>> HOMEpage

De bibliotheek van
Pibo Gualtheri (ca. 1580 - ca. 1640)
geïnventariseerd vrijdagmiddag 11 sept., dinsdag 29, woensdag 30 sept., donderdag 1 oktober, vrijdag 2, zaterdagmorgen 3 oktober
1618

Bron: Historisch Centrum Leeuwarden inv.nr. 3370 (oud: y23)
Internetuitgave: M.H.H. Engels, augustus 2013 - .....
Aanhangsels: PIBO GUALTHERI en zijn collectie instrumenten (art. W. Dolk); Pibo als huurder; globebeker; admissie als landmeter; Pibo Gualtheri aan Johannes Saeckma; ter vergelijking Snellius resp. Eversdijck

Eewal 76 - Een huis op de Minnemahof - Open Monumenten in Leeuwarden 1991
Het woonhuis Eewal 76 is niet alleen bijzonder vanwege de uitbundig omlijste voordeur. Ook erachter valt genoeg te beleven. In 1610 verzocht Schelte van Aebinga namens de eigenaar van de Minnemastins het stadsbestuur om medewerking voor zijn plan om het noordwestelijke deel van de Minnemahof ter bebouwing te verkopen. Binnen een jaar waren de bouwactiviteiten in volle gang. In de achtergevel van het huis bevinden zich, helaas bedekt door pleister, twee sluitsteentjes waarin "Anno 1611" gebeiteld is; de gevelsteen bij de buren (nr. 78) heeft hetzelfde jaartal. Het lijkt zelfs of het gemeentebestuur enigszins overrompeld is, want in 1613 moest met de nieuwe eigenaren onderhandeld worden over de aanleg van een straat voor de huizen langs, over de grond van de eigenaren die tot aan de gracht doorliep.
De bouwheer van Eewal 76 was Pibo Gualteri. Deze werd omstreeks 1580 te Franeker geboren en studeerde landmeetkunde, wiskunde, sterrenkunde en talen aan de Franeker universiteit. In 1603 trouwde Gualteri in Leeuwarden waar hij klerk van de rentmeester-generaal van Friesland werd. Hij moet een uitermate kunstzinnig en kundig man geweest zijn. Het Fries Museum bezit een door hem in 1606 gemaakt astrolabium (een tijdmeetinstrument dat met de stand van de sterren werkt), dat getuigt van groot artistiek en astronomisch vakmanschap. Doordat zijn vrouw Trijntje in 1618 overleed en hij kort daarop weer in ondertrouw ging, werd er een beschrijving en taxatie gemaakt van alle voorwerpen in de woning. Zo kennen we de toenmalige indeling en aankleding.
Door de voordeur, die toen in het midden zat, kwam men in het voorhuis. Daar stonden vrij eenvoudige meubels, drie banken, wat stoelen en een grote zwarte kist met ijzer beslagen. Maar vooral hing er een rijkdom aan schilderijen: twee portretten van 'Us Heit', een van Hendrik Casimir, een Maria-voorstelling, een reidans met een Latijnse spreuk, een afbeelding van Vrouwe Justitia, liefst zeven landschappen, een portret van Hendrik IV, een bloemstilleven, een "Wijnsuyper" in een eikenhouten lijst en ook een wereldkaart. Verder was er een uithangbord "Bij den Landmeter" en een beeld van Hercules te zien, en hingen er een spiegel in een gouden lijst, een kooi met een kanariepiet en een koperen klokje. In de achter dit goed gevulde vertrek gesitueerde kamer bevonden zich veel meubels waaronder een kast vol zilverwerk, opnieuw schilderijen, kleine muziekinstrumenten en wat wapentuig. De keuken lag aan de andere kant van de binnenplaats. Boven in het voorhuis lagen twee kleine kamers met uitzicht op straat en daarachter 'het zaal'. Dit was het meest representatieve vertrek met veel schilderijen, beelden, dure meubels en een clavecimbel. Boven de keuken bevond zich tenslotte het "studoir" met meer dan duizend boeken ...

N.B. In deze voorlopige uitgave zijn willekeurig gebruikte hoofdletters getranscribeerd in kleine letters. Tussen vierkante haken worden in fasen spelfouten gecorrigeerd en titelbeschrijvingen aangevuld: bijdragen tot identificering van edities evenals verbeteringen daarvan zijn welkom (e-mailcontactadres op de homepage).

>> begin

43
[11 september 1618] Nae noen
Int studoir. Boecken ende Instrumenten; eerst d'boecken in primo ord. van boven int zuyden vant oost nae t'west.
In Folio ◊ Astronomia Bassantini Schoti in folio [Scoti, Jacques Bassantin, Genevae 1599]
◊ Institution Harmonica in groot folio [Institutioni harmoniche Gioseffo Zarlino Venetia 1558, 1562, 1573]
◊ Opera Platonis graece et latine, in groot fol. [Lugduni 1590]
◊ d'Perspectiven Johan Vredeman in langwerpich groot folio [Perspective Johan Vredeman Vriese Lugduni Batavorum 1604-1605]
◊ Lusthoff der scrijffconst van Simon de Fries int zelve formaet [Lust-hof der schriif-konste Simon Wynhoutsz Frisius Amsterdam 1610 in-2 obl.]
In folio ende mindere vormaten respective
ut sup. in fol. ◊ Cronica Gerardi Mercatoris [Chronologia Coloniae Agrippinae 1569]
◊ Urano Matria Joannis Baieri [Uranometria Ioannis Bayeri Augsburg 1603]
◊ d'Historien Eusebii [Die historie die men heet Ecclesiasticae Eusebius Pamphilus bisschop van Caesarea Antwerpen 1534]
◊ Euclidus Elamentum Decimum [Euclides Elementum Parisiis 1612]
[10] Mr. Ludolff van Colen Aritmeticè ende Geometricè fundamenten [De arithmetische en geometrische fondamenten Ludolph van Ceulen Leyden 1615]
◊ Euclidis Megarensis Elamenta geometrica, authore Francisco Flussata Candalla [Elementa Flussate, François de Foix comte de Candale, Parisiis 1566, Lutetiae 1578]
◊ Adagiorum opus Erasmi [Basileae 1526, 1528, 1530, 1533, ...] Magnus Canon mathematicus Anthoni Magini Patavini [Antonii Francofurti 1610]
◊ Archeitectura durch Daniel Specle [Architectura von Vestungen Speckle Strassburg 1599]
◊ Dirck Volckerts zn Cornhart [Coornhert Emblemata moralia et oeconomica, De rerum usu et abusu Arnhemi 1609]
◊ Anitii Manlii opera [A.M. Severini Boethii Opera omnia Basileae 1570]
◊ Claudi Ptolomei opera [Claudii Ptolemei, ex editione Laurentii Parisiis 1522?]
Nota dat d'boecken van dese bescrijvinge bij de stuck gewaerdeert zijn bij Mr. Isaac Knoop ende Jan Jans zn Starter boeckvercopers onder eede bij hen aen de vicepraesideerende Burgemr. Wietze Eelckes gedaen ende bij latrissen t'samen gerekent ende op yder zijde gestelt begonnen den 13en Januarii 1619.
Latris 68-0-0
44
◊ Cochlia Ubaldi opera [Guidus Ubaldus, De cochlea libri quatuor, Venetiae 1615]
◊ Joannes Garcei astronomiae metesis
[20] Astronomia Tichonis Brahe
◊ Aritmetica Divi Siverini Boetiae [Anicius Manlius Torquatus Severinus Boethius, Arithmetica, geometria et musica, Venet. 1492]
mede in groot folio ◊ { Architectura Sebastiani Sarlii [resp.] Genialogia Saxonia [Serlii Genealogia]
◊ Aritmetica et musica [Arithmetica, Jacobus Faber Stapulensis = Jacques Lefèvre d'Étaples, Parisiis 1496]
◊ Opus mathematicum Joannis Taysnierii [octo libros complectens, Jean Taisnier, Coloniae Agrippinae 1562]
◊ Opus Joannis Sleidani [Les oeuvres de I. Sleidan, Geneve 1574?]
◊ Euclidus Megarensis libri VI [Sex libri priores, Basileae 1550]
◊ Den Nassauschen lauriercrans
◊ Jacobus Sevartius de orbe catoptrico [Jaques Severt, De orbis catoptrici seu mapparum mundi principiis descriptione, Parisiis 1598, in-2]
in quarto ◊ d'Historische bescrijvinge van Amstelredamme
[30] ◊ Inst. Clenardi
◊ Speculum astrologia Francisci Junctini [astrologiae, (1) universam mathematicam scientiam complectens (2) commentaria in theoricas planetarum, Francesco Giuntini, Lugduni 1583, in-2]
◊ Tabula Regimontani
◊ Joannes Voellis de horologiis [Jean Voellus, De h. sciotericis libri tres, Turnoni 1608]
◊ Geografia Ptolomei ende Antonii Magini Patavini
◊ Simon Jacobs van Coburch rekenboeck [vgl. 40, 890]
◊ Analium Frisicorum Bernardi Formerii [Annalium Furmerii]
◊ Petro Rotten aritmetica [Peter Roth, Arithmetica philosophica, Nürnberg 1608]
latris 49-10-0
45
◊ Georgius Bucchonanis vant recht der koningen [Buchananus coninghen Amst. 1598, 1610]
◊ Joannes Georgii astronomia
[40] Simon Jacobs van Coburch rekenbuch [Simon Jacob von Coburg, Ein new und wolgegrundt Rechenbuch, Francf. 1612]
◊ Barthlomei Pitisci trigonometria [sive de dimensione triangulorum libri quinque, Augustae Vindelicorum 1600]
◊ Christoffel Ludolff regel coss [Christoff Rudolff, Die Coss, Amsterdam 1615, in-8!]
◊ Spiegil der Jesuiten [Spiegel]
◊ Elementale matematicum [mathematicum, Josepg Lang, Friburgi 1613]
◊ Michel Stiphelius aritmetica [Deutsche Arithmetica, Nürnberg 1545]
in octavo ◊ Casper Peuserus de divinationibus [Peucerus]
◊ Ottonis Casmanni cosmo-popaea [Othonis Cosmopoeia Francofurti 1598, 1611]
◊ Amblemata Alciati [Emblemata]
◊ Loica Templeri [Analysis logica triginta psalmorum Londini 1611, William Temple]
[50] Angelo Graphia Casmanni [Angelographia Francofurti 1597, 1605]
◊ Physica Danaei
◊ Idea Abrahami Schulteti
◊ Historia Diodori Siculi
◊ Conciones nuptiales et funebres Brandmuleri [Johann Brandmüller Basileae 1576]
◊ Inst. theologicè Bucani
◊ Bartholomeus Anglicus de genuinis proprietatibus
◊ Casmanni astrologia [, chronographia et astromanteia Francofurti 1599]
◊ Casmanni biographia [Francofurti 1602]
◊ Casmanni phisica [Somatologia, physica generalis Francofurti 1598]
latris 23-10-0
46
[60] d'Bescrijvinge van oldt Batavien
◊ Terentius Christianus
◊ d'Historien Philippi Cominaei in duyts
In secundo ordine a maiore ad minus
In folio ◊ Calepinus Ambrosii
◊ Quatuor interpretum duyts
◊ Biblia Lutheri hoogduyts
◊ Theatrum humane vite quatuor volum.
◊ Poleanthaea Josephi Langii
◊ Prima mobile Anthoni Magini Patavini [Johannes Antonius, Giovanni Antonio, Primum m., Bononiae 1609, in-2]
◊ Christophori Clavi opera in 4. vol.
[70] Gnomonices Clavi in 2. vol.
◊ L. Guiciardin in duyts
◊ Simon Stevin in latin en duyts in 2. stucken
◊ De vitis imperatorum
latris 166-15-0
47
In quarto ◊ t'Licht der zeevaert van Willem Jans zn [Het l. d. zee-vaert, W. J. Blaeu, Amsterdam 1608]
◊ Biblia Junii et Tremellii
In quarto ◊ Biblia Junii et Tremellii
◊ Responsiones Clavii ad Scaligerem [Christoph. Clavius, Responsio ad convicia et calumnias Jos. Scaligeri in Calendarium Gregorianum, Moguntiae 1609, in-4]
◊ Clavii geometria [Christophori C. Bambergensis e Socitetate Iesu Geometria practica, Romae 1604, in-4]
◊ Ephemerides Magini
[80] Tabula[e] Frisicae Mulerii
◊ Astrolabium Clavii [Christoph.]
◊ Algebra Clavii [Christoph., Romae 1608, in-4]
◊ Clavi in sp[h]era de Sacrabosco
in octavo ◊ Clavii Euclides in 2. stucken [Euclidis Elementorum libri XV, Francofurti 1607, in-8, 2 vol.]
◊ Pitisci trigono-metria [Bartholomaeus, Trigonometriae libri quinque, Augustae Vindelicorum 21608, Francofurti 3 1612]
◊ Opera Plinii
◊ Bibel ende psalmboeck in duyts
◊ Noch een bibel ende psalmboeck in duyts
In tertia ordine in voegen als vooren
in folio ◊ Thesaurus Laurensini
[90] Magia Bousardi
◊ Parspectiven Gualtheri Rivii
latris 53-10-0
48
◊ Vitruvius hoogduits
◊ Anotemia Vesalii [Anatomia]
◊ d'Gulden schoolconst
in quarto ◊ Ludolff van Colen aritmetica [Ludolf van Ceulen, De arithmetische en geometrische fondamenten, Leuden 1615, in-4; vgl. 10, 403]
◊ Thesaurus teutonicè linguè
◊ Joannes Piscator in Novum Testamentum
◊ Biblia Piscatoris hoogduyts in 4 stucken
◊ Lexicon Gochlienii
[100] Testamentum hebraicum et latinum
◊ Terentius commed.
◊ Gorlaeus de sculpturis [Abraham van Goorle, Dactyliotheca seu annulorum sigillarium ... usus. Accesserunt variarum gemmarum ... sculpturae, Antw. 1609]
◊ Epemerides Davidis
◊ Epemerides Baptistae
◊ Historia sacrè Capelli
◊ Bibliateca exotica et classica in 2 vol. [Bibliotheca]
◊ Prutenice tabula Erasmi Reinoldi
Bibli[o]t[h]eca c[l]assica Georgii Draudii [Francofurti 1611, in-4]
◊ Kerck postilla Schulteti
[110] Compendium Virgilii et Ovidii
latris 59-10-0
49
◊ Epemerides Stadii [Ephemerides]
◊ Almanach Petri Pitadii
◊ d'Gulden winckel [Joost van den Vondel, Den g. w. der konstlievende Nederlanders, Amsterdam 1613, in-4]

Bij continuatie [dinsdag] den 29en 7bris 1618 voor noen ten overstaen van d'presiderende burgemr. Renico Atsma in wes weeck [In deze week had Atsma, een van de vier burgemeesters, dienst als voorzitter; bij het begin van de inventarisatie op [vrijdag] 7 september was burgemeester Watze Eelckes Gadema aan de beurt. In de twee tussenliggende weken werd de najaarsmarkt gehouden, rond St. Mattheus, de 21e september.]

