan in lezenaarkast 1, die
vermoedelijk de oude kern van de bibliotheek bevatte.
De catalogus van 1634 is systematisch, d.w.z. volgens onderwerp ingedeeld en beschrijft de boeken in de
volgorde van de kasten. Per rubriek zijn de boeken onderverdeeld in de formaten folio, quarto en octavo. De
rubrieken waren de volgende: Commentaria interpretum (Commentaren op het Romeins recht, door ons
afgekort tot C), Decisiones tribunalium et parlamentorum (D, uitspraken van binnen- en buitenlandse
rechterlijke colleges), Responsa jureconsultorum (R, adviezen van rechtsgeleerden), Tractatus singulares in
utroque jure (T, afzonderlijke verhandelingen over wereldlijk en kerkelijk recht). De juridica vormden
natuurlijk de hoofdmoot van de bibliotheek, maar er waren ook werken aanwezig van theologen, historici,
filologen en de betere literaire auteurs, zowel in het Latijn als in het Frans als in het Nederlands.
Mogelijk was deze catalogus het werk van Sebastiaan Jacobszoon van Pruyssen, griffier (en
bibliothecaris) van 1626 tot 1638. Voordien had hij sedert 1616 het ambt van secretaris van
Leeuwarderadeel vervuld als opvolger van zijn schoonvader Daniel de Blocq. In 1610 was hij substituut-griffier bij het Hof geworden door bemiddeling van professor Lycklama bij diens studievriend, de raadsheer
Johannes Saeckma. Zijn fraaie handschrift diende als aanbeveling om de belangrijkste van de zes klerken
van de griffier te kunnen worden. Op 28 april 1606 was hij te Franeker bij Marcus Lycklama gepromoveerd
tot doctor in de rechten. Hij had tijdens zijn peregrinatio academica (= buitenlandse studiereis) in het
tweede kwartaal van 1602 te Orléans als lid van de Germaanse natie (vereniging van studenten uit de
Nederlanden en Duitsland) aldaar de functie van bibliothecaris vervuld. Pruyssen overleed op 5 oktober
1640 als raadsheer.
Nog een opmerkelijke naam in het Naamregister der rentmeesters van de domeinen, procureurs
generaals en griphiers, sampt van de substituten ... door E.M. van Burmania (Amsterdam 1748) is die van
Hector Bouricius: deze verruilde op 15 december 1624 zijn hoogleraarschap aan de universiteit van
Franeker voor het griffiersambt bij het Hof van Friesland; op 30 maart 1626 werd hij echter raadsheer.
Voorgangers van Bouricius in het ambt van griffier waren François Baudemont (1578), Hobbe Baard
(1585), Buwe Jeltinga (1591), Daniel de Blocq (1616), die overleed op 20 juli 1617, en (volgens PBF Hs
1502) Boccatius Hoppers (1618, 11 maart). Bocke Hoppers was in 1612 getrouwd met Auckje Danielsdr. de
Blocq.
Een titelblad heeft de handgeschreven catalogus niet. Het incipit (begin) luidt: Catalogus librorum qui
extant in Suprema Frisiorum Curia, in quo reperiuntur: ... (= Catalogus van de boeken die aanwezig zijn in
het hoogste gerechtshof van de Friezen, waarin te vinden zijn: ...). In een handgeschreven veilinglijst uit
1635 van de privé-bibliotheek van Johan Juckema (Gemeente-archief Leeuwarden, Inventarisatieboek Y
31), wordt zonder verdere aanduiding genoemd: Catalogus librorum in Curia Frisiorum. Was dit de
gedrukte uitgave van de handgeschreven catalogus of anders gezegd, heeft de laatste gediend als kopij voor
de druk? Een exemplaar van een gedrukte catalogus van de Hofbibliotheek uit die tijd is niet overgeleverd,
althans tot nu toe niet bekend.
Johannes Juckema was een zoon van de Franeker burgemeester en Gedeputeerde Epo van Juckema. In
1614 studeerde hij wijsbegeerte te Franeker, ca. 1620 promoveerde hij aldaar tot doctor in de rechten; in
1617, op 20-jarige leeftijd, was hij rechten gaan studeren in Leiden. Advocaat en burger van Leeuwarden
werd hij in 1624. In 1630 werd hij burgemeester van Harlingen.
In 1634 telde de bibliotheek ruim 450 werken; rond 1648 was volgens de supplement-catalogus het bezit
met 125 titels toegenomen.
De eerste gedrukte catalogus verscheen in 1668 bij Jacobus Petri Hagenaer, boekhandelaar te Leeuwarden.
Gedrukt was de catalogus door Schelto Joachimi. De samensteller Samuel Arcerius was boekhandelaar te
Franeker. Deze catalogus bestaat uit twee gedeelten: in het eerste worden de boeken beschreven in de
volgorde van de lezenaarkasten, zo heet het althans op het titelblad, in het tweede gedeelte in alfabetische
volgorde op auteur of titel.
Zoals hiervoor al vermeld is, was in 1668 elke kast uitgebreid tot een totaal van 16 vakken (6 onder, 10
boven de lezenaar), waarvan toen echter pas de vakken 1 tot en met 10 boeken bevatten. In het eerste
gedeelte van de catalogus werd nu eerst de toestand van dat jaar beschreven en wel in de volgorde kast I vak
1, II 1, III 1, ... VI 1, I 2, II 2 ... VI 2, I 3 ... VI 3, ... I 10 ... VI 10. Daarop volgen bladzijden die behalve de
titels "kast VI vak 16" geen tekst bevatten. Hier konden de aanwinsten bijgeschreven worden. Bij deze
inrichting van de catalogus en de daarmee samenhangende opstelling van de boeken kwamen de hoogste,
ongunstigste vakken van de zes kasten het laatst aan de beurt. De nieuwe aanwinsten vond men zo
achteraan in het eerste gedeelte van de catalogus bij elkaar. Had Samuel Arcerius de kasten stuk voor stuk
beschreven, dan zou men de aanwinsten op bladzijden tussen de gedrukte titels van kast I en II, resp. II en
III, ... resp. V en VI, resp. na die van VI hebben moeten zoeken, dus op verschillende plaatsen.
Commentatores in Ius Civile et Canonicum - lessenaar(kast) I t/m VI vak 1 en 2
Corpora Juris Var. Edit. et Consilia seu Responsa Juris-consultorum - lessenaar(kast) I vak 3
Consil. et Responsa IConsult. - lessenaar(kast) II t/m III vak 3
Consilia IConsult. et Corpora Juris, Corpora Juris et aliorum 4, Consilia IConsult. 4 - lessenaar(kast) IV vak 3
Corpora Juris Var. Edit - lessenaar(kast) V vak 3
Statuta Varior. Author. et Materiarum - lessenaar(kast) VI vak 3
Tractatus Singulares in utroque Iure
in Folio - lessenaar(kast) I t/m III vak 4
in Quarto - lessenaar(kast) IV en V vak 4
in Octavo - lessenaar(kast) V en VI vak 4
Historici, Geographici etc. - lessenaar(kast) I vak 5 en 6 (blz. 53 resp. 60)
Decisiones Tribunal. et Parlamentorum
in Folio - lessenaar(kast) II t/m IV vak 5 en 6 (blz. 54 resp. 61)
in Quarto - lessenaar(kast) V vak 5 en 6 (blz. 57 resp. 64)
in Octavo - lessenaar(kast) VI vak 5 en 6 (blz. 59 resp. 66)
[Decisiones Frisiae] - lessenaar(kast) VI vak 6
[Juridici Commentatores] in Octavo - lessenaar(kast) I t/m VI vak 7, lessenaar(kast) I en II vak 8
Miscellanii Auth. Hist. et Litteratores - lessenaar(kast) III t/m V vak 8
Vacuus [= leeg] - lessenaar(kast) VI vak 8
[Juridici Commentatores] - lessenaar(kast) I vak 9
Theologici, Script. Ecclesiastici, Hist. Polit. Litteratores - lessenaar(kast) II vak 9
Historiae Ecclesiast. Scriptores - lessenaar(kast) III vak 9
Theologici - lessenaar(kast) IV vak 9
Theologici in Quarto - lessenaar(kast) V vak 9
Theologici et Ecclesiast. Hist. Scriptores - lessenaar(kast) VI vak 9
Juridici Commentatores - lessenaar(kast) I vak 10
Historici, Geographici, Litteratores - lessenaar(kast) II vak 10
Historici et Geographici - lessenaar(kast) III vak 10
Historici in Folio - lessenaar(kast) IV vak 10
Historici, Politici - lessenaar(kast) V vak 10
Historici, Chronologici, Politici - lessenaar(kast) VI vak 10
In het Paleis van Justitie brak op 6 februari 1919 brand uit; vgl. Leeuwarder Courant, 7 februari 1919.
De oude bibliotheek en de archieven van het Hof van Friesland konden alleen gered worden door ze van de
zolders, waar ze opgesteld stonden, op straat te gooien. De houten platten van enige leren boekbanden, zoals
Hof 514 en 515 folio, zijn daarbij gebroken. In perkament gebonden boeken, die terechtkwamen op de
punten van het ijzeren hek voor de kelderramen, vertonen nu nog een gat in de band tot zelfs in het
boekblok; voorbeelden: Hof 50 quarto en Hof 1 octavo tom. 2. Of en welke verliezen de bibliotheek van het
Hof van Friesland toen heeft geleden, is niet te achterhalen, omdat er in de twintigste (evenals in de
negentiende) eeuw geen nieuwe catalogi zijn samengesteld. Mr. D.W. Kok heeft zijn werk vanwege
pensionering in 1989 niet kunnen voltooien: de meeste titelbeschrijvingen in de geautomatiseerde catalogus
van de PBF werden overgenomen van zijn (folio en quarto) en mijn (octavo) fiches. De collectie verdient
een nieuwe gedrukte catalogus. Digitaal gefotografeerde titelbladen zouden deze en de geautomatiseerde
catalogus kunnen aanvullen en verlevendigen. De herdenking 1499-1999 heeft men aangegrepen om een
facsimile-uitgave van de laatste gedrukte catalogus te laten verschijnen. Prof. Mr. R. Feenstra heeft daarbij
een inleiding geschreven. Voor de reprint is een exemplaar zonder handschriftelijke aanvullingen gebruikt:
de toestand van 1776 wordt dus weergegeven.
Als een noodkreet klonk gistermiddag door de straten onzer stad de roep: "Het Paleis van Justitie in
brand!" Als het vuur zelf verspreidde het nieuws zich, overgaande van mond tot mond, van huis tot huis,
zodat dra de geheele bevolking op de hoogte was en zich in drommen begaf naar het Wilhelminaplein, waar
een vreeselijk schouwspel te zien was.
Tot 1625 waren de rode en blauwe sneden in het zicht. Voor zover aan de hand van de catalogus van 1634
na te gaan was, wisselden rood en blauw elkaar onregelmatig af en was de kleur niet gekoppeld aan de
onderwerpsindeling. Mogelijk was er eerder wel een zekere logica in het gebruik van deze kleuren.
Rood was in handschriften de eerste sierkleur, voor initialen (grote beginletters) en miniaturen; vgl. Lat.
minium, Ned. menie. Ook rubrieken (opschriften) kregen die kleur; vgl. Lat. ruber = rood. Een regelmatige
afwisseling ontstond er met blauwe initialen.
Van de Franeker noch van de Leeuwarder "plutei" zijn overblijfselen bekend. Of zijn de acht uit de Renaissance stammende
panelen aan de gangpadzijde van de kerkbanken achter in de hervormde kerk van Huizum
onderdelen van vroegere lezenaarkasten uit de kanselarij? Vgl. blz. 15 en 16 van het tien jaar geleden
verschenen boekje Open monumenten in de dorpen ten zuiden van Leeuwarden 1989. Vier van dergelijke
panelen (twee zuilen met een boog) zag ik op 11 september 1999 ook aan de voorzijde van de herenbank die
het opschrift Arbor ex fructu et leo ex ungue agnoscitur draagt.
vooral in de tijd van
raadsheer-president Johannes Saeckma
Met een uitgave van de catalogus 1634
door M.H.H. Engels
Gepubliceerd naar aanleiding van de herdenking in 1999
van de oprichting 500 jaar geleden van het
Hof van Friesland
De eerste catalogus van de bibliotheek van het
Hof van Friesland
Leeuwarden 1634
Naar het handschrift uitgegeven doorM.H.H. Engels
Leeuwarden, druk 1999, voor internet bewerkt 2001 __________ >> begin/inleiding
◊ Indeling van de catalogus in vijf rubrieken (* in het Latijn): zie hieronder
◊ Folio recto/verso:
02r
02v
03r
03v
04r
04v
05r
05v
06r
06v
07r
07v
08r
08v
09r
09v
10r
10v
11r
11v
12r
12v
13v
14r
14v
15r
15v
16r
16v
17r
17v
18r
18v
19r
19v
20r
20v
21r
21v
22r
22v
23r
23v
24r
24v
25r
25v
26r
26v
27r
27v
28r
28v
29r
29v
30r
30v
31r
32r
32v
33r
33v
34r
34v
◊ Register van namen:
<A>
<B>
<C>
<D>
<E>
<F>
<G>
<H>
<I>
<K>
<L>
<M>
<N>
<O>
<P>
<R>
<S>
<T>
<U>
<V>
<W>
<Z>
in quo reperiuntur:
* Juris Civilis Editiones variae et Commentaria Interpretum ad ius civile
* Decisiones Tribunalium et Parlamentorum Europae
* Responsa Jureconsultorum
* Tractatus Singulares in utroque Jure
* Theologi, Historici, Philologi et Auctores politioris literaturae, tam idiomate Latino, Gallico quam Belgico conscripti
Commentaria Interpretum in folio __________ >> begin catalogus
02r01 - Hof 284 folio rotp EdCo 1-1
= Angeli de Ubaldis Perusini * Commentaria 4 volum. - Augustae Taurinorum ~ 1580
02r02 - Hof 287 folio rotp EdCo 1-1
= Francisci Aretini de Accoltis * Commentaria 2 volum. - Lugduni ~ 1553
02r03 - Hof 373 folio rotp EdCo 1-1
= Antonii Butrii * Commentaria 2 volum. - Lugduni ~ 1556
02r04 - Hof 286 folio rotp EdCo 1-1
= Raphaelis Cumani * Commentaria 2 volum. - Lugduni ~ 1554
02r05 - Hof 283 folio rotp EdCo 1-1
= Raphaelis Fulgosii * Commentaria 2 volum. - Lugduni ~ 1554
02r06 - Hof 281 folio rotp EdCo 1-1
= Bartholomaei a Saliceto * Commentationes in Digesta et Codicem 2 volum. - Venetiis ~ 1574
02r07 - Hof 375 folio rotl EdCo 1-1
= Lucae de Penna * Commentaria in tres posteriores libros in Codicem 1 vol. - Lugduni ~ 1583
02r08 - Hof 371 folio rotp EdCo 1-1
= Communium opinionum sive receptarum sententiarum 3 tom. - Lugduni ~ 1581
02r09 - Hof 511 folio rotp EdCo 1-1
= Henrici de Segusio Hostiensis * Summa - Basileae ~ 1573
02r10 - Hof 443 folio rotp EdCo 1-1
= Cynus Pistoriensis * In Codicem et aliquot titulos Digesti veteris 1 vol. - [Francofurti ad Moenum] ~ 1578
02v01 - Hof 372 folio rotv EdCo 1-1
= Guidonis de Bai[i]sio archidiaconi * Opera omnia 3 tom. - Lugduni ~ 1549
02v02 - Hof 280 folio rotp EdCo 1-1
= Odofredi * Commentaria in ius civile 3 volum. - Lugduni ~ 1550
02v03 - Hof 282 folio ro-p EdCo 1-1
= Alberici de Rosati * Opera omnia 9 tom. - Papiae ~ 1513
02v04 - Hof 158 folio rotp EdCo 1-1
= Iosephus Mascardus * De probationibus 3 volum. - Francofurti ad Moenum ~ 1585
02v05 - Hof 077 folio rotp EdCo 1-1
= Didaci Couvarruviae * Opera omnia - Francofurti ~ 1582 [i.e. 1513]
02v06 - Hof 452 folio rotp EdCo 1-1
= Petri a Bellapartica * Commentaria in Digestum novum et aliquot leges Digesti veteris et Codicis 1 volum. - Francofurti ~ 1571
02v07 - Hof 062 folio rotv EdCo 1-1
= Francisci Duareni * Opera omnia - Lugduni ~ 1584
02v08 - Hof 451 folio bl-p EdCo 1-1
= Angelus Arethinus * Super quatuor libros Institutionum - Lugduni ~ 1613 [i.e. 1513]
02v09 - Hof 261 folio bltp EdCo 1-1
= Biblia Sacra iuxta Germanam Hebraici idiomatis proprietatem * interprete Xante Pagnino Lucense - Coloniae ~ 1541
03r01 - Hof 378 folio rbtl EdCo 1-3
= Ioannis Francisci a Ripa * Commentaria ad Ius Civile - Augustae Taurinorum ~ 1574
03r02 - Hof 739 folio ro-l EdCo 1-3
= Philippus Decius * Super Digesta et Codicem - Lugduni ~ 1544
03r02 - Hof 362 folio rotl EdCo 1-3
= Eiusdemque [Decii] * Consilia sive Responsa - Lugduni ~ 1556
03r03 - Hof 361 folio bltl EdCo 1-3
= Felini Sandei * In quinque libros Decretalium 2 vol. - [Lugduni] ~ 1561
03r04 - Hof 365 folio bltl EdCo 1-3
= Iasonis [Maynii] * Opera 4 volum. - Augustae Taurinorum ~ 1576
03r05 - Hof 368 folio bl-l EdCo 1-4
= Ioannis de Imola * Commentaria ad Ius Civile 2 volum. - Lugduni ~ 1547
03r06 - Hof 366 folio rotl EdCo 1-4
= Baldi [de Ubaldis] Perusini * Opera 6 vol. - Augustae Taurinorum ~ 1578
03r07 - Hof 381 folio rotl EdCo 1-4
= Henrici Boich * Ad Decretales Gregorianas - Lugduni ~ 1557
03r08 - Hof 514 folio rotl EdCo 1-4
= Summa * Azonis - Lugduni ~ 1576
03v01 - Hof 380 folio bltl EdCo 1-5
= Las sieta partidas gloxadas * per el señor Doctor Alphonso [Diaz] de Montalvo - [Venetiis ~ 1501]
03v02 - Hof 364 folio bltl EdCo 1-5
= Alexandri Tartagni Imolensis * Commentaria ad Ius Civile [2 volum.] - Augustae Taurinorum ~ 1575
03v03 - Hof 367 folio bltl EdCo 1-5
= Eiusdem [Tartagni] * Consilia 4 volum. [incl. voorgaande] - Lugduni ~ 1556
03v04 - Hof 376 folio ??tl EdCo 1-5
