>> HOMEpage

Boeken in de boedel van chirurgijn Duco Bavii
Bolsward 1675

Uitgegeven en van aantekeningen voorzien door
M.H.H. Engels, december 2011
Met dank aan Simon Visser voor de signalering
Bron: Nedergerecht Bolsward, Inventarisatieboeken
Tresoar: Toegang 13-08, Inv.nr. 144, microfiche 765/6
Duco Bavii en Fedtie Doedes Galema 18 juni 1662 voor het gerecht getrouwd, beiden van Bolsward. Volgens grafsteen overleed hij [16]75 den 15 ianuary, 40 jaar oud, zij 1673 … 9 iuly

fol. 200
Boecken
1] Een oudt Herbarius
• Materii in folio [Dioscorides, De materia medica; of: Petri Andreae Matthioli commentarii in VI libros Dioscoridis a Casparo Bauhino aucti]
• Ambrosius Parae in folio [Ambroise Paré, De chirurgie ende opera van alle de wercken / wt de Francoyse in de Ned. sprake uyt de 4e ed. ghetrouwelyck overgeset door C. Battum]
• Een testament in quarto
5] Hildani Aenmerckinge in quarto [Aanmerkingen van Guilhelmus Fabricius Hidanus, rakende de genees ende heelkonst]
• Fabricii Hanwerkinge [Hieronymus Fabritius ab Aquapendente, Heelkonstige handwerkingen]
• Begryp van medicijn [Petrus Pigraeus, Kort begryp van de leere der medicijne ende chirurgie]
• Hildani Velt serogijn [Guilhelmus Fabricius Hildanus, Nieuwe veldt-chirurgye]
• Een boeck van de goet vrouwen [Jacob Rueff/Rüff, Boeck van de Vroet-wijfs]
10] Chirurgie van Guido [de Cauliaco]
• Chirurgie van Wurts [Felix Würtz, 1518-1574/75]
• Een kleyne Harlarius van Nijlant [Petrus Nylandt, De Nederlandtsche herbarius of Kruydt-boeck]
• Verstandige hovenier [Petrus Nylandt, Den verstandigen hovenier]
• 14] het IIde deel van cronyck van Wassanaer [Nicolaus à Wassenaer, vervolg op Hieronymus Ortelius, De chronycke van Hungarien]

Octaven
1] Toneel der deugden [Joh. Is. Pontanus, Toneel van Europa … vertonende de bysondere deugden … in Nederd. Rijm overgeset door Samuel Ampzing]
• Wapenhuys der chirurgie [Johannes Scultetus]
• Daden van Alexander [de Grote; door Quintus Curtius Rufus]
• Herbarius van Engelen [Pieter van Aengelen]
5] Leytsman der medicijnen [Valerius Cordus]
• Hantboeck der girurgie [Carolus Battus, Hant-boeck der chirurgyen]
• Ontledinge van des menschel. Lichaems [Thomas Bartholinus of Joannes Veslingius?]
• Medycijns aenmerckinge door Tulp [Nicolaas Tulp, De drie boecken der medicijnsche aenmerkingen]
• Nieu licht der Apothekers [Jan Bisschop]
10] Bartholomaeus aenmerkinge [Barthelemy Cabrol, Het anatomiicke A.B.C.]
• Hendrick van Roenhuys aenmerkinge [Roonhuyse, Genees en heel-konstige aanmerkingen]
• Ruth over d’Aphorisma [Isaacius Roet, Pestis adumbrata in libris V aphorismorum]
• Examen der Chirurgie van Cornelis Haerls [Herls of Herrels, chirurgijn te Middelburg]
• Hypocratis Aphorisma [Hippocrates]
15] Franciscy Arey gode te genesen [vert. van Francisco de Arce, chirurg in Guadelupe, De recta curandorum vulnerum ratione]
• Der matrosen gesontheyt [Abraham Lenertsz. Vrolingh, Der matroosen ghesondtheydt, Zaerdam 1646]
• Manuael Samuelis Schoonborni [Schönborn, Manuale medicinae practicae Galenico-chymicae]
• Morelli metoris examen Harlii [Petri Morelli methodus praescribendi formulas remediorum; metoris is een hoorfout of een leesfout!]
• Secreet boeck Batton [Carolus Battus/ Carel Baten, Secreet-boeck van remedien teghen … gebreken der menschen]
20] Examen Harlii [Cornelis Herls, Examen der chirurgie]
• Suchten van Anatoni [Alexander von Suchten, Anatomii mysterii gemina/ De secretis antimonii]
• Spiegel der gesontheyt [vert. van Speculum sanitatis]
• Ordonnantie van concilie van Trent [Ordonnancien ende decreten van den Concilie … tot Trenten]
• Spiegel van [den] oude[n] ende nieuwe[n] tijt [Jacob Cats' Spreekwoorden met ill. van Adriaen Pietersz. van de Venne]
25] Hermanus Annotatien [Hermannus Alemannus, arts/vertaler in Toledo 1240; vertaalde Arab. filosofische werken in het Latijn; bijv. Averroës’ Commentarium medium in Aristotelis poetriam]
• Het duyffke in de steenrots [Het duyfken in de steen-rotse: dat is, een mede-lydende siele op die bittere passie Iesu Christ mediterende. Antwerpen, Cornelis Jansz. Woons, 1657; auteur is Adrianus Poirters S.J.]
• St. Nicolaus gift [St. Niklaes-gift aen de ieugt: bestaende in bevallike kodderyen … Amsteldam 1653]
• Spaense droomen [Francisco Quevedo, Seven wonderlijcke gesichten … in welcke alle de gebreecken der eeuwe … werden vertoont. In ’t Nederlandts gebracht door capiteyn Haring van Harinxma; gegrav. titel: Spaensche droomen; 1641, in-12; jhr. Haring van Harinxma thoe Heeg (Doesburg 27.8.1604 - Heeg 14.10.1669) was commandant van de troepen te Emden; bevriend met W. de Geest, die hem tot gehele vertaling aanspoorde; vgl. de opdracht hieronder. Maakte de vertaling blijkens de "Waerschouwinghe voor de lesers" aan de hand van de Franse versie "Les visions ... traduicts d'espagnol par le Sieur de la Geneste".]
29] ende d’Roomsche Adelaer [Dirck Pietersz. Pers (1581-1659), De Romeinsche adelaer, of Kort verhael van Adam af tot de Romeynsche monarchie, Amsterdam 1646, in-16]

