>> HOMEpage
Dr. Hippolytus Beyma van Aerssen
advocaat en wiskundige (1634 - 1689)
M.H.H. Engels, september 2013
In het album studiosorum van de
universiteit te Franeker is op 31 oktober 1649 ingeschreven: Hippolytus ab Aerssen,
Leovardiensis, math. Hij maakte een ommezwaai naar de rechten. Het Auditorium Academiae
Franekerensis (1995) vermeldt hem tweemaal in 1654 als respondent, nl. bij professor Johannes
Jacobus Wissenbach in diens Προχειρον sive
manuale ad titulum XVI libri L Pandectarum, de verborum et rerum significatione:
26. Disp. XXVI. Hippolytus ab Arssen, Leov. Frisius, p. 263-274, en bij professor Guilielmus
Cup met de Disputatio juridica octava, de rescindendia venditione, waarin hij de dedicatio
ondertekent met H. ab Aerssen Beyma. Op 8 oktober 1651 was hij lid geworden van de vereniging
van Leeuwarder studenten te Franeker; Album collegii studiosorum ex gymnasio Leovardiensi
(1626-1668), ed. J. Visser, Franeker 1985, p. 131. Samme Zijlstra verschaft in de
prosopografie van Franeker studenten bij Het geleerde Friesland (ca. 1380-1650) nog de
volgende gegevens: zoon van Upco van Aerssen, 1631 apotheker te Leeuwarden [in de vergulde
gekroonde spiegel; Gr. Consentboek ee 13:157], en Geeltje Gerritsdr. Crack; vader was later
[1643-1668] secretaris van Aengwirden; Hippolytus Beyma ab Aerssen heeft in 1654 te Utrecht
gestudeerd en is vervolgens in Frankrijk gepromoveerd tot doctor in de rechten; hij
publiceerde in 1671 een wiskundige verhandeling [Eigenschappen der driehoecken].
De Boumr. Johan van Aerssen, D[octo]res Andreas ende Josias Rispens mede onse Advocaten voor den Hove van Vrieslant resp. naeste bloedverwanten van Dr. Hypolitus Beyum van Aerssen, impotent ende mentis impos, geadsisteert met de P[rocureu]r fiscâl deser Steede ratione officii req[ui]r[an]ten contra Dr. Gerhardus van der Lely mede adv[ocâ]t voor vs. Hove, req[uiree]rde: 't Gerechte gehoort 't versoeck van de req[ui]r[an]ten ende 't consent van de req[uiree]rde heeft denselven geauthoriseert tot curator over Dr. Hypolitus Beyum van Aerssen sijn persoon ende goederen. Om welcke curatele wel ende getrouwel. te administreren de req[uiree]rde den behoorl. eed aen handen van de heere praesiderende burgermr. T[iberius] Taecama heeft gepraesteert, waermede hem voors. cura is gedecerneert. Actum den 26en Junii 1686.
Het begraafboek van Leeuwarden (DTB 917) vermeldt bij 1689 onder "Westerkerck" als begraven op 18 januari Dr. Hipolitus Beijem van Arssen.
Waar de wiskundige jurist Aerssen woonde, valt op te maken uit het Leeuwarder Groot Consentboek van 1681: 228v-230v.Dr. Hypolitus Beyem van Arssen advocât [verkoopt aan] Isbrandus Kuinder mr. schoenmaecker ... ende Claeske Sybrants dr. echteluyden seeckere ... heerlijcke huisinge staende [229r] bij de Vismerck in voors. stadt [Leeuwarden] alwaer Cronenburgh uythanght [Voorstreek, Oostzijde, nr. 26; het vierde pand vanaf de Koningsstraat; thans nog hoofdpand Slauerhoff], streckende voor van het diept off vismerckt tot achter oostwaerts aen Oosterbaens erffgen. mandelige scheidmuyren, bestaende de voorhuisinge in een groot voorhuis, twee kraecken comende toe de wed.e van Joannes van Lingen de beschuttinge ende het besteed cum annexis ende de voorste kraeck, die sij daer weder mach wechnemen benevens de glasen haer toebehorende) voorts in een peycamer [= poyecamer, puicamer = kamer tussen voorhuis en achterkamer, die alleen indirect licht kreeg] met een wijde gangh ter sijden ende een groote kelderscamer off sael met een kelder daeronder sampt een voor bovencamer ende veel geryffs met solder ..... ende dan een plaets met put ende back ende een groote somerkeucken met een affdack ende wijdere ruimte benevens noch een groote huisinge tersijden van de keucken ende plaetse met put ende back, hebbende twee benedencamers ende een groote bovencamer nu tot een school gebruickt wordende, met solderinge daerboven ende de gerechticheyt van de steegh ende de vrij achteruytgangh ende opslagh, wijders met gemacken uytlopende in een canael, belast met drie ggls. ende drie strs. jaerlijcxe grontpacht aen Antoni gasthuys te betalen ende sijn behoorlijcke huysflorenen, sijnde vrij van huyringe doende voor dit tegenwoordige lopende jaer te huir tweehondert ende tachtich Cargls. wordende bij de wed.e van de apotheecquer Joannes Lingen ende andere bewoont, hebbende ten [229v] Noorden de huisinge van de erffgen. van Gerritt Harmens ende ten Suiden de huisinge van de wed.e ende erffgen. van Claes Hendricks tot naestlegers, ... voor de somma van twee duysent een hondert en vijfftich ggls. ...
[230v] ... den 12en Jan.ry 1681 ... [consent] den 12en Feb.ry 1681.
Oosterbaan was raadslid bouwmeester (1659-'63, '65-'69) Jacob Fongers/Fungers O. woonachtig aan de Tweebaksmarkt.
Over een hof ofwel tuin wordt in de beschrijving niet gerept. Misschien was die er in 1658 wel, toen Franciscus de Geest zijn florilegium maakte, of had Hippolytus (toen) elders in de stad een tuin. Stammen de beide tulpen op folio 41 uit diens tuin? De ene wordt "onbekende schoone" genoemd de andere "Puick"; de laatste benaming staat voor "zeer mooi, beste kwaliteit".
Apotheker Upco van Aerssen (1595-1668) en zijn vrouw Grietie Crack hadden in 1635 (Gr. consentboek fol. 157) van Wybe Ariansz., biersteker, en diens echtgenote Trijntie van Duynen gekocht de huisinge, put, regenwatersback, twee plaetsen, somerkoecken ofte somerhuys, met oock een grote hoge huysinge responderende besijden ende after den huysinge van de erffgenamen van wijlen Jan Fransz. Duyff, staende ende gelegen bij de Vischmarckt ... alwaer den vergulden gecroende spiegel uthangt ... vant diept tot ... huysinge bij Andries Pieters Drogenham ende sijn huysfre. van ons [Aerssen en Crack] in cope becomen ... erffgenamen ... Jan Jansz. Duyff ten Noorden ... Jan Jansz. Post ten Zuyden ... 3960 golde guldens ... den 6en Aprilis anno XVIc vijff ende dartich.
Diens vader, de grootvader van Hippolitus, heette Josias van Arssen (1567-1639); Stamboek v.d. Fr. adel, I 306. Mogelijk is Jozias van Aartsen, de huidige burgemeester van Den Haag, familie.
>> begin