= Panormitani [sive abb. Nic. de Tudeschis] * In libros Decretalium commentaria 3 volum. - Lugduni ~ 1562
03v05 - Hof 369 folio rotl EdCo 1-5
= Udalrici Zasii * Opera omnia 3 volum. - Lugduni ~ 1550
03v06 - Hof 379 folio ??tl EdCo 1-6
= Mariani Socini * Commentaria in Digestum vetus et novum - Augustae Taurinorum ~ 1576
03v07 - Hof 363 folio --tl EdCo 1-6 :
Pauli Castrensis * Opera omnia 4 volum. - Augustae Taurinorum ~ 1576
03v08 - Hof 500 folio --tl EdCo 1-6
= Singularia Doctorum - Lugduni ~ 1579
03v09 - Hof 385 folio --tl EdCo 1-6
= Andreae Alciati * Opera omnia 4 volum. - Basileae ~ 1582
04r01 - Hof 481 folio --tl EdCo 1-6
= Regularum tam Iuris Civilis quam Pontificii libri novendecim - Lugduni ~ 1579
04r02 - Hof 248 folio --tl EdCo 1-6
= Basilikoon lib. LX * Iacobo Cuiacio interp. - Lugduni ~ 1566
04r03 - Hof 291 folio bltp EdCo 2-1
= Bartholi a Saxoferrato * [Opera] 5 volum. - Basileae ~ 1589
04r04 - Hof 471 folio bl-p EdCo 2-1
= Ioannis Hieronymi cardinalis Albani * Ad Bartholum lucubrationes 2 tomis - Venetiis ~ 1571
04r05 - Hof 076 folio bl-p EdCo 2-1
= Dominici Tuschi cardinalis * Practicarum conclusionum tom. 7, 4 volum. - Francofurti ~ 1623
04r06 - Hof 004 folio bltp EdCo 2-1
= Lodovici Molinae * De Iustitia et Iure tom. 6, 2 volum. - Antverpiae ~ 1615
04r07 - Hof 005 folio bltp EdCo 2-1
= Caroli Molinaei * Opera quae extant omnia 3 vol. - Lutetiae Parisiorum ~ 1612
04v01 - Hof 442 folio bltp EdCo 2-1
= Petri Gregorii Tholosani * Syntagma iuris universi - Francofurti ~ 1599
04v02 - Hof 465 folio bltp EdCo 2-1
= Iulii Pacii * Oeconomia iuris utriusque - Lugduni ~ 1616
04v03 - Hof 473 folio bltp EdCo 2-1
= Iulii Pacii * Isagogicorum in ius civile libri - Lugduni ~ 1606
04v04 - Hof 524 folio bltp EdCo 2-1
= Commentaria ad regulas iuris quinque illustrium iuris interpretum - Lugduni ~ 1593
04v05 - Hof 543 folio bltp EdCo 2-1
= Petri Heigii * Commentaria ad Institutiones - Wittebergae ~ 1603
04v06 - Hof 113 folio bgtp EdCo 2-1
= Codicis Theodosiani libri sedecim - Parisiis ~ 1586
04v07 - Hof 003 folio bltl EdCo 2-1
= Iacobi Cuiacii * Opera omnia ex editione Alexandri Scot 4 tomis - Lugduni ~ 1614
04v08 - Hof 588 folio rotp EdCo 2-1
= Biblia Sacra * ex recensione et interpretatione Emanu[e]lis Tremellii et Francisci Iunii - Sancti Gervasii [prope Rothomagum] ~
1607
04v09 - Hof 112 folio rotp EdCo 2-1
= Ioannis Gutierrez * Opera omnia 4 volum. - Francofurti ~ 1607
05r01 - Hof 550 folio rotp EdCo 2-1
= Martini Uranii Prenninger * Lucubrationes in aliquot Decretalium titulos - Francofurti ~ 1609
05r01 - Hof 550 folio rotp EdCo 2-1
= Item Iacobi Tomingii * Responsa - Francofurti ad Moenum ~ 1608
05r02 - Hof 107 folio rotp EdCo 2-1
= Prosperi Farinacii * Praxis criminalis, consilia, decisiones et opera 8 volum. - Francofurti ~ 1597
05r03 - Hof 467 folio rotp EdCo 2-1
= Praxis rerum criminalium diversorum auctorum - Francofurti ~ 1587
05r04 - Hof 544 folio ro-p EdCo 2-1
= Berengarii Fernandi * Lucubrationum libri quinque - Lugduni ~ 1601
05r05 - Hof 089 folio ro-p EdCo 2-1
= Synopsis totius iuris feudalis * auctore Henrico a Rosental - Coloniae Allobrogum ~ 1610
05r06 - Hof 540 folio ro-p EdCo 2-1
= Hugonis Donelli * Commentaria ad varios titulos Digestorum - Antverpiae ~ 1582
05r07 - Hof 203 folio rotp EdCo 2-1
= Roderici Suarez * Opera omnia - Francofurti ~ 1594
05r08 - Hof 204 folio rotp EdCo 2-1
= Ioannis Corasii * Opera omnia 2 vol. - Wittebergae ~ 1603
05r09 - Hof 634 folio rotp EdCo 2-1
= Francisci Con[n]ani * Commentaria de iure civili - Basileae ~ 1562
05v01 - Hof 626 folio rotl EdCo 2-3
= Corpus iuris civilis ex editione postrema 6 vol. cum indice - Lugduni ~ 1612
05v02 - Hof 740 folio rotl EdCo 2-3
= Corpus iuris canonici 4 volum. [Decretales] - Parisiis ~ 1612
05v02 - Hof 741 folio rotl EdCo 2-3
= Corpus iuris canonici 4 volum. [Sextus Decretalium 2 tom.] - Parisiis ~ 1612
05v02 - Hof 742 folio rotl EdCo 2-3
= Corpus iuris canonici 4 volum. cum indice [Decretum Gratiani] - Parisiis ~ 1612
05v03 - Hof 629 folio --tl EdCo 2-4
= Andreae Tiraquelli * Opera omnia 2 volum. - Francofurti ~ 1574
05v04 - Hof 079 folio rotl EdCo 2-4
= Speculum * Durandi 2 volum. - Basileae ~ 1563
05v05 - Hof 554 folio ro-l EdCo 2-4
= Iacobus Butrigarius * In Codicem - Parisiis ~ 1516
05v06 - Hof 476 folio rotp EdCo 2-4
= Petri Gilkenii * Commentaria ad Codicem - Francofurti ~ 1606
05v07 - Hof 531 folio rotp EdCo 2-4
= Innocentii Papae * In quinque libros Decretalium commentaria - Francofurti ad Moenum ~ 1579
05v08 - Hof 137 folio rotv EdCo 2-4
= Andreae Tiraquelli * De legibus connubialibus - Lugduni ~ 1554
05v08 - Hof 137 folio rotv EdCo 2-4
= Item Iacobi Concenatii * Quaestionum iuris singularis libri quatuor 1 volum. - Lugduni ~ 1556
05v09 - Hof 211 folio r?-l EdCo 2-4
= Eguin[arii] Baronis * Opera omnia - Lutetiae ~ 1562
06r01 - Hof 591 folio ---p EdCo 2-5
= Corpus iuris civilis * cum notis Godofredi 2 volum. - Gervasii ~ 1602
06r02 - Hof 002 folio bltp EdCo 2-5
= Petri Rebuffi * Commentaria et repetitiones 4 volum. - Lugduni ~ 1586
06r03 - Hof 182 folio bltp EdCo 2-5
= Iacobi Menochii * Consilia 5 volum. - Francofurti ~ 1617
06r03 - Hof 182 folio bltp EdCo 2-5
= Item eiusdem [Menochii] * Legales et iuridicae observationes * auctore Rolando Cavagnolio - Mediolani ~ 1617
06r04 - Hof 073 folio bltp EdCo 2-5
= Iacobi Menochii * De praesumptionibus, coniecturis, signis et iudiciis commentaria - Coloniae ~ 1579 [i.e. 1597]
06r05 - Hof 075 folio bltp EdCo 2-5
= Iacobi Menochii * De adipiscenda, retinenda et recuperanda possessione - Coloniae ~ 1587
06r06 - Hof 074 folio --tp EdCo 2-5
= Iacobi Menochii * De arbitrariis iudicum quaestionibus et causis libri duo - Francofurti ad Moenum ~ 1576
06r07 - Hof 555 folio --tl EdCo 2-5
= Ioachimi Mynsingeri et Wesenbechi * Commentaria ad Institutiones - Basileae ~ 1555
06r08 - Hof 146 folio rotl EdCo 2-5
= Anthonii Goviani * Opera iuris civilis - [Lugduni] apud Vincentium ~ 1561
06r08 - Hof 146 folio rotl EdCo 2-5
= Extricatio labyrinthi sexdecim legum - Lugduni ~ 1563
06r08 - Hof 146 folio rotl EdCo 2-5
= Auctore Carolo Molinaeo * Tractatus de monarchia Francorum, et Consuetudines Aurelianae civitatis per [Ioh.] Pyrrhum
Anglebennium [= Anglebermaeum] 1 volum. - Francofurti ~ 1575
06v01 - Hof 186 folio ??tl EdCo 2-6
= Gulielmi Budaei * Opera pertinentia ad ius civile - Basileae ~ 1557
06v02 - Hof 561 folio b?tl EdCo 2-6
= Iasonis Mayni * Ad titulum de actionibus commentaria - Francofurti ad Moenum ~ 1571
06v02 - Hof 561 folio b?tl EdCo 2-6
= Item * Tractatus de testibus variorum auctorum 1 volum. - Coloniae Agrippinae ~ 1574
06v03 - Hof 017 folio bltp EdCo 2-6
= Francisci Hotmanni * Opera 3 volum. - [Genevae] ~ 1599[-1600]
06v04 - Hof 539 folio bltp EdCo 2-6
= Hugonis Donelli * Commentaria ad ius civile 4 volum. - Francofurti ~ 1595
06v05 - Hof 537 folio bltp EdCo 2-6
= Eiusdem [Donelli] * Commentaria ad librum quartum Codicis paralipomena - Francof. ~ 1602
06v05 - Hof 537 folio bltp EdCo 2-6
= Et Iulii Pacii * De rebus creditis 1 volum. - Spirae ~ 1596
06v06 - Hof 124 folio bltp EdCo 2-6
= Antonii Fabri * Rationalia in Pandectas tom. 3 - [Genevae resp.] Aurelianae ~ 1619[-1626]
06v07 - Hof 456 folio bltp EdCo 2-6
= Sichardi * Praelectiones in Codicem - Francofurti apud Palthenianum ~ 1598
07r01 - Hof 527 folio bltp EdCo 4-1
= Ioachimi Hopperi Frisii * Seduardus sive de vera iurisprudentia libri duodecim - Antverpiae ~ 1590
07r02 - Hof 563 folio ro-p EdCo 4-1
= Did. Canterae * Quaestiones criminales practicae - Francofurti ~ 1615
07r03 - Hof 143 folio bl-p EdCo 4-1
= Petri Barbosae * Tractatus tom. 2, 1 volum. - Francofurti ~ 1606
07r04 - Hof 123 folio rotl EdCo 4-1
= Francisci de Caldas * Opera 2 volum. - Francofurti apud Palthenianum ~ 1612
07r04 - Hof 210 folio rotl EdCo 4-1
= Francisci de Caldas * Opera 2 volum. [de iure emphyt.] - Francofurti apud Palthenianum ~ 1612
07r05 - Hof 474 folio ro-p EdCo 4-1
= Francisci de Barry * Commentaria in Digestorum libros XVIII de testamentis - Francofurti ~ 1619
07r06 - Hof 538 folio rotp EdCo 4-1
= Nicolai Vigelii * Digestorum iuris civilis libri 50 tomis 3 - Basileae ~ 1584
07r07 - Hof 632 folio rotp EdCo 4-1
= Eiusdem [Vigelii] * Methodus iuris civilis - Basileae ~ 1601
07r08 - Hof 633 folio bltp EdCo 4-1
= Eiusdem [Vigelii] * Methodus iuris controversi - Basileae ~ 1606
07r09 - Hof 216 folio ro-p EdCo 4-1
= Stephani Forcatuli * Opera - Parisiis ~ 1595
07v01 - Hof 339 folio rotp EdCo 4-1
= Speculum communium opinionum * auctore Ieronymo de Caevallos vol. 2 - Francofurti ~ 1611
07v02 - Hof 329 folio rotp EdCo 4-1
= Gulielmus Maynerius * Ad titul. Pandectarum de regulis iuris - Lugduni ~ 1545
07v03 - Hof 477 folio bg-p EdCo 4-1
= Commentaria [in tit. de Silliano et Claudiano senatusconsulto] * Ioannis Ignei [post 1634 insertum:] 2 volum. - Lugduni et Aureliae ~
1539
07v04 - Hof 635 folio bltp EdCo 4-1
= Sexaginta librorum BASILIKOON * una cum Ecloga sive Synopsi * per Ioannem Leunclavium - Basileae ~ 1575
07v05 - Hof 631 folio bl-p EdCo 4-1
= Ioannis Leunclavii * Iuris Graeco-Romani tom. 2 - Francofurti ~ 1596
07v06 - Hof 482 folio bltl EdCo 4-1
= Antonii Mornacii * In libros Pandectarum et Codicis observationes tom. 2 - Parisiis ~ 1616
07v07 - Hof 530 folio bltp EdCo 4-1
= Ludovici de Molina * De Hispanorum primogeniorum origine ac natura libri quatuor - Lugduni ~ 1588
07v08 - Hof 042 folio bgtp EdCo 4-1
= Hieronymi Cagnoli * Commentaria in Pandectas - Venetiis ~ 1549
07v08 - Hof 042 folio bgtp EdCo 4-1
= Et Gabrielis Palaeot[t]i * De nothis - Bononiae ~ 1550
07v09 - Hof 053 folio bg-p EdCo 4-1
= Ioannis Lupi [Lopez] de Palacios Ruvios [Rubios] * Opera varia - Antverpiae ~ 1616
08r01 - Hof 423 folio bltp EdCo 4-1
= Viglii Zwichemi [ab Aytta] * Commentaria ad decem titulos Institutionum - Basileae ~ 1552
08r02 - Hof 352 folio bltp EdCo 4-1
= Conradi Schleifii * In Paratitula Wesenbechii nothae - Sedini ~ 1607
08r03 - Hof 253 folio bltp EdCo 4-1
= Loci communes iuris Caesarei, Pontificii et Saxonici * auctore Iacobo Schultes - Ienae ~ 1607
08r04 - Hof 273 folio bl-p EdCo 4-1
= Commentaria Petri Gudelini * De iure novissimo - Antverpiae ~ 1620
08r04 - Hof 273 folio bl-p EdCo 4-1
= Et * Tractatus de Condicionibus et modis impossibilibus et iure prohibitis contractibus et testamentis adscriptis * auctore Paulo
Durant 1 volum. - Palmae Balearium ~ 1612
08r05 - Hof 195 folio bltp EdCo 4-1
= Mantica * De coniecturis ultimarum voluntatum - Francofurti ~ 1580
08v01 - Hof 552 folio ---p EdCo 4-1
= Ioannis Schneidewini * Commentaria ad Institut. - Argentorati ~ 1599
08v02 - Hof 478 folio ro-p EdCo 4-1
= Iulii Pacii * Synopsis iuris civilis - Argentorati ~ 1607
08v02 - Hof 478 folio ro-p EdCo 4-1
= Et Hugonis Donelli * Commentaria ad quosdam titulos Digestorum 1 vol. - Antverpiae ~ 1572
08v03 - Hof 533 folio bl-p EdCo 4-1
= Gabrielis Mud[a]ei * De contractibus et varios Digestorum titulos commentarii - Francofurti ~ 1586
08v04 - Hof 256 folio bltp EdCo 4-1
= Ioannis Oldendorpii * Opera 2 volum. - Basileae ~ 1559
08v05 - Hof 048 folio bltp EdCo 4-1
= Francisci Sarmienti * Opera - Antverpiae ~ 1616
08v06 - Hof 623 folio bl-l EdCo 4-1
= Novellarum constitutionum quae extant et ut restant volumen * interprete Gregorio Holoandro - Norinbergae ~ 1531
08v07 - Hof 055 folio bl-p EdCo 4-1
= Marii Salomonii * Commentaria ad titulos Pandectarum - Basileae ~ 1530
08v07 - Hof 055 folio bl-p EdCo 4-1
= Item * Summa Ottonis * De interdictis iudiciisque possessoriis nec non de ordine iudiciario - Moguntiae ~ 1536
08v07 - Hof 055 folio bl-p EdCo 4-1
= Item Viglii Zwichemi [ab Aytta] * Commentaria ad decem titulos - Basileae ~ 1534
09r01 - Hof 513 folio bl-p EdCo 4-1
= Ioannis Bologneti * Repetitiones et commentaria 6 vol. - Venetiis ~ 1571
Commentaria Interpretum in 4o __________ >> begin catalogus
09r02 - Hof 077 quarto bl-p EdCo 4-1
= Corpus iuris civilis * ex editione Godofredi cum notis - Aureliopoli ~ 1604
09r03 - Hof 232 quarto kluis bltp EdCo 4-1
= Expositiones titulorum utriusque iuris * Haringii Siffridi Sinnama - Coloniae ~ 1491
09r04 - Hof 048 quarto bltl EdCo 4-1
= Ioannis Althusii * Libri tres - Herbornae Nassoviorum ~ 1617
09r05 - Hof 208/II quarto bltp EdCo 4-1
= Mat[t]haei Wesenbecii * Commentarius posthumus in quartum librum Codicis studio Bulacheri - Witebergae ~ 1616
09v01 - Hof 208/I quarto bltp EdCo 4-1
= Mat[t]haei Wesenbecii * Commentaria in tertium librum Codicis - Witebergae ~ 1616
09v02 - Hof 207 quarto bltp EdCo 4-1
= Mat[t]haei Wesenbecii * In Pandectas iuris civilis et Codicis Iustiniani commentarii olim Paratitula dicti - Basileae ~ 1604
09v03 - Hof 076 quarto bltp EdCo 4-1
= Barnabae Brissonii * Opera varia 2 tom. - Parisiis ~ 1597 [i.e. 1607]
09v04 - Hof 049 quarto bltp EdCo 4-1
= Iani Langlaei * Semestria - Parisiis ~ 1614
09v05 - Hof 070 quarto bltp EdCo 4-1
= Petri Fabri * Commentarius ad titulos de diversis regulis iuris antiqui - Lugduni ~ 1602
09v06 - Hof 069 quarto bltp EdCo 4-1
= Petri Fabri * Semestrium libri tres - Lugduni ~ 1598
09v07 - Hof 235 quarto bltp EdCo 4-1
= Francisci Raguelli * Commentarius ad Constitutiones Iustiniani quae XII libris Codicis continentur. Eiusdem Ad titulum Codicis de
interdictis 1 vol. - Parisiis ~ 1610
09v08 - Hof 022 quarto bltl EdCo 4-1
= Huberti Giphanii * Explanatio difficiliorum legum Codicis Iustiniani - Coloniae ~ 1614
09v09 - Hof 210 quarto bltp EdCo 4-1
= Eiusdem [Giphanii] * Lecturae Altorphinae - Francofurti ~ 1605
10r01 - Hof 236 quarto bltp EdCo 4-1
= Ioannis Fabri * Annotationes Codicis breviarium nuncupatae - Lugduni ~ 1594
10r02 - Hof 205 quarto --tl EdCo 6-1
= Practica * Ioannis Petri de Ferrariis - Lugduni ~ 1558
10r03 - Hof 213 quarto bl-l EdCo 6-1
= Digestorum seu Pandectarum libri quinquaginta * ex editione Gregorii Holoandri 3 volum. - Norinbergae ~ 1529
10r04 - Hof 071 quarto rotp EdCo 6-1
= Aemilii Ferretti * Opera omnia - Francofurti ~ 1598
10v01 - Hof 220 quarto bltp EdCo 6-1
= La practique iudiciaire tant civile que criminelle * par Mre Jean Imbert a - Villefranche ~ 1615
10v02 - Hof 244 quarto bltp EdCo 6-1
= Ioannis Baptistae Asinii * Practica civilis seu processus iudiciarii ad statutum stylumque Florentinum et ius municipale totius
Europae - Francofurti ~ 1619
10v02 - Hof 244 quarto bltp EdCo 6-1
= Et Mat[t]haei Boys * Ad regulam correlativorum tractatus - Francofurti ~ 1609
10v03 - Hof 053 quarto bltl EdCo 6-1
= Thesaurus variarum lectionum * auctore Guidone Pancirolo - Lugduni ~ 1617
10v04 - Hof 080 quarto bl-p EdCo 6-1
= Antonii Contii * Opera omnia - Parisiis ~ 1616
10v05 - Hof 055 quarto bl-p EdCo 6-1
= Reinhardi Bachovii Echtii * Commentarii theorici et practici ad Institutiones Iustiniani - Francofurti ~ 1628
10v06 - Hof 211 quarto rotp EdCo 6-1
= Iacobi Cuiacii * Operum omnium epitome auctore Bernherio Authumno - Parisiis ~ 1615
10v07 - Hof 057 quarto rotp EdCo 6-1
= Expositio methodica Novellarum imperatoris Iustiniani. Item * Commentarius in legem XXIII Contractus ff. de diversis regulis iuris.
