>> HOMEpage

Boedel apotheker Marten Pieters Tzum 1649 geïnventariseerd

Bron: HCL inv.nr. 3384 (voorheen y 36), p. 291-304
Internetuitgave: M.H.H. Engels, januari 2018

Marten Pieters geboortig van Tzum was 1648/11/02 burger van Leeuwarden geworden. Willem van Erpekum, koopman in Amsterdam, had volgens het hypotheekboek van 9 Juni 1649 een schuldvordering à fl. 431,2,- "tersaecke vercochte en geleverde waren", te vorderen van Marten Pieters van Tzum, apotheker te Leeuwarden: dat was de aanleiding tot de inventarisatie.

Inventarisatie ende beschrievinge gedaen ten overstaen ende consent respective van de heere praesiderende burgemr. Harmen Harckes door mij Laurentium Grascamp gesworen clercq, op de secretarije der stadt Leeuwarden, van de goederen, huisraden ende inboelen soo apotequerswinkel als andersints bevonden ten huise van Marten Pieters Tzum apotequer op de [west?]hoeck van de Weert, tegenwoordich absent zijnde, ten versoecke van Claes Claessen Langedijck dienaer ende last hebbende van Willem van Arpecum coopman tot Amsterdam, sampt Gerrit Tissen Colthof burger ende lakencoper binnen vs. stede Leeuwarden als geinteresseerde crediteuren van de vs. Marten Pieters Tzum doch ten profijte van degene daertoe gerechticht op het aengeven van Aeltie Hendricx dienstmaecht van de vs. Marten Tzum den 27en Julij 1649 voor noen in Albert Hendricx weke.
Eerstel. int voorcamerke ende op andere plaetsen
Bed ende peul
drie oircussens met slopen
[292]
vier dekens
twe bedden ende peulen
een paer groene gordinen, rabat ende schorstiencleed
ses glaesgordijnties, noch een
ses lakens
vijf servetten
seven grove winckeldoecken
twe handdoecken
twe bancketschilderijen met ebben listen van M. Boelma de Stomme