AEN DEN
Geeft- en Konst-Rijcken schilder
WYBRANDT
DE GEEST.
Signore & Fratello mio Carissimo,
Onder alle Scribenten, die, door hare Schriften, de Ghebreecken van 't leven der menschen hebben ghesocht te straffen, ende de selve, daer door, tot een beter te leyden, zijn de Satijrci, soo in de oude als teghenwoordighe Tijden, de voornaemste wel gheweest; waer van onse Autheur, gheen van de minste zijnde, het selfde in dese Ghesichten, ghenoeghsaem doet blijcken; de selve met veel wonderlijcke Inventien, wichtighe Spreucken, treftighe Leeringhen ende Vermaninghen vercicrende, met een sonderlinghe soetigheydt, dese onse teghenwoordighe Eeuwe heeft weten toe te passen; Daer in de Ghebreecken der Menschen, van wat Staet ofte Geleghentheydt die oock moghen zijn, soo aerdigh uyt beeldende, dat deselve, als naeckt ende nae 't leven, in een Schilderye ons schijnen voor-ghestelt te zijn. By ghevalle dan, U. E. eenighe Claddekens hier van, door my in onse Tale overgheset, in handen ghekomen zijnde, heft U.E. van my begheert de selve te vol trecken; ende hoe wel ick weet wat groote moeyte, ende hoe weynigh Eere daer aen vast is, hebbe ick evenwel, steunende op U.E. Geestich Oordeel ende Verstandt, door verscheydene van U.E. ghenotene Vriendtschappen, ende onderlinghe alliantie, daer toe verbonden zijnde, U.E. Versoeck niet konnen weygheren: dan schick se by desen: U.E. de selve, tot een Pandt, ende Teecken van onse onverbreeckelijcke Vrientschap, toe eyghenende; met versoeck, dat U.E. sal ghelievcn de selve met een goede gheneghentheydt aen te nemen; ende te ghelooven dat ick ben, ende sal blijven, soo langh ick leve;
U.E. Gantsch Dienst-willighe dienaer ende Broeder.
Haring van Harinxma.
In Emden, den 1. Ianuarij, 1641.


Haring van Harinxma
portret (miniatuur) door Wybrand de Geest

vgl. H.B. van Sminia, Kapitein Haring van Harinxma thoe Heeg, in: De Vrije Fries 8 (1859), 82-88; i.h.b. 87: Wybrand de Geest ... schilderde ook het portret van zijnen vriend Harinxma, dat met nog zeventien andere van zijne hand in mijn bezit is.
Tegenwoordig in het Fries Museum.

>> begin