Item * Dodecadeltos sive In duodecim tabularum leges * auct. Conrado Ritterhusio - Argentor. ~ 1615
11r01 - Hof 255 quarto rotl EdCo 6-1
= Conciliatio cunctarum legum * auctore Nicolao Genoa - Venetiis ~ 1616
11r02 - Hof 215 quarto rotp EdCo 6-1
= Elberti Leonini * Emendationum sive observationum libri septem - Arnhemii ~ 1610
11r03 - Hof 257 quarto bltp EdCo 6-1
= Praxis sive de ordine iudiciorum tractatus * Roberti Marantae - Coloniae Agrippinae ~ 1598
11r04 - Hof 030 quarto bl-p EdCo 6-1
= Alberici Gentilis * In titulum Digestorum de verborum significatione commentarius - Hannovi[a]e ~ 1614
11r05 - Hof 164 quarto bltp EdCo 6-1
= Ad regulas iuris commentarii Petri Pecki - Helmestadii ~ 1628 [i.e. 1588]
11r06 - Hof 263 quarto rotp EdCo 6-1
= Iacobi Cuiacii * Recitationes ad titulos Digestorum de iustitia et iure et acquirenda aut amittenda possessione - Spirae ~ 1595
11r07 - Hof 129 quarto go-l EdCo 6-1
= Tiallingi ab Eysinga * In Institutionum Iustiniani libros quatuor commentarius - Franekerae ~ 1593
11r08 - Hof 361 quarto bl-p EdCo 6-1
= Arnoldi Vinni * Iurisprudentiae contractae sive partitionum iuris civilis libri quatuor - Hagae Comitis ~ 1631
11r09 - Hof 157 quarto bltp EdCo 6-1
= Francisci Zoannetti * Opera - Marpurgi ~ 1600
11v01 - Hof 162 quarto bltp EdCo 6-1
= Donellus enucleatus sive Commentarii Hugonis Donelli in compendium redacti auctore Osualdo Hilligero 2 tomis- Ienae ~ 1610
11v02 - Hof 363 quarto bl-p EdCo 6-1
= Petri Costalii * Adversaria ad XXV libros priores Pandectarum - Coloniae ~ 1597
11v03 - Hof 175 quarto bl-p EdCo 6-1
= Iliconis Ummii Frisii Butiadae * Disputationes 23 ad processum iudiciarum directae - Ienae ~ 1616
11v04 - Hof 368 quarto rotp EdCo 6-1
= Iacobi Bouricii * Liber singularis sive Panegyricus ad Pandectas iuris civilis - Leowerdiae ~ 1613
11v05 - Hof 141 quarto bltp EdCo 6-1
= Advocatus * Iacobi Bouricii I.C. Frisii - Leoverdiae ~ 1606
11v06 - Hof 411 quarto bltp EdCo 6-1
= Timaei Fabri * Disputationes anniversariae ad quatuor libros Institutionum - Franekerae ~ 1609
11v07 - Hof 409 quarto bl-p EdCo 6-1
= Inleidinge tot de Hollandtschen rechtsgeleertheyt * deur Hugo de Groot in - 's Gravenhage ~ 1631
Commentaria Interpretum in 8o __________ >> begin catalogus
12r01 - Hof ??? octavo ???? EdCo 5-4
= Henningi Hammelii * Repetitio ad titulum Institutionum de actionibus - Francofurti ~ 1611
12r02 - Hof 112 octavo bltp EdCo 5-4
= Nicolai Everardi * Loci argumentorum legales - Francofurti ~ 1604
12r03 - Hof 111 octavo ---v EdCo 5-4
= Hyp[p]oliti de Marsi[liis] * Commentaria super titulos ff. ad legem Cornel. de Sicad. et ad legem Pomp. de Paricid. [post 1634
insertum:] 2 tomis - Lugduni apud Vincent. [de Portonariis, impr. per Benedictum Bonnyn] ~ 1542
12r04 - Hof 113 octavo ro-p EdCo 5-4
= Marculfi Monachi * Formularum libri duo - Lutetiae Parisiorum ~ 1613
12r05 - Hof 118 octavo bltp EdCo 5-4
= Caroli Labbaei * Observationes et emendationes in synopsin Basilicoon - Parisiis ~ 1606
12v01 - Hof 128 octavo bltp EdCo 5-4
= Wilhelmi Zepperi * Legum Mosaicarum forens. explanatio - Herbornae ~ 1604
12v02 - Hof 105 octavo bltp EdCo 5-4
= Iacobi Raevardi Brugensis * Opera - Francofurti ~ 1601
12v03 - Hof 133 octavo bltp EdCo 5-4
= Martini Schick[h]ardi * Logica iuridica - Herbornae ~ 1615
12v04 - Hof 135 octavo bltp EdCo 5-4
= Antonii Augustini * Emendationum et opinionum libri quatuor - Lugduni ~ 1559
12v05 - Hof 042 octavo bltp EdCo 5-4
= Ioannis Harpprechti * Commentarius in titulum Institutionum de rerum divisione - Tubingae ~ 1610
12v06 - Hof 157 octavo ro-p EdCo 5-4
= Hermanni Vulteii * Iurisprudentiae libri duo - Marpurgi ~ 1618
12v07 - Hof 159 octavo bl-p EdCo 5-4
= Ludovici Vitalis Montis Regalis * Variarum lectionum iuris civilis libri duo - Lipsiae ~ 1597
12v07 - Hof 159 octavo bl-p EdCo 5-4
= Item Petri Parenonii * Animadversionum iuris civilis libri duo 1 volum. - Coloniae Ubiorum ~ 1593
12v08 - Hof 035 octavo bltp EdCo 5-4
= [Henricus] Schotanus redivivus sive Commentarius erotematicus in tres priores libros Codicis - Franekerae ~ 1610
12v09 - Hof 169 octavo bl-p EdCo 5-4
= Iacobi Curtii Brugensis * Coniecturarum sive variarum iuris civilis quaestionum explicatarum tom. 2 - Han[n]oviae ~ 1605Decisiones Tribunalium et Parlamentorum in folio __________ >> begin catalogus
13v01 - Hof 344 folio bltp Deci 3-1
= Michaelis Grassii * Receptarum sententiarum - Francofurti ~ 1599
13v02 - Hof 068 folio bg-p Deci 3-1
= Practicarum observationum et sententiarum in utroque iure frequentium usuque receptarum variorum auctorum - Francofurti ad
Moenum ~ 1629
13v03 - Hof 492 folio bl-p Deci 3-1
= Les coustumes generales et particulieres de France et des Gaulles * par M. Charles du Mo[u]lin 2 volum. a - Paris ~ 1615
13v04 - Hof 512 folio rotp Deci 3-1
= Decisionum universarum * auctore Camillo Borello - Coloniae ~ 1618
13v05 - Hof 462 folio bltp Deci 3-1
= Decisiones * [Nicolai] Boerii Burdegaliensis - Lugduni ~ 1593
13v06 - Hof 085 folio rotp Deci 3-1
= Renati Choppini * De legibus Andium municipalibus libri tres - Parisiis ~ 1600
13v07 - Hof 012 folio bltp Deci 3-1
= [Jacobi] Martae Neapolitani * Digesta novissima totius iuris controversi - [Francofurti] ~ 1621
14r01 - Hof 092 folio bg-p Deci 3-1
= Responses et decisions du droict François * par Louys Charondas le Caron a - Paris ~ 1612
14r02 - Hof 457 folio bl-p Deci 3-1
= Pandectes ou Digestes du droict François * par L. Charondas le Caron 2 vol. a - Paris ~ 1607
14r03 - Hof 475 folio bltp Deci 3-1
= Francisci Vivii * Decisiones regni Neapolitani - Francofurti ~ 1597
14r04 - Hof 013 folio rotp Deci 3-1
= Borgnini Cavalcani * Fori Fivizanensis decisiones aliorumque tribunalium partes quinque 2 volum. - Francofurti ~ 1600
14r05 - Hof 466 folio rotp Deci 3-1
= Decisiones regni Lusitaniae * Alvari Valasco, Vincentii Caroccii Tudertini et Marci Antonii de Amatis 1 volum. - Francofurti apud
Palthenianos ~ 1608
14r06 - Hof 016 folio rotp Deci 3-1
= Codex Fabrianus ex prima editione - Lugduni ~ 1606
14r07 - Hof 600 folio ??-p Deci 3-1
= Antonii Fabri * Codex Fabrianus definitionum forensium in S. Sabaudiae senatu tractatarum - Lugduni ~ 1615
14v01 - Hof 463 folio bltp Deci 3-1
= Decisiones * Ioannis Petri Surdi Casalensis - Francofurti apud Wecheli haeredes ~ 1598
14v02 - Hof 234 quarto ???? Deci 3-1
= Pauli Aemilii * Decision[um] libri tres - [Francofurti] apud Palthenianum ~ 1600
14v03 - Hof 020 folio bltp Deci 3-1
= Decisiones * Neapolitani Mat[t]haei de Afflictis - Francofurti apud Ioannem Feyrabendium ~ 1600
14v04 - Hof 199 folio bl-p Deci 3-1
= Decisiones * Ioannis Vincentii Hondedei 2 volum. - Francofurti apud Palthenianum ~ 1601
14v05 - Hof 100 folio bltp Deci 3-1
= Annaei Roberti * Rerum iudicatarum libri 4 - Parisiis ~ 1596
14v05 - Hof 100 folio bltp Deci 3-1
= [Et] Nicolai Reusneri * Decisionum lib. 1 [et] Antonii de Gamma * Decisiones supremi senatus regni Lusitaniae 1 vol. - Francofurti
~ 1599
14v06 - Hof 447 folio bl-p Deci 3-1
= Mat[t]haei de Afflictis * Novissimae praelectiones in utriusque Siciliae Neapolisque sanctiones - Francofurti ~ 1603
15r01 - Hof 391 folio bl-p Deci 3-1
= Melchioris Goldasti Haiminsfeldii * Collectio constitutionum imperialium 2 vol. - Francofurti ad Moenum ~ 1615
15r02 - Hof 207 folio rotl Deci 3-1
= Stephani Gratiani * Deceptationes forensium iudiciorum 5 tomis 4 volum. - Coloniae Allobrogum ~ 1615
15r03 - Hof 557 folio rotl Deci 3-1
= Alphonsi de Azevedo * In Hispaniae regias constitutiones tom. 6 3 volum. - Duaci ~ 1612
15r04 - Hof 479 folio rotl Deci 3-1
= Petri Frideri Mindani * Consultationum Saxonicarum libri 5 - Francofurti ~ 1616
15r05 - Hof 549 folio rotp Deci 3-1
= Statuta ducatus Mediolanensis * Horatii Carpani - Francofurti ~ 1611
15r06 - Hof 121 folio ro-p Deci 3-1
= Ioannis Deckheri * Dissertationes et decisiones libri 2 - Bruxellis ~ 1631
15r07 - Hof 556 folio ro-l Deci 3-1
= La coustume reformée du pays et duché de Normandie * par Mre Josias Berault a - Rouen ~ 1620
15v01 - Hof 551 folio rotp Deci 3-1
= Decisiones Sacri Senatus Pedemontani * Octaviani Cacherani - Francofurti apud Feyrabendium ~ 1599
15v02 - Hof 148 folio rotp Deci 3-1
= Iulii Caesaris Ruginelli * Practicarum quaestionum rerumque iudicatarum liber singularis - Venetiis ~ 1610
15v02 - Hof 148 folio rotp Deci 3-1
= [Et] Hieronymi Magonii * Decisiones tam Rotae Florentinae quam Rotae Lucensis - [Francofurti] apud Palthenium ~ 1600
15v03 - Hof 206 folio rotp Deci 3-1
= Alexandri Trentacinquii * Practicae resolutiones libri 3 - Francofurti ad Moenum ~ 1610
15v04 - Hof 147 folio bltp Deci 3-1
= Decisiones novae Tholosanae * Gerardi de Maynard - Francofurti ad Moenum ~ 1610
15v05 - Hof 324 folio bltp Deci 3-1
= Herculis Marescotti * Variae resolutiones - Francofurti apud Palthenium ~ 1617
15v05 - Hof 324 folio bltp Deci 3-1
= [Et] * Decisiones causarum in summa rationum vectigalium subsidiorumque Provinciae Curiae * auctore Francisci de Clapperiis 1
volum. - Lugduni ~ 1589
15v06 - Hof 564 folio bltp Deci 3-1
= Antonii Sola * In constitutiones antiquas ducatus Sabaudiae commentarii, Fabii de Anna * Controversiae forenses 1 volum. -
Francofurti ~ 1600
15v07 - Hof 532 folio bl-p Deci 3-3
= Ius regni Neapolitani * auctore Carolo Tapia - Neapoli ~ 1605
16r01 - Hof 152 folio bltp Deci 3-3
= Decisiones * Francisci Milanensis - Venetiis ~ 1596
16r02 - Hof 402 folio ---p Deci 3-3
= Georgii de Cabedo * Decisiones supremi senatus regni Lusitanii - Francofurti [Offenbachii] ~ 1610
16r03 - Hof 342 folio bltp Deci 3-3
= Decisiones rerum in Camera imperiali iudicatarum * Andreae Gailii et Meisneri tomis 2 - Francofurti ~ 1607
16r04 - Hof 054 folio bl-p Deci 3-3
= Decisiones supremarum curiarum Belgicae * Pauli Christinaei 3 volum. - Antverpiae ~ 1626
16r05 - Hof 350 folio bltp Deci 3-3
= Decisiones * Ioannis Koppen [= Coeppen] et eiusdem * Enucleationes in formam partim consiliorum partim decisionum -
Magdenburgi ~ 1600
16r05 - Hof 350 folio bltp Deci 3-3
= Decisiones * Ioannis Koppen [= Coeppen] et eiusdem * Enucleationes in formam partim consiliorum partim decisionum - Lipsiae
~ 1624
16r06 - Hof 252 folio ro-p Deci 3-3
= Eiusdem Ioannis Koppen [= Coeppen] I.C. * Observationes practicabiles lib. 2 - Lipsiae ~ 1622
16r07 - Hof 446 folio bltp Deci 3-3
= La bibliotheque ou thresor du droict François * par Mre Laurens Bouchel tom. 2 a - Paris ~ 1615
16v01 - Hof 081 folio bltp Deci 3-3
= Consuetudines Burgundiae * auctore Bartholomaeo Chassenaeo - Francofurti ~ 1590
16v02 - Hof 448 folio bl-p Deci 3-3
= Mathaei de Afflictis * Praelectiones in utriusque Siciliae Neapolisque sanctiones - Venetiis ~ 1606
16v03 - Hof 126 folio bltp Deci 3-3
= Nouveau commentaire de L. Charondas le Caron sur la Coustume de Paris a - Paris ~ 1613
16v04 - Hof 529 folio bltp Deci 3-3
= Ioannis Frederici Solis * De dote etc. - Francofurti ~ 1616
16v04 - Hof 529 folio bltp Deci 3-3
= [Et] * Decisiones Rotae Lucensis * Barnabbae Cornazzani - [Francofurti] apud Palthenium ~ 1600
16v04 - Hof 529 folio bltp Deci 3-3
= Et Camillii Borelli * Controversiae forenses 1 volum. - [Francofurti] apud Palthenianum ~ 1600
16v05 - Hof 254 folio bltp Deci 3-3
= Consuetudines electoratus marchiae Brandenburgensis * Ioachimi Scheplitz - Lipsiae ~ 1599 [i.e. 1616]
16v06 - Hof 605 folio rotl Deci 3-3
= Sachsenspiegel * durch Christoff Zobel - Leipzich ~ 1569
16v07 - Hof 258 folio bltp Deci 3-3
= Daniel Mollerus * Ad constitutiones Saxonicas - Lispiae ~ 1599
16v08 - Hof 409 folio bl-p Deci 3-3
= Hartmanni Pistoris * Quaestionum iuris tam Romani quam Saxonici una cum quaestionibus singularibus 2 vol. - Lipsiae ~ 1621
17r01 - Hof ??? folio ???? Deci 3-3
= Ordonnantien, Statuten, Edicten en Placaten van de Nederlanden in 2 volum. - Gent ~ 1559
17r02 - Hof 145 folio --tp Deci 3-4
= Iulii Clari * Opera omnia - Francofurti ~ 1582
17r03 - Hof 408 folio bltp Deci 3-4
= Decisiones senatus Dolani * auctore Ioanne Grivello - Antverpiae ~ 1618
17r04 - Hof 422 folio rotp Deci 3-4
= Placitorum summae apud Gallos Curiae libri 12 * auctore Ioanne Lucio - Lutetiae ~ 1556
17r05 - Hof 086 folio bltp Deci 3-4
= Bertrandi de Argentre * In patrias Britonum leges commentarii - Parisiis ~ 1608
17r06 - Hof 188 folio bltl Deci 3-4
= Petri Aerodii quaestoris Andegavi * Rerum ab omni antiquitate iudicatarum Pandectae; eiusdem de patris iure ad filium - Parisiis ~
1615
Decisiones Tribunalium et Parlamentorum in quarto __________ >> begin catalogus
17v01 - Hof 201 quarto bltp Deci 5-1
= Responses du droict François * par L. Charondas le Caron a - Lyon ~ 1602
17v02 - Hof 230 quarto ro-p Deci 5-1 :
Francisci Stephani * Decisiones - Lutetiae Parisiorum ~ 1618
17v03 - Hof 239 quarto ro-p Deci 5-1
= Antonii Monachii * Decisiones Lucenses, Florentinae, Bononienses - Coloniae ~ 1620
17v04 - Hof 228 quarto bltl Deci 5-1
= Les oeuvres * de Jean Bacquet a - Rouen ~ 1611
17v05 - Hof 226 quarto bltl Deci 5-1
= Arrestes notables du parlement de Tolose * par Mr. Bernard de la Roche Flavin a - Tolose ~ 1617
17v06 - Hof 222 quarto ro-l Deci 5-1
= Bernabe le Vest * CCXXXVII arrest celebres et memorables de Paris 2 tomis a - Paris ~ 1612
17v06 - Hof 223 quarto rotl Deci 5-1
= Bernabe le Vest * CCXXXVII arrest celebres et memorables de Paris 2 tomis a - Paris ~ 1612
17v07 - Hof 224 quarto rotl Deci 5-1
= Recueil d'aucuns notables arrest donnez en la Court de parlement de Paris a - Paris ~ 1614
17v08 - Hof 221 quarto rotp Deci 5-1
= Arresta * [Johannis] Paponis Gallice a - Pontamouson ~ 1608
18r01 - Hof 014 quarto ro-p Deci 5-1
= Pauli Christinaei * In leges municipalium civium Mechliniensium notae ceu commentationes - Antverpiae ~ 1625
18r02 - Hof 227 quarto ro-l Deci 5-1
= Coustumes generalles du pais et duche de Bretagne * par M. Pierre Bellordeau a - Paris ~ 1624
18r03 - Hof 217 quarto ro-l Deci 5-1
= Arrest de la Court par l'ordre de l'alphabet a - Paris ~ 1622
18r04 - Hof 247 quarto ro-l Deci 5-1