◊ Parvus mundus latine
◊ Chronicum Alexandrinum greece ende latin. [graece]
◊ Joannes Stofleri ephemerides
◊ Nuclius emblematum Gabrielis
[in] octavo ◊ Bernardi Delavinheta opera [de Lavinheta, o. omnia quibus tradidit artis Raymundi Lullii ... explicationem, Coloniae 1612]
◊ Chronicum Carionis
[120] Methodicus institutions de Jaques Chavet
◊ Systema physicum Kikermanni
◊ Systema astronomicum Kicermanni
◊ Mundus immundus Casmanni [vgl. 678]
◊ Apophtegmata Conradi Licostinis
◊ Biblia sacra latine
◊ Anothomia Casmanni [Anatomia]
◊ Lib. quinque psalmorum
◊ Phisica Templeri
latris 29-5-0
50
◊ Pars tertia et postrema phisicè Templeri
[130] Problemata Marinae Casmanni
◊ Promtuarium latine lingua
◊ Joannes Baptista phisio-gnomia celesti
◊ Joannes Sleidani opiscula [opuscula]
◊ Aritmetica Rami [Arithmetices libri duo, et algebra totidem, Francofurti 1592, in-8; vgl. ...]
◊ Joannes Butionis logistica
◊ Elucitatio fabrice Joannes Stoflerini
◊ Gocleni observationes latine ling.
◊ Christophori Clavi aritmetica [Epitome arithmeticae practiae, Coloniae Agrippinae 1607, in-8; vgl. 185]
◊ Parerga otii philosophica Marpurgensis Joannis Pincierii
[140] d'Ordonantien ende custumen van Frieslant
◊ Institut. astro[no]mice Adriani Moetii [= Metii]
◊ Aritmetica Simon Stevin francois [l'Arithmetique ... aussi l'Algebre, Leyden 1585, in-8]
◊ Terentii commedien in duyts
◊ d'Apologia van Jacobo coninc van Engelant
◊ Nove quaestionis sphaere Sebastiani Th[e]odorici
◊ Practica geometria Mhenhar [Valentin Mannher von Kempten, Practicque pour brievement apprendre à ciffrer ... avec la regle de coss & geometrie, Anvers 1565, in-8]
◊ Practica Nicolai Petri Daventriensis [Practicque om te leeren rekenen, cypheren ende boeckhouden ... voor alle coopluyden, Amsterdam 1605; vgl. 455]
◊ Flores Titi Livii
latris 12-0-0
51
In quarto ordine, ut supra
In quarto ◊ Emblemata Haratiana [= Horatiana] cum figuris
[150] Divi Alphonsi tabula astronomicè
◊ Vitruvii architectura
◊ Secreta musarum Valletti
◊ d'Nassausche oorlogen Baudartii
◊ Practica aritmetica et geomet. Adriani Moetii [Metii Arithmeticae et geometriae practica, Franequerae 1611, in-4]
◊ Nicolai Cupernici astronomia cum annotationibus Mulerii [Copernicus]
◊ Petri Bartii commentaria rerum Germanicarum [P. Bertius]
◊ Prumtuarii iconum insigniorum ex diversis authoribus
◊ Orontius Finaeus de duodecim coeli domiciliis
◊ Geometria Rhotundi Thomae Finkii [T.F. Flenspurgensis, Geometriae rotundi libri XIIII, Basileae 1583, in-4; vgl. 382]
[160] Spe[c]ulum astronomicum A. Romani
◊ Descriptio merifici logaritmorum canonis J. Nepèri [logarithmorum, John Napier, Edinburgi 1614, in-4; vgl. 492]
◊ Dibuadius in geomet. Euclidum [Christopherus Dybvad, ook: Dibaudius, Lugd. Bat. 1603]
◊ Een boeck van alderhande wapenen met hoogduytsche letter
◊ Theatrum machinarum Arster Henrici Zeisnigk
◊ Nova caelestis theorice Anthoni Magini
latris 46-0-0
52
◊ Het moordadigh stuck van Balthesar Gerrijts door Jacob Duim
in octavo ◊ Fortifications de Claude Flamant
◊ Mithologia ethica cum figuris
◊ d'Ses eerste boecken Euclidis per Jan Pieters Dogh [Dou, Leyden 1606, in-4; vgl. 797]
[170] Practijc des lantmetens door Jan Semps ende Jan Pieters Dogh [Sems Dou]
◊ Centuria duae epistolarum D. Baudii
◊ Commentaria in syntaxis artis mirabilis P. Gregorii Tollosani, in 3 boecken
◊ d'Discoursen van Nicolaes Machiawel
◊ Prosodia H. Smetii
◊ Haereticum quare
◊ Aritmetica Jaques Peletier [Arithmetica Jacques]
◊ Logistica Eliae Vineti
◊ Summa philosophia Eustachii a Sancto Paulo
◊ Stanislai Grsepsii de siculo et talento Hebraico
[180] Herculus Ciophani observatione in Ovidium
◊ Metoposcopia Samuelis Fuchsii
◊ Astronomia Mulerii
◊ Ausonii Popma de usu antique locutionis
◊ Grammatica Philippi Melantonis
◊ Epithome Clavii [Epitome; vgl. 137]
latris 22-10-0
53
Nae noen

◊ Een duijtse bibel binnen groen ende d'band vergult
◊ noch een bibel binnen wit ende d'band vergult
◊ Georgius Heniscius de asse et partibus eius
◊ Memoria artificialis Schinkelii
[190] Joannes Ganivetus medicus per Gondisalvum Tolledum [Jean Genivet]
◊ Zenturia Menippi
In xii et in xvi ◊ Trinum magicum Caesaris Longini
◊ Matthodus matematicorum Joannis Henrici Alstedii [Methodus admirandorum mathematicorum, Johann Heinrich Alsted, Herbornae Nassoviorum 1613, in-12]]
◊ Memoriale biblicum Mathiae Artini Freienhagensis
◊ Satiricon euphormionis Lucinini
◊ Centurie aliquot Ottonis Melandri in 2 volum.
◊ Tractatus Henrici de Saxonia
◊ Princeps Plinianus Jacobi a Bruck
◊ Flores Petri And. Canonheri
[200] Institutiones Calvini
◊ Dominicus Arumeus de mora
◊ Sententiae diversorum auctorum grecè latine
◊ Zenophontus philosophi historiae
◊ Varie historiae Aeliani
◊ Jamblichus de mysteriis Egiptiorum et cet.
latris 18-15-0
54
◊ Mores, leges et ritus J. Boèmi Aubani
◊ Josephi historiae tres lib.
◊ Joannes Stobaei sententiae
◊ Paulus Jovius historiarum tribus lib.
[210] Biblia latine in vijff boecken
◊ Biblia francois in 3 stucken
In quinto ordine ut ante
in quarto ◊ Consultatio F.R. Frederici Ducis Wortenberg de principatu
◊ Apparatus latine locutionis Alexandri Schoti [in telling 214 overgeslagen]
◊ Auctores latine lingue inmum redacti [latinae linguae in unum redacti opus, Genevae 1585, in-4]
◊ Aritmetique per Martin Frustel [l'Arithmétique abrégée, par M. Fustel, Paris 1588, in-4]
◊ Boetius de consultatione philosophica
◊ Jacobi Peletarii elementa geometrica [Peletier]
◊ Aristotelis loca mathematica per Josephum Blancanum [Josephus Bianciani, Bononiae 1615]
[220] Therentius per Aelium Donatum [Terentius]
◊ Epistola astronomice Tichonis Brahe
◊ Cosmographia Petri Apiani et Gemmae Frisii
◊ Progymnasmata Tichonis Brahe
◊ Dixtionarium francois et latin
latris 40-5-0
55
◊ Commentaria imporphirium [in Porphirium]
◊ Atlas minor Gerardi Mercatoris
◊ Academia Lugd-Bat[a]va
◊ Dialogi sex Alani Copi Angli
◊ Margarita philosophica
[230] Astronomia Eliamolerii Helvetii
◊ Elementa Euclidis per Christophorum Clavium [ed. princeps Romae 1574, in-8!, 2a, 3a, 4a resp. 1589, 1591, 1603]
◊ Tabula[e] synocticae [= synopticae] per Martinum Sebaldum
◊ Cuthebertus Tonstallis de arte supputandi
◊ Practijcque des landtmetens door Jan Semps ende Jan Pieters zn Dou [Sems]
◊ Theatrum historicum Philippi Lonicerii
◊ Geometria Philippi Lansbergii [Triangulorum geometriae libri quatuor, Lugd. Bat. 1591, in-4]
◊ Institutiones Joannis Calvini
◊ Dixtionarium teutonicolatinum Cornelii Kiliani
◊ Mathodus mathematica curandorum morborum [Wolff Geuss, Methodus curandorum morborum mathematica ... ex astrorum ... influxu ratio, Francofurti 1613, in-4]
[240] Geometria Danielis Schwenter [Geometriae practicae novae tractatus, Nürnberg 1617]
◊ Cyclometria Christiani S. Longomontani [Sørensen, Hafniae 1612]
◊ Magia naturalis Wolffgangii Hildebrandi
In octavo ◊ Joannes Sleidanus tomi tres de statuo religionis
latris 36-18-0
56
◊ Julii Saesaris [= Caesaris] Schaligeri poetices
◊ Marcus Tul[l]ii Ciceronis tomi tres
◊ Nomenclatur [= Nomenclator] A. Junii
◊ Petrus Cunaeus de republica Hebraearum
◊ d'CL psalmen Davids Philippi Ma[r]nix ende Petri Datheni
◊ Cornucopiae Joannis Ravisii epitome
[250] Dixtionarium tetraglotton
◊ Epitome Adaviorum [= Adagiorum] Erasmi
◊ Therentius per Antesignanum Rapistagnensem
◊ Euclides per Christophorum Clavium duo liberi [libri; vgl. 231]
◊ Systema logice Bartholomei Keckermanni
◊ Poemata Julii Caesaris Schaligeri
◊ Epistolae selectiores clariorum virorum
◊ Comedia[e] Terentii
◊ Theoricae planetarum Georgii Purbacchi
◊ Elucidatio astrolabii Joannis Stofflerini
[260] Systema metaphisicum Cl. Templeri
◊ Theoricae planetarum G. Purbacchii per Erasmum Reinholdum
◊ Aritmetica practica Gemme Frisii [Arithmeticae practicae methodus facilis Gemmae; talloze drukken]
latris 25-16-0
57
◊ Loci communes Publii Virgilii
In sexto ordine ut ante
In folio ◊ Geographia Gerardi Mercatoris
◊ Civitates orbis terrarum q[u]inque volum.
◊ Biblia hebraice, gr[a]ece et latine Ariae Montani Hispalensis
◊ Thesaurus lingua[e] latin[a]e due [= duo] volum.
◊ Biblia sacra duyts met diverse verclaringen ende annotatien
◊ Dixtionarium Ambrosi[i] Calepini
[270] Opus Palatinum de Triangulis G. Joachimi Rhetici
◊ Justus Lipsius in Senecam
◊ Justus Lipsius in Tacitum
◊ Cruijtboeck van R. Dodonaeus
◊ Disputationes Roberti Bel[l]armini tria volum.
◊ d'Historien van Emanuel van Meteren in duyts
◊ Josephus ende Egesippus van de Jootsche geschiedenissen
◊ Dies caniculares Simonis Maioli
latris 206-18-0
58
◊ Biblia hebraica Zantis Pagnini Lucensis
◊ Titus Livius duyts
[280] Opera Bartholomei Keckermanni tomi duo
◊ Historia Tuani
◊ Uranometria Joannis Bayery [omnia asterismorum continens schemata, Augustae Vindelicorum 1603, in-2, Johann Bayer]
◊ Historia Plinii Secundi per Jacobum Dalecampium
◊ Antibel[l]arminus
◊ Opticae thesaurus Alhaseni Arabis
◊ Strabo de situ orbis gr[a]ece et latine
◊ Thijt tresoir van de stant der kercken per Paulam [= Paulum] Merulam
◊ Opera Virgilii Meronis [= Maronis] per M. Servium Honoratum
In quarto ◊ Opera Justi Lipsii quinque volum.
Den 30en 7bris 1618, voor noen
◊ In septimo ordine ut ante
[290] Boccatius hoogduyts van de naamhaftige weibren
◊ Rudimenta hebraice lingua Rudolphi Cevalleri
◊ Daniel Heinsius in obitum Scaligeri
◊ Astrolabium Joannis de Roias
◊ Orontius Finaeus de solaribus horologiis
latris 110-12-0
59
◊ Observationes solares Jacobi Christmanni
◊ De quadrante geometrico Cornelii de Judaeis
◊ Lexicon hebraicum
◊ L'Henri Metre instrument roiael
◊ Opiscula [= Opuscula] mathematica Francisco Maurolyci
[300] Placcât ende ordonantie op d'munte
◊ Tractatus de gratia Dei manu scriptis
◊ Lucae Gaurici directiones
◊ Richardus Dinothus de bello civili Belgico
◊ Adversaria historica eiusdem
◊ Tabula directionem Erasmi Reinholdi
◊ J.B. Grammayae antiquitates Brabantiae
◊ Orontus Finaeus in aequatorium planetarum
◊ Rechenbuch van der welschen ende teutschen practicque van Michael Stiphel [von ... und deutschen Practick, Nürnberg 1546, in-4, Stifel]
◊ Commethographia Anthonii Mizaldj
[310] Aritmetica Passchier Goessens [Arithmetica oder Rechenbuch, Hamburg 1601, in-4; vgl. 792]
◊ Inleidinge Nicolai Petri van de globen
◊ Parvum theatrum urbium Adriani Romani
◊ Reechenbuch Andreae Heinrich [Rechenbuch nach der Welschen Practica, Andreas Helmreich von Eissfeldt, Leipzig 1595]
◊ Tres epistol[a]e de maculis solaribus
latris 11-2-0
60
◊ Historia rerum Europae Henrici Ranzovii
◊ Rechenbuch per Adam Riesen {R. auf Linien und Ziphren, Risen = Riese, div. ed., in-8]
◊ Aritmetica Sigismundi Swewii [Arithmetica historica: Die Löbliche Rechenkunst, S. Suevus, Breslau 1593]
◊ Aritmetica Antonii Schultzen [Arithmetica oder Rechenbuch, Anton Schultze, Breslau 1611, in-4]
◊ Astrolabium Francisci Ritter [Franz R., A. das ist Gründliche Beschreibung ... wie ... Instrument ... verfertigt werden soll, Nürmberg 1613]
[320] Fundamentum aritmeticum Martini Wenceslaus [t'Fondament van arithmetica mette Italiaensche practijck, Middelburgh 1599, in-4; Ndl. en Frans parallel]
◊ d'Zevaert Everard Brugh door Michel Conget
in octavo ◊ Opera Agrippae 2 volum.
◊ Initia accademiae Franequerensis H. Antonii
◊ Hypotyposes orbium coelestium
◊ Epistol[a]e Aristaeneti greco-latine
◊ Dixtionariolum latinogrecogallicum
◊ Opera Joachimi Fortsii
◊ Chronologia Geradi Mercatoris
◊ Geistliche Lieder Marthini Luth.
[330] Apo[ph]thegmata Erasmi
◊ Physica Aristotelis
◊ Dialogues de Jean Loys Vives
latris 10-15-0
61
◊ Hi[e]ronimus Cardanus de libris propriis
◊ Institutio lingue gallice Joannis Piloti
◊ Disticha Catonis
◊ Plinius Secundus de viris Jillustribus [illustribus]
◊ Moriae encomeon Erasmi Roterodami
◊ Guilielmus Budaeus de studio literarum
◊ Taeffelen van interest van Simon Stevyn
[340] Presepta gramaticae latine
◊ Ars notariatus de incerti auct.
◊ Compendiaria disserendi ratio A. Hunnaei
◊ Valerius Maximus
◊ Jacobus Veckerus de secretis
◊ Initia phisice P. Melanthonis
◊ Grammatica Lucè Losci [= Losei]
◊ Terentius in duyts
◊ d'Psalter Davids per Franciscum Alcerman
◊ Opera Fulviae Marate foemine castissime
[350] Aritmetica Mauritii Zons [Arithmetica; Ein new wolgegründtes Kunst- und artigs Rechenbuch, Moritz Zonns/Zons, Cölln/Cöln 1613/1616; hierbij: Visirbüchlein]
◊ Aritmetica Jaques van der Schuire [Arithmetica oft Rekenconst, Jacques van der Schuere, Haerlem 1600, in-8]
◊ Rechenbuch durch Joan Albert [Rechenbüchlein auff der Federn, Johann A., Wittenberg 1551, in-8]
◊ Colloquia M. Corderii
◊ Wondertzeichen Jobi Fenzelii
latris 6-1-0
62
◊ Rechenbuch durch Christoffen Rudolff von Jouuer [Künstliche Rechnung mit der Ziffer unnd mit den den Zahlpfenningen, Augsburg 1610, Christoph R. von Jawor (Silezië), in-8; vgl. 521]
◊ Sprechworter incerto auctore
◊ Opera Hieronimi Vidae
◊ Aritmetica Gemmae Frisii
Volcht nu d'wester sijde ende eerst in prime ordine van onderen vant zuyden nae t'noorden a maiore ad minus
in folio ◊ Opera Plutarchi Chaeronensis omnia in duo vol.
[360] Opera M. Tullii Ciceronis, quatuor vol.
◊ P. Virgilii Maronis lib. 17 per J. Pontanum interpretati
◊ Metaphysica Francisci Suarez tomi duo
◊ Biblia Sebastiani Castalionis
◊ Elogia virorum literis illustrium Pauli Jovii
◊ Polydori Vergilii Anglicae historiae
◊ Annotationes Guilielmi Budaei in pandectas, item de asse et partibus eius
◊ Albohazenhalii filii Abenragel de judicii astrorum [Albohazen Haly libri de iudiciis, Basileae 1551, in-2]
◊ Opera mathematica Joannis Schoneri [in unum volumen congesta, Schöner, Norimbergae 1561]
◊ Opera Claudii Aeliani
latris 58-0-0
63
[370] Opera Xenophontis
◊ Opera Claudii Ptolomaei
◊ Problemata astronomica et geometrica D. Sandbech [Daniel Santbech; vgl. 773]
◊ C. Julii Hygini fabularum liber
◊ Cornica diversorum auctorum Eusebi &cet.
in quarto ◊ Opera Jacobi Zabarellae de rebus naturalibus
◊ Opera Hieronimi Fracastorii
◊ Encyclopaediae Pauli Scalchii de Lika
◊ Laurentius Valla
◊ Ephemerides Nicolai Simi mathematici [N. S. Bononiensis, Venetiis 1554, in-4]
[380] Icones virorum Jillustrium per Th. Beza [illustrium]
◊ Cypriani Leovitii tabulae positionum
◊ Geometria rotundi Thomae Finkii [vgl. 159]
◊ Cronologia Davidis Chytraei
in xiiº ◊ Biblia gallica libri duo
nota dat dese bibel hyervoor in 4º ordine gestelt ende gewaerdeert is
In secundo ordine ad idem
in folio ◊ Julii Casserii historii anatomica
◊ Annales ecclesiastici ex xii tomis Caesaris Baronii
latris 34-6-0
64
◊ Opera Henrici Spondani
◊ Annales sacri et profani Augustini Tornielii
◊ Biblia quadry-partita, quator volum.
[390] Biblia gallica
◊ Opera Conradi Gesneri medici trium volum.
◊ Historia rerum Frisicarum Obbonis Emmii
◊ Optica Aguilonii
◊ Historia stirpium Reinberti Dodonaei
◊ Descriptio Americae navigationis sive occidentalis in duobus tomis incerti auct.
◊ Descriptio Americae de Theodoro de Brij
◊ Isaaci Gasaboni [= Casauboni] in C. Suetoni Tranquillum
◊ Opera Wilhelmi Perkinsii
◊ Memorabilia Joannis Wolfi volum. duo
[400] Regentenbuch van Georgen Lauterbecken
◊ India Orientalis navigatio de Joanne de Brij in duobus tomis
◊ Prosopographia heroum Henrici Patalionis
◊ Aritmetische ende geometrische fundamenten van Ludolph van Colen [Arithmetische fondamenten, Leyden 1615, in-4]
in quarto ◊ Collegium Conimbresensis in duobus tomis
latris 218-0-0
65
Nae noen
◊ In ordine tertio
in octavo ◊ Genealogia coeli et terr[a]e incerti auctoris liber manuscriptis
◊ Psalterium Davidis Christophori Corneri
◊ Testamentum Theodori Besae
◊ Pernascis poeticus Joannis Buchleri
◊ Psalmen Davids Petri Datheni geheel met noten
in duodecimo [410] Officia Ciceronis gallicalatinum
◊ Historia Appiani Alexandrini
◊ Virgilius latine et gallice
◊ Joannes Sleidani de statue religionis et de quatuor sumus imperiis
◊ Frossardus et Philippus Comminaeus in descriptionibus Gallicarum rerum
◊ Opera Humery [= Homeri] grecè-latine in duobus lib.
◊ Opera Ovidii duo lib.
◊ Epistolae Plinii
Memorabilia Anthonii Mizaldi
◊ Joan. Bodini methodus historiarum
[420] Mar. Tul. Ciceronis epistolae
◊ Commentaria Julii Caesaris
◊ Poemata Theodori Besae
◊ Francisci Petrarchae de remediis utriusque fortunae
latris 13-16-0
66
◊ Hebrea, chaldea, greca et latina nomina virorum, mulierum et cet. incerti auctoris
◊ Psalmen Davidis geheel met noten met silver beslach
◊ Noch d'psalmen Davids op noten met silver beslach
◊ Noch d!psalmen Davids op noten sonder beslach
◊ Terentius
◊ Psalmen Lutheri hoogduyts
[430] t'Nieuwe Testament met t'psalmboeck op noten
◊ Psalter Davids Lutheri twemael in een formaet
◊ Emblemata amatoria Danielis Heinsii met een liedboeckien ende andere gedichten
◊ Geistliche leider [= Lieder] Marthini Lutheri
in desimo sexto ◊ Psalmen Davids francois en duyts [decimo]
◊ Officia Ciceronis et consolatio philosophica Boetii
in octavo ◊ Cornelius Gemma de naturae divinis characterismis
◊ Grammatica gallica Joannis Serreii
◊ Hermonia [= Harmonia] celestium corporum et humanorum Ant. Mizaldi
◊ Miscellania disticha Laurentii Mondanarii
[440] Elementa celestia Caspari Peucerii
◊ Carmina moralia Jo. Fungeri
latris 15-16-[0]
67
◊ Doctrina numerandi Lodoici Baeza
◊ Sphera Joannis de Sacrobosco
◊ De figuris seu tropis Simonis Verepaei
◊ Grobianus et Grobiana
◊ Nicolaus Machiavellis de arte military [militari]
◊ De chipheringe Willem Bartiens [cijfferinge; vgl. 523]
◊ Rekenbuch Henrici grammati [grammatei; Eyn new künstlich, behend und gewiss Rechenbüchlin uff alle Kauffmanschafft, Frankf. am Main 1535, in-8; Heinrich Schreiber]
◊ Aritmetica Gillis van den Hoecke [van der H., Een sonderlinghe boeck in die edel conste arithmetica, Antwerpen 1537, in-8]
[450] Aritmetica Willem Raets [Arithmetica; vgl. 1043]
◊ Aritmetica Boandani Detriae
◊ Noch aritmetica Willem Raets ende Berent Stockmans [Bern. Jansz. S.]
◊ Joan. Jovianus de metioris
◊ Nicolaus Macihavellis de republica lib. duo
◊ Aritmetica practica Nicolai Petri [Arithmetica; vgl. 147]
◊ Dialectica Bartholamei Keckermanni duits
◊ Epistolae Joannis Trithemi
◊ Aritmetica gall. Spenlin hoochduyts [Arithmetica: küstlicher Rechnung lustige Exempel, Augspurg 1546, in-8]
in duodecimo ◊ Taeffelen van silver ende goud Nicolai Petri
[460] Grammaire fançoi[s] Gabriel Meurier [françs]
◊ Novum Testamentum Theodori Bezae
latris 6-6-0
68
◊ Tresoir van de maten en wichten
◊ Institutiones Justiniani
Phrases poeticè M. Fundani
Opera Apolei [= Apulei]
◊ Syntaxis artis mirabilis Petri Gregorii
◊ Lucanus de bello civili
Emblemata J. Sambuci
Institutiones Th[e]opholi juris civilis
[470] Levinus Lemnius de miraculis occultis naturae
◊ Seremoniae missae latine gallice
◊ Sententiae veterum poetarum Antonii Mancinelly
◊ Excitationes animi Joannis Lodouici
◊ Jam. Blichus de mysteriis Aegiptiorum [Jamblichus]
◊ Grammatica gallica Antonii Caucii
◊ Horatius Flaccus
in xviº ◊ Juvenalis
◊ Descriptio viatorii Levinum Hulsium