Een stilleven als dit, rond 1640 door Maarten Boelema de Stomme geschilderd, werd in de 17de eeuw ook wel ontbijtje of banketje genoemd. Volgens een strakke opbouw zijn hier allerlei voorwerpen, die met eten en drinken te maken hebben, op een tafel geschilderd. We zien een al aangebroken pastei, een langwerpig fluitglas met daarvoor een roemer en een zilveren op zijn zij gelegde drinkschaal (tazza). Verder staan er nog een tinnen schenkkan en tinnen borden. Op een der borden ligt een deels geschilde citroen. Rechtsonder liggen nog twee kostbare borden van chinees kraakporselein (Wan-Li porselein). Het stilleven is in een vrij monochrome kleurstelling geschilderd, die in die tijd gebruikelijk was. Op tafel met rose-rood tafelkleed en wit servet. Van links naar rechts: pastei op schaal met lepel, scheefliggende 'Hansje in de Kelder', met mes, twee Chinees porseleinen schotels, tinnen tuitkan.
een fuiren taeffel gemarmert
vier taeffereelties
vier stoelen, noch drie
twee fuiren bancken
drie witte schaelen
een half minglens romer
twe glasen floiten, noch een glaske
een fuiren taeffel
een fuiren setbanck, de post een eken sonder leen
een eken kas
noch een banck
mangelbord ende stock
[293]
een disteleerketel
twe wateremmers
een g[r]oote tobben ende cleyne met een wasschamel
schoppe, tange ende heugel ende ander ijserwerck
een heugel kettingh
enich daegs steenwerck
twe staeppels holt
een rest tacken
enige olde vatten ende andersints
In de kelder
een ancker spaense wijn, nae gissinge half vol
een oxhooft franse wijn, waeruyt naest lange al is getapt
een steertie [= restant] Jopenbier
een vath seroop een steertie
een vatie lamoenen [= kleine citroenen]
twe schilderijen int voorhuis
Boecken
Herbarius ofte cruitboeck van Rembertus Dodoneus
twe tractaten van Dre. Rippertus Sixti
[294]
Emanuel van Meteren &c.
Belachelijcke werelt
Const tonende juweel
Testament ende psalmboeck
Spiegel van de oude ende nieuwe tijt Cats
Houwelijck van Cats
noch acht boecken
een musket ende degen ende halvelangst [= halve lans, waarmee o.a. boden zich wapenden]
Nae noen de aptequerswinckel, soo dosen, potten, flessen als andersins
drie fiesels [= vijzels]
vijff stampers soo groot als cleyn
negen paer schalen soo groot als cleyn
vijff mesken wichten
een cleyn beslooten wicht
tien soo looden als mesken wichties
een clein silveren brandewijnskantie
een silveren schaeltie
[295]
een brandewijnscroeske
een silveren spaetel met sulcken lepelblad
een tinnen klisteer
vijf spaetels van ijser
een groot becken berustende onder Henricus Beilanus [= predikant te Franeker], alsmede een dranckpoth
drie becken
een cleyn dranckpottie
een cleyn coperen pantie
een marsepeynpanne ende den plaet
een rijslepel
een mesken winckellanteren
acht ende t'sestich stenen kannen waervan ongeveerl. 29 sijn met oly soo vol, half vol als minder
een verneis
een cleyn deckseltie behorende tot een disteleerketeltie
vijftien potties, enige met salven, dyaltie als andersints
2 5/8 pond kassia fistola [= kaneelachtige plant, uit welker lange zaadpeulen een laxeermiddel werd bereid]
6 1/2 pond Spaens groen
een ijseren wicht van vijftien pond ende een van 25 pond
[296]
een ijseren wichtie van drie pond
ontrent 20 pond cheneverbeyen [= jeneverbessen]
een rest pockhout [De naam stamt van het medisch gebruik tegen de Spaanse pokken, een oude naam voor syfilis.]
een half pond polium montanum [ter bereiding van zuiveringsthee]
een pond finckelsaed [= venkelzaad]
ontrend ses pond Corkum [= curcuma]
drie pond Sirmonteyn
een vierendel pond safferaen
een rest gedroogde laurierbladen
drie pond groote seve[n]bladen, noch een restie
twe pond indigo
vier pond baeckelaer [= laurierbes]
een half pond Angelica [= engelwortel]
ontrent een half pond kardemon [= paradijszaad]
vier ende vijftich viercante dosen met verscheidene drogen
vier pond Galbanum [= welriekende hars]
een pond chinna [= kina]
een vierendeel pond robarbarum [= rabarber]
35 cleyne ronde dosen mette cas waerin deselve sijn staende
40 groote ronde dosen
een poth met ontrent ses pond Diaeta
een groote poth met Metheridaet [= zweetmiddel]