= Les coustumes de Orleans * par maistre Jean Duret a - Paris ~ 1609
18r05 - Hof 225 quarto ro-l Deci 5-1
= J. Bouvot * Nouveau recueil des arrest de Bourgogne a - Cologny ~ 1623
18r06 - Hof 248 quarto ro-l Deci 5-1
= Les coustumes du pays et duche de Nivernois * par Mre Guy Coquille a - Paris ~ 1610
18r07 - Hof 218 quarto ro-p Deci 5-1
= Resolutions de plusieurs notables, celebres et illustres questions * par L. Charondas le Caron a - Paris ~ 1613
18r08 - Hof 240 quarto rotp Deci 5-1
= Modestini Pistoris * Illustrium quaestionum partes tres 1 volum. - [Lipsiae] ex officina Grosiana ~ 1599
18r09 - Hof 231 quarto rotp Deci 5-1
= Le code des decisions forenses disposé en douze livres et par titres selon ordre ou Code de Iustinian a - Collogny ~ 1612
18v01 - Hof 229 quarto rotp Deci 5-1
= Le Code du Roy de France Henry IIII a - Rouen ~ 1615
18v02 - Hof ??? quarto ???? Deci 5-1
= La conferance du droict François et Romain * par M. Bernard Automne a - Paris ~ 1615
18v03 - Hof 234 quarto bl-p Deci 5-1
= Decisiones senatus Mediolanensis aliorumque supremorum magistratuum * auctore Alexandro Raudense - Francofurti ~ 1600
18v04 - Hof 219 quarto bl-p Deci 5-1
= Somme rural ou le grand Coustumier de practique * par M. Jean Bouteillier a - Paris ~ 1611
18v05 - Hof 216 quarto bl-p Deci 5-1
= Indice des droict royaux et seigneuriaux * par François Ragueau a - Paris ~ 1600
18v06 - Hof 237 quarto bltp Deci 5-1
= Petri Rat[h] Pictaviensis * In patrias Pictonum leges glossemata - Augustoriti ~ 1609
18v07 - Hof 238 quarto bltp Deci 5-1
= Decisiones [consilii Cataloniae] * Lodovici a Peguera - Francofurti ad Moenum ~ 1609
18v08 - Hof 242 quarto bltp Deci 5-1
= Decisiones [parlamenti Delphinatus] * Guidonis Papae - Lugduni ~ 1593
18v09 - Hof 337 quarto --tp Deci 5-1
= Observationes * Andreae Gaill - Coloniae ~ 1601
19r01 - Hof 421 quarto bl-p Deci 5-1
= Statuten, Ordonnantien en Costumen van Friesland bis - Franekerae ~ 1602
19r02 - Hof 250 quarto bltp Deci 5-1
= Ioachimi Mijnsingeri * Observationes Camerae Imperialis - Helmaestadii ~ 1599
19r03 - Hof 252 quarto bltp Deci 5-1
= Hieronymi Pantzschmanni * Quaestionum practicarum partes duae 1 vol. - Ienae ~ 1609
19r04 - Hof 258 quarto rotp Deci 5-1
= Decisiones senatus Pedemontani * auctore Antonino Tessauro - Francofurti ~ 1597
19r05 - Hof 260 quarto bltp Deci 5-1
= Corpus decisionum consilii Neapolitani * auctore Vincentio de Franchis - Coloniae Agrippinae ~ 1599
19r06 - Hof 253 quarto bltp Deci 5-1
= Quaestiones * Petri Heigii Stralsundensis - [Witebergae] typis Laurentii Seuberlits ~ 1606
19r07 - Hof 086 quarto ro-p Deci 5-1
= Antonii Merendae * Controversiarum iuris libri sex - Francofurti ~ 1626
19r08 - Hof 168 quarto bltp Deci 5-1
= Antonii Thesauri * Quaestiones et decisiones - Francofurti ~ 1608
19v01 - Hof 259 quarto rotl Deci 5-1
= Pauli Mathiae Weghneri * Observationes practicae - Francofurti ~ 1615
19v02 - Hof 264 quarto rotp Deci 5-1
= Decisiones Patavinae * auctore Antonio Peregrino - Spirae ~ 1615
19v03 - Hof 286 quarto rotp Deci 5-1
= Decisiones consistorii regni Siciliae * auctore Garsia Mastrillo - Spirae ~ 1615
19v04 - Hof 293 quarto rotl Deci 5-1
= Iacobi Schultes * Quaestiones practicae - Ienae ~ 1609
19v05 - Hof 308 quarto bltp Deci 5-1
= Andreae Rauchbari in Hemsendorff * Quaestionum partes duae ex adversariis Michaelis Teuberi desumptae et excerptae -
Witebergae ~ 1605
19v06 - Hof 303 quarto bltp Deci 5-1
= Mathiae Coleri * Decisiones Germaniae - Lipsiae ~ 1603
19v07 - Hof 283 quarto bltp Deci 5-1
= Singulares observationes iuris Cameralis * auctore Ioanne Rudingero - Argentorati ~ 1611
19v08 - Hof 358 quarto bl-p Deci 5-1
= Quaestiones forenses * Gasparis Antonii Thesauri - Francofurti ~ 1614
19v09 - Hof 158 quarto bltp Deci 5-1
= Danielis Molleri * Semestrium libri quinque - Lipsiae ~ 1610
19v10 - Hof 347 quarto bl-p Deci 5-1
= Curiae Hollandiae, Selandiae et West-Frisiae decisiones * Cornelii Neostadii - Lugduni Batavorum ~ 1629 [i.e. 1627]
20r01 - Hof 285 quarto ro-l Deci 5-1
= Sylloge quaestionum iuridicarum Ioannis Iacobi Speidelii 2 vol. - Tubingae ~ 1629
20r02 - Hof 143 quarto bl-p Deci 5-1
= Iacobi Coren * Observationes rerum in senatu Hollandiae, Zelandiae et Frisiae iudicatarum - Hagae Comitis ~ 1633
20r03 - Hof 354 quarto ro-p Deci 5-1
= Mathiae Berlichii * Conclusionum practicabilium tomi quinque - Lipsiae ~ 1619
20r04 - Hof 037 quarto ro-p Deci 5-1
= Eiusdem [Berlichii] * Aureae decisiones [= totum insertum] - [Lipsiae] sumptibus Godofredi Grosii ~ 1625
20r05 - Hof 355 quarto ro-p Deci 5-1
= Quaestionum Saxonicarum decades sex * auctore Virgilio Pingizero - Lipsiae ~ 1607
20r06 - Hof 356 quarto bltp Deci 5-1
= Iacobi Thomingii * Decisiones - Lipsiae ~ 1606
20r07 - Hof 087 quarto bltp Deci 5-1
= Andreae Fachinaei * Controversarum libri tredecim - Coloniae ~ 1604
20r08 - Hof 473 quarto ---p Deci 5-1
= Decisiones Frisicae * Ioannis a Sande [= totum adiectum] - Leoverdiae ~ 1635
Decisiones Tribunalium et Parlamentorum in octavo __________ >> begin catalogus
20r09 - Hof 091 octavo bltp Deci 5-3
= Illustrium controversarum partes duae * auctore Fernando Vasquio 2 tomis - Francofurti ad Moenum ~ 1606
20v01 - Hof 090 octavo bltp Deci 5-3
= Iosephi Ludovici * Decisiones duob. tom. - Francofurti ad Moenum ~ 1607
20v02 - Hof 095 octavo bltp Deci 5-3
= Plaidoyez * de Mre Loys Servin quatuor tomis a - Paris ~ 1603
20v03 - Hof 104 octavo bltp Deci 5-3
= Notables observations sur le Code de Henry * par Mre Louys Vrevin a - Paris 1618 ~ 1617
20v04 - Hof 130 octavo bgtp Deci 5-3
= Questions de droict et de practique * par Mre Jean Rochette a - Paris ~ 1613
20v05 - Hof 094 octavo bl-p Deci 5-3
= Nouveau commentaire sur la coustume du pays de Berry * par Mre Jean Mauduit a - Paris ~ 1624
20v06 - Hof 103 octavo bl-p Deci 5-3
= Memorables observations du droict François * par Loys Charondas le Caron a - Paris ~ 1614
20v07 - Hof 022 octavo bgtp Deci 5-3
= Les plaidoyers et arrests faits en la Cour de parlement * par Mre Ayrault a - Rouen ~ 1614
20v08 - Hof 043 octavo ro-p Deci 5-3
= Nicolai Burgundii * Tractatus controversiarum ad consuetudines Flandriae - Antverpiae ~ 1621
20v09 - Hof 170 octavo bltp Deci 5-3
= Le stile de la Cour et justice des requestes du Palais * par Mre Philibert Boyer a - Paris ~ 1615
21r01 - Hof ??? octavo ???? Deci 5-3
= Stile de la Cour de parlement de Paris * par Mr Estienne Cavet a - Paris ~ 1615
21r02 - Hof 171 octavo bltp Deci 5-3
= Le stile presidiaux de France et particulierement de celuy du Chastelet de Paris * par Estienne Cavet a - Paris ~ 1615
21r02 - Hof 171 octavo bltp Deci 5-3
= Item * Diverses lecons sur l'ordonnance des criees * par Nicolas Bagereau 1 volum. a - Paris ~ 1613
21r03 - Hof ??? octavo ???? Deci 5-3
= Statuten, Ordonnan. ende Costumen van Frieslandt tot - Leuwarden ~ 1608
21r04 - Hof 134 octavo bl-p Deci 5-3
= Plaidoyez * de M. Simon Marion avec les arrets a - Paris ~ 1594
21r05 - Hof 160 octavo rotp Deci 5-3
= Ioannis Ludovici Benderi * Conclusionum decisivarum practicarum liber singularis - Francofurti ~ 1605
21r05 - Hof 160 octavo rotp Deci 5-3
* Item * Repetitio L. cum oportet 6 C. de bonis quae liberis in potestate * auctore Emanuele Mendez de Castro - Augustae ~ 1608
Responsa Jureconsultorum in folio __________ >> begin catalogus
21v01 - Hof 458 folio bl-p Resp 3-4
= Matthaei Wesenbecii * Responsorum sive consiliorum iuris opus partibus septem absolutum - Witebergae ~ 1633
21v02 - Hof 091 folio rotv Resp 3-4
= Ioannis Cephali * Consilia 2 vol. - Francofurti ~ 1579
21v03 - Hof 459 folio bl-p Resp 3-4
= Andreae Fachinei * Consilia - Francofurti ~ 1610
21v04 - Hof 328 folio bl-p Resp 3-4
= Modestini et Simonis Pistoris * Consiliorum volum. 2 - Lipsiae ~ 1596
21v05 - Hof 738 folio ro-l Resp 3-5
=Oldradi de Ponte et Francischini Curtii * Consilia - Lugduni ~ 1543
22r01 - Hof 383 folio rotl Resp 3-5
= Tiberii Deciani Utinensis * Responsa de iure civili 3 volum. - Francofurti ad Moenum ~ 1589
22r02 - Hof 386 folio rotl Resp 3-5
= Consilia * Petri Philippi Cornei 2 volum. - Venetiis ~ 1582
22r03 - Hof 515 folio rotl Resp 3-5
= [Consilia] * Angeli de Ubaldis Perusini - Francofurti ~ 1575
22r04 - Hof 480 folio rotl Resp 3-5
= Simonis de Praetis * Consiliorum centuriae tres - Francofurti ~ 1605
22r05 - Hof 333 folio --tl Resp 3-5
= Consilia * Ioachimi Mijnsingeri - Basileae ~ 1580
22r06 - Hof ??? folio ???? Resp 3-5
= Consilia criminalia variorum auctorum tomi 2 - Francofurti ~ 1577
22r07 - Hof 332 folio --tl Resp 3-5
= Hieronymi Scurpff * Consilia - Francofurti ~ 1575
22r08 - Hof 370 folio rotp Resp 3-5
= Oldradi Pontei * Consilia - Lugduni ~ 1550
22r08 - Hof 370 folio rotp Resp 3-5
= Et Marci Mantuae Bonaviti * Consilia - Venetiis ~ 1543
22v01 - Hof 521 folio b?tl Resp 3-6
= Rolandi a Valle * Consilia - Lugduni ~ 1573
22v02 - Hof 560 folio b?tl Resp 3-6
= Iacobi Philippi Portii Imolensis * Consilia et conclusiones - Francofurti ~ 1572
22v03 - Hof 331 folio --tl Resp 3-6
= Aymonis Cravettae * Consiliorum sive responsorum tomi duo - Francofurti ~ 1572
22v04 - Hof 330 folio --tl Resp 3-6
= Matrimonalium consiliorum tomi duo - Francofurti ~ 1580
22v04 - Hof 330 folio --tl Resp 3-6
= Item * Tractatus clausularum - Francofurti ~ 1578
22v05 - Hof 334 folio --tl Resp 3-6
= Responsorum iuris sive consiliorum a celeberrimis aliquot Academiis tomis 4 volum. 2 - Francofurti ~ 1568
22v06 - Hof 419 folio --tl Resp 3-6
= Nicolai Everardi * Responsa sive consilia - Lovanii ~ 1596 [i.e. 1554]
22v07 - Hof 290 folio bl-p Resp 3-6
= Mariani Socinii iunioris * Consilia 2 volum. - Lugduni ~ 1550
[Responsa Jureconsultorum] in 4o __________ >> begin catalogus
23r01 - Hof 068 quarto bl-p Resp 3-6
= De Montisferrati ducatu contra ducem Mantuae pro duce Sabaudiae consultatio * Antonii Fabri - Lugduni ~ 1617
23r02 - Hof 254 quarto bltp Resp 3-6
= Consilia Altorfina de iure * auctore Conrado Rittershusio - Hannoviae ~ 1603
Tractatus Singulares in utroque Jure in folio __________ >> begin catalogus
23v01 - Hof 517 folio bltl Trac 4-3
= Thomae Sanchez * Disputationum de Sancto matrimonii sacramento tomi 3 - Antverpiae ~ 1617
23v02 - Hof 510 folio bltp Trac 4-3
= Tractatus criminales * Tiberii Deciani Utinensis - Francofurti ad Moenum ~ 1591
23v03 - Hof 170 folio rotp Trac 4-3
= Tractatus varii de mercatura et rebus ad eam pertinentibus - Lugduni ~ 1608
23v04 - Hof 470 folio rotp Trac 4-3
= De successionibus et ultimis voluntatibus * Fernandi Vasquii - Francofurti ~ 1610
23v05 - Hof 177 folio rotp Trac 4-3
= Renati Choppini * De domaniano Franciae - Parisiis ~ 1605
23v06 - Hof 468 folio rotp Trac 4-3
= Valentini Forsteri * Tractatus de haereditatibus quae ab intestato deferuntur - Coloniae Agrippinae ~ 1594
23v07 - Hof 469 folio rotp Trac 4-3
= Simonis de Pratis * Tractatus de ultimarum voluntatum interpretatione - Lugduni ~ 1608
24r01 - Hof 520 folio rotl Trac 4-3
= Tractatus de legibus * auctore Francisco Suarez - Antverpiae ~ 1613
24r02 - Hof 189 folio rotl Trac 4-3
= Vaticanae lucubrationes * auctore Francisco Mantica 2 volum. - Coloniae Allobrogum ~ 1615
24r03 - Hof 558 folio rotl Trac 4-3
= Tractatus de alimentis * auctore Ioanne Petro Surdo - Coloniae Allobrogum ~ 1613
24r04 - Hof 187 folio rotl Trac 4-3
= Sigismundi Scacciae * Tractatus de appelationibus - Francofurti ~ 1615
24r05 - Hof 096 folio bltp Trac 4-3
= Antonii Gomezii * Variarum resolutionum tom. tres ultimarum voluntatum, contractuum, delictorum materiam continentes - Lugduni
~ 1602
24r06 - Hof 128 folio bgtp Trac 4-4
= Iosephi de Sese * Tractatus de inhibitionibus et executione privilegiata et guarentigia facienda - Francofurti ~ 1615
24r07 - Hof 198 folio bl-p Trac 4-4
= Emanuelis Costae opera - Lugduni ~ 1584
24v01 - Hof 534 folio bltp Trac 4-4
= Tractatus Petri Antonii de Petra de fideicommissis - [Francofurti] ~ 1603
24v02 - Hof 144 folio bl-p Trac 4-4
= Exercitationes Reinhardi Bachovii Echtii ad partem posteriorem chiliados Antonii Fabri - Francofurti ~ 1626 [i.e. 1624]
24v03 - Hof 472 folio bl-p Trac 4-4
= Augustini Barbosae * Tractatus varii - Lugduni ~ 1531 [i.e. 1631]
24v04 - Hof 553 folio --tl Trac 4-4
= Guliel. Benedicti Repetitio caput Raynutius extra de testamentis - Lugduni ~ 1582
24v05 - Hof 559 folio --tl Trac 4-4
= Tractatus de attentatis et innovatis lite et appellatione pendente * auctore Roberto Lancellotto - Lugduni ~ 1580
24v05 - Hof 559 folio --tl Trac 4-4
= Item * De restitutione in integrum Ioannis Mauricii 1 volum. - Francofurti ~ 1575
24v06 - Hof 202 folio rotp Trac 4-4
= Tractatus de in integrum restitutione diversorum auctorum - Lugduni ~ 1586
24v07 - Hof 142 folio rotp Trac 4-4
= M. Antonii Peregrini * De fideicommissis praesertim universalibus tractatus - Venetiis ~ 1598
24v08 - Hof 337 folio bltp Trac 4-4
= Seraphini de Seraphinis * De privilegiis iuramentorum - Offenbachi Isenburgh ~ 1610
25r01 - Hof 338 folio bl-p Trac 4-4
* Sfortiae Oddi * De fideicommissis per alienationis prohibitionem inducendis ac rescindendis per divisionem tractatus duo - Venetiis ~ 1622
25r02 - Hof 335 folio rotl Trac 4-4
= Tractatus de scriptura privata * auctore Nicolao Genua Patavino - Venetiis ~ 1615
25r03 - Hof 565 folio bltp Trac 4-4
= Mathiae Coleri * Tractatus de processibus executivis - Ienae ~ 1602
25r04 - Hof 398 folio bl-p Trac 4-4
= Baptistae Aymi Parmensis * De alluvionibus tractatus - Lipsiae ~ 1600
25r05 - Hof 400 folio --tp Trac 4-5
= Tractatus de successionibus Michaelis Grassi -Francofurti ~ 1583
25r06 - Hof 257 folio bg-p Trac 4-5
= Conradi Bruni * De legationibus, ceremoniis et imaginibus tractatus tres - Moguntiae ~ 1548
25v01 - Hof 343 folio bltp Trac 4-5
= Tractatus variorum auctorum in materia assecurationis et cautionis - Coloniae ~ 1569
25v01 - Hof 343 folio bltp Trac 4-5
= Item * Tractatus cautelarum auctoribus diversis - Francofurti ~ 1575
25v02 - Hof 356 folio bltp Trac 4-5
= Ioannis Dauth * Tractatus de testamentis - Lipsiae ~ 1594
25v03 - Hof 401 folio rotp Trac 4-5