latris 4-1-0
In quarto ordine
in folio ◊ Gerardi Mercatoris atlas maior
in quarto [480] L'Aritmetique M. Edouard Leon Mellema tres vol.
◊ Tertio volum. eiusdem auctoris
in octavo ◊ Emblemata And. Alciati
in quarto ◊ d'Gulden zevaert Jan Henrick Jarichs van der Ley
◊ Descubrimentos geometricos de Joan Alfonso [Descubrimientos, Joan Alfonso de Molina Cano, Aneveres 1598, in-4]
◊ Parascèven Conradi Vorstii
◊ Pentaplus Michaelis Itsingery
◊ Augustini Niphi de auguriis
◊ Tractatus theologo-philosophicus Rudolphi Otreb.
◊ Severii Alexandrini de ritibus baptismi et sacre synaxis
[490] Dioptrica Joannis Kepleri
◊ Descriptio logaritmica Joan. Neperii [vgl. 161]
◊ Frisia Martini Hamconii
◊ Chiterboeck van Willem Swart
in octavo ◊ Apologia Jacobi Magne Bretanniae regii
◊ Pronunciatio Francice lingue Theodori Besae
◊ Phisica Cornelii Valerii
◊ Senecae Tragediae
latris 45-12-0
70
◊ Opera Julii Caesaris
◊ Lucii Annaei Flory de rebus Romani
[500] Aulus Gellius
Vincentius Castellanus de officio regis
◊ De miraculis vivorum Henrici Kornman
◊ Rechenbuch Georgh Gleetsman [Georg Gleydtsmann, Künstliches R., Frankfurt am Main 1600]
◊ Sylva carminum J. Fongeri
◊ Compendium naturalis Francisci Titilmanni
◊ Dialectica Titelmanni
◊ Manuale mathematicum Johan Enoch [Johann E. Meyer, Strassburg 1612, in-8]
◊ Disticha Catonis
◊ R. Snellius in spheram C. Valerii
[510] Fabulae Esophi
◊ Rechenbuch Rudolff Caten [Rudolph Kate, Münster 1601]
◊ Dialectica L. Losci
◊ Systema mathematicum Christiani Severini [Christen Sørensen Longomontanus, Systematis mathematicus particula prima arithmeticam comprehendens, Hafniae 1611]
◊ Historia comitum Hollandiae Hadriani Berlandy
◊ Aritmetica Jacob van der Schuyre [Arithmetica, Schuere; vgl. 351]
◊ Aritmetica Antonii Smiters [Arithmetica, Anthonius Smyters, Rotterd. 1612; vgl. 806]
latris 9-15-0
71
◊ Aritmetica P. Apiany [Ein newe und wolgegründte Underweysung aller Kaufmanns Rechnung, Leipzig 1543, i.e. 1544, in-8]
◊ Terentii Varronis opera
◊ Aritmetica Jacobi Mycilli [Arithmeticae logisticae libri duo, Basileae 1555]
[520] Rechenbuch Christoffel Rudolph [vgl. 355]
◊ Joannes de Sacrabusto sphaera
◊ Robertus Bel[l]arminus de potestate summi pontificis
◊ Chipheringe Willem Bartiens [vgl. 447]
◊ Facetiae Henrici Bebelii
◊ Admonitiones Nilii episcopi Stephani Schoning
◊ Fabulae Esophi
◊ Aritmetica Adami Lonicery [Brevis et utilis arithmetices introductio, Lipsiae 1605, in-8]
◊ Responsiones Sibrandi Lubberti in Conradi Vorstii
Den eersten Octobris 1618, voor noen
in quarto ◊ Een parthie musicboecken gebonden in zes boecken van dusdanige parthien te weten twee van drie, twee a vyer, vijff a cinque ende ses van zes parthien
[530] Douze psaumes de David par Claud. La Jeune a 2, 3, 4, 5, 6 & 7 voix
◊ Dialogo sopra il vero modo di sonar organi del R.P. Girolamo Diruta
◊ Noch een parthie musicboecken gebonden in zes boecken vervatende twee ende twintich boecken van verscheidene auctoren ende diverse parthien van duones tot 8 parthien toe
latris 53-15-0
72
◊ Fantasiae et paduanae 4 vocibus M. Merckery
◊ Canones manuscripti de diversis aucthoribus
◊ Noch een parthie musicboecken van vyer, vijff, zes, seven ende acht parthien bestaende in verscheyden boecken bij melcander gebonden daervan d'eerste zijn d'madrigalen Vincentii d'Alpozzo
◊ Noch seven parthien musicboecken van zessen bij melcander gebonden daervan t'eerste is Madrigalen Philippi di Monte
◊ Cinquante psaumes de David par Jan Swelinck organiste a Amstelredam
◊ Le parangondes chansons di diversis aucthoribus bestaende in acht boecken
◊ Exemplaire de douze tons par Adam Barbat
[540] De arte canendi auctore Sebalde Heyden
◊ De canzoni a quatro voci Antoni Mortaro
◊ Livre premier a sinq voix par Jean Cupre
◊ Madrigali di Agostino Agazzari a cinque voci
◊ Auszerlesene Paduanen und Galliarden durch Zachariam Fullsack und Christiaen Hildebrand
◊ Nieuwe paduanen und galliaerden Joannis Mollerii
◊ Grondige instructie van de principale musyc door Jaques Vredeman
◊ Modulum trium vocum Joannis Tollio
latris 26-0-0
73
◊ Musica rudimenta latine et germanice gebruyct in de schole van Harderwijck, t'zelve noch eens
◊ De proportionibus een cort onderricht manuscriptis
[550] Facile instruction de la musique par Jean Pasquier
◊ Een schone instructie van de luite, clavecordium ende fluyte
◊ Musica nova Henrici Orgosini duyts
◊ Musica practica Euchari Hofman
◊ Music fundamentboeck van Jaq. Vredeman
◊ Questiones musicae Joannis Spang
◊ Le bouquet des plus beaux airs de ce temps a 4
in quarto ◊ Musicalische Fugen, Pavanen, Galliarden und Intraden van 2, 3, 4, 5 und 6 stemmen durch Mathiam Mercherum [von]
in quarto ◊ Parnaso espanol de madrigales per Philippi Dimonte van zes parthien
◊ Rimes francoises et italiennes mises en musique par Jean Swelinck, et livre secund et troisieme des psaumes de David door d'zelve auctoor bestaende in acht boecken
[560] Le rossignol musical de chansons de diverses auctheurs a 4, 5 et 6 parties, bestaende in vijff boecken
◊ Cantiones sacrae quinis vocibus de Petro Philippi Anglo
◊ Di Horatio Vecchi da Modena canzonette a quatro voci in 4 boecken
latris 30-0-0
74
◊ Motecta festorum quaternis vocibus Jo. Petri Aloisii
◊ Convito musicali di Horatio Vecchi da Modena madrigali et canzonetti a 3, 4, 5, 6, 7 et 8 voci daervan drie boecken missen
◊ Drie gescreven tablatur boecken vande luyte in folio
◊ Praeludia testudinis duarum vocum per Joachimum van den Hove, waervan t'darde bestaet uit tablatur op d'luyte
◊ Der cyteren lusthoff van Michiel Vredeman
◊ Der violen cyter van Michiel Vredeman
◊ Le jardinet de cijtere par Michael Vredeman
[570] Les cansons a 2, 3, 4, 5 et 6 vocum in vijff boecken

Nae Noen
In quinto ordine
in quarto ◊ De verborum Vitruvianorum significatione Bernardini Baldi
◊ P. Bertii tabulae geographicè
◊ Emblemata A. Alcati
in octavo ◊ d'Boetveerdicheyt Jan Taffin
◊ Cathaegesis Ursini
◊ Orationes et aepistolae Isocratis [epistolae]
latris 27-5-0
75
◊ De curia una Davidis Paraei
◊ Historiae Thucydidis
◊ Valerius Maximus
[580] Idololatria Romanae ecclesiae Joannis Reinoldi Angli
◊ Tractatus astrologicus Henrici Ranzovii
◊ Epistolae et responsa Joannis Calvini
◊ Philosophia naturalis Viti Amerpachii
◊ Moralia Plutarchi tomi tres
◊ l'Aritmetique de Nicolas Terteglia [Niccolo Tartaglia, l'Arithmetique, Paris 1613]
◊ Phisice disputationes Rodolphi Goclenii
◊ Thesaurus christiani hominis Joan. Fredrici
◊ Methodiques institutions l'aritmetique Jaques Chauvet [de la vraye et parfaicte arithmetique, Jacques]
◊ Logice systhema harmonicum Joannis Henrici Alstedii
[590] Julii Caesaris Schaligeri exercitationes exotecae de subtilitate ad H. Cardanum
◊ Libri quatuor Claudii Ptolomaei
◊ Polidorus Virgilius
◊ Dixtionarium italicolatinum
◊ H. Ransovii de conseranda valitudine liber; item methodus universe medicine [conservanda]
◊ Hieremiae Thriverii
latris 16-18-0
76
◊ Adagia Joannis Sertorii [= Sartorii]
◊ Sytagma philosophiae Snellio Rameum
◊ Commentaria Rudolphi Snellii in phisicam C. Valerii
◊ R. Snellii in P. Rami aritmeticam explicationes [Rudolphus, Petrus, arithmeticam, Francofurti 1596, in-8]
[600] Jo. Joviani Pontani de rebus caelestibus tomis 3
◊ Abacus aritmetice instrumentalis O. Lai Engelb. [Olaus Engelbertus, Arithmeticae instrumentalis abacus, Helmaestadii 1609]
◊ Lucanus
◊ Theoria motuum coelestium Alberti Leonini
◊ Daemono latrio Nicolai Remigii
◊ Dialectica F. Titelmanni
◊ Horatius cum scholiis M. Anthoni Mureti
◊ Doctrina spherica A. Adriani Maetii
◊ Praxis vere poenitentiae Joannis Bogermanni [verae]
◊ Epitome rerum gestarum et geanologiae Henrici Borbonii Francie proto-principis [genealogiae]
[610] Georgii Macropedii fabulae comiche [comicae Ultraiecti 1552, eigenlijk 1553]
◊ Dialogi sacri Sebastiani Castellionis
◊ Astraea Petri Guilielmi
latris 8-6-0
77
in xii ◊ Encomion moriae Des. Erasmi Roterodami. Item J. Lipsii satyra Menippea P. Cunaei serdi venales
◊ Tractatus de globis R. Hues Angli
◊ Astrologia Caspari Bartholini
◊ Institutiones medicinae J. Heurnii
◊ Grammatica, dialectica, rhetorica, aritmetica, algebra et geometria Petri Rhami [arithmetica; Scholae in liberales artes?, Basileae 1578, in-2]
◊ Opusculum de doctrinarum differentiis Hieronimi Capivaxii philosiphi et metici [philosophi medici]
◊ Lactantii Firmiani
[620] Polidorus Virgilius
◊ M. Tul. Ciceronis sententiae insigniores
◊ Aritmetica, geometria et algebra Petri Rhami [vgl. 935]
◊ Medicina Salarnitana Joannis Curionis [Salernitana]
◊ Aphophtegmata Erasmi Roterodami
◊ Colloquia Erasmi
◊ Sententiae veterum poetarum Georgii Maioris
◊ Epistolae Joannis Ravisii Textoris
◊ Officia Ciceronis
◊ C. Suetonius Tranquillus
[630] Commentaria Julii Caesaris
latris 5-19-0
78
◊ Opus colloquiorum Erasmi Rotherodami
◊ C. Crispus Salistius [Sallustius]
◊ Opera Virgilii Maronis
◊ Comoediae Terentii
◊ Comoediae Plaucti [Plauti]
◊ Testamentum grecum [graecum]
◊ Epitome vitarum Plutarchi
◊ Fabulae Gabrielis Faerni et Esophi
◊ Comoediae Terentii
[640] Aliquot libelli moribus formandis tum juventutis tum linguae grecae, latine, gallice et germanice [graecae]
◊ Zodiacus vitae M. Palingenii
◊ Tragediae Senecae
◊ Flores Poetarum
◊ Comoediae Terentii latin francois
◊ Valerii Maximi exempla memorabilia
◊ Maten van corn, assche, pick etcet. Nicolai Petri
◊ Phrases Aldimanutii [Aldus Manutius]
◊ Q. Horatius Flaccus
latris 6-15-0
79
◊ Chronica J. Carionis
[650] Excitationes animi in Deo J. Lodovici Vives
◊ Catullus, Tibullus, Propertius
◊ d'Psalmen Davids op noten
◊ Quintus Curtius
in xviº ◊ Commentaria Julii Caesaris
◊ Tafelen van sinus, tangentes, secantes ende pijlen; tzelffe noch eens [Corte tafelen ... en pylen, Leeuwarden, Rade, 1622!, in-8]
◊ Psaumes de David
In sexto ordine a maiore ad minus
in quarto ◊ Konst tonende juweel van Haerlem in xii spelen
◊ d'Bescrijvinge der stadt Leyden door J.J. Oorlars [Orlers]
◊ d'Vijftich historien Joannis Boccatii
[660] Placcaet en ordonantien van de munte met figuren
◊ Colloquia Erasmi in duyts
◊ d'Belegeringe van Oostende door Henrick Harstens
◊ t'Schilderboeck van Carol Fomander [Karel van Mander]
◊ d'Vier uytersten van Houwart
◊ Sphinx theologico-philosophica Johannis Heitveldius
lat. 16-14-0

80
◊ Waerschuwinge aen alle gereformeerde kercken
◊ Lusthoff nieus verbetert
◊ Cathecismus Ursini [Catechismus]
◊ Politique onderwijsinge van Houwaert
[670] Apophthegmata van Willem Boudart
◊ Tractaet vant ampt der overicheyt door J. Wttenbogert
◊ Doorluchtich vertooch van d'Alckmaersche kerckelijcke verschillen
◊ d'Nederlantsche ende nieuwe morgenweckers t'samen gebonden
◊ t'Reysboeck over d'heylige schriftuire
◊ d'Vijftien historien van Amadis de Gaule in vyer boecken
◊ d'Schriftelijcke conferentie gehouden in s'Graven Hage
◊ d'Nederlandtsche bijecorff met zijn bijgehorige stucken voor ende nae den trefues wtgegeven
in octavo ◊ d'Onreine werelt O. Casmanni [Otho, Mundus immundus, dat is: De onreyne wereldt, Amsterdam 1611, vert. R.P.A.; vgl. 123]
t'Twededeel Petri Messiae
[680] d'Grontvhesten christelijcker religie J. Piscatoris
in quarto ◊ d'Vyer wttersten Houwert
◊ Den generalen loop der werelt J. Houwaert
latris 27-5-0
81
◊ t'Vermaeck der jeucht van Boudewijn Jans zn Wellens
◊ Vreedeschrift van D. Paraeus
◊ Van t'bestant des Nederlantschen oorloogs Dominici Baudii
◊ Gulden legende van de Roomsche kercke
◊ t'Achtiende boeck Amadis de Gaule
◊ t'Narren speelschuyt
◊ Den lusthoff der maagden Jan Baptista Houwert in XVI boecken in vyer stucken gebonden
in octavo [690] Psalter Davids Ambrosii Lobwasser
◊ Cort begryp christelijcker religie Joannis Calvini
◊ d'Historien van Broer Cornelis in 2 boecken ofte stucken
◊ Salistius duyts [Sallustius]
◊ Verscheiden lessens Petri Messiae
◊ Nederduytsche letterconst D. Cornhart
◊ Schatboeck der historien
◊ Historien naturael van de Westersche Indien
◊ Den Nederduytschen Helicon
◊ Heliadorus vande Morenlantsche geschiedenissen [Heliodorus]
[700] Boetius van de vertroostinge der wijsheyt
◊ d'Oorspronck van de bijen Theodory Cluytii [Theodori]
latris 22-14-0
82
◊ Elementae Euclidis geometrica, aritmetica C. Urstisi [Christian Wurstisen]
◊ Rechenbuch Adam Rysen ende Henrici grammathei bij t'voorgaende gebonden
◊ t'Boeck van de spoocken Sibrandi Womelii
◊ Tragedia d'Coopman geheeten
◊ t'Gulden boeck vant leven Marci Aurelii
◊ d'Nederlandtsche wechcortter ende melancoli verdriver
◊ t'Samensprekinge door A. ende B.
◊ t'Heylige Emaus Henrici Caesarii
[710] Virgilius Maro duyts
◊ Const thoneel Joannis Wierix
◊ d'Tragische historien gebonden in seven verscheyden boecken
◊ Refereinen gesongen op de Coornbloems Camer binnen Bruissel
◊ Verdedinge der heiliger schriftuire Abrahami Costeri
◊ Wonderbare historien Simon Goulart in twee boecken
◊ Onderwijsinge eens christelijcken prince Erasmi Roterodami
◊ Seneca van de weldaden door D. Cornart
◊ Princesse liedboeck
◊ S. Geests lusthoff door A. Croosie
latris 13-18-0
83
[720] Psalmen Davids door Jan Wttenhove
◊ Polidorus Virgilius duyts
◊ Officia Ciceronis duyts
◊ Historien der Joden Abrahami Costeri
◊ Comoedia van Celestina
◊ Conincklijcke geschenck Vincentii Meusevoet [Een sermoon ghepredickt tot Westminster voor des Konings ende der Koninginnen Majesteyten, op hare crooninghe 1603, overgheset door V.M., Amstelredam 1604]
◊ Lingua Erasmi duyts
◊ d'XII boecken Homery [Homeri]
◊ d'Secreten Alexis Piermontois
◊ Apuleus vant gulden esel
[730] Arnoldus Cornelius over t'gebet onses Heeren
◊ Handboecksken van de voorbereidinge der doodt
◊ Bedeboeckien Augustini, Ambrosii, Cipriani, Cyrilli, Bernardi, Chrisostimi &c.
◊ Babel der wederdopers
◊ Den regel der duytsche schoolmrs. [Dirck Adriaensz Valcooch, Alckmaer 1607, in-12]
◊ Christelijcke gebeden door D. T.
◊ Ondersoeckinge van Godts woort door Philips van Marnix
◊ Den lusthoff van de wonderlijcke geschiedenissen des werelts per J.B.
◊ Andtwoort liet op een wederdopers lasterlied
◊ Christelijcke vertroostinge van Andreas Rotarius
latris 5-13-0
84
Den 2en 8bris 1618 voor noen
In septimo ordine
in folio [740] Atlas maior Mercatoris latine vergult
◊ Atlas maior Mercatoris francois vergult
◊ d'Zevaert van Lucas Wagenaer hoogduyts
◊ Orontii protomathesis Finei [O.F. Delphinatis p., Parisiis 1532, in-2]
◊ Chronologia Jacobi Gordoni
◊ Chronographia Petri Optmerii
◊ Josephus Schaliger de emendatione temporum
◊ Biblia ad vetustissima exemplaria recens castigata
◊ Thomus unus Justi Roberti [Tomus]
◊ Thesaurus eruditionis Basilii Fabri Soranii
[750] Van den cirkel Ludolff van Colen [circkel, Ludolf van Ceulen, Leyden 1615, in-4]
◊ Rudimenta mathematica Sebastiani Munsteri [Sebastian Münster, Basileae 1551, in-2]
◊ Platina de vitis pontificum
◊ Oswaldis in Novas theoricas planetarum Purbac[h]ii
◊ Gnomorice Schonerii
latris 152-10-0
85
◊ Nae passer van de zeevaert Adriaen Veen
◊ Paratum musicum Emanuelis Antwerpiensis, Florilegium musicum Adriani d'Ens, et Florida sive cantiones Joachimi van den Hove
◊ Delitiae musicae Joachimi van den Hove
◊ Astronomia Guidonis Bonati
[760] Thesauris numismatum Rom. Abrahami Gorlei [Thesaurus]
◊ Euclidis zes eerste boecken door Willem Holtzman Xylander [Die sechs erste Buecher Euclidis durch Wilhelm H., genant X., von Augspurg, Basel 1562]
◊ Bescrijvinge des Schach- oder Koningspieles
◊ Fundamenta Joannis Regiomontani per tabulam generalam; item Instrumentum sinuum Petri Apiani [generalem; Neuburgi ad Danubium 1557, in-2, resp. Norimbergae 1541, in-2]]
in octavo ◊ Stenalogia door Resene Gibronte hoogduyts
in folio ◊ Cronyc van Frieslandt door Occam Scharlensem
◊ Den stijle van boeckhouden door J. Coutereels [Den vasten stijl van boeck-houden, Jan C., Middelburg 1603, in-2]
◊ Adriani Berlandy historia Hollandica
◊ Henrici Glariani de asse et partibus eius
[770] Orontii Finei in libros Euclidis [in sex priores libros geometricorum elementorum E. demonstrationes (met de Gr. en Lat. tekst), Parisiis 1536, in-2]
◊ Vitruvius de architectura
◊ Homeri Odisea de erroribus Ulissis [Odyssea]
◊ Problemata astronomica et geometrica Danielis Sandbech [Problematum astronomicorum et geometricorum sectiones septem, Basileae 1561, repr. v. 1e ed. 1542; vgl. 373]
latris 34-17-0
86
◊ Historien vant leven des keisers Carol
◊ Thoneel der scryffkonst van Maria Strick
◊ Icones virorum clariorum Lugduni Batavorum
◊ Principes Hollandiae et Frisiae per Vosmerum
in quarto ◊ Biblia Tremelii et Junii
◊ Chr. Clavii practica geometria
[780] Biblia Fr. Vatabli
◊ Lambinus in Horatium
◊ Lambinus in Plauctum [Plautum]
◊ Epistolae Budei grece et latinè [graece]
◊ Albert Henrix van de zevaert
◊ d'Caert van Oost ende West door Govert Willems van Honsloot
◊ Quadratum geometricum; item Epistolae Thomae Erasty [Q. g. Georgii Burbachii, Georg von Peurbach/Peuerbach, Norimbergae 1544; De astroligia divinatrice Th. Erasti, Basileae 1580]
◊ Algebra Christophori Clavii [Romae 1608, Genevae 1609, in-8]
◊ Foquelinus in Saturas Parsii [Satyras Persii]
◊ Steganographia Trithemii
[790] Institutiones astronomice et geographice per Adrianem Metii [Adrianum]
latris 32-6-0
87
◊ Astrolabium Stempelii et Zelstii
◊ Aritmetica door Pas[c]hier Goessens [vgl. 310]
◊ Joannes Bogermanni ad Hugonem Grotii
◊ Georgii Henischii commentarius in Spheram Procly; Enaratio elamentorum astrologia a Valentino Nabod; item Astrologia Sixti ab Hemminga [Elementorum astrologiae]
◊ Feldmessen durch Erasmum Reinoldum [Gründlicher und warer Bericht vom F., Erffurdt 1574]
◊ Algibra Joannis Scheubelii [Algebrae descriptio, Johann Scheubel, Parisiis 1551]
◊ Jan Pieters Dou in d'zes boecken Euclidis [vgl. 169]
◊ Gebruyck der naeldwijsinge door Berendt Keteltasch [Het ghebruyck der naeld-wiisinge tot dienste der zee-vaert, Amstelredam 1609, in-4, Barent Evertsz Keteltas]
in 8º ◊ Chijferboeck Martini van den Dijck [Chyfer-boeck, Dycke, Antw. 21600, in-8]
in quarto [800] Levinus Hulsius der meschanischen instrumenten
◊ Georgi Henischii doctrina aritmetica [Georg Henisch, Arithmetica perfecta et demonstrata, doctrinam de numero ... cossico ... explicatam ... continens, Augustae Vindelicorum 1609, in-4]
◊ Quadri partita monas evangelische historien Gerardi Mercatoris
◊ Stereometria in-Anium Joannis Hertmanni medici [vgl. Stereometriae inanium nova et facilis ratio, Francofurti 1603, in-4]]
◊ And. Papii de consonantiis
◊ Almanach perpetuum Rhabi Abrahe Zacuti [Abraham ben Samuel Zacuto, Venetiis 1528, in-4]
◊ Aritmetica anders Algebra Antoni Smiters [Anthoni Smyters; vgl. 516]
latris 18-15-0
88
◊ Introductio judiciaria phisica H. a Lindhout medici
◊ Aritmetica practica Henrici Vuelpii [Libellus de communibus et usitatis arithmeticae practicae regulis, H. Welpius, Coloniae 1544, in-4]
in octavo ◊ Opera Raymundi Lulli
[810] Orationes Melchioris Junii tomi tres
no[ta] ◊ Schatcamer Amadis van Gaule [Schatzkammer schöner zierlicher Orationen, Strassburg 1597, in-8]
no[ta] ◊ Plutarchus in duyts van de Griecsche ende Romeinsche mannen [t'Leven ende vrome daden van de G. ende Romeynsche mannen, Leyden 1601, in-8], Van de Tonge, Loff der Sotheyt, Van de eendrachticheyt der kercken, Van de onbegrijpelijcke barmherticheyt Godts, Van de suiverheyt des tabernakels, Vermaninge tot neersticheyt der H. Schrift., Bereidinge tot der doot, t'Samensprekinge ◊ t'samen door Erasmum van Rotterdam
Nae noen
In primo ordine boven de deur van onderen, vant noorden nae t'suyden
in folio ◊ Historia utriusque cosmi Roberti Flud. [Utriusque cosmi h., Robert Fludd, Oppenhemii 1617-1618]
◊ Concertationes musicae intestudinem Joannis Baptistae Beserdi Vesantini
◊ Testudo spiritualis per Danielum Laelium
in quarto ◊ Opera phisica Er. Piccolominei
in 8º ◊ Brabbelingen van Roemer Visscher ende Sinnepoppen [Leyden 1612, in-8 resp. Amsterdam 1614, in-4 obl.]
In quarto ◊ Nederlandtsche republycke per Jan Francois le petit [819 in telling overgeslagen]
latris 32-7-0
89
[820] Supplementum ephemeridum Jo. Antonii Magini
◊ Caroli Paschalii reges corona opus
◊ t'Nieuwe Testament ende Psalmboeck
◊ Academia Leidensis cum figuris proffessorum [professorum]
◊ Florilegium theologicum Hermanni Ravenspergeri
◊ Albohali Arabis astrologi de indiciis nativitatum; item Barbae maiestas M. Joannis Barbatii Barbarum Amatoris; item de an[n]ulorum auriorum usu ab usu &cet. Henrici Kitschii; item Ratio scribendarum literarum latinarum; et Disquisitiones mathematicae Joannis Georgii [Disq. math. de controversiis et novitatibus astronomicis, Ingolstadii 1614, Johann Georg Locher]
◊ Lex Frisionum Sibrandi Siccama [Franekerae 1617, in-4]
in octavo ◊ Dialogi Eusebii Philadephi
◊ Thesaurus antiquitatum imperatorum Roman.
◊ De weke Willem van Saluste [w. inhoudende de scheppinghe des werelts, uit het Fransch vert. door Zach. Heyns, Swol 1616, in-8]
[830] Opera Petri Bemby Patricii Veneti et cardinali duo liberis [= libris]
◊ Comoediae Plaucti cum notis D. Lambini [Plauti]
◊ Terentius Christianus
n[ota] sp[ecialiter] ◊ Florilegium etico-politicum Jani Gruyteri duo tomi [ethico-p., Francofurti 1610-1611, in-8]
◊ Comoediae Plaucti ut sup. [Plauti]
◊ Opera Julii Caesaris
◊ Historiae Herodoti
latris 20-15-0
90
◊ Hippocrates de hominis aetate