= Pauli Montani * Tractatus de iure tutelarum et curationum - Lugduni Batavorum ~ 1595
25v04 - Hof 432 folio --tl Trac 4-5
= Marini Frecciae * De subfeudis baronum et investituris feudorum tractatus - Neapoli ~ 1554
25v05 - Hof ??? folio ???? Trac 4-5
= Hugonis Grotii * De iure belli ac pacis libri tres - [Amstelodami] ~ 1631
Tractatus Singulares in utroque Jure in quarto __________ >> begin catalogus
26r01 - Hof 066 quarto bltp Trac 6-1
= Antonii Fabri * De erroribus pragmaticorum - Lugduni ~ 1598
26r02 - Hof 067 quarto bltp Trac 6-1
= Antonii Fabri Coniecturarum iuris civilis libri sex tomis 2 - Lugduni ~ 1598
26r03 - Hof 209 quarto bl-p Trac 6-1
= Tractatus de commissariis et commissionibus Camerae Imperialis * auctore Rutgero Rulant - Francofurti ~ 1604
26r04 - Hof 233 quarto bltp Trac 6-1
= Gasparis Roderi * De annuis reditibus tractatus - Lugduni ~ 1605
26r05 - Hof 214 quarto bltl Trac 6-1
= Ioannis de Salas * Tractatus de contractibus - Lugduni ~ 1617
26r06 - Hof 206 quarto bltp Trac 6-1
= Tractatus de fideiussoribus * auctore Antonio Heringio - Francofurti ~ 1606
26r07 - Hof 019 quarto bltp Trac 6-1
= Pauli Aemilii Galli * Tractatus de exceptionibus quae oriri possunt in successionibus tam ab intestato quam ex testamento -
[Genevae] ~ 1619
26v01 - Hof 243 quarto ro-p Trac 6-1
= Renerus Budelius * De monetis et re numaria libri duo - Coloniae ~ 1591
26v02 - Hof 272 quarto bl-p Trac 6-1
= Bibliotheca classica singularium facultatum ac professionum * auctore Magistro Georgio Draudio duob. volum. - Francofurti [vol. I:
Saurius, sine indice, 1251 p.] ~ 1611
26v02 - Hof 273 quarto ??-p Trac 6-1
= Bibliotheca classica singularium facultatum ac professionum * auctore Magistro Georgio Draudio duob. volum. - Francofurti [vol. II:
Hofmannus, cum indice, 1324 p.] ~ 1611
26v03 - Hof ??? quarto ???? Trac 6-1
= Petri Gilckenii * Tractatus de usucapionibus et diversi temporis praescriptionibus - Francofurti ~ 1602
26v04 - Hof 084 quarto rotl Trac 6-1
= De potestate Papae in rebus temporalibus adversus Robertum Bellarminum * auctore Ioanne episcopo Rofensi [= John
Buckeridge] - Londini ~ 1614
26v05 - Hof 256 quarto ro-l Trac 6-1
= Traicté du deguerpissement par hypotheque * par Charles Loyseau a - Paris ~ 1620
26v06 - Hof 275 quarto ro-p Trac 6-1
= Pauli Cupraei * De iure connubiorum tractatus - Francofurti ~ 1605
26v07 - Hof 249 quarto bltl Trac 6-1
= Petrus Friderius Mindanus * De interdictis - Francofurti ~ 1616
26v08 - Hof 031 quarto bltp Trac 6-1
= Scipionis Gentilis * De donationibus inter virum et uxorem - Hanoviae ~ 1604
26v09 - Hof 274 quarto bltp Trac 6-1
= Bibliotheca classica librorum Germanicorum - Francofurti ~ 1611
26v10 - Hof 167 quarto bg-p Trac 6-1
= Formularium instrumentorum et variorum processuum una cum tractatibus - Romae [cum annotationibus mss.] ~ 1553
27r01 - Hof 262 quarto --tp Trac 6-1
= Tractatus de pactis clarissimorum iureconsultorum - Berlini ~ 1582
27r02 - Hof 306 quarto bl-p Trac 6-1
= Ioannis del Castillo Sotomayor * Tractatus controversiarum iuris quotidianarum 4 volum. - Darmstadii ~ 1613
27r03 - Hof 174 quarto bl-p Trac 6-1
= Ioannis [Yañez] Parladorii rerum quotidianarum libri duo - Marpurgi ~ 1604
27r04 - Hof 277 quarto ro-p Trac 6-1
= Iacobi Bornitii Aerarium sive tractatus politicus - Francofurti ~ 1612
27r04 - Hof 277 quarto ro-p Trac 6-1
= Et * Leges rerum capitalium sive Nemesis Karulina [= Caroli Magni] 1 vol. - Francofurti ~ 1618
27r05 - Hof ??? quarto ???? Trac 6-1
= Ioannis Garsiae * De expensis et meliorationibus et de donationibus, de tacito fideicommisso, de hypotheca post contractum et de
coniugali acquaestu - Marpurgi Cattorum ~ 1601
27r06 - Hof 171 quarto bltp Trac 6-1
= Tractatus de ratiociniis administratorum et computationibus variis aliis * auctore Francisco Muñoz de Escobar - Urcellis ~ 1606
27r07 - Hof 165 quarto rotp Trac 6-1
= Ambrosii Schurerii * De haereditatibus quae ab intestato deferuntur - [Erphordiae] typis Gotherdi Voegelinii ~ 1567
27r07 - Hof 165 quarto rotp Trac 6-1
= Et Huberti Giphanii * De renunciationibus 1 volum. - Francofurti ~ 1608
27r08 - Hof ??? quarto ???? Trac 6-1
= Praxis conventionalis de stipulationibus una cum tractatu de clausulis conventionalibus - Mediolani ~ 1615
27v01 - Hof 170 quarto bltp Trac 6-3
= Martini Coleri * De alimentis libri tres - Lipsiae ~ 1597
27v02 - Hof 357 quarto bl-p Trac 6-3
= Ioannis Kitzelii * Tractatus de iure monetarum - Marpurgi ~ 1632
27v03 - Hof 373 quarto bl-p Trac 6-3
= Ioannis a Sande * Tractatus de actionum cessione et prohibita rerum alienatione - Franekerae ~ 1633
27v04 - Hof 166 quarto bltp Trac 6-3
= Petri Sanz Morquechi * Practica quotidiana de divisione bonorum - Francofurti ~ 1607
27v05 - Hof 169 quarto bltp Trac 6-3
= Regneri Sixtini * Tractatus de regalibus - Cassellis ~ 1609
27v06 - Hof 160 quarto bltp Trac 6-3
= Ludolphi Schraderi * De contractibus commentarius - Lipsiae ~ 1605
27v07 - Hof 041 quarto bltp Trac 6-3
= Ioannis Zangeri * Tractatus duo de exceptionibus et quaestionibus seu torturis reorum - Francofurti ad Moenum ~ 1607
27v08 - Hof 176 quarto bltp Trac 6-3
= Nicolai Reusneri * De iure testamentorum et ultimarum voluntatum tractatus - Ienae ~ 1597
27v09 - Hof 144 quarto rotp Trac 6-3
= Basilii Monneri * De matrimonio tractatus duo - Ienae ~ 1616
27v10 - Hof 172 quarto bltp Trac 6-3
= Tractatus criminales * Ioannis Harpprechti - Francofurti ~ 1603
28r01 - Hof ??? quarto ???? Trac 6-3
= Hectoris Felicii * Tractatus de communione seu societate deque lucro. Item ac quaestu, damno. Itidem ac expensis - Francofurti ~
1606
[Tractatus Singulares in utroque Jure] in octavo __________ >> begin catalogus
28r02 - Hof ??? octavo ???? Trac 6-3
= Tractatus variorum iureconsultorum de legitima - Neostadii ~ 1594
28r03 - Hof 114 octavo bltp Trac 6-3
= Ioannis Marianae [Hispani] * De rege et regis institutione libri tres - Moguntiae ~ 1605
28r04 - Hof 115 octavo bltp Trac 6-3
= Hermanni Latheri * Tractatus de censu - Francofurti ~ 1618
28r05 - Hof 093 octavo ro-p Trac 6-3
= Traicte general des criees et decrets hypotheques et nantissemens * par Mr. Nicolas Gouget a - Paris ~ 1615
28r06 - Hof 096 octavo bltp Trac 6-3
= M. Antonii Peregrini * Tractatus de privilegiis et iuribus fisci - Coloniae ~ 1608
28r07 - Hof 098 octavo bl-p Trac 6-3
= Tractatus de nullitatibus processuum et sentiarum * auctore Sebastiano Vantio - Coloniae ~ 1625
28r08 - Hof 125 octavo bltp Trac 6-3
= Tractatus de secundis nuptiis una cum commentariis ad praecipuas ll. in titulos C. ad eandem materiam pertinentes variorum
iureconsultorum - Coloniae ~ 1600
28v01 - Hof 109 octavo bltp Trac 6-3
= Tractatus de servitutibus * Bartholomaei Caepolla - Coloniae ~ 1596
28v02 - Hof 127 octavo bltp Trac 6-3
= Ioannis Dauth * Tractatus de pactis renunciativis et dispositivis - Altenburgi ~ 1611
28v03 - Hof 120 octavo bltp Trac 6-4
= Tractatus sive repetitiones super l. Diffamari C. de ingenuis manumissis quatuor clarissimorum iurisconsultorum - Coloniae ~ 1593
28v04 - Hof 116 octavo bl-p Trac 6-4
= Vincentii Carocii * Tractatus de locatione et conductione - Spirae ~ 1631
28v05 - Hof 123 octavo ro-p Trac 6-4
= De aetate ineuntium officia liber politico-historicus * auctore Bartholomaeo Agricola - Francofurti ~ 1618
28v06 - Hof 177 octavo bl-p Trac 6-4
= De rebus ecclesiae non rite alienatis recuperandis atque in integrum restituendis una cum fructibus exinde perceptis etc. - Coloniae
~ 1619
28v07 - Hof 143 octavo bltp Trac 6-4
= De potestate regia et usurpatione papali pro tortura torti * Roberti Burchilli - Oxoniae ~ 1613
28v08 - Hof 099 octavo bl-p Trac 6-4
= Azile ou deffence des pupilz * par Jean Gillet a - Paris ~ 1623
29r01 - Hof 122 octavo bltp Trac 6-4
= Tractatus nomicopoliticus de statutis et consuetudinibus familiarum illustrium et nobilium - Francofurti ~ 1611
29r02 - Hof 153 octavo bl-p Trac 6-4
= Renati Choppini * De privilegiis rusticorum libri tres - Francofurti ~ 1608
29r03 - Hof 126 octavo ro-p Trac 6-4
= Nicolai Vallae * De rebus dubiis et quaestionibus in iure controversis tractatus sex - [Francofurti] ~ 1616 [i.e. 1596]
29r04 - Hof 121 octavo ro-p Trac 6-4
= Tractatus et repetitiones ad l. Diffamari C. de ingenuis et manumissis quatuor clarissimorum iurisconsultorum - Coloniae ~ 1593
29r04 - Hof 121 octavo ro-p Trac 6-4
= Una cum * Tractatu de fortuitis casibus * Sebastiani Medicis - Coloniae ~ 1596
29r05 - Hof 148 octavo bltp Trac 6-4
= Balthazaris Ayalae * De iure et officiis Belgicis et disciplina militari libri tres - Duaci ~ 1582
29r05 - Hof 148 octavo bltp Trac 6-4
= Item Boëtii Eponis Frisii * mmentarii novem testamentarii - Duaci ~ 1581
29r06 - Hof 129 octavo ??-p Trac 6-4
= Tractatus de finibus regundis * auctore Hieronymo de Monte Brixiano - Lugduni ~ 1573
29r06 - Hof 129 octavo ??-p Trac 6-4
= Item * De lucro dotis * per P. Phanuccium de Phanuciis - Lugduni ~ 1562
29r07 - Hof 152 octavo ---p Trac 6-4
= Sebastiani Medicis * Tractatus Mors omnia solvit et de compensationibus una cum tractatu Tyndari de eadem materia -
Francofurti ~ 1574
29v01 - Hof 146 octavo bltp Trac 6-4
= Angelis Mat[t]heacius * De legatis et fideicommissis - Francofurti ~ 1601
29v02 - Hof 145 octavo bltp Trac 6-4
= Fabii Turretti * Tractatus de effectibus et defectibus clausulae codicillaris - Francofurti ~ 1609
29v03 - Hof 136 octavo bl-p Trac 6-4
= Scipionis Gentilis * De iurisdictione libri tres - Francofurti ~ 1613
29v04 - Hof 155 octavo bl-p Trac 6-4
= Tractatus de contractibus * Petri Nicolai Mozzii - Coloniae Agrippinae ~ 1633
29v05 - Hof 024 octavo bltp Trac 6-4
= Fasciculus de poenis vulgo Strafbuch * durch M. Abraham Saur zu - Franckfort am Mayn ~ 1596
29v05 - Hof 024 octavo bltp Trac 6-4
= Item Hippolyti de Marsiliis * Repetitio rubricae - Ienae ~ 1586
29v05 - Hof 024 octavo bltp Trac 6-4
= Et Nicolai Cisneri * Commentarius ad titulum Institutionum imperialium 1 volum. - Spirae ~ 1588
30r01 - Hof 162 octavo bltp Trac 6-5
= Guliemus Barclaius * De potestate Papae - [Mussiponti] ~ 1609
30r01 - Hof 162 octavo bltp Trac 6-5
= Item Roberti Bellarmini * Tractatus de potestate summi pontificis adversus Gulielmum Barclaium - Coloniae ~ 1611
30r02 - Hof 150 octavo bl-p Trac 6-5
= Tractatus de decretis caeterisque solennitatibus in contractibus minorum aliorumve hic similium adhibendis * Octavio Simoncello
auctore - Coloniae ~ 1584
30r03 - Hof 149 octavo ro-p Trac 6-5
= De coniecturata mente defuncti libri quatuor * Didaci Roderici Alvaredo - Francofurti ~ 1599
30r04 - Hof 040 octavo bg-p Trac 6-5
= Alberici Gentilis * De nuptiis libri septem - Hanoviae ~ 1614
30r05 - Hof 161 octavo bltp Trac 6-5
= Iacobi Bornitii * Tractatus duo de maiestate politica et de praemiis in republica decernendis - Lipsiae ~ 1610
30r05 - Hof 161 octavo bltp Trac 6-5
= Item Petrus Molignatus * De retentione - Francofurti ~ 1604
30r06 - Hof 164 octavo bgtp Trac 6-5
= Polydori Ripae * De actis in mortis articulo tractatus - Francofurti ~ 1600
30r07 - Hof 018 octavo rotp Trac 6-5
= Thesaurus fructuum et interesse * collectore Rutgero Rulant - Hamburgh ~ 1608
30r08 - Hof 132 octavo rotp Trac 6-5
= Iacobi Lectii adversus Codicis Fabriani ta proota kakodoxa libri duo - Aureliae Allobrogum ~ 1607
30v01 - Hof 041 octavo bltp Trac 6-5
= Tractatus Ioannis Harpprechti * De locatione et emphyteusi - Tubingae ~ 1609
30v01 - Hof 041 octavo bltp Trac 6-5
= Item Nicolai Losaei * De iure universitatum - Spirae ~ 1611
30v02 - Hof 050 octavo bl-p Trac 6-5
= Ioannis Copi Libri quatuor de fructibus - Coloniae ~ 1583
30v03 - Hof 048 octavo bl-p Trac 6-5
= De iure prothimiseos tractatus * Baldi de Ubaldis Perusini, Roberti Marantae Venusini et M. Mantuae Benevidii Patavini -
Francofurti ~ 1588
30v04 - Hof 129 octavo ??-p Trac 6-5
= Hieronymi de Monte * Tractatus de finibus regundis - Coloniae ~ 1614
30v05 - Hof ??? octavo ???? Trac 6-5
= Petri Peckii * De testamentis coniugum tractatus - Coloniae ~ 1599
30v06 - Hof 163 octavo bltp Trac 6-5
= Borgnini Cavalcani * Tractatus de tutore et curatore ac usufructu mulieri relicto - Francofurti ~ 1602
30v06 - Hof 163 octavo bltp Trac 6-5
= Item Ioannis Harpprechti * De iure tutelae et curae 1 volum. - Tubingae ~ 1609
30v07 - Hof 165 octavo bgtp Trac 6-5
= Antonii Augustini * Emendationum et opinionum libri quatuor - Lugduni ~ 1574
30v08 - Hof 045 octavo bl-p Trac 6-5
= Tractatio methodica l. ut vim ff. de iustitia et iure * auct. Iacobo Ayrero - Francofurti ~ 1604
31r01 - Hof 019 octavo rotp Trac 6-5
= Iacobi Cuiacii * Modestinus - Hanoviae [i.e. Hanoeviae ad Moenum] ~ 1593
31r01 - Hof 019 octavo rotp Trac 6-5
= Item Ioannis Ferrarii et Ioannis Corasii * Tractatus de iure emphyteutico - Ursellis ~ 1599
31r01 - Hof 019 octavo rotp Trac 6-5
= Item * Tractatus utiles * Guidonis de Zusaria et Iulii Clari de iure emphyteutico nec non Ioannis Koleri [= Coleri] * Methodus iuris
emphyteutici - Ursellis ~ [1599]
31r02 - Hof 052 octavo bltp Trac 6-5
= Hermanni Kirchneri * Legatus - Marpurgi ~ 1610
31r03 - Hof 044 octavo bltp Trac 6-5
= Sfortiae Oddo * Tractatus de substitutionibus - Francofurti ~ 1600
31r04 - Hof 036 octavo bl-p Trac 6-5
= Henrici Boceri * Tractatus de donationibus - Tubingae ~ 1614
31r05 - Hof 062 octavo bltp Trac 6-5
= Iacobi Bouricii * Captivus - Leoverdiae ~ 1610
31r06 - Hof ??? octavo ???? Trac 6-5
= Sibrandi Siccama Frisii * De iudicio centumvirali libri duo - Franekerae ~ 1596
31r07 - Hof ??? octavo ???? Trac 6-5
= Cornelius Swanenburgh * De iure accrescendi - Lugduni Batavorum ~ 1631
31r08 - Hof 147 octavo ???? Trac 6-5
= Tractatus de fideiussoribus in quo fideiussionum, satisdationum et cautionum materia latissime explicatur, et de solutionibus,
oblationibus et retentionibus * auct. Pyrrho Mauro Arretino - Francofurti ad Moenum ~ 1631
Theologi, Historici, Philologi et Auctores politioris literaturae, tam idiomate Latino, Gallico quam Belgico in folio __________ >> begin catalogus
32r01 - Hof 535 folio bltp THPh ?-?
= Biblia Sacra sive libri canonici * ex recensione Emanuelis Tremellii et Francisci Iunii 2 volum. - Francofurti ad Moenum ~
[1577-]1579
32r02 - Hof 261 folio bltp THPh ?-?
= Biblia Sacra iuxta Germanam Hebraici idiomatis proprietatem * interprete Xante Pagnini Lucense - Coloniae ~ 1541
32r03 - Hof 584 folio rotp THPh ?-?
= Bibliotheca expositionum Novi Testamentis * auctore Augustino Marlorato 2 volum. - Genevae ~ 1564
32r04 - Hof 604 folio bl-l THPh ?-?
= Omnia opera * Desiderii Erasmi Roterodami novem tomis distincta - Basileae ~ 1540[-1558]
32r05 - Hof 239 folio rotl THPh ?-?
= Caroli Sigonii * Commentationes historicae et fasti 2 volum. - [Basileae resp.] Francofurti ~ [1559-]1593
32v01 - Hof 357 folio rotl THPh ?-?
= Ioannis Cuspiniani * De consulibus Romanorum commentarii. Eiusdem * Austria. Item * De caesaribus atque imperatoribus
Romanis historia 2 volum. - Basileae ~ 1553
32v02 - Hof 172 folio rotl THPh ?-?
= Annales magistratuum et provinciarum S.P.Q.R. ab urbe condita - Antverpiae ~ 1599
32v03 - Hof 241 folio rotl THPh ?-?
= Onuphrii Panvinii * Romanorum principum libri quatuor. Eiusdem * De comitiis imperatoriis liber - Basileae ~ 1558
32v04 - Hof 449 folio rotp THPh ?-?
= Theatrum humanae vitae * Theodori Zuingeri 4 volum. locupletatum - Basileae ~ 1586
32v05 - Hof 270 folio bl-p THPh ?-?
= Antonii Bonfinii * Rerum Ungaricarum decades tres. Item * Ungaricae historiae coronis - Basileae ~ 1543
32v06 - Hof 171 folio rotl THPh ?-?
= Antiquitatum Romanarum corpus absolutissimum * Ioanne Rosino et Thoma Dem[p]stero auctoribus - Lutetiae Parisiorum ~ 1613
33r01 - Hof 115 folio rotp THPh ?-?
= Monarchia S. Romani imperii sive tractatus de iurisdictione imperiali seu regia et pontificia etc. Melchioris Goldasti Haiminsfeldii -
Hanoviae ~ 1612[-1614]
33r02 - Hof 673 folio bltp THPh ?-?
= Acta Synodi nationalis Dordrechti habitae - Dordrechti ~ 1620
33r03 - Hof 111 folio bltp THPh ?-?
= Illustris viri Iacobi Augusti Thuani * Historiarum sui temporis libri CXXXVIII 4 volum. - Aurelianae ~ 1620
33r04 - Hof 525 folio bl-p THPh ?-?
= Alexandri ab Alexandro * Genialium dierum libri sex cum annotationibus Andreae Tiraquelli - Francofurti ~ 1594
33r05 - Hof 082 folio bltp THPh ?-?
= Rerum Frisicarum historia * auctore Ubbone Emmio - Lugduni Batavorum ~ 1616
33r06 - Hof 226 folio bltp THPh ?-?
= Eiusdem [Emmii] * Chronologicum novum - Groningae ~ 1619
33r07 - Hof 065 folio bl-l THPh ?-?
= Emanuelis van Meteren * Historien der Nederlandsche oirlogen ende geschiedenissen in - s'Gravenhage ~ 1623
33v01 - Hof 056 folio bl-p THPh ?-?
= Theatrum geographiae veteris * Ptolemaei Alexandrini * ex editione Petri Bertii 2 tomis 1 volum. - Amsterdami ~ 1619
33v02 - Hof 657 folio kluis go-p THPh ?-?
= Gerardi Mercatoris * Atlas sive cosmographica meditationes ac fabrica mundi et fabricati figura - Amsterodami ~ 1613
33v03 - Hof 057 folio ---p THPh ?-?
= Petri Kaerii * Germania inferior - Amsterdami ~ 1622
33v04 - Hof 227 folio bl-p THPh ?-?
= Belgicarum aliarumque gentium annales * auctore Everardo Reidano, Dionysio Vossio interprete - Lugduni Batavorum ~ 1633
33v05 - Hof 428 folio bl-p THPh ?-?
= Danielis Heinsii * Rerum ad Sylvam Ducis atque alibi in Belgio gestarum historia - Lugduni Batavorum ~ 1631
33v06 - Hof 405 folio bl-p THPh ?-?
= Eiusdem [Heinsii] * Panegyricus Gustavo Magno consecratus - Lugduni Batavorum ~ 1632
33v07 - Hof 639 folio ---p THPh ?-?
= Cronique ofte historische geschiedenissen van Frieslandt * per D. Pierium Vinsemium [= Winsemium] tot - Franeker ~ 1622
34r01 - Hof ??? folio ???? THPh ?-?
= Historien van de Nederlandtsche oirlogen ende geschiedenissen * bescreven door Pieter Bor Christiaens tot - Leiden anno ~
[1621-1631]
34r02 - Hof 397 folio ro-p THPh ?-?
= Memorien van de kerckelijcke ende wereltlijcke geschiedenissen * door Gulielmum Baudartium in 2 stucken tot - Zutphen ~ 1624
34r03 - Hof 263 folio bl-p THPh ?-?
= La grande chronique ancienne et moderne de Hollande, Zelande, West-Frise etc. * par Jean François le Petit a - Dordrecht ~ 1600
[Theologi, Historici, Philologi ...] in quarto __________ >> begin catalogus
34r04 - Hof ??? quarto ???? THPh ?-?
= Bibelsche conferentie * D. Sixtini Amama tot - Amsterdam ~ 1623
34r05 - Hof ??? quarto ???? THPh ?-?
= Abrahami Schulteti * Psalmpostille tot - Zutphen ~ 1617
34r06 - Hof ??? quarto ???? THPh ?-?
= Pierii Winsemii * Historiarum ab excessu Caroli Quinti caesaris libri duo - Leoverdiae ~ 1629
34v01 - Hof 315 quarto rotl THPh ?-?
= Les estats empires et principautes au monde * par le sieur D.F.V.Y. [= Pierre d'Avity] a - Cologny ~ 1616
[Theologi, Historici, Philologi ... in octavo] __________ >> begin catalogus
34v02 - Hof 030 octavo bl-p THPh ?-?
=Edonis Neuhusii * Theatrum ingenii humani - Amstelodami ~1623
Register van namen
Accolti Aretino, Francesco: ca.1418-1483/86 * Ita * zie: Aretinus de Accoltis, Franciscus
Aemilius, Paulus * Ita * Emilio, Paolo: ca.1460 -1529 > 14v02
Aerodius, Petrus * Fra * Ayrault, Pierre: 1536 -1601 > 17r06,20v07
Afflictis, Mat[t]haeus de * Ita * Afflitto, Matteo d': ca.1448-1523 > 14v03,14v06,16v02
Agricola, Bartholomaeus * Dui * Bauer?, Bartholomaeus: 15..-16.. (Baucomius, Oppenhemius) > 28v05
Agustin, Antonio (aartsbisschop van Tarragona): 1517-1586 * Spa * zie: Augustinus, Antonius
Albanus, Ioannes Hieronymus cardinalis * Ita * Albani, Giovanni Girolamo: 1504-1591 > 04r04
Alberico de Ros(ci)ate: ....-1360 * Ita * zie: Rosate, Albericus de
Alberteschi, Mario Salomone: ca.1450-1532/33 * Ita * zie: Salomonius, Marius
Alciatus, Andreas * Ita * Alciato, Andrea: 1492-1550 > 03v09
Alexandro, Alexander ab * Ita * Alexandro, Alexander ab: 1461-1523 > 33r04
Alfani da Perugia, Tindaro: 14..-14.., fl. 1445 * Ita * zie: Tyndarus
Althusius, Ioannes * Dui * Althaus, Johann: 1557-1638 > 09r04
Alvaredo, Didacus Rodericus * Spa * Alvarado, Diego Rodrigo: 15..-15.. > 30r03
Amama, Sixtinus * Fri * Amama, Sixtinus: 1593-1629 > 34r04
Amatis, Marcus Antonius de * Ita * Amato, Marcantonio d': 15..-15.. (Romanus) > 14r05
Anglebennius/Anglebermeus, Ioannes Pyrrhus * Fra * Anglebermes, Jean Pierre d': ca.1470-1521 > 06r08
Anna, Fabius de * Ita * Anna, Fabio de: 1555-1605 > 15v06
Aret(h)inus, Angelus * Ita * Gambilioni d'Arezzo, Angelo dei: ....-1451 > 02v08
Aretinus de Accoltis, Franciscus * Ita * Accolti Aretino, Francesco: ca.1418-1483/86 > 02r02
Argentre, Bertrandus de * Fra * Argentré, Bertrand d': 1519-1590 > 17r05
Asinius, Ioannes Baptista * Ita * Asinio, Giovanni Battista: 15..-1585 > 10v02
Augustinus, Antonius * Spa * Agustin, Antonio (abp van Tarragona): 1517-1586 > 12v04,30v07
Authumnus, Bernherius * Fra * Automne, Bernard: 1587-1666 > 10v06,18v02
Avity, Pierre d' * Fra * Avity, Pierre d': 1573-1635 > 34v01
Ayala, Balthazar * Spa * Ayala, Balthasar: 1548-1584 > 29r05
Aymus, Baptista * Ita * Aymo, Battista: 1550-1589 > 25r04
Ayrault, Pierre: 1536-1601 * Fra * zie: Aerodius, Petrus
Ayrer(us), Iacobus * Dui * Ayrer jr., Jakob: ca.1575-ca.1625 > 30v08
Aytta Zuichemus/Zwichemus, Viglius ab * Fri * Aytta van Swichum, Wigle van: 1507-1577 > 08r01,08v07
Azevedo, Alphonsus de * Spa * Azevedo, Alonso de: 1518-1598 > 15r03
Azo Porcius/Portius * Ita * Azzo Porcio/Portio: ca.1150-ca.1230 > 03r08
Bachovius Echtius, Reinhardus * Dui * Bachoff von Echt, Rainer/Reinhard: 1575-ca.1640 > 10v05,24v02
Bacquet, Jean * Fra * Bacquet, Jean: 15..-1597 > 17v04
Bagereau, Nicolas * Fra * Bagereau, Nicolas: 15..-16.. (advocat en parlement) > 21r02
Bai[i]sio, Guido de * Ita * Bayso, Guido de: 12..-12.., fl. 1280 > 02v01
Baldus de Ubaldis * Ita * Baldo degli Ubaldi: ca.1327-1400 > 03r06,30v03
Barbosa, Augustinus * Por * Barbosa, Agostinho: 1590-1649 > 24v03
Barbosa, Petrus * Por * Barbosa (de Luna), Pedro: 1530/35-1606 > 07r03
Barclaius, Gulielmus * Eng * Barclay, William: 1545/6-1608 > 30r01
Baro, Eguinarius * Fra * > Baron, Eguinaire: 1495-1550 > 05v09
Barry, Franciscus de * Fra * > Barry, François de: 1550/70-1644 > 07r05
Bartholus a Saxoferrato * Ita * Sassoferrato, Bartolo de: 1314-1357 > 04r03,04r04
Baudartius, Gulielmus * Ned * Baudart, Willem: 1565-1640 > 34r02
Bauer?, Bartholomaeus: 15..-16.. (Baucomius, Oppenhemius) * Dui * zie: Agricola, Bartholomaeus
Bayso, Guido de: 12..-12.., fl. 1280 * Ita * zie: Bai[i]sio, Guido de
Bellapartica, Petris a * Fra * Belleperche, Pierre de: 12..-1308 > 02v06
Bellarminus, Robertus * Ita * Bellarmino, Roberto: 1542-1621 > 26v04,30r01
Bellordeau, Pierre * Fra * Belordeau, Pierre: 1550/70-16.. > 18r02
Bender(us), Ioannes * Dui * Bender, Johann Ludwig: 15..-16.., fl. 1585 (prof. Tübingen) > 21r05
Benedictus, Gulielmus * Fra * Benoît, Guillaume: 14..-ca.1515 (Tolosanus senator) > 24v04
Berault, Josias * Fra * Berault, Josias: 1563-ca.1640 > 15r07
Berengarius, Fernandus * Fra * Béranger, Fernand: 15..-ca.1574 > 05r04
Berghe, Paul van den: 1530-1587 * Ned * zie: Montanus, Paulus
Berlichius, Mat[t]hias * Dui * Berlich, Matthias: 1586-1638 > 20r03,20r04
Bertius, Petrus * Ned * Bertius, Petrus: 1565-1629 > 33v01
Bocer(us), Henricus * Dui * Bocer, Heinrich: 1561-1630 > 31r04
Boerius Burdegalensis, Nicolaus * Fra * Bohier/Boyer, Nicolas de: 1469-1539 > 13v05
Bohic, Henri: 1310-ca.1390 * Fra * zie: Boich, Henricus
Bohier/Boyer, Nicolas de: 1469-1539 * Fra * zie: Boerius Burdegalensis, Nicolaus
Boich, Henricus * Fra * Bohic, Henri: 1310-ca.1390 > 03r07
Bolognetus, Ioannes * Ita * Bolognetti, Giovanni: 1506-1575 > 09r01
Bonfinius, Antonius * Ita * Bonfini, Antonio: 1427-1502 > 32v05
Bor Christiaens, Pieter * Ned * Bor, Pieter Christiaensz: 1559-1635 > 34r01
Borellus, Camillus * Ita * Borelli, Camillo: ca.1540-1639 (Neapolitanus) > 13v04,16v04
Bornitius, Iacobus * Dui * Bornitz, Jakob: 15..-1625 > 27r04,30r05
Bottrigari, Jacopo: 1274-1347 * Ita * zie: Butrigarius, Iacobus
Bouchel, Laurens * Fra * Bouchel, Laurent: 1559-1629 > 16r07
Bourgogne, Nicolas de: 1586-1649 (prof. ord. Cod. Ingolstadt) * Ned * zie: Burgundius, Nicolaus
Bouricius, Iacobus * Fri * Bourits, Jacob: 1541-1622 > 11v04,11v05,31r05
Bouteillier, Jean * Fra * Boutillier, Jean: ca.1335-ca.1395 > 18v04
Bouvot, Job * Fra * Bouvot, Job: 1558-1636 > 18r05
Boyer(us), Philibert * Fra * Boyer, Philibert: 15..-ca.1600 (procureur parlement Paris) > 20v09
Boys, Mat[t]haeus * Dui * Boys, Matthaeus: 15..-16.. (IC Professor Coloniensis) > 10v02
Braun, Konrad: ca.1491-1563 * Dui * zie: Brunus, Conradus
Brissonius, Barnabas * Fra * Brisson, Barnabé: 1531-1591 > 09v03
Brunus, Conradus * Dui * Braun, Konrad: ca.1491-1563 > 25r06
Buckeridge, John: ca.1562-1631 * Eng * zie: Rofensis, Ioannes
Budaeus, Gulielmus * Fra * Budé, Guillaume: 1468-1540 > 06v01
Budelius, Renerus * Ned * Budel, Reinier (van): 15..-1597 (uit Roermond) > 26v01
Bulacher(us), Nicolaus * Dui * Bulacher, Nicolaus: 15..-16.. (Lipsienis, Wittebergensis?) > 09r05
Burchillus, Robertus * Ita * Dominis, Marcantonio de: 1566-1624 > 28v07
Burgundius, Nicolaus * Ned * Bourgogne, Nicolas de: 1586-1649 (prof. ord. Cod. Ingolstadt) > 20v08
Butrigarius, Iacobus * Ita * Bottrigari, Jacopo: 1274-1347 > 05v05
Butrius, Antonius * Ita * Butrio, Antonio de: 1338-1408 > 02r03
C/Koeppen, Johann: 1584-1641 * Dui * zie: Koppen, Ioannes
Cabedo, Georgius de * Por * Cabedo, Jorge de: 1525-1604 > 16r02
Cacheranus (Osascus), Octavianus * Ita * Cacherano, Ottaviano: 15..-15.. (secundus senatus Pedemont. praeses) > 15v01
Caepolla, Bartholomaeus * Ita * Cepolla/Cipolla, Bartolomeo: 14..-ca.1477 > 28v01
Caevallos, Ieronymus de * Spa * Cevallos, Gerónimo: 1560-16.. > 07v01
Cagnolus, Hieronymus * Ita * Cagnolo, Gerolamo: 1492-1551 > 07v08
Caldas, Franciscus de * Spa * Castro, Francisco Caldas de Pereira y: 1543-1597 > 07r04
Cantera, Didacus * Spa * Cantera, Diego de la: 15..-15.. (Prof. Salamanticensis) > 07r02
Caroc(c)ius, Vincentius * Ita * Carocci, Vincenzo: 15..-na 1602 (Tudertinus) > 14r05,28v04
Carolus Magnus * Fra * Karel de Grote 742-814 > 27r04
Caron, Louis Charondas le: 1536-1617 * Fra * zie: Charondas le Caron, Louis
Carpanus, Horatius * Ita * Carpani, Orazio: 15..-1595 > 15r05
Castillo Sotomayor, Ioannes del * Spa * Castillo Sotomayor, Juan del: 1563-1640 > 27r02
Castrensis, Paulus * Ita * Castro, Paulo de: 13..-1437 > 03v07
Castro, Emanuel Mendes de * Spa * Castro, Manoel Mendes de: 1550/60-1620/30 > 21r05
Castro, Francisco Caldas de Pereira y: 1543-1597 * Spa * zie: Caldas, Franciscus de
Cavagnolius, Rolandus * Ita * Cavagnolo, Orlando: 15..-16.., fl. 1600 > 06r03
Cavalcanus, Borgninus * Ita * Cavalcani, Borgnino: 1530-1607 > 14r04,30v06