◊ Opera D. Magni Ausonii
◊ Lucubrationes omnes Philonis Judaei
[840] Catulli, Tibulli, Propertii [opera]
◊ Logica Aristotelis
◊ Commentaria C. Julii Caesaris
n.b. ◊ De regis institutione; item De ponderibus et mensuris J. Marianae Hispani
◊ Sisthema compendiosum totius mathematicis Bartholomei Keckermanni
◊ Rudimenta graecae linguae Frid. Sylburgii
◊ De spectris Lodovici Lavaterii
◊ Politica ecclesiastica Wilhelmi Sepperii
◊ Paedagogus Joannis Thomae
◊ Polygraphia Joannis Trithemii
[850] Chronicon Martini Poloni
◊ Engridion sphericum Joannis Giganti
◊ Tabula compendiosa G. Morellii Tilianii
◊ Gellii Snecani Fundamentum
◊ Lucanus
◊ Epitome astronomiae Michaelis Maestlini
latris 12-0-0
91
◊ Messalania Fausti Sosini
◊ Sallustius; item Valerius Maximus
◊ Clypeus astrologicus Petri Haschardi
◊ Colloquia Corderi
[860] Franciscus Patricius de regno
◊ David Schramus
◊ De prestigiis Joannis Weyer hoogduyts
◊ Boetius van de vertroostinge der wijsheyt
◊ Petri Cunei satyra
◊ Sphinx theologico[-]philosophica Godofridi Heitfeldii
In s[e]cundo ordine boven de deur
in quarto ◊ Jean Sleidaen francois
◊ Enchiridion Epicteti
◊ Hironimus Cardanis de somniis
[870] Almanach per Joannem Stofflerinum
◊ Epistolae Isocratis rhetoris
◊ Opera Marcy Tulli Ciceronis sex lib.
◊ d'Psalmen Davids met noten
◊ Computus astronomicus B. Schonbornii
◊ De justitia coelesti Hieronymi Osorii
latris 8-13-0
92
◊ Examen simplicium medicamentorum omnium Anthonii Musae Brasavoli
◊ Opera Dionysii Areopagitae
◊ Aritmetices Euclideae Joan. Sthen. Luneb. [Arithmetices E. liber primus, Joannes Sthenius, Wittebergae 1564]
◊ Vocabula rei militaris Flavii Vegetii
[880] Casparus Pauserus in Epistolas Philippi Melantonis [Peucerus]
◊ Symbola varia Joannis Fongeri
◊ Galateus Jo. Casae
◊ Sylva narrationem Gilberti Cognati
◊ Elemento Euclidis ab Ambrosio interpretata [Elementa; Elementorum libri XIII comprehensi a M. Ambr. Rhodio, Witteb. 1609, in-8]
◊ Prosopographia Casporis Conradi [Casparis]
◊ Joannis Joviani Pontani libri
◊ Speculum anabaptistici furoris
◊ Compendium aritmetices J. Scheubelii [arithmetices; C. arithmeticae artis, Bas. 1560, in-8; Johann Scheubel]
in xiiº ◊ Dictatum christianum Benedicti Aria Montani
[890] Rechenboech Simon Jacobs van Koburgh [vgl. 35, 40]
◊ Scholastica theologiae institutio Lucae Trelcatii
◊ Canon manualis sinuum, tang. et sec. B. Pitissi [Bartholomaeus Pitiscus, Heidelb. 1613]
◊ Flores bibliorum Thomae Hybernici
latris 6-0-0
93
◊ Praecationes Joannis Avenarii
◊ Trinomagicum Caesaris Longini philosophi
◊ Phrases Aldiminutii [= Aldi Manutii]
◊ Paraphrasis poetica psalmorum Davidis Georgii Buchanani Scoti
◊ De particulis latinae orationes Horatii Turselini
◊ Commentaria H. Cor. Agrippae in R. Lullium
[900] Satyricon Petronii Arbitri
◊ Psalmen Davids Ambrosii Lobwasser hoogduyts
◊ Valuwacye van gouden ende silvere penningen
◊ Adagia Erasmi
◊ Practica artis amandi Hilarii Drudonis
◊ Flores poetarum illustrium
◊ Canones et decreta concilii Tridentini
◊ Beichtbuchlyn Georgii Gualtheri
◊ Poemata Marlini Cocalii
◊ Laurentii Vaculi poetae
[910] Jo. Baptista Magiae naturalis Liberi [libri]
◊ Fabula Esopi
◊ Fabula eiusdem
◊ Opera Prudentis
latris 6-0-0
94
Den 3en Octobris 1618, voor noen aen d'oosterzijde vant studoir beginnende in primo ordine van bovenen a maiore ad minus vant noordennae t'zuijden
in quarto ◊ Thesaurus poeticus Joannis Lucienbergii
◊ Plinius Secundus duyts
in octavo ◊ Augustinus de civitate Dei duobus vol.
in folio ◊ Anales ecclesiastici Caesaris Baronii sex volumina [Annales]
◊ Vitae patrum opera Eriberti Rosweidi
◊ Thesaurus temporum Eusebii
[920] Thoneel der keyseren duyts
◊ Opera Lucae Gaurici duob. tomis
in octavo ◊ Orationes Ciceronis tribus lib.
In ordine secundo
in folio ◊ Tacitus latine
◊ Opera Calvini novem tomis
◊ Orationes Aeli Aristilis
◊ Lexiones antiquae Lodovici Caelii
latris 158-0-0
95
◊ Concordantia nederduyts der Heyliger Schriftuire Augustini Marlorati
◊ Opera Luciani quatuor lib.
Tertius ordinis [Tertiae]
in octavo [930] Sermones in resurrectionem Jesu Christi Theodori Bezae gallice
in quarto ◊ Hortus floridus Crispini Passaei
◊ Lexicon greca latinum J. Schapole [graecolatinum]
◊ Opera Marci Tullii Ciceronis
in 8º ◊ Observationes in primum psalmum Davidis A. Rennicheri
in quarto ◊ Aritmetica, geometria, algebra schole mathematice Petri Rhami
◊ d'Griecken op ende onderganck
◊ Historia veterum episcoporum Suffridi Petri
◊ Thesaurus Romanorum imperatorum
◊ Tabulature de leut Guillaume Morlae
◊ Nederlandts caertboeck
in octavo [940] Biblia Septuaginta interpretum duob. lib.
◊ Florilegium Josephi Langii
latris 48-14-0
96
◊ Epitheta Joannis Ravisi Textoris
◊ Epistolae Hyronimi Zanchii {Hieronymi]
◊ Francisci Guiccardini historiae lib. tres
◊ Biblia gallica cum psalmis
Op d'suider sijde van de schorsteen vant noorden nae t'suyden mede a maiore ad minus
in folio ◊ Hortus musicalis novus Eliae Martelii
◊ Geometria practica Italica da Giovanni Pomo
◊ Praxis perspectivae Luce Brunnen hooghduyts
◊ Legermetingh Simon Stevin
[950] Commentaria Anthonii Montecatini in octavum Aristotelis phisecorum lib.
◊ Opus venerandi Pateris B. Anglici [Patris?]
◊ Virorum illustrium effigies
◊ Poetiesche wercken J. Van der Noot
◊ Philippi Rubenii electorum libri duo
◊ Bogermannus Casparis Barlaei
latris 26-16-0
97
in quarto ◊ Poemata Danielis Heinsii
◊ Poemata Cornelii Giselberti
◊ Judicia Ausonii Popmae Frisii
◊ Synopsis distinctionum philosophicarum
[960] Dixtionarium puerorum latino gallicum et in verse
◊ Bellerophon ofte lust tot wijsheyt
◊ Annalium Phrisicorum Bernardi Formerii
◊ Novum instrumentum geometricum Joan. Lorer
◊ Een boeck met coperen figuren wtwijsende verscheiden fabulen
in 8º ◊ Similium loci communes C. Lycosthenis
◊ Salistius cum commentariis Jani Gruitery [Sallustius]
◊ Opera Ciceronis sex lib.
◊ Elementale mathematicum Josephi Langii [Colon. 1613, Friburgi 1613, in-8]
◊ Q. Horatius Flaccus
[970] Historiae Jac. Augusti Thuani novum lib. [novem]
◊ Libri psalmorum Davidis quatuor vocum Andrae Spete
◊ Mespris Lacour de la vie rustique
◊ Opera Homery grece et Latine lib. duo [graece]
latris 33-8-O
98
Secundus ordinis [Secundae]
in folio ◊ Opera Hyronimi volum. tres [Hieronymi]
◊ Ephemerides Cypriani Leovitii
◊ Opera Divini Platonis
◊ Commentaria Raphaelis Volaterani geographica &c. [Volaterrani]
◊ Opera Origenis duob. tom.
◊ Flavii Josephi historiae antiquitatum Romanorum
[980] Elementa Euclidis grece [graece]
◊ Keiserliche chrychs rechten door Leonhart Frontsperger
◊ Opera Luciani
◊ Fortificatio Erardi Barleduck
◊ Elementa Euclidis cum cummentariis Campane [commentariis Campani, Par. 1576, in-2]
in quarto ◊ Joannes de Monte Regio in Cl. Ptolomei almagistrum [= almagestum]
◊ Swetonius Tranquillis [Suetonius Tranquillus]
◊ Biblia met psalmboeck duyts
◊ Aequatorium astronomicum
latris 64-11-0
99
Extra ordinam
in folio ◊ Opera Joannis Goropii Becani
[990] Cathalogus testium veritatis inserti aucthoris vel Simavis M. Fl. Illyrici [incerti]
◊ Opera Augustini omnia octo tomis
◊ Biblia sacra Emanuelis Tremellii et Francisci Junii
in quarto ◊ Carmen Henrici Antonii
◊ Keuren der stadt Leyden
◊ Aritmetica Gemmae Frisii [Arithmeticae practicae methodus facilis, Antverpiae 1540]
◊ Unum eiusdem auctoris
◊ Een gescreven boeck in geometria sonder titul
◊ Practique de la geometrie Jean L'Hoste [Ponte à Mousson 1607]
◊ Sol elipticus Christophori Scheiner [ellipticus, Augustae Vindelicorum 1615]
[1000] Graat boogsken deur M.E. Astronomus
◊ Libellus geographicus S. Siderocrate [Samuel Siderocrates = Eisenmenger, Tubingae 1562]
◊ Een sonderlingh geometrisch boeck door Charles de Bovellis [Een sonderlinghe profytelyck boeck aengaende de geometrie, Charles de Bouvilles, Antwerpen 1547]
◊ Supplementum Appolonii redivivii [Marinus Gethaldus Apollonius redivivus liber I et II, cum suppl. 2, Venetia 1603]
◊ Sterckenbouwinge Simon Stewyn [Sterctenbouwing Stevin Leyden 1594]
◊ Fortalitia Michaelis Potier [Theoria et praxis fortalitiorum, Duits. Cölln 1602]
latris 80-0-0
100
◊ Geometria W. Snellii [Willebrordus S. Apollonius Batavus seu Apollonii geometria, Lugduni 1608]
◊ Elohim door Thomas Leamur [Leamer ... tijt ende so sijn meridiaens lengde te weten comen, Campen 1612]
◊ Aritmetica Ditmersi [Arithmetica analytica oder Algebra Nicolai Raimari Ursi, Franckfurt an der Oder 1601]
Quadrans Levini Hulsii [^ ill. ^]
[1010] Octans Henrici Hofmanni
◊ Kalender incerti aucthoris
◊ Disputationes astronomicae H. Videburgii
◊ Abraham Judaei de nativitatibus
◊ Leonardus Portius de talentis et mensuris
◊ Jan Pieters Dou vant maecken eens nieuwen mathematischen instruments
◊ Prognosticon astronomicum des jaers 1613 D. Herrici
◊ Kalendarium anni 1581 Leonhardi Thureisery
◊ Speculum solis F. Ritter
◊ Aritmomachia sive Ludis mathematicorum
[1020] Questiones geometrice Petri Rijff
◊ Het fundament van aritmetica van Cornelis Pieters zn [de arithmetica mitsgaders de Italiaansche practyk, ..., in-4]
◊ Rekenkonst Henrick Waningen [Hendrick]
latris 11-10-0
101
◊ Geluck boeck
◊ Questiones geometrice Petri Rhijff
◊ Openbare presentatie door Willem Goudaen
in octavo ◊ Dictata geometrica Metii manuscripti
◊ Onderwijs vant astrolabium door Nicolaum Mulerium
◊ Jordanus Brunus
◊ De thiende Simon Stewyn
[1030] Van de wijnroede Marten vanden Dijcke
◊ Taeffel van interest Simon Stewyn
◊ De mentio terrae de Caspari Peuseri [Peucer, De dimensione terrae, Wittebergae 1550, 1554, 1579, 1587]
◊ Van de wijnroede C.E. Evertsdijck
◊ Aritmetica mercatoria C.A.H. [Arithmetica, Christophorus Achatius Hager]
◊ Cijpherboeck J. Ludery [Een nieuwe en const-rijcke multiplicatio, Johannes Luderus, Leeuwarden Abr. v.d. Rade 1614]
◊ Apologia D. Miverii ad Jacobum Christmannum
◊ Taeffelen van interest M. Ventselai [Martinus]
◊ Veertich questien in geselschap, door Beniemyn Sporon
◊ Aritmetica Caspari Vaserii [Institutio arithmetica ad usum scholae Tigurinae, Kaspar Waser, Tiguri 1603, in-12]
[1040] Aritmetica Hesonis Buscheri [Arithmeticae libri duo, Heizo Buscher, Wittebergae 1607, in-8]
latris 9-5-0
102
◊ Den Regel van drien [vgl. Ja. (van) Willemsz., Amsterdam 1633!]
◊ Aritmetica Piscatoris [Arithmeticae compendium, Johannes P., Lipsiae 1611, in-8]
◊ Wissel roede Willem Raeds [Raets Maestrichter, Arithmetica oft een niew cijfferboeck met noch een tractaet van de wisselroede, Antwerpen 1580]
◊ Reeckenboeck Henrick Waningen [Tresoor vant Italiaens boeck-houden, Hendrick Waningen van Campen, Amst. 1613]
◊ Een nieuue erfindingh einer algemeinen aritmetischen Practijcque Julii Caesaris van Padua [Ein newe Erfindung einer allgemeinen arithmetischen Pratick, Strassburg 1610]
◊ Drie gescreven tablaturboecken van de luijt d'twee in 4º ende 't darde in folio
[1047] Een claviertablatuirboeck in folio
latris 12-10-0
◊ noch eenige boecken nae die bescrijvinge angecoft tot 26-2-0

>> begin

Voor de uitgave van de bibliotheek van Pibo Gualtheri is in 1993 gepleit door W. Dolk (zie hieronder) en eerder al, in 1940, door J.H. Brouwer in "Jan Janszoon Starter", Bijlage 43, Inventarisatie-boek 1618: De bibliotheek van Pibo Gualtheri beslaat blz. 43-102! Het zou zeer de moeite loonen dezen "bibliotheek-catalogus", die een uitstekend beeld geeft van de intellectueele belangstelling in bepaalde Leeuwarder kringen, volledig uit te geven.

>> begin

Fries museumbulletin september 1993, 15-18
W. Dolk, PIBO GUALTHERI en zijn collectie instrumenten
Op de in 1877 te Leeuwarden gehouden Historische Tentoonstelling (waarmee de basis is gelegd voor het Fries Museum) waren ook (in vitrine 118) astronomische en geometrische instrumenten te zien. Zo had K.B. Wassenaar ingezonden 'een brokstuk van een zonnewijzer, in lei gegraveerd, met het jaartal 1581, het wapen van Douma en de letters E D - T H en onderaan D T E'. R. Bloembergen Santée leende twee kompassen uit, dr. J.G. Ottema (de uitgever van Thet Oera Linda Bok) een viertal meetkundige instrumenten, waaronder een astrolabium (steropnemer: hoekmeter). Deze voorwerpen, inmiddels door schenking eigendom geworden van het Fries Genootschap, zijn terug te vinden in de eerste catalogus (1881) van het Fries Museum onder de nummers 567, 572/3 en 568-571.
Het koperen astrolabium (middellijn 25,9 cm.) droeg - en draagt - de inscriptie Stellae Ratione Magnitudinis hic Appositae Asteriscis Distinctae Cernuntur Loca Vero Cuspidibus Indicantur Verificata Ad Annum Christi 1600 Secundum Observationes eximii illius Astronomiae Instauratoris Tychones Brahe Nobilis Dani Domini de Knudstrup designatas, Opera & impensis P. Gualtheri Matheseos Studiosi Anno 1606 Mense Decembri Leoverdiae. Lettervorm en graveertechniek toonden opvallende overeenkomst met die van de op de tentoonstelling door het gemeentebestuur van Franeker ingezonden. ongesigneerde, verguld zilveren bokaal in de vorm van een voetstuk met bol, waarop een globe naar de wereldkaart van Petrus Plancius (1590) is gegraveerd (Ottema veronderstelde: door dezelfde Gualtheri). Die globebeker, in 1607 door de pachters van de Bildtlanden onder St. Jacobiparochie aan hun landheer, de stad Franeker, geschonken, dreigde in 1896 voor fl. 14.000 te worden verkocht, hetgeen de Kroon verhinderde.
Er is in de loop der jaren al het een en ander gepubliceerd over de 'wiskundige' P. Gualtheri, maar enkele onlangs gevonden gegevens zouden voor geïnteresseerden aanleiding kunnen zijn om nadere studie van diens levensloop te maken.
Pijbe Wouters, zoals hij bij de doop van zijn kinderen 1607-1610 nog heet, zal omstreeks 1580 geboren zijn te Franeker. Als Pibo Gualtheri liet hij zich in 1597 aan de academie aldaar inschrijven als student 'artium et linguarum'. Hij kan er de colleges van Adrianus Metius hebben gevolgd, die een jaar later te Franeker onderwijs in de landmeet-, wis- en sterrenkunde kwam geven.
Pibo, zoals hij zich blijft noemen, is klerk ter secretarie van Franeker, wanneer hij in 1602 wordt aangesteld als 'clerq van den comptoire' van de (ook in de politiek actieve) raad en rentmeester-generaal van Friesland, Jelger van Feytsma, te Leeuwarden. Daartoe is een borgtocht van 6000 gulden vereist, waarvoor acht Franeker burgers en de gezusters Hijlck en Geert Pijbedochteren (Hijlck is Pijbes moeder) tekenen.
In 1603 huwt Pijbe te Leeuwarden met Trijn Harmens Selsma, uit welke verbintenis 1607-1610 aldaar zoons Wouter, Harmen en Aucke Hervormd worden gedoopt. In deze periode komen de beide kunstwerken tot stand, waaraan Pijbes naam is verbonden: het astrolabium in 1606 en de globebeker in 1607. Het gaat hem kennelijk voor de wind. In 1611 koopt hij voor 465 goudgulden een stuk grond en laat daar een woning op zetten. Dat huis, aan de Eewal te Leeuwarden, staat er nog. Het maakt deel uit van een gevelwand, die een zekere regelmaat vertoont. Zo staan de zijmuren van de huizen in een zelfde hoek op de voorgevels en zijn die gevels alle ongeveer even breed. Op oude stadsplattegronden, nog op die van 1603, is ter plaatse aangegeven de uit de gracht oprijzende tuinmuur van het Minnemahuis. (Het water van de Eewal werd in 1884 gedempt, het huis, sedert 1830 hotel De Nieuwe Doelen, is in 1960 afgebroken).
In 1610 vroeg de eigenaar van het Minnemahuis aan het stadsbestuur een deel van zijn hof te mogen verkavelen 'omme dat tot huysen te bebouwen, tot twaeleff heerlijcke plaetzen, so tegens de Eewal aen als in de Minnemastraat, 't welck solde strecken tot een groote ere ende versieringe van de stadt'. Reeds in het volgend jaar is de overdracht geregistreerd van twaalf met grondpacht belaste percelen grond, negen aan de Eewal en drie in de Minnemastraat, voor bedragen, afhankelijk van oppervlakte en ligging variërend van 615 tot 255 goudgulden (a 28 stuivers). Onder de kopers waren een notaris, een advocaat, een metselaar-aannemer (drie percelen), een timmerman, een kleermaker, een leidekker en een goudsmid. De magistraat trad, ook nog in 1611, met de nieuwe eigenaars in overleg over de aanleg van een straat voor hun huizen: hun eigendommen strekten zich immers uit tot het water. In 1613, toen de woningen gereed zullen zijn geweest, volgde het besluit 'dat men de straet der huisen staende in Minnemahoff deurmaken sal nae de Vischmerckt'.
Pibo en zijn gezin werden nu bewoners van een ruim huis, bestaande uit 'voorhuys, beneden achtercamer, keucken, somerkoken met plath, kelder, voor wester opcamer, voor ooster opcamer, sael boven de achtercamer, studoir en solder'. Uit een in 1616/'17 met boekverkoper Dirck Alberts gevoerd proces blijkt, dat de zich 'een liefhebber' noemende Pibo een boekerij bezat en die door aankoop uitbreidde.
Van de genoemde kinderen was alleen 'Wolterman' nog in leven, toen in 1618 Pibo's vrouw Trijntje overleed. Ten behoeve van het kind vond een inventarisatie van de inboedel en andere bezittingen plaats. Verhoudingsgewijs waren er veel zilveren voorwerpen, schilderstukken, muziekinstrumenten en boeken; zes volle dagen (en 60 pagina's) vergde de beschrijving van de laatste (van groot folio tot sedecimo).
Het meest opvallend zijn de instrumenten. In het studoir bevonden zich
[102] Duo Parvi Globi Coelistis et Terrestris
Sphera Soelestis Orichalchica
Quadrans Orichalcicus sive Astrolabium cum baculo, daertoe behorende 't kettingh met thien rood geferffde pennen
Quadrans Orichalcicus Astronomicus cum norma
Semisirculus aenius Geometricus
Astrolabium Orontii Finaei, op Francijn
Astr(o)labium Stoflerini, op Papier
Een mesken Sweijhaeck
Horologium Horizontale Orichalcicum Deauratum cum Annulo Astronomico Forma quadrantali Ipsi horilogio incl. Et quadrante argenteo &c.
Een mesken vergulte Sweijhaeck met d'winckelhaeck
Quadrans Orontii Finaei deauratus
Horologium Portatule deaurata
Instrumentum Nocturnale Orichalcicum Deauratum
Een Swart Ebben Landtmeters stock, boven ende beneden met mesken vergult beslagen
Quadrans Christophori Clavii van meschen
Astrolabium Particulare Joannis Stofleri van meschen
Annalus Astronomicus van meschen
Een Vijercant Messchen Sonnewijser dienende op alle muijren affwijckende
Een Halve affgedeelde Circul (meschen)
Een lang viercantich Instrument (meschen) dienende tot affmetinge van Alle superficien
Vijff winckelhaecken (meschen)
Een silveren winekelhaeck
Thien passers (van meschen) daervan drie met stalen scroeven
een Astrolabium dienende tot Astrologia ende Geometria
noch een passer van stael
Twee scrijff winckelhaecken (meschen)
Drie linialen
Twee holten linialen
Een silveren treckpen
noch Een halve affgedeelt Circul (meschen)
Een landtmeters quadrant
een stalen Schroefftang
een yvoiren Cijlinder
Een Elpenbenen achtcante Sonnewijser
een langwerpich vijercante Sonnewijser van yvoir
Vijff globen, d'twee van ijvoir op ged(r)aeijde holten voeties
een dubbeld goldtgewicht
Een holten laedtie met diverse geometrische Instrumenten daerinne besloten
Een mesken Peerden schrijfftuich
een ijser papier scheer.
Elders in huis werden nog aangetroffen:
Twee globen, d' eene van de loop des Hemels ende d'ander van de affdelinge van de aartbodem
Een mesken uijrwerck
Een grote ijseren passer
Een Calendarium Perpetuum
Astrolabium Catholicum Gemmae Frisii
Een Sonwijser van Benthemmer steen wijsende op vele hoecken d' uuren van de dach ende de dagen van de maendt. waerop staet een marsdrager uutwijsende Argus in Alterius talpa in proprius.
Men krijgt de indruk, dat het gezin niet bepaald zuinig leefde. De uitstaande schulden beliepen fl. 6300, waaronder fl. 1300 aan de koopman Lambert van Dalen voor 'fluwelen ende sijden waren' en fl. 450 voor wijnen etc. Op verzoek van de voogden van het kind is de boedel ook nog getaxeerd. 'Een taffereeltie ofte een bord bij den Landtmeter' bleek drie gulden waard, het zilver 300, de boekerij 2458-5-0. de 'musicale instrumenten' 98-2-0 en de geometrische 703-6-0.
De samenstelling van de bibliotheek en de verdere lotgevallen van Pibo verdienen nader onderzoek. De ontvanger Jelger van Feytsma overlijdt op 10 april 1621 en enkele dagen later, op 19 april, schrijft 'Pibo Gualtheri Franequerensis, Frisius' zich in als student te Groningen. Nog in datzelfde jaar laten de erven Feytsma de acte van borgtocht uit 1602 registreren. De schuld aan Lambert van Dalen wordt in 1626 'betaelt door handen van mijnheer Doyem' (waarschijnlijk de raadsheer Orck van Doyem). In 1629 wordt Pibo door de erfgenaam van Crijn Gerrijts gedaagd tot betaling van een (niet in de inventaris vermelde) schuld van fl. 170. nog daterend van vóór 1618. Pibo verklaart dan, dat hij 'in 't Landschaps gevanckenisse sittende op versoeck van Feytsma erffgenamen niet allene sijne geen exempte goederen hadde moeten laten vercopen, jae oock door appoinctementen van den Hove d'besoingien van vercopingen geadprobeerd ende d'goederen moeten affstaen ende abandoneren tot voorschreven erffgenamen als crediteuren prouffit ... conende de impetrant nu geensints geraact sijn tegens d'gedaechde op d'goederen die hij ende sijn huysfrouwe met hun kinderen althans possideerden so hun d'selve de novo waren gecrediteerd'. Pibo zal dus zijn hertrouwd (niet te Leeuwarden geregistreerd) en opnieuw kinderen hebben gekregen (niet te Leeuwarden Hervormd gedoopt). Het huis aan de Eewal is, blijkens verkoopacten van een belendend pand, 1629/'30 eigendom van de erven van secretaris dr. Henricus Gualtheri. (Deze advocaat (1578), procureur-fiscaal van Leeuwarden, 1598 pensionaris, 1598/'99 schepen. 1601 burgemeester, 1601 gedeputeerde staat, 1602 secretaris van Leeuwarden tot zijn dood in 1616, wordt in de literatuur opgevoerd als vader van Pijbe Wouters. Dat lijkt onwaarschijnlijk; wel kan er een andere familierelatie zijn geweest.)
Pibo is in 1629 actief als landmeter en lost in 1631 ('konstrijcke mathematicus, landt-meter binnen Leeuwarden') een 'geometrische quaestie' op en verdwijnt dan uit ons gezichtsveld. Als in 1639 [29 januari] het getuigenis van een Leeuwarder landmeter {Syds Jans] wordt gevraagd inzake de admissie van een collega [Jan Beernts] in 1615, verklaart hij, dat hij sulx verscheidene malen hadde horen verhalen van [Edger Cornelius Engehuis ende Otto Allerds Heixan, beide landmeters, item van] Pibo Gualteri, mede landmeter, die sulx wel wiste[n].

Literatuur
Inventarisatie van de goederen in het sterfhuis van de vrouw van Pibo Gualtheri. 10 sept. - 21 okt. 1618. Gemeentearchief Leeuwarden [nu HCL]. Inventarisatieboek y 23, 23-112.
Aestimatie van deze goederen, 7 - 18 jan. 1619. GAL [nu HCL], Aestimatieboek z 12, 192-204v.
Theodorus Hoen, Natuerlycke Astrology, Leeuwarden 1659 (Appendix: Geometrische Quaestien, sp. 204-206). Bibliotheek GAL [nu HCL] A 382. Quaestie 19.
Nanne Ottema, Geschiedenis van de uurwerkmakerskunst in Friesland, 2e dr., Leeuwarden 1948.
Maria Rooseboom, Bijdrage tot de geschiedenis der instrumentmakerskunst in de noordelijke Nederlanden tot omstreeks 1840, Leiden 1950.
P.C.J. van der Krogt, Aard- en hemelglobes, in: De hemel is gestegen of de aarde is gedaald, Franeker 1981.
W. Dolk. Wonen in de gouden leihamer, in: Leeuwarder Courant 26 juni 1982.

Pibo heeft zijn bezittingen in of na 1619 moeten verkopen. De bibliotheek zal geveild zijn: in Leeuwarden of elders, misschien te Leiden? In dit verband is nog een vermelding in de minuut-resoluties van de Leeuwarder magistraat interessant, die W. Dolk aandroeg: Het boelgoedt van Meinsma - boeken bij provisie voort te gaen ende Meinte Tiaerts te lastigen om 't selve op los papier te stellen ende sorge te dragen dat de boeken aen goede wisse luiden werden verkoft; Hist. Centr. Leeuwarden inv.nr. 135, 43. Het betrof de boedel van advocaat Hoyte Gab(b)es (ofwel Horatius Gabini) Meynsma, *ca. 1590 - †26.8.1646, begraven te Beers; grafsteen en rouwbord gedocumenteerd. Deze is niet te verwarren met Hoyte Foppes Meynsma (1596-1656), o.a. burgemeester te Franeker en Gedeputeerde; vgl. Onno Hellinga, Friese Meynsma har erf- en rjochtsopfolgers: Herbranda en Meynsma, Genealogysk jierboek 2010, 265-351, i.h.b. 303 en 305.

Pibo als huurder
Johannes Sems en echtgenote Baertke van Soutelande hebben vanaf 1 mei 1602 tot aan hun vertrek naar Bunde in Oost-Friesland het pand Sint Jacobsstraat 22 - op de hoek van het zogenaamde Spooksteegje - bewoond. Daarnaast bezaten ze ook nog een aantal éénkamerwoningen in de Oude Oosterstraat. Beide echtelieden hadden het door hen te betrekken pand op 24 maart 1602 voor de somma van 1.050 goudgulden (fl. 1.470,--) gekocht van Jan Lenertsz van Hoorn en Sijouck Sijbedr. In 1606 wordt 'Jan Sems' blijkens een uit dat jaar bewaard gebleven 'Schoorsteengeldregister' als eigenaar-bewoner aangeslagen voor het in gebruik hebben van 4 haardsteden of schoorstenen. Uiteindelijk verkochten zij het huis weer op 3 februari 1611 aan Wyerd Meynerts, Secretaris van Gedeputeerde Staten van Groningen en Ommelanden, en wel voor 415 goudgulden meer als dat zij ervoor hadden gegeven. Saillant detail hierbij is, dat Sems het huis op dat moment verhuurde aan Pibe Wolters, dan wel Pibo Gualtheri, de beroemde, uit Franeker afkomstige wiskundige en instrumentmaker. Deze moest nu nieuwe woonruimte zoeken. Deze vond hij in de Minnemahof aan de Eewal zuidijde. Op een ter bebouwing uitgegeven kavel liet hij een nieuw huis bouwen. Het oorspronkelijke pand dat door Sems bewoond werd, viel in 1697 ten prooi aan de slopershamer en werd vervangen door een nieuwe woning. Deze nieuwe woning - waarvan nog wel afbeeldingen bestaan - is op haar beurt in 1926 in opdracht van bakker P.J. de Jonge vervangen door het in de stijl van de Amsterdamse School opgetrokken huidige pand.

De globebeker in Museum Martena Franeker
Het opvallendste voorwerp in de zilvercollectie is de vergulde zilveren beker met een wereldbol. Deze beker is rond 1600 door de pachtboeren van de Bildtlanden geschonken aan de stad Franeker. Lang heeft men gedacht dat de Friese Piebe Wouters (of in deftig Latijn Pibo Gualteri) de maker van de globebeker was. Dit blijkt niet zo te zijn. In 2007 dook er op een veiling een tweelingbroertje van onze beker op. De vermoedens dat de beker niet van Friese makelij was werden hierdoor bevestigd. De beker is gemaakt in Noordoost-Duitsland.

Aantekening bij Pibo's admissie als landmeter
In het archief van het Hof van Friesland, Tresoar toegang 14, inv.nr. 16848, leest men op fol. 111v:
Pibo Gualtheri burger binnen Leeuwarden bij den Hove geadmitteert zijnde het Landtmeeters-Ampt hier te Lande te mogen exerceren, heeft om t'selve wel ende getrouwel. nae stile ende usantie van desen Lande te doen, den behoorlijcken eede daertoe staende in handen van de heere Dr. Johan van den Sande gepraesteert huyden den 9en Martii 1631.
Links in de marge: st. vijf en daarboven Obijt. Latijn obiit betekent hij (of zij) is heengegaan, overleden.
Het afwijkende handschrift van de aantekening "Obijt" komt overeen met dat van twee marginale aantekeningen in het matrikel van advocaten in dezelfde band, nl. op fol. 4 recto:
"Obijt den 21 Februarij 1641" bij D. Suffridus Nijenhuis, ingeschreven 10 maart 1592, resp. "Obijt den 29 Decembris 1640" bij D. Joannes Lentz, ingeschreven 5 januari 1594. Ofwel de annotator kende datum noch jaar van Pibo's overlijden of vergat die te noteren, 1640/41 lijkt aannemelijk. Uit de laatste zin van Dolk's artikel valt op te maken dat Gualtheri in januari 1639 nog leefde.
Op 18 april 1630 was Pibo Gualtheri lidmaat geworden van de Hervormde Gemeente Leeuwarden. Hij was toen ongeveer 50 jaar oud. Tot het landmeterschap, een openbaar ambt, had hij anders geen toegang gekregen, waarschijnlijk omdat hij voordien katholiek was.

>> begin

Pibo Gualtheri aan Johannes Saeckma, 1623

Bron: Archief familie Van Eysinga-Vegelin van Claerbergen
Tresoar toegang 323, inv.nr. 5590
"Algemeene & authenticque stukken van de provincie Vriesland van 1518 tot 1706"
Nr. 158
Pacem in Chr[ist]o
E. Mog. Welgeleerde heere Commiss[aris] Saeckma,
Op verscheiden comparitien aengehoort hebbende niet alleene Saterdaghs voir
d'Passie weke, als daernae in 't begin der Resten Suiverin[ghe] U. E.M. meer
verhaelde goede affectie mijnder ontlossinge tenminsten; maer oock de
bekommernissen in hartelijcke mededogentheit, die U. E.M. mijn l[ieven] sone
(althans in fleur sijnder leringhe) sich betoonden toe te dragen; daerbenevens
bemerckt d'ernstachtighe recommandatien aen mij gedaen te weten, dat men
doch van de sake moeste ende zolden swijgen, heb ick sulcx mede, zo vele mogel[ijck]en
U.E. met bedanckinghe geobtempereert, met hope om eenmalen tot eyntl[ijck]e[n]
sloth volgens der erffgen. van Feytsma mennichfuldige beloften voir de Reken-
dach der binnen- ende buytendijx bij d'acte daervoren den 3en 8b. 1620 gevallen als
bij hunne gepresenteerde requesten gedaen, specialicken hun leste requeste
van den 14[e]n 7b. 1621 voir dat ick op een besloten camer wierde gestelt,
immers bij monde te willen affplaidoieren etcetc. waerdeur kunde geblijcken
wat doch bij conferentie d'schuldt respectivelicken nae rechte mochte zijn, oft
in allen gevalle zo U.E. in discretie tot rapport oft andersins mijnder ontbindin[ghe]
provisionelicken bevonden. Twelck zo niet geschiet (hoewel ick hinc inde
met d'erffgen. sine praeiudicio den 6en Augusti verleden voir U.E. ende mijn Ad[vocae]t
affrekenin[ghe] gemaeckt heb, waerop t'binnen gebrachte requeste, met redenen
op den verbale ingestelt tot bethalin[ghe] der erffgen., sluytinghe van den rekenin[ghe]
ende relaxatie mijnder 2½ jaren gevanckenisse sijn principale fundament
heeft) ende onmogelijcken is, sunder U. E.M. faveur, versienicheit ende
clementie ten eynde metten vs. erffgen. te geraken, hoe ende op wijse
sulx werdt in alle gevoeglijcke middelen aengelecht: so ist dat ick
U. E.M. demoedich bidde, dat mij doch mochte gelinghen U.E. discretie
althans in rapport, ten eynde d'M. heeren van den Hove op 't nalaten van t'selvige
hun niet meer ende hadden te beroepen, gevende in t'besunder voir antwoordt
dat d'sake in affdoeninghe aen hun E. geensins staet. Toesendende
U.E. bij desen specifice op d'insinuerin[ghe] van den buyten ende binnedijx-
resten t'gene uythen verbale gestelt is; waeraff bij den erffgen. ontfangen
t'welck tot 576 £ 6 st. in margine genoteert staet. Met danckbare
beloninghe (alst Godt deur gartie belieft) dat mij U.E. presentie in de
verclaringhe derselver resten suiverin[ghe] mochte gelinghen, off U.E. daerinne
eenighe duisterheit mochten bevinden als ick geensins gedencke, overmits
d'selve alzo specifice onder Bildtpachten gesuivert zijn. Vertrouwe U.E.
mij mijnen binlicken versoecken in truirige gebondenheit in t'alderminste
(nae gelegentheit neglectâ morâ) niet believen te ontseggen, dan veel
meer (in stuck van duisterheit ende swaricheit) met U.E. tegenwoordicheit
ende welwijsen raedt als commiss.verlichten, daertoe mij in goeden hope met
verlangen ter expeditie in verlossinghe verlatende, bevele U. E.M. in
bescherminghe des Alderhoochsten tsalicheit ende onser gedachtenisse. Actu[m den]
16º 8b. 1623.
Vestrae Celsitudinis et Clementiae
in omni obsequio
Humillimus
Addictiss.
Pibo Gualthe[ri]
De Post:
Mog. Heere, Ick bidde demoedich gebonden:
Neempt doch niet qualicken, off eenige
vrienden U. E.M. mijnent ende mijns soons
wegen d'expeditie quamen begroeten
Overmits
Met huisv[rouw]e ende sone ontfermherticheit
wordt genomen, siende dat deur mijn
affsorghe d'selve in armoede geraken
des d'genadighe Godt erbarmen sal.
zo ick dienaengaende met protestatie
nae mijn goeden wille, van Godt ontfangen,
Onschuldich ben.