Cavet, Estienne * Fra * > Cavet, Etienne: ....-1656 > 21r01,21r02
Cefali, Giovanni: 1510-1579 * Ita * zie: Cephalus, Ioannes
Cephalus, Ioannes * Ita * Cefali, Giovanni: 1510-1579 > 21v02
Cepolla/Cipolla, Bartolomeo: 14..-ca.1477 * Ita * zie: Caepolla, Bartholomaeus
Cevallos, Gerónimo: 1560-16.. * Spa * zie: Caevallos, Ieronymus de
Charondas le Caron, Louis * Fra * Charondas le Caron, Louis: 1536-1617 > 14r01,14r02,16v03,17v01,18r07,20v06
Chassenaeus, Bartholomaeus * Fra * Chasseneuz, Barthélemy de: 1480-1541 > 16v01
Choppinus, Renatus * Fra * Choppin, René: 1537-1606 > 29r02,13v06,23v05
Christinaeus, Paulus * Ned * Christynen, Paul van: 1553-1631 > 16r04,18r01
Cino da Pistoia: ca.1270-1337 * Ita * zie: Cynus Pistoriensis
Cisner(us), Nicolaus * Dui * Cisner, Nicolaus: 1529-1583 > 29v05
Clapperiis, Franciscus de * Fra * Clapiers, François: 1524-1585 > 15v05
Clarus, Iulius * Ita * Claro, Giulio: 1525-1575 > 17r02,31r01
Coler(us), Ioannes * Dui? * C/Koler?, Johann: 15..-16.. (Palatinus?) > 31r01
Coler(us), Martinus * Dui * Coler, Martin: 15..-1601 > 27v01
Coler(us), Mat[t]hias * Dui * Coler, Matthias: 1530-1587 > 19v06,25r03
Concenatius, Iacobus * Fra? * Concen..., Jacques?: 15..-15.., fl. 1560 > 05v08
Contius, Antonius * Fra * Conte, Antoine le: 1517-1586 > 10v04
Con[n]anus, Franciscus * Fra * Connan, François de: 1508-1551 > 05r09
Copus, Ioannes * Fra * Cop..., Jean: 14..-15.. (IC Parisiensis) > 30v02
Coquille, Guy * Fra * Coquille, Guy: 1523-1603 > 18r06
Corasius, Ioannes * Fra * > Coras, Jean de: 1513-1572 05r08,31r01
Coren, Iacobus * Ned * > Coren, Jacob: 15..-1631 > 20r02
Cormier, Thomas * Fra * Cormier, Thomas: ca.1523-1600 > 18v01
Cornazzanus, Barnabas * Ita * Cornazzano, Barnaba: 15..-15.. > 16v04
Cornelius * Rom * Cornelius 286-67? > 12r03
Corneus, Petrus Philippus * Ita * Corneo, Pier Filippo: 1385-ca.1455 > 22r02
Costa, Emanuel * Spa * Costa, Manoel (da): 1505/15-1563/64 > 24r07
Costalius, Petrus * Fra * Cousteau, Pierre: 15..-15.., fl. 1550 > 11v02
Cousteau, Pierre: 15..-15.., fl. 1550 * Fra * zie: Costalius, Petrus
Covarrubias y Leyva, Diego de: 1512-1577 * Spa * zie: Co[u]varruvias, Didacus
Co[u]varruvias, Didacus * Spa * Covarrubias y Leyva, Diego de: 1512-1577 > 02v05
Cravetta, Aymo * Ita * Cravetta, Aimone: 1504-1569 > 22v03
Cuiacius, Iacobus * Fra * Cujas, Jacques: 1522-1590 > 04r02,04v07,10v06,11r06,31r01
Cumanus, Raphael * Ita * Cuma, Raffaele da: 13..-14.., fl. 1420 > 02r04
Cupraeus, Paulus * Dui * Kupferschmid, Paul: 1586-1609 > 26v06
Curtius, Francisc(hin)us * Ita * Curtio jr., Francesco: ....-1533 > 21v05
Curtius, Iacobus * Ned * > Korte, Jacob de: 1510-1567 > 12v09
Cuspinianus, Ioannes * Dui * Spiesshammer, Johann: 1473-1529 > 32v01
Cynus Pistoriensis * Ita * Cino da Pistoia: ca.1270-1337 > 02r10
Dauth, Ioannes * Dui * Dauth, Johann: 1544-1621 > 25v02,28v02
Decianus, Tiberius * Ita * Deciani, Tiberio: ca.1508-ca.1581 > 22r01,23v02
Decius, Philippus * Ita * Decio, Filippo: 1454-1535 > 03r02
Deckher(us), Ioannes * Ned * Decker, Jan (de): 1583-1646 > 15r06
Dem[p]ster(us), Thomas * Sch * Dempster, Thomas: ca.1579-1625 > 32v06
Diaz de Montalvo, Alonso: 1405-1499 * Spa * zie: Montalvo, Alphonsus Diaz de
Dominis, Marcantonio de: 1566-1624 * Ita * zie: Burchillus, Robertus
Donellus, Hugo * Fra * Doneau, Hugues: 1527-1591 > 05r06,06v04,06v05,08v02,11v01
Draudius, Georgius * Dui * Draut, Georg: 1573-1635 > 26v02
Du Jon, François: 1545-1602 * Fra * zie: Iunius, Franciscus
Duarenus, Franciscus * Fra * Duaren, François: 1509-1559 > 02v07
Durandus, Gulielmus * Fra * Durand, Guillaume: ca.1237-1296 > 05v04
Durant, Paulus * Spa * > Duran, Pablo: 1580-1651 > 08r04
Duret, Jean * Fra * > Duret, Jean: ca.1540-1606 > 18r04
Eisermann, Johann: 1485/86-1558 (Prof. Marpurgensis) * Dui * zie: Ferrarius, Ioannes
Emilio, Paolo: ca.1460-1529 * Ita * zie: Aemilius, Paulus
Emmius, Ubbo * Fri * Emmius, Ubbo: 1547-1625 > 33r05,33r06
Epo, Boëtius * Fri * Epo, Boëtius: 1529-1599 > 29r05
Erasmus, Desiderius * Ned * Erasmus: 1467-1536 > 32r04
Estienne, François: 1502-1553 * Fra * zie: Stephanus, Franciscus
Eude de Sens: 12..-13.., fl. 1301 * Fra * zie: Otto (Senensis)
Everardi, Nicolaus * Ned * Everaerts, Nicolaas: ca.1463-1532 > 12r02,22v06
Eysinga, Tiallingus ab * Fri * Eysinga, Tjalling van: ca.1562-1603 > 11r07
Faber, Antonius * Fra * > Favre, Antoine: 1557-1624 06v06,14r06,14r07,23r01,24v02,26r01,26r02,30r08
Faber, Ioannes * Fra * Faure/Fabre, Jean: 12..-1340/50 > 10r01
Faber, Petrus * Fra * Faure, Pierre: 1540/41-1600 > 09v05,09v06
Faber, Timaeus * Fri * Smid, Tjomme Riemers: 1578-1623 > 11v06
Fachin(a)eus, Andreas * Ita * Fachineo, Andrea: 15..-1607 > 20r07,21v03
Farinacius, Prosper * Ita * Farinacci, Prospero: 1554-1618 > 05r02
Faure, Pierre: 1540/41-1600 * Fra * zie: Faber, Petrus
Faure/Fabre, Jean: 12..-1340/50 * Fra * zie: Faber, Ioannes
Favre, Antoine: 1557-1624 * Fra * zie: Faber, Antonius
Felicius, Hector * Ita * Felici, Ettore: 1589-1623 > 28r01
Ferrariis, Ioannes Petrus de * Ita * Ferrari, Giovanni Pietro: 13..-14.. > 10r02
Ferrarius, Ioannes * Dui * Eisermann, Johann: 1485/86-1558 (Prof. Marpurgensis) > 31r01
Ferrettus, Aemilius * Ita * Ferretti, Emilio: 1489-1552 > 10r04
Feu, Jean (le): 1477-1549 * Fra * zie: Igneus, Ioannes
Forcatulus, Stephanus * Fra * Forcadel, Etienne: 1534-1579 > 07r09
Forster(us), Valentinus * Dui * Forster, Valentin: 1530-1608 > 23v06
Franchis, Vincentius de * Ita * Franchi, Vincenzo de: ca.1530-1601 > 19r05
Freccia, Marinus * Ita * Freccia, Marino: 1503-1566 > 25v04
Friderus/Friderius Mindanus, Petrus * Dui * Frider von Minden, Peter: 15..-1616 > 15r04,26v07
Fulgosius, Raphael * Ita * Fulgosio, Raffaele: 1367-1427 > 02r05
Gailius, Andreas * Dui * Gaill, Andreas: 1526-1587 > 16r03,18v09
Gallus, Paulus Aemilius * Ita * Gallo, Paolo Emilio: 16..-16.. > 26r07
Gambilioni d'Arezzo, Angelo dei: ....-1451 * Ita * zie: Aret(h)inus, Angelus
Gamma, Antonius de * Por * Gama, Antonio da: 1520 -1595 > 14v05
Garsia, Ioannes * Spa * Garcia de Saavedra, Juan: 1530/40-1587/97 (Coing II,1 p. 678: 1624) > 27r05
Genoa/Genua Patavinus, Nicolaus * Ita * Genoa, Nicolao: 15..-1615 > 11r01,25r02
Gentilis, Albericus * Ita * Gentili, Alberico: 1552-1608 > 11r04,30r04
Gentilis, Scipio * Ita * Gentili, Scipione: 1563-1616 > 26v08,29v03
Giffen, Hubert van: ca.1533-1604 * Ned * zie: Giphanius, Hubertus
Gil(c)kenius, Petrus * Ned * Gilkens, Peter: ca.1558-1606 (van Roermond) > 05v06,26v03
Gillet, Jean * Fra * Gillet, Jean: 15..-16.. > 28v08
Giovanetti/Z(o)annetti, Giovanni Francesco: 15..-1586 * Ita * zie: Zoannettus, Franciscus
Giphanius, Hubertus * Ned * Giffen, Hubert van: ca.1533-1604 > 09v08,09v09,27r07
Godofredus, Dionysius * Fra * Godefroy, Denis: 1549-1621 > 06r01,09r02
Goldastus, Melchior * Dui * Goldast, Melchior: 1578-1635 > 15r01,33r01
Gomezius, Antonius * Spa * Gomez, Antonio: 1501-ca.1570 > 24r05
Goudelin, Pierre: 1550-1619 * Ned * zie: Gudelinus, Petrus
Gouget, Nicolas * Fra * Gouget, Nicolas: 15..-na 1616 (advocat parlement Paris) > 28r05
Goveanus, Anthonius * Por * Gouvêan, Antonio de: 1505-1565 > 06r08
Grassus/Grassius, Michael * Dui * Grass, Michael: 1541-1595 > 13v01,25r05
Gratianus * Ita * Graziano: ca.1080-ca.1159 (monachus Camaldolensis) > 05v02
Gratianus, Stephanus * Ita * Graziano, Stefano: 15..-16.., fl. 1615 > 15r02
Gregorius Tholosanus, Petrus * Ita * Gregoire, Pierre: 1540-1597 > 04v01
Grivellus, Ioannes * Fra * Grivel, Jean: 1560-1624 > 17r03
Grotius, Hugo * Ned * Groot, Hugo de: 1583-1645 > 11v07,25v05
Gudelinus, Petrus * Ned * Goudelin, Pierre: 1550-1619 > 08r04
Gustavus Magnus * Zwe * Gustav Adolf II: 1594-1632 > 33v06
Gutierrez, Ioannes * Spa * Gutierrez, Juan: 1535-1618 > 04v09
Haloander/Holoander, Gregorius * Dui * Meltzer, Gregor: 1501-1530 > 08v06,10r03
Hammelius, Henningus * Dui * Ham(m)el, Henning: 15..-1602 > 12r01
Harpprechtus, Ioannes * Dui * Harpprecht, Johann: 1560-1639 > 12v05,27v10,30v01,30v06
Heigius, Petrus * Dui * Heige, Peter: 1559-1599 > 04v05,19r06
Heinsius, Daniel * Ned * Heyns, Daniel: 1580-1655 > 33v05,33v06
Henrico de Segusia: 12..-1271 (Hostiensis) * Ita * zie: Segusio, Henricus de
Henry IIII * Fra * Henri IV: 1553-1610 > 18v01,20v03
Heringius, Antonius * Dui * Hering, Anton: ca.1550-1610 > 26r06
Heyns, Daniel: 1580-1655 * Ned * zie: Heinsius, Daniel
Hilliger(us), Osualdus * Dui * Hilliger, Oswald: 1583-1619 > 11v01
Hondedeus, Ioannes Vincentius * Ita * Hondedeo, Giovanni Vincente: 15..-1603 > 14v04
Hopper(us), Ioachimus * Fri * Hopper(s), Joachim: 1523-1576 > 07r01
Hotmannus, Franciscus * Fra * Hotman, François: 1524 -1590 > 06v03
Igneus, Ioannes * Fra * Feu, Jean (le): 1477-1549 > 07v03
Imbert, Jean * Fra * Imbert, Jean: 14..-15.. (lieutenant criminel) > 10v01
Imola, Ioannes de * Ita * Imola, Giovanni Nicoletti de: 13..-1436 > 03r05
Innocentius Papa * Ita * Innocentius IV (Sinibaldo Fiesco): ....-1254 > 05v07
Iunius, Franciscus * Fra * Du Jon, François: 1545-1602 > 32r01
Iustinianus * Byz * Iustinianus I 482-565 > 09v02,09v07,10v05,10v07,11r07,18r09
Kaerius, Petrus * Ned * Keere, Pieter van den: ca.1571-ca.1624 > 33v03
Karel de Grote 742-814 * Fra * zie: Carolus Magnus
Keere, Pieter van den: ca.1571-ca.1624 * Ned * zie: Kaerius, Petrus
Kirchner(us), Hermannus * Dui * Kirchner, Hermann: 1562-1620 > 31r02
Kitzelius, Ioannes * Dui * Kitzel, Johann Hermann: 1574-1627 > 27v02
Koppen, Ioannes * Dui * C/Koeppen, Johann: 1584-1641 > 16r05,16r06
Korte, Jacob de: 1510-1567 * Ned * zie: Curtius, Iacobus
Kupferschmid, Paul: 1586-1609 * Dui * zie: Cupraeus, Paulus
Labbaeus, Carolus * Fra * Labbé de Monvéron: 1582-1657 > 12r05
Lancellottus, Robertus * Ita * Lancelotti, Roberto: 15..-1583 > 24v05
Langlaeus, Ianus * Fra * Langle, Jean de: 15..-15.., fl. 1571 > 09v04
Lather(us), Hermannus * Dui * Lather, Hermann: 1583-1640 > 28r04
Lectius, Iacobus * Fra * Lect, Jacques: 1560-1611 > 30r08
Leeuw, Engelbert de: ca.1520-1598 * Ned * zie: Leoninus, Elbertus
Leoninus, Elbertus * Ned * Leeuw, Engelbert de: ca.1520-1598 > 11r02
Leunclavius, Ioannes * Dui * Loewenklau, Johann: ca.1533-1593 > 07v04,07v05
Loewenklau, Johann: ca.1533-1593 * Dui * zie: Leunclavius, Ioannes
Lopez de Palacios Rubeos de Ribero, Juan: ca.1447-1523/24 * Spa * zie: Lupus, Ioannis
Losaeus, Nicolaus * Ita * Los(e)a, Nicolo: 15..-15.. > 30v01
Louet, Georges * Fra * Louet, Georges: 15..-1608 > 17v07
Loyseau, Charles * Fra * Loyseau, Charles: 1566-1627 > 26v05
Lucius, Ioannes * Ita * Lucio, Giovanni: 15..-15.. (Jöcher: Fra) > 17r04
Ludovicus (Asisiensis), Iosephus * Ita * Ludovici, Giuseppe: 15..-15.. > 20v01
Lupus, Ioannis * Spa * Lopez de Palacios Rubeos de Ribero, Juan: ca.1447-1523/24 > 07v09
Magonius, Hieronymus * Ita * Magoni, Girolamo: 1530-1596 > 15v02
Maino, Giasone del: 1435-1519 * Ita * zie: Mayn(i)us, Iason
Mantica, Franciscus * Ita * Mantica, Francesco Maria: 1534-1614 > 24r02,08r05
Mantua Benevidius Patavinus, Marcus * Ita * Mantova, Marco Benavides: 1489-1582 > 22r08,30v03
Maranta, Robertus * Ita * Maranta, Roberto: 1470/90-ca.1530 > 11r03,30v03
Marculfus monachus * Fra * Marcolphe 6..-6.. > 12r04
Marescottus, Hercules * Ita * Mariscotti, Ercole: 15..-1621 > 15v05
Mariana, Ioannes * Spa * Mariana, Juan de: 1536-1624 > 28r03
Marion, Simon * Fra * Marion, Simon: 1540-1605 > 21r04
Marloratus, Augustinus * Fra * Marlorat, Augustin: 1506-1562 > 32r03
Marsiliis, Hippolytus de * Ita * Marsigli, Ippolito de: 1450/51-1529 > 12r03,29v05
Marta, Iacobus * Ita * > Marta, Giacomo Antonio: 1559-1628 > 13v07
Mascardus, Iosephus * Ita * Mascardi, Giuseppe: 15..-1588 > 02v04
Mastrillo, Garsia * Ita * Mastrillo, Garsia: 15..-1620 > 19v03
Mat[t]heacius, Angelus * Ita * Matteazzo, Angelo: 1536-1600 > 29v01
Mauduit, Jean * Fra * Mauduit, Jean: 15..-na 1613 (advocat Paris, baillif d'Argenton) > 20v05
Mauricius, Ioannes * Fra * Maurice, Jean: 15..-15.. > 24v05
Maurus Aretinus, Pyrrhus * Ita * Moro, Pirro: 15..-16.. > 31r08
Mayn(i)us, Iason * Ita * Maino, Giasone del: 1435-1519 > 03r04,06v02
Maynard, Gerardus de * Fra * Maynard, Géraud de: 1537-1607 > 15v04
Maynerius, Gulielmus * Fra * Maynier, Guillaume: 15..-15.. (consiliarius regius) > 07v02
Medicis, Sebastianus * Ita * Medici, Sebastiano: 15..-1595 > 29r04,29r07
Meisner(us), ... * Dui * Meisner, Andreas/Daniel?: 15..-16.. (Camerae Imperialis Assessor) > 16r03
Meltzer, Gregor: 1501-1530 * Dui * zie: Haloander/Holoander, Gregorius
Menochius, Iacobus * Ita * Menochio, Giacomo: 1532-1607 > 06r03,06r04,06r05,06r06
Mercatoris, Gerardus * Ned * Mercator, Gerard: 1512-1594 > 33v02