[Adres:] Ed. Hoochgeleerde Mog.
Voorsienighe Discrete
Heere
Mijnheere
Dr. Joän. Saeckma.
Ordinaris Raedt mede in den Hove van Frieslandt
Mijn
Gebiedende heere Commiss.

per filium unicum

>> begin

Ter vergelijking uit:
Catalogus librorum variorum & insignium librorum
clarissimi & doctissimi viri
D. Willebrordi Snellii
à Roten R. F. piae memoriae, Mathematicarum olim artium Professoris eximii & celeberrimi in Acad. Lugd. Bat.
nec non
doctissimi viri
Thomae Segethi Scoti.
Quorum omnium Auctio habebitur in officina Elzeviriana,
ad diem 6. Martii, stylo novo, 1629.
Lugduni Batavorum
ex officina Elzeviriana
Anno MDCXXIX.


LIBRI MISCELLANEI: HISTORICI, PHILOSOPHI, MATHEMATICI, LITERATORES, &c.
In Folio.
40 Scaliger de emendatione temporum, Raphel. 1598.
101 Euclides cum scholiis Clavii, Colon. 1591.
102 Euclides Francisci Candalae, Paris. 1566.
103 Euclides cum explicatione Theonis, Venet. 1505.
104 Euclides graece, Basil. 1533.
105 Euclides Paciolo latine, Venetiis 1508.
106 Euclides Theonis graece, Basil. 1533.
107 Iulius Firmicus & alia nonnulla, Basil. 1533.
108 Guido Bonacius de Astronomia, Basil. 1550.
109 Georg. Agricola de mensuris & ponderibus, Basil. 1550.
110 Erasmi Osualdi Schreckenfuccii ratio annorum, Basil. 1536. Item Folium populi Appiani. Item ephemerides octavae sphaerae Ponti Tyardaei, Lugd. 1562. Item Fernelii cosmotheoria, Paris. 1528.
111 Arithmetica Diophanti Alexandr. gr.lat. edita à Bachero, Paris.
112 Bayri ouranometria cum figuris aeneis, Aug. Vind.
113 Kepleri Astronomia nova, 1609.
114 Magini primum mobile, Bononiae; eiusdem canon mathematicus, Bononiae; Item Diphanti arithmetica cum scholiis Maximi Planudis, & liber de Polygenis, Basil. 1577.
115 Explicatio Calendarii Gregorii 13 Christ. Clavii 1503.
116 Opticae thesaurus Alhazeni arabis & de crepusculis, Item Vitellionis Thuringo poloni libri 10. Basil. 1571.
117 Introductorium astronomicum, Steph. 1517. Item Petri Nonii opera Bas. 1566. Item Gnomicae Schoneri. Norib. 1562.
118 Lucae Gaurici opera & Laur. Bonincontrus de rebus coelestibus, Basil. 1575, 2 tomis.
119 Baptistae speculationum liber. Venet. 1599.
120 Theodori de mesibus opusculum, & Herodianus de numeris, apud Aldum 1485.
121 Ephemerides ab anno 1556 usque ad 1606. Item eclipsium typi elegantissimi. Item expedita ratio constituendi coelewstis thematis. Item ratio diiudicandi geneses. Item loca stellarum fixarum. Item themata 4 anni temporum authore Cypr. Leovitio, Aug. Vindel. 1557.
122 Erasmi Schreckenfuccii comment. in Sphaeram Sacrobosci. Bas. 1569. Eiusdem primum mobile, Norib.
123 Instrumentum primi mobilis Appiani Norib. 1541. Item Nonii Salaciensis opera, Basil. 1556.
124 Canon mathematicus ad triangula Fr. Vietae, Paris. 1579. Eiusdem universalium inspectionum liber Paris.
125 Ioannis Escuyt Astrologia, Venet. 1489.
126 Guidi Ubaldi problemata astronomica, Venet.
127 Gilbertus de magnete, Lond. 1600.
128 Liber de intellectu, de sensu, de nihilo, Ars oppositionum de generatione, de duodecum numeris & alia, Romae 1509.
129 Calendarium Romanum Ioan. Stofler, Tub. 1518. Item Chiromantia Ioan. ab Indagine, Argent. 1531.
130 Orontii Deplphinatis protomathesis, Paris. 1532.
131 Guidi Ubaldi mechanica, Pisauri 1577. Idem in aequiponderantia Archimedis, eiusdem perspectivae libri, Pisauri 1600.
132 Pappi Alexandrini mathematica, Venet. 1587.
133 Orbis catoptrici descriptio, Paris. 1598.
134 Architectura durch Daniel Speckle, Strasburch 1608.
135 Archimedis opera nonnulaa, Vent. apud Aldum 1578.
136 Archimedis opra nonnulla, apud Aldum 1558.
137 Regiomontanus de triangulis, planis & sphaeris, Basil. Item problemata astronomica & geometrica Danielis Sambech.
138 Opera mathematica Ioannis Schoneri & eiusdem astronomica. Noribergae 1551.
139 Huidi Ubaldi Cochlea. Venetiis 1615.
140 Sphaera mundi cum variorum comment. & alia nonnulla, Venetiis 1518.
141 Arithmetica, Musica & Rithmachia, Paris. apud Steph.
142 Orontii Fibaei de mathematicis libri 4. Paris. 1556, & Albertus Pyghius de Aequinoctiis & Solstitiis.
143 Hipparchus in Arati & Eodoxi phaenomena. Florent. 1567. Item Stephanus de urbibus gr. & lat. Basil. 1568.
147 Olympiodorus in Meteora Aristotelis, Venet. 1551.
148 Garcaei Astrologiae methodus, Basil.
149 Opticae thesaurus Alhaseni. Item Vitellionis optica, Basil. 1572.
150 Tychonis Brahe astronomia mechanica, Norib. 1602. Item konstige Geometrie ende astronomie boeck tot Rhees. 1608.
151 Canon sinuum Pitisci, Francof. 1613.
152 Ptolomaei magnae constructiones, Basil. 1538.
153 Ptolomaei magnae constructiones latine, Venetiis 1515.
169 Clavii gnomices libri, Romae 1581.
171 Euclides graece, Basil. 1533.
207 Magini primum mobile, Bononiae 1609.
208 Clavii calendarium Gregorianum, Romae 1603.
228 Cypr. Leovitius de Eclips.
In Quarto.
89 Andr. Duritius de Cometis cum Thoma Erasto, Bas. 1579.
90 Elementae sphaericae doctrinae, Bas. 1561.
91 Antonii Mariae practica numerorum, Brixiae 1589. Item Bernard. Baldus de automatis, Italice, Ven. 1589. Item Heronis Alexandr. spiritualium liber, lat., Paris. 1583.
92 Authoricus de Sphaera cum notis, Romae 1587.
93 Portae physiognomia coelestis, Neapoli 1603.
94 Introductorium in Astronomiam Abenhasaris. Eiusdem flores Astrol. Ven. 16.
95 Opuscula mathematica Maurolyci, Venet. 1575.
96 Observat. solares Christmanni; & de hypothesibus astronomicis Nic. Raymati, Pragae 1597.
97 Almanach nova plurimis annis inserviens, Venet. 1521. Item Alchabytius ad scrutandas stellas, Venet. Et Abrahae Avenaris Iudaei astrologi opera in re iudiciali, Venet.
98 Galilaeus Galilaeis de proportionibus, Argent. 1612. Item Istrumenta Levini Hulsii, Francof. 1605. Item Scamilli impares Vitruviani, Aug. Vindel. 1612. Item de maculis in sole. Item mundus Iovialis inventore Simone Mario, Franc. 1614.
99 Archymedes de iis quae vehuntur in aqua cum comm. Commandini, Bon. 65.
100 Sphaerae atque strorum ratio, cum Arati phaenomenis 1536.
101 Ioach. Helleri epitome totius astrologiae, Norib. 1548.
102 Beniamini Ursini trogonometria, Colon. 1625.
103 Messahala arabs. de elementis & orbibus coelestibus, Norib. 1549.
104 Picolominaeus de Sphaera & de cognoscendis stellis, de magnitudine aquae ac terrae, Bas. 1568. Item Solaris atque Lunaris anni quantitas, Bas.
105 Nodius Gordius de doctrina sinuum Iac. Christmanni 1612. Item de Ecclipsi miraculosi in passione Christi, Paris. 1553; cum aliis nonnullis astrologis.
106 Almanach perpetuum Abr. Sacuti Hebraei.
107 Computus ecclesiasticus Georg. Germanni, Franc. 1609. Item Sethi Calvisii elenchus calendarii Gregoriani opera Davidis Origani, Lipsiae 1612.
108 Pezelii praecepta genetliaca. Item Camerarii horarum natalium centuria, Francof. 1607.
109 Tonstallus de arte supputandi, apud Steph. 1529.
110 Cardanus de supplemento Almanach, de restitutione temporum, de iudiciis geniturarum, de revolut. & alia nonnulla, Norib. 1547.
111 Leovitius de magnis coniunctionibus 1564.
112 Tonstallus de arte supputandi, Londini 1522.
113 Ptolomaei quaedam graeco lat. Norib. 1532.
114 Lansbergius de triangulis, Leidae 1591.
115 Alae seu scalae mathematicae & parallaticus nucleus, Lond. 1553.
116 Ioannes B. Vernerus de elementis conicis, Norimb. 1522.
117 Rgiomontani tabulae directionum.
119 Euclidis optica & catoptrica gr. lat. Paris. 1557. & Sphaerica Theodosii Trypolitae, Paris.
120 Tabulae astronomicae Fr. Iunctini, Lugd. 73.
121 Cosmographa Petri Appiani & Gemmae Frisii, Colon. 83.
122 Tabulae directionum Reinholdi, Tubingae 1554.
123 Kepleri paralipomena ad Vitellionem, Franc. 1604.
124 Calendarium Palestinor. Iacobi Christmanni. Item Thaddaeus Hagecius de nova stella. Michael Maestlinus, Oratio de praestantia mathematices & disputatio de ecclipsibus, Franc. 94.
125 Theodosii Trypolitae sphaerici libri, Romae 86.
126 Ephemerides Martini Everardi, Leidae 1597.
127 Pitisci trigonometria, eiusque problemata. Aug. Vind. 1600. Adr. Romani Ouranographia, Antv. 91. & eiusdem methodus Polygonorum, Antv.
128 Clavius in sphaeram Sacrobosci, Lugd. 1602.
129 Elementa astrologiae Alcabicii, Colon. 60. Item petrus Pitatus supra quantitate solaris & lunaris, Veronae 69.
130 Munsteri Canones ad coniunctiones solis & lunae. Bail. 1534. & alia nonnullae.
131 Kepleri eclogae chronicae, Francof. 15.
133 Roias in Astrolabium, & alia nonnulla, Venet. 57.
135 Admirandum Geometr. problema demonstratum, per Fr. Barocium. Ven. 86.
136 Arithmetica Nicomachi gr. lat. Paris. 38. Item Peletarius de usu Geometriae, Paris. 72. Item probematis demonstratio Henrici Monantholii, Paris. 1606. Item Euclidis elementa, & Phaenomena, Romae 91.
137 Clavii desciptio horologiorum, Romae 99. Et Cornelius de Iudaeis de quadrante Geometrico. Norib. 94.
139 Algebra, Paris. 60. Item Algebra compendiosa Scheubelii, 51. Item Tetragonismus Archymedis, Ven. 1503.
141 Clavii Geometriae practica, Mogunt. 1606.
142 Petri Nonii de crepuscula liber, Olissyponae 41. Item Pneumatica B. Pontae, Neapoli 1601. Eiusdem elementa curvilinea, Neapoli. Item Fabrica Astrolabii universalis & particularis, Leodii 1602. Item Gallacii novi horologii solaris fabrica, Venet. 92. Eiusdem tractatus instrumenti ad omnia horarum genera describenda, Venet.
143 Calendarium Magistri Ioan. de Monte regio, & alia nonnulla.
144 Tabulae directionum Regiomontani, & tabulae ascensionum obliquarum Cypriani leovitii, Aug. Vindel. 51. 2 tom.
145 Ioachimi Rhetici canon doctrinae triangulorum, Basil. Item Aritophanes mechanica gr. lat. Tractat. de puncto & alia nonnulla, Lugd. Bat. 1600.
146 Guid. Bonati tractatus Astronomicus, Aug. Vind. 81.
147 Manilii Astronomicon Scaligeri, Leidae 1600.
149 Ephemerides Brandenburgicae ab anno 1595 usque ad annum 1655[!] D. Origani, Francof. 1609.
150 Chronologia Henrici Wolfii & Kalendarium Hebraicum Munsteri, Basil. 1527.
151 Arithmetica Mich. Stifelii, Noriberg. 44.
152 Scaligeri elenchus chronologiae Paraei, Lugd. Bat. 1607.
153 Hartmanni Baieri stereometria, Franc. 1603. Item Isagoge optica Rod. Goclenii, Franc. 93. Item Phil. Horchet circinus proportionalis, Mogun. 1605.
154 Petri Pitati Almanach novum, Tub. 53.
155 Alphonsi tabulae astronomicae, Paris. 1545.
156 Schonerus de revolutionibus. [De libris revolutionum Nic. Copernici]
157 Alb. Florentinus de re aedificatoria, Paris. 1512.
158 Ioan. Martinii Coelicei arithmetica 1514.
159 Aristarchus de magnitud. & distantiis solis & lunae, Pisauri 71. Item Dasypodii Heron mechanicus, Argentorat. 80.
160 Alfragani rudim. astronomica. Item Albatengius astronomus philosophus de motu stellarum., Norib. 38.
161 Bernardinus Baldus de verbor. Vitruvianor. significatione, Aug. Vindel. 1612. Item de secretis iudiciis in Westphalia usitatis. Item Alexiados libri octo, Aug. Vindel. Item computus graecoprum, Iacobi Christmanni.
162 De Triente astronomico, Phil. Appiano authore, Tub. 86. Item nova doctrina sinuum & triangulorum, Nic. Raymari 1588.
164 Mulleri tabulae frisicae, Alcmariae 1611.
165 Vitruvii architectura cum notis Philandri, Gen. 1586. Item Buteonis opera geometrica, Lugd. 59.
166 Ant. Magini tabulae, Bononiae 1619.
167 Ludolfus à Ceulen de circulo & ascriptis, Lugd. Bat. 1619.
169 Dibaudius in Euclidem, Leidae 1603.
171 De solis ecliptici phaenomeno novo, Aug. Vind. 1615. Item refractiones coelestes, Aug. Vind. Item disquisit. mathematicae, Aug. Vind.
172 Mariani Apollonius redivivus cum supplemento, Venetiis 1607. Item de radiis visus & lucis, Venet. 1611. Item Astrolabiorum, Venet. 1618.
173 Gemma Frisius de radio astronomico & geometr., Antv. 46.
176 Perspectiva tribus libris comprehensa, Paris. 56.
177 Ptolomaei planisphaerium cum notis variorum, apud Aldum 58.
178 Gemma Frisius de radio astron. & geometr. 54.
179 Resolutio omnium Euclidis problematum, Venet. 53. Item Heronis mechanica cum scholiis, Venet. 72. Item Ioannis Taisnyr de usu sphaerae, Colon. 59.
180 Maginus de triangulis & quadrante, Venet. 92. Item Keplerus de stella nova in pede Serpentarii, Pragae 1606.
181 Maurolici cosmographia, Venet. 43.
182 Tabulae astronomicae Saminiati, Antverp. 99. Item Christ. Fernelius de elicandis planetar. ex locis tabulis Pritenicis, 99.
184 Fred. Commandinus de superficierum divisionibus, Pisani 70.
185 Tych. Brahe epistolae astronomicae, Franc. 1610, & de recentioribus phaenomenis, Franc.
186 Tych. Brahe Progymnasmata astronomiae instauratae, Pragae 1602.
187 Gemmae Frisii Cyclognomica, Antverp. apud Plantin. 1569.
188 Ephemerides Bapt. Carelli ab anno 58 usque as annum 77, Venet. 58.
189 Speculum astrologiae ad iudicium Fr. Huntini, Lugd. 73.
190 Ephemerides Ioan. Stadii ab anno 54 usque ad annum 1606, Colon. 81.
191 Ephemerides Magini ab anno 98 usque ad annum 1620, Venetiis 99.
192 Ephemerides Brandeburgiae ab anno 95 ad annum 1624 D. Origani 1609.
193 Ephemerides Annorum 36 ab anno 95 usque ad annum 1630 D. Origani 99.
194 Ephemerides Ab anno 99 usque ad annum 56 Stoefleri, Tubingae 48.
195 Tabulae positionum pro diversis Poli elevationibus Cypriani Leovitii, August. Vindel. 51.
196 Canones mediorum & aequalium motuum pertinentes ad Tabulas, Plut. 51.
197 Tabulae secundorum mobilium coelestium & canones mediorum seu aequabilium motuum Ant. Magini, Venet. 85. Item eiusdem novae coelestium orbium theoricae, Venet., 2 tomis.
206 Procli Sphaera gr. lat., Londini 1620; Drusii alphabet. ebraicum, Proverbia arab. Erpenii, Leidae; Articles du traicte faict en lannée
1604 entre Henry le Grand & sultam Amat., arab. galice, Paris.
215 Orontii Arithmetica practica & Canones Astron., Paris. 55.
231 Zubleri instrumentum Geometricum, Basil. Item Schenckii lithogenesia, Francof. 1608.
238 Lansbergii Cyclometria, Middelb. 1616.
239 [Abrahami] Gorlaei Dactyliotheca. Item Pomp. Gauricus de sculptura, 1609.
245 Metii Arithmetica & Geometria, Franek. 1625.
277 Clavius in Sphaeram Sabrobusci, eiusdem Algebra.
179 [Abrahami] Gorlaei Dactyliotheca [bijouteriekistje voor ringen].
282 Speculum Astrologiae.
283 Alphonsi tabulae Astronomicae.
295 Ludolph à Ceulen de circulo & adscriptis, Lugd. 1619.
296 Tychonis Brahe astronomia instaurata 1602.
298 Clavii Algebra 1609
299 Metii Aithmetica, Geometria, &c. Lugd. Bat.
300 Meursius de luxu Romanorum, Helvicii chronol. univers. & Dibaudius in Euclidem.
301 Pitisci Arigonometria, Franc. 1612.
In Octavo.
199 Astronomi veteres graeci & altini, apud Commel. 89.
200 Valdanus de moxtione elementorum & alia, Basil. 62.
201 Anatomia mundi sublinaris Bapt. Morini, Paris. 1619.
202 Iunctinus in sphaeram Sacrobosci, Lugd. 77.
203 Butheri Fasti & Ephemerides, Basil. 56.
204 Hypotheses orbium coelstium, Grancof. 68.
205 Purbachii Theoricae planet. Item Regiomontanus contra Cremonsensem. & Theoricae Vistisii, Basil. 96.
206 Buteonis quadratura & Pachasius in Archimedem de numero arenae, 59.
207 Bapt. Portae physiognomia coelestis, Aregnt. 1606.
208 Hieron. Cardanys in Prolomaeum de astrorum iudiciis, Lugd. 55.
209 Diciarchi Geographica gr. Lat. Apud Sre[h. 89.
210 Galilaei sydereus nuntius, Francof. 1610. & Stetleri Astrologia Montis belgardi, 1605
211 Barocii Cosmographica, Venet. 98.
212 Institut. Mathematicae Dasypodii, Argentor. 93. & Theorica planetarum Purbachii & alia, Colon. 81.
213 Elenchus Scaligeri Clavii, Romae 95. & Problemata Goclenii, Marpurg. 96.
214 Arithmetica & ars mesurandi, Mediolani 29.
215 Ptolomaei Mathemat. constructiones. Item Cosmogr. Maurolici, Colon. 60.
216 Buteonis Logisticae, Lugd. 60.
217 Ioach. Vadiani Epitome trum terrae partium, Tigur. 34. & Honteri Rudimenta Cosmographica, Tigur. 72.
218 Gosselinus de occulta parte numerorum, paris. 77. Item Annuli Astronomici usus variorum, Paris. 57.
Item declaratio Astrolabii, Paris. 50.
219 Sphaera mundi Herm. Witekindi, Heidelb. 76.
220 Peucerus de elemntis circulorum, Witteb. 76.
221 Vitruvius, Florent. 22.
222 Proclus in sphaeram & alia nonnulla, Paris 36.
223 Wouwerus dies aestiva. Item Rhodii optica & de crepusculis, Witt. 1611.
224 Georgius Giraldus de annis & mensibus. Item computus Astronomicus, 79. Astronomia Gemini gr. lat. Altorfii 90.
225 Calendar. Georgii Macropedii, Ultraiecti 41. Item Ioan. de Sacrobosco, Paris. 43. Item Gazae de mensibus, Basil. 36, & alia nonnulla, Davent. 51.
226 Clavii Epitome Arithmeticae practicae, Colon. 84.
227 Emendatio temporum auth. Ioan. Ludywat, Lond. 1609.
228 Trapezuntius in aphorismos Ptolomaei, Colon. 44.
229 Theoria motuum coelestium Alb. Groenewoude, Colon.
230 Quaestiones sphaericae, Francof. 71.
231 Thomas Fregius de Epochis, Basil. 54, & Calendarium trilingue, Paris. 57.
232 Gul. Philander in Vitruvium, Romae 44.
233 Dionys. Alexandr. de situ orbis, Basil. 56.
234 Praelect. Astronomicae. Item disquisitio physiologica de origine fontium, Londini 1605. Isaaci Hollandi opera mineralia, Middelb. 1600.
235 Dasypodius de disciplinis Mathemat. Eiudem nomenclatura vocabulorum Geometricorum & Heronis Lexicon, Argent. 79.
236 Scribonii sphaerica doctrina cum notis Brichtii, Francof. 94.
402 Tonstallus de arte supputandi, item Scribonii compendium artis Arith.
408 Stofflerini elucidatio fabricae ususque Astrolabii.

>> begin

Ter vergelijking blz. 159-162 uit: A.P. Buijs, De wiskunde-bibliotheek van [de Zeeuwse] rekenmeester Cornelis Franssen Eversdijck (1586-1666), GEWINA 14(1991), 150-163; achter de auteursnaam de evt. vindplaats in het NNBW, achter de titel tussen haakjes het nummer in "Bierens de Haan, Bibliographie neérlandaise"
Jean AbrahamArithmétique arpentage universel
Petrus Aspianusl'Introduction charitable de la Cosmographie

Les Elémens de Géometrie
Errard Bar-le-DucLa Fortification
Jaques BassantinDiscours astronomique
Francois Bessonla Pratique de Géometrie
Francois Joachim BrechtelConste van Busschiete, 1625 (564)
H. BiggioTelconst
BoulengerLa Géometrie
Charles de BouvillesBoeck aenghaende de Conste en de Practycke van Geometrie, 1547 (545)
Claude Boyerl'Arithmétique de Marchans
J.R. BrasserRegula Cos of Algebra, 1663 (562)
Joost van BreenStiermans-gemack, 1662 (573)

Van de Wannemate
Jan van den BrouckInstructie der Zeevaert door de gheheele Werelt, 1609 (601)
Jan BullantGeometria et Horologiographia
S.D.V.B.Een nieu constich boeck in de Geometrie en de Astronomie, 1608 (94)
Abr. Cabeliau (VII, 259)Reken-Konst van de Groote Zeevaert, 1617 (728)
Reinier des CartesDiscours de la Méthode, 1637 (788)
Ludolph van Ceulen (VII, 291)Van den Cirkel, 1596 (837)

De Arithmetische en Geometrische fondamenten, 1615 (839)
J. ChauvetLa Pratique universelle de Geometrie
Simon du Chesne (I, 842) (= Van der Eycke)Quadrature du Cercle, 1584 (1382)
Simon van CoburgRekenbouck (Hoogduyts)
Michel CoignetInstruction Nouvelle des poincts plus excellents et nécessaires touchant l'art de Naviguer, 1581 (930)

l'Arithmétique
Jean Coutereels (I, 644)Den vasten Styl van Boeck houden 1603 (980)

l'Arithmétique, 1599 (978)

Cyfferbouck (977)
Michel van DammeManière a tenir Livre de Casse
Ezechiel de Decker (I, 1414)Arithmetica

Onderwys van de hemelsche en aertsche Globe
Johan Pieterz Dou (II, 406)De ses eerste boucken Euclidis (één int frans) 1606 (1220)

Tractaet van 't Maken ende Gebruyken eens nieuw gheordonneerden Mathematischen Instruments, 1612 (1222)
Meerten van DyckItaliaens Boeckhouden. (1288)

Chyfer-Boeck, 1600 (1289)
Adriaen Helreich van EiffeldRekenbouck
Corn.Fr. Eversdyck (III, 365)lnterestrekeninghe (handschrift)

Verscheyde Mathematische Boucken A-V, idem

Reductie van Paybrieven, idem

Tractaet van de Wynroede, 1616 (1372)

Pachttafelen. 1649 (1373)

Tafelen van Interest, 1652 (1374)

Tafelen van de Wannemate, 1655 (1376)

Paste-Boeck van den Broode, 1663 (1377)
Claude FlammandLe Guide des Fortifications
Gemma Frisius (VI, 556)Cosmographiae Petri Apiani, 1539 (1596)

De Radio Astronomico et Geometrico 1545 (1611)

Arithmeticae Practicae Methodus facilis, 1540 (1607)
Pierre Forcadel de Beziersl'Arithmétique de Gemme Phrisien, 1585 (1609)
Claes Heyndericks Gietermakert Vergulde Licht der Zeevaert, 1660 (1657)

Arithmetica ofte Rekenkonst, 1661 (1659)

't Vermaeck der Stuerluyden, 1662-1700 (1662)
Albert Girard (II, 477)Tables de Sinus ... Avec le Trigonometrie, 1626 (1671)

Les oeuvres Mathématiques de Simon Stevin, 1634
Abraham de Graaf (X, 293)De seven Boecken van de Groote Zeevaert, 1658 (1753)
Adriaen van der GuchtCyferbouck, 1569 (1846)
Sybrant Cardinael van Harlingen (VIII, 253)Hondert geometrische Questien met hare solutien, 1616 (782)
Denis HenrionMémoires mathématiques, receuillis et dressées en faveur de la noblesse Francoise, 2 dln, 1612, 1627

Les quinze livres des Elemens d'Euclide traduit de latin en francois, 1615

La Géometrie pratique de J. Errard, revue et augmentèe, 1619

Canon manuel de sinus, tangentes et coupantes, 1619

Collection ou recueil de divers Traités de Mathématiques, 1621

Tables des directions et projections de Jean Mont Royal (Regiomontanus) 1626

L'usage du Compas de proportion, 1631
Albert GirartTafelen sinus
Henricus HondiusKorte Beschryvinge ende afbeeldinge van de generale Regelen der Fortificatie, 1620 (2109)
J. van l'HostePratique de la Géometrie
Gilles van der HoeckeIn Arithmetica, 1544 (2066)
Frans van der HuipsAlgebra, 1654 (2190)
Gerard KinckhuyzenDe Grondt der Meet-Konst, 1660 (2474)
Phil. Lansbergen (II, 775)Cyclometriae Novae Libri II, 1616 (2656)

Progymnasmatum Astronomicae Restitutae, 1619 (2660)

Chronologiae Sacrae Libri VI, 1624 (2661)

Les Tables perpetuelles des mouvements célestes, 1633

Triangulorum Geometriae Libri IV, 1591 (2652)
Cornelis Jansz. LastmanTafel der Hoeckmaten ... Raecklynen en Snylynen, 1631

Schatcamer des Grooten ZeeVaerts-Konst, 1642 (2684)
LauretLa Doctrine des Temps et de l'Astronomie universelle
LeurechonRécréations Mathématiques
P. Ie MardeléLes 15 livres des Elémens d'Euclide, 1632
Samuel Marolois (II, 873)Oeuvres mathématiques, 1617 (3037)

Geometria, 1618 (3029)
Elcius Eduard Leon Mellema (X, 603)Perspective, 1638 (3032)

Arithmétique, 1582 (3143)
Mennher Valentin de KempenArithmétique, 1550 (3148)
Petrus MessuVerscheyde Lessen
Adriaen Metius (I, 1325)Arithmeticae et Geometricae Practica, 1611 (3180)

Maetconstich Liniael, 1626 (3185)

Doctrinae Sphericae Libri V, 1591 (3175)

Fondamentale Onderwvsinghe van het Astrolabium, 1627

Institutiones Astronomicae et Geographicae, 1614 (3181)
Claude MydorgeExamen de récréation mathématique
Johannes NeperTelconst
Charles de NeuvillesGeometrie
Dirk Rembrandts van Nierop (V, 373)Nederduytsche Astronomia, 1653 (3962)

Mathematische Calculatie, 1659 (3974)

Des Aertrycks Beweging, 1661 (3979)
Johan van NispenNieuwe Telconst
Mattheus van NispenBeknopte Lant Meet-Konst, 1662 (3579)
OronceLa Pratique de Géométrie, 1556
Jacques Pelletierl'Arithmétique

l'Algèbre
Barthol. PitiscusCanon sinuum, arith. logarith.
Johannes Isaacus PontanusObservations in Tractatum de Globis coelesti et terrestri, 1617 (3824)
Willen RaetsArithmetica, 1580
Petrus RamusArithmetica, 2 din, 15SS

Geometrica, 1569, uitgegeven door Snellius in 1622, getiteld: Meetconst
Georgius Joachimus ReticusDe Triangulis
le Sieur de Fleurance RivaultLes éléments de l'artillerie
Estienne de la Rochel'Arismétique, 1520
Christoff RudolffDie Coss, 1525
Dierick Ruyter (III, 1104)De Toortse der Zeevaert, 1623 (4098)
Rodrigo SamoranoOnderwys in de Zeevaert
J. SaulinerCosmologie du Monde
Joseph Justus Scaliger (V, 706)Cyclometrica Elementa II, 1594 (4141)
Frans van Schooten Sr.
Frans van Schooten Jr.Tabulae sinuum, tangentium, secantum, 1627 (4213)
Jacob van der SchuereMathematische oeffeningen in V Boecken, 1659 (4223)

Arithmetica oft Reken-Konst, 1600 (4261)
Jan Sems (III, 1166)Practyck des Land-Metens, 1600 (4300)

De Arithmetische Fondamenten, 1623 (4299)
Sebastiaen SerlyGeometrie
Antoni SmytersArithmetica, 1609-'12 (4370)
Pieter Medina SpanjaertZeevaert (ook int frans)
Joh.Jansz. Stampioen Jr. (II, 1358)Tabulae Sinuum Tangentum &c., 1632 (4500)

Algebra ofte Nieuwe Stel-Regel, 1639 (4504)
Bernaert Jansz. Stockmans (X, 819)Arithmetica met eenighe lustige geometrische questien, 1633
Simon Stevin (V, 815)Tafelen van Interesten, 1582 (4547)

l'Arithmétique, 1585 (4549)

De Stercktenbouwing, 1594 (4563)

Wisconstighe Gedachtenissen, l605-'08 (4569)
Nicolas Tartaglial'Arithmétique (door Guillaumo Gosselin de Caen?)
Jean Trenchantl'Arithmétique
A. ValckTabulae sinuum, &c.
M. van VeldenFondament van de Wisselhandel
Abr. Verkammen (X, 1095)Maendt- en Jaer-Tafelen van Intrest of Intrest-Boeck, 1620 (5019)
Jan VerqualjeUytvindingh der langhte van Oost en West, 1661 (5022)
H. Waningen van KampenTresoor vant Italiaensch Boeckhouden, 1629 (5250)
Abel WassenaerTafelen op Winninge en Rabat
Martinus Wenscislaus (X, 1170)t'Fondament van Arithmetica, 1599 (5275)
Wynand van Westen (III, 1408)Mathematische Vermaecklyckheden verdeylt in III Deelen, 1636 (5302)
Martin WilkenOfficina Algebrae, 1636 (5326)
Eduard WingateArithmetica (5345)
T. WischGroot planeetbouck

Comeet boucxken
anoniemLes 6 premiers livres des Elémens d'Euclide

Nieuwe rabattafels

Les Elémens géometriques d'Euclide

Arithmétique logarithmique

Quadrant nouveau de mathèmatique

>> begin