Merenda, Antonius * Ita * Merenda, Antonio: 1578-1655 > 19r07
Meteren, Emanuel van * Ned * Meteren, Emanuel van: 1535-1612 > 33r07
Milanensis, Franciscus * Ita * Milanesi, Francesco: 15..-1595 > 16r01
Molignatus, Petrus * Ita * Molignati, Giovanni Pietro: 15..-15.. > 30r05
Molina, Ludovicus (de) * Spa * Molina, Luis de: 1535-1600 > 04r06,07v07
Molinaeus, Carolus * Fra * Moulin, Charles du: 1500-1566 > 04r07,06r08,13v03
Moller(us), Daniel * Dui * Moller, Daniel: 1544-1600 (Lipsiensis?) > 16v07,19v09
Monachus, Antonius * Ita * Monaco, Antonio: 15..-16.., fl. 1625 > 17v03
Monner(us), Basilius * Dui * Monner, Basilius: 15..-1566 > 27v09
Montalvo, Alphonsus Diaz de * Spa * Diaz de Montalvo, Alonso: 1405-1499 > 03v01
Montanus, Paulus * Ned * Berghe, Paul van den: 1530-1587 > 25v03
Monte Brixiano, Hieronymus de * Ita * Monti, Girolamo: 14..-1522 > 29r06,30v04
Mornacius, Antonius * Fra * Mornac, Antoine: 1554-1619 > 07v06
Moro, Pirro: 15..-16.. * Ita * zie: Maurus Aretinus, Pyrrhus
Moulin, Charles du: 1500-1566 * Fra * zie: Molinaeus, Carolus
Mozzius, Petrus Nicolaus * Ita * Mozzi, Pietro Niccolo: 15..-15.. (Maceratensis) > 29v04
Mud[a]eus, Gabriel * Ned * Muyden, Gabriel van der: 1500-1560 > 08v03
Muyden, Gabriel van der: 1500-1560 * Ned * zie: Mud[a]eus, Gabriel
Muñoz de Escobar, Franciscus * Spa * Muñoz de Escobar, Francisco: 15..-16.., fl. 1618 > 27r06
Mynsinger(us), Ioachimus * Dui * Münsinger/Mynsinger von Frundeck, Joachim: 1517-1588 > 06r07,19r02,22r05
Münsinger/Mynsinger von Frundeck, Joachim: 1517-1588 * Dui * zie: Mynsinger(us), Ioachimus
Neostadius, Cornelius * Ned * Nieustad, Cornelis van: 1549-1606 > 19v10
Neuhusius, Edo * Dui * Neuhaus, Eduard?: 1581-1638 > 34v02
Nieustad, Cornelis van: 1549-1606 * Ned * zie: Neostadius, Cornelius
Oddi/Oddo, Sfortia * Ita * Oddi, Sforza: 1540-1611 > 25r01,31r03
Odofredus * Ita * Odofredo de Denariis Bononiensis: 12..-1265 > 02v02
Oldendorpius, Ioannes * Dui * Oldendorp, Johann: 1480-1567 > 08v04
Oldradus Ponteus / de Ponte / de Laudis * Ita * Oldrado da Ponte / da Lodi: 12..-1335 > 21v05,22r08
Otto (Senensis) * Fra * Eude de Sens: 12..-13.., fl. 1301 > 08v07
Pacius, Iulius * Ita * Pace da Beriga, Giulio: 1550-1635 > 04v02,04v03,06v05,08v02
Pagninus, Xantes/Xantus * Ita * Pagnino, Santi: 1470-1541 > 02v09,32r02
Palaeot[t]us, Gabriel * Ita * Paleotti, Gabriele: 1524-1597 > 07v08
Pancirolus, Guido * Ita * Panciroli, Guido: 1523-1599 > 10v03
Panormitanus * Ita * Tudeschi, Niccolo de: 1386-1445 > 03v04
Pantzschmannus, Hieronymus * Dui * Pan(t)schmann, Hieronymus: ca.1540-1595 > 19r03
Panvinius, Onuphrius * Ita * Panvinio, Onofrio: 1529-1568 > 32v03
Papa, Guido * Fra * Pape, Guy de la: 1402-ca.1487 > 18v08
Papon, Ioannes * Fra * Papon, Jean: ca.1505-1590 > 17v08
Parenonius/Perrenonius, Petrus * Fra? * Perrenon, Pierre: ....-.... > 12v07
Parladorius, Ioannes * Spa * Parladorio, Yañez de: 15..-16.. > 27r03
Peckius, Petrus * Ned * Peck, Pieter: 1529-1589 > 11r05,30v05
Peguera, Ludovicus a * Spa * Peguera, Luis (de): ca.1550-1611/32 > 18v07
Penna, Lucas de * Ita * Penne, Luca da: ca.1320-1382 > 02r07
Peregrinus, Marcus Antonius * Ita * Pellegrini, Marcantonio: 1530-1616 > 24v07,28r06
Petit, Jean François le * Fra * Petit, Jean François le: 1546-ca.1615 > 34r03
Petra, Petrus Antonius de * Ita * Pietra, Pietro Antonio de: 1512-1608 > 24v01
Phanuciis (Lucensis), Phanuccius de * Ita * Phanucciis, Phanuccio de: 15..-15.. (van Lucca, Toscana) > 29r06
Pietra, Pietro Antonio de: 1512-1608 * Ita * zie: Petra, Petrus Antonius de
Pingizer(us), Virgilius * Dui * Pingitzer, Virgil: 1541-1619 > 20r05
Pistoris, Hartmannus * Dui * Pistoris, Hartmann: 1543-1603 > 16v08
Pistoris, Modestinus * Dui * Pistoris, Modestinus: 1516-1563/65 > 18r08,21v04
Pistoris, Simon * Dui * Pistoris, Simon: 1453-1523 > 21v04
Pompeius * Rom * Pompeius Magnus, Cneius: 106-48 > 12r03
Portius, Iacobus Philippus * Ita * > Porzi, Giacomo Filippo: 1516-1562 > 22v02
Pra(e)tis, Simon de * Ita * Prato?, Simone di: 15..-na 1582 (Pisaurensis) > 22r04,23v07
Prenninger(us), Martinus Uranius * Dui * Prenninger, Martin Uranius: ca.1455-1550 > 05r01
Ptolemaeus (Alexandrinus) * Gri * Ptolemaeus, Claudius: ca.100-ca.170 > 33v01
Raevardus, Iacobus * Ned * Reyvaert, Jacob: ca.1535-1568 > 12v02
Raguellus, Franciscus * Fra * Ragueau, François: 15..-1605 > 09v07,18v05
Rat[h], Petrus * Fra * Rat, Pierre: 1497/98-na 1550 > 18v06
Rauchbarus, Andreas * Dui * Rauchbar, Andreas: 1559-1602 > 19v05
Raudensis, Alexander * Ita * Rho, Alessandro: 1543-1627 (Mediolanensis) > 18v03
Rebuffus, Petrus * Fra * Rebuffi, Pierre: 1487-1557 > 06r02
Reidanus, Everardus * Ned * Reyd, Everhard van: 1550-1602 > 33v04
Reusner(us), Nicolaus * Dui * Reusner, Nicolaus: 1545-1602 > 14v05,27v08
Reyd, Everhard van: 1550-1602 * Ned * zie: Reidanus, Everardus
Reyvaert, Jacob: ca.1535-1568 * Ned * zie: Raevardus, Iacobus
Rho, Alessandro: 1543-1627 (Mediolanensis) * Ita * zie: Raudensis, Alexander
Ripa, Ioannes Franciscus a * Ita * Sannazari della Ripa, Gianfrancesco: ca.1480-1534 > 03r01
Ripae, Polydorus * Ita * Ripa/Riva, Polidoro: 15..-1613 > 30r06
Rittershusius, Conradus * Dui * Rittershausen, Konrad: 1560-1613 > 10v07,23r02
Robertus, Annaeus * Fra * Robert, Anne: 15..-16.., fl. 1596 > 14v05
Roche Flavin, Bernard de la * Fra * Roche Flavin, Bernard de la: 1552-1627 > 17v05
Rochette, Jean * Fra * Rochette, Jean: 1560-> 20v04
Roderus, Gaspar * Spa * Rodriguez, Gaspar: 1550/70-na 1604 > 26r04
Rofensis, Ioannes * Eng * Buckeridge, John: ca.1562-1631 > 26v04
Rosate, Albericus de * Ita * Alberico de Ros(ci)ate: ....-1360 > 02v03
Rosental, Henricus a * Dui * Rosenthal, Heinrich von: 15..-1625 > 05r05
Rosinus, Ioannes * Dui * Rosinus, Johann: 1551-1626 > 32v06
Rudinger(us), Ioannes * Dui * Rudinger, Johann: 16..-16.. > 19v07
Ruginellus, Iulius Caesar * Ita * Rugginelli, Gulio Cesare: 15..-1628 > 15v02
Rulant, Rutgerus * Dui * Ruland, Rutger: 1568-1630 > 26r03,30r07
Salas, Ioannes de * Spa * Salas, Juan de: 1553-1612 > 26r05
Saliceto, Bartholomaeus a * Ita * Saliceto, Bartolomeo da: 13..-1411 > 02r06
Salomonius, Marius * Ita * Alberteschi, Mario Salomone: ca.1450-1532/33 > 08v07
Sanchez, Thomas * Spa * Sanchez, Tomas: 1550-1610 > 23v01
Sandaeus, Felinus * Ita * Sandeo, Felino: 1444-1503 > 03r03
Sande, Ioannes a * Ned * Sande, Johan van den: 1568-1638 > 20r08,27v03
Sannazari della Ripa, Gianfrancesco: ca.1480-1534 * Ita * zie: Ripa, Ioannes Franciscus a
Sanz Morquechus, Petrus * Spa * Sanz Morquecho, Pedro: 1550/70-na 1607 > 27v04
Sarmientis, Franciscus * Spa * Sarmiento de Mendoza, Francisco: 1525/35-1595 > 08v05
Sassoferrato, Bartolo de: 1314-1357 * Ita * zie: Bartholus a Saxoferrato
Saur(us), Abraham * Dui * Saur, Abraham: 1545-1593 > 29v05
Scaccia, Sigismundus * Ita * Scaccia, Sigismundo: 15..-16.., fl. 1620 > 24r04
Scheplitz, Ioachimus * Dui * Scheplitz, Joachim: 1566-1634 > 16v05
Schick[h]ardus, Martinus * Dui * Schick(h)ard, Martin: ca.1579-1636 > 12v03
Schleifius, Conradus * Dui * Schleiff, Konrad: 15..-16.., fl. 1630 > 08r02
Schneidewinus, Ioannes * Dui * Schneidewein, Johann: 1519-1568 > 08v01
Schotanus, Henricus * Fri * Schotanus, Henricus: 1548-1605 > 12v08
Schrader(us), Ludolphus * Dui * Schrader, Ludolph: 1531-1589 > 27v06
Schultes, Iacobus * Dui * Schultes, Jakob: 1571-1629 > 08r03,19v04
Schultetus, Abraham * Dui * Scultetus, Abraham: 1566-1624 (Grünebergensis Silesius) > 34r05
Schurerius, Ambrosius * Dui * Schurer, Ambrosius: 1511-1584 > 27r07
Scot[us], Alexander * Sch * Scott, Alexander: 15..-16.. > 04v07
Scurpff, Hieronymus * Dui * Schurff/Schürpf, Hieronymus: 1481-1554 > 22r07
Segusio, Henricus de * Ita * Henrico de Segusia: 12..-1271 (Hostiensis) > 02r09
Seraphinis, Seraphinus de * Ita * Seraphinis, Seraphino de: 15..-15.. (IC Senensis) > 24v08
Servin, Loys * Fra * Servin, Louis: ca.1555-1626 > 20v02
Sese, Iosephus de * Spa * Sessé y Piñol, José de: 15..-1629 > 24r06
Siccama, Sibrandus * Fri * Siccama, Sibrand: ca.1570-1622 > 31r06
Sichardus, Ioannes * Dui * Sichardt, Johann: ca.1499-1552 > 06v07
Sigonius, Carolus * Ita * Sigonio, Carlo: 1523-1584 > 32r05
Simoncellus, Octavius * Ita * Simoncelli, Ottavio: 15..-1620 > 30r02
Sinnama, Haringius Siffridi * Fri * Sinnama, Haring Sjoerds: ca.1455-1513 > 09r03
Sixtinus, Regnerus * Fri * Sixtinus, Regnerus: 1543-1617 > 27v05
Smid, Tjomme Riemers: 1578-1623 * Fri * zie: Faber, Timaeus
Socin(i)us, Marianus * Ita * Socini, Mariano: 1401-1467 > 22v07
Socinus iunior, Marianus * Ita * Socini, Mariano: 1482-1556 > 03v06
Sola, Antonius * Ita * Sola, Antonio: 15..-16.., fl. 1600 > 15v06
Solis, Ioannes Franciscus * Dui * Sol, Johann Friedrich: 15..-...., fl. 1580 (Spirensis, Herbipolensis?) > 16v04
Speidelius, Ioannes Iacobus * Dui * Speidel, Johann Jakob: 16..-ca.1666 > 20r01
Spiesshammer, Johann: 1473-1529 * Dui * zie: Cuspinianus, Ioannes
Stephanus, Franciscus * Fra * Estienne, François: 1502-1553 > 17v02
Suarius/Suarez, Franciscus * Spa * Suarez, Francisco: 1548-1617 > 24r01
Suarius/Suarez, Rodericus * Spa * Suarez, Rodrigo: 1440/60-1500/20 > 05r07
Surdus Casalensis, Ioannes Petrus * Ita * > Surdi, Giampietro: 15..-16.. > 14v01,24r03
Suzaria, Guido de: 12..-12 .., fl. 1270 (Suzzara in prov. Mantua) * Ita * zie: Zusaria, Guido de
Swanenburgh, Cornelius * Ned * Swanenburg, Cornelis: 1574-1630 > 31r07
Tapia, Carolus * Ita * Tapia, Carlo de: ca.1566-1644 > 15v07
Tartagnus (de Imola), Alexander * Ita * Tartagni, Alessandro: 1424-1477 > 03v02,03v03
Tessaurus, Antonius * Ita * Tesauro, Gaspero Antonio: 15..-16.. (in supr. sen. Pedemont. senator) > 19r04,19r08,19v08
Teuber(us), Michael * Dui * Teuber, Michael: 1524-1586 > 19v05
Theodosius * Rom * Theodosius II 401-450 > 04v06
Thomingius, Iacobus * Dui * Thoming, Jakob: 15..-1576 > 20r06,05r01
Thou, Jacques Auguste du: 1553-1617 * Fra * zie: Thuanus, Iacobus Augustus
Thuanus, Iacobus Augustus * Fra * Thou, Jacques Auguste du: 1553-1617 > 33r03
Tiraquellus, Andreas * Fra * Tiraqueau, André: 1488-1558 > 05v03,05v08,33r04
Torretti, Fabio: 15..-1595 * Ita * zie: Turrettus, Fabius
Tremellius, Emanuel * Ita * Tremellio, Emanuele: 1510-1580 > 32r01,04v08
Trentacinquius, Alexander * Ita * Trentacinque, Alessandro: 15..-1599 > 15v03
Tudeschi, Niccolo de: 1386-1445 * Ita * zie: Panormitanus
Turrettus, Fabius * Ita * Torretti, Fabio: 15..-1595 > 29v02
Tuschus, Dominicus * Ita * Tusco, Domenico: 1535-1620 > 04r05
Tyndarus * Ita * Alfani da Perugia, Tindaro: 14..-14.., fl. 1445 > 29r07
Ubaldis Perusinus, Angelus de * Ita * Ubaldi, Angelo degli: 1328 -1407 > 02r01,22r03
Ummius, Ilico * Fri * Ummius, Eelco: 15..-1643 > 11v03
Valascus, Alvarus * Por * Valasco, Alvaro: 1526-1593 > 14r05
Valla, Nicolaus * Fra * Val, Nicolas du: 1490/1505-1568/70 > 29r03
Valle, Rolandus a * Ita * Valle, Rolando de: 15..-15.. (patritius Casalensis) > 22v01
Vantius, Sebastianus * Ita * Vantio, Sebastiano: 15..-15.. > 28r07
Vasquius, Fernandus * Spa * Vasquez de Menchaca, Fernando: 1512-1569 > 20r09,23v04
Vest jr., Bernabe le * Fra * Vest jr., Barnabé le: 15..-16.. (sieur de Roquemont) > 17v06
Vest sr., Bernabe le * Fra * Vest sr., Barnabé le: 15..-15.. (sieur de Roquemont) > 17v06
Vigelius, Nicolaus * Dui * Weigel, Nicolaus: 1529-1600 > 07r06,07r07,07r08
Vinnius, Arnoldus * Ned * Vinnen, Arnold: 1588-1657 > 11r08
Vitalis, Ludovicus * Ita * Vitale, Ludovico: 15..-15.., fl. 1575 (Pedemont. civis) > 12v07
Vivius, Franciscus * Ita * > Vivio, Francesco: ca.1532-na 1616 > 14r03
Vossius, Dionysius * Ned * Vos(sius), Dionysius: 1612-1642 > 33v04
Vrevin, Louys * Fra * Vrevin, Louis: 15..-16.. (advocat parlement Paris) > 20v03
Vulteius, Hermannus * Dui * Vulteius, Hermann: 1565-1634 > 12v06
Wehner(us), Paulus Mat[t]hias * Dui * Wehner, Paul Matthias: 1583-1612 > 19v01
Weigel, Nicolaus: 1529-1600 * Dui * zie: Vigelius, Nicolaus
Wesenbecius, Mat(t)haeus * Ned * Wesembeke, Mattheus van: 1531-1586 > 06r07,08r02,09v01,09v02,09r05,21v01
Winsemius, Pierius * Fri * Winsemius, Pier: 1586-1644 > 33v07,34r06
Zäsi, Ulrich: 1461-1536 * Dui * zie: Zasius, Udalricus
Zanger(us), Ioannes * Dui * Zanger, Johann: 1557-1607 > 27v07
Zasius, Udalricus * Dui * Zäsi, Ulrich: 1461-1536 > 03v05
Zepper(us), Wilhelmus * Dui * Zepper, Wilhelm: 1550-1607 > 12v01
Zoannettus, Franciscus * Ita * Giovanetti/Z(o)annetti, Giovanni Francesco: 15..-1586 > 11r09
Zobel, Christoff * Dui * Zobel, Christoph: 1499-1560 > 16v06
Zuinger(us), Theodorus * Dui * Zwinger, Theodor: 1533-1588 > 32v04
Zusaria, Guido de * Ita * Suzaria, Guido de: 12..-12 .., fl. 1270 (Suzzara in prov. Mantua) > 31r01
>> begin