[297]
een rood pottie met Driakel [= ook theriak(el): tegengif]
noch 23 ronde dooskes
77 potten met tuitten
drie ende tachtich ronde potten
een tinnen poth
52 cleyne stienen potties
vier grauwe kannen
een partij flessen met olde wateren sampt enige vaeties ende den toonbanck mitsgaders wijders hetgene tot een apotequerswinckel behoort
een kaske met glaessies ende fine olien
een gold wichtie
ellef tinnen kannen ende kanties ende ander tinwerck
een vaetie met soetholt
drie pond peper
een sackie coliander [= koriander]
een stuck Alluin [= aluin]
een rest B[r]asilien holt
een partij gallen, ende smack elcx ontrent 25 pond
een tonne met houten formen ende een met stenen
een pars, een stenen mortier ende stamper
enich goed behorende op het venster
[298]
Inschulden te boeck staende
Gerryt Huiberts Cathius debet 52-11-8
Marcus Verspeeck 63-10-4
Dr. Theodorus Rouckema 14-14-4
Lambert Ariens debet 22-6-10
Hendrick Cortingh 2-6-:
De erffgen. van Floris Dammes tot Minnertscha debent 21-14
Willem Minnolts 3-13-:
Schipio Raerd :-13-:
Antie Jan Conters :-9-:
Renicus Ens 1-5-:
Tietscke int hooghuis 1-2-:
Dr. Henricus Neuhuisius 41-1-:
De wede. van Feico Douwes 9-6-:
Claes Aleff huisvr. 1-15-:
Dr. Theodorus Rouckema 10-17-8
Dirck Jurriens 29-3-8
[299]
Pier son debet 25-:-
Mr. Tierck ten Post 8-8-12
Mr. Jarich Jelles op de Rijp 3-18-: Jufr. Hiemstra 5-9-:
Keimpe Taeckes huisvr. 22-7-:
Jacob Sickes 12-8-8
Mr. Bientse kistemaker (int cladboeck) 9-13-12
jonge Tiert tot Englum :-9-:
Inse Eelckes brouwer 1-8-
Jan Radijs 1-19-:
Pybe Alberts tot Wirdum 2-:-
Reyn Pieters debet 10-:-
Rombert Sioerts Altena tot Doccum 13-10-
Wybe Janssen 15-19-4
Voorts de Ordonnantien, cedullen ende het claddeboeck sijn door Gerryt Everts gewesene apotequer in somma gestelt gel[ijck] hier in specie te sien is
de Ammunitiemr. debet volgens 8 sedels 10-8-0
[300]
de Luitenant Dirck van Scheltinga een ordonnantie 0-14-0
de Rector Colde vier ord.tien 2-18-0
Item een clien ord.tie van de dienstmaeght van Take Hotses 0-7-0
een Schots captain 0-14-0
Gellius Hylckema apotequer tot 6-1-0
Dr. Timaeus Faber 4-16-0
de faendrick Nieuhuis 0-13-0
Mr. Julius Julij 0-3-0
Claes Sinder[?] 0-12-0
Dr. Rouckema de oude 0-1-8
Marij Jans 0-15-8
de Luitenant Sickma 3-4-0
Upke Stroman tot Jelsum 0-8-0
Janke Johannes 0-4-8
[301]
Nollius Frieswijck 0-2-0
Pyter Jelles 1-11-12
Sake Hendricks 1-11-0
Pyter Posch 1-12-0
Arnout van Reen 1-8-0
voor de drucker tot Claude Fonteyn medecinen 0-13-0
Claes Hettes 1-14-0
Ruierd[?] 0-7-0
Hendrick Corten voor Dirck Ruiter gehaelt aen verscheiden cruiden om alsemwijn te maken ende aen brandewijn verteert t'samen 0-18-0
Abraham Cnoop 1-2-12
Bartyholomeus de Lombart 5-8-0
Mr. Belle [= bankhouder Robert van Belle?] 0-5-0
Wytse backer 2-4-0
[302]
in de foleiacht [= toponiem veulenjacht of -drift] voor 5-9-0
Dirck Abbema van gehaelde waren ende geleent gelt t'samen 3-4-12
Foppe Sakes 6-15-0
Fransijntie 22-8-8
Focke Jacobs 0-14-0
Grietie van Marssum 6-4-0
Daniel Cnoop 7-11-12
jonge Cierts van Englum 0-9-8
Intse Eelckes 3-17-0
Jan Radijs 4-19-0
Jan [Jansen] van Hijcken [koopman] 0-13-0
Joucke Jansen 0-16-9
Dionisius Petri 12-9-0
Grascamp 0-14-0
Jr. Bootsma 0-6-0
Pyter Jansen schoenmr. 1-17-0
Pier Veermees 2-10-0
Heijmans apotequer 0-19-0
[303]
Pybe Albarts tot Wirdum 2-0-0
Polman in verscheiden posten 17-11-8
Reyn Pyters mijn broeder geleent 4 rijxdalers, noch aen Dr. Feenstra, Dr. Neuhuisius, Frieswijck, Douwe Harts t'samen gegeven 1 glns. 11-0-0
Rombart Sioertsen Altena 8-10-0
Claes de wafelkoeckbacker 2-18-8
Wybe Jansen 15-19-4
notaris Frieswijck 5-7-4
Jr. Julsing 0-3-0
Meynert Symons 0-4-8
in de cleine cladde staet Marcus Verspeeck twe pont suiker 32 strs. 1/2 mengelen brandewijn 8 strs. 2-0-0
Wigle Doekes 17-13-4
Hendrick Corting 1-19-8
Chaim de Jode 1-16-
Jr. Aysma 0-7-0
[304]
Juffr. Heemstra 2-6-0
Dirck Jurriens 1-3-12
captain Jan Gerckes Hoptille 0-12-0
voor Antie in de Hopsacks meyd 2 ordonnantien 1-1-0
voor een gequest man in de Thoornstraet tot Mr. Hendrick te bestellen 0-12-0
Jr. Schellenburgh 1-12-0
Schellenburghs vrou :-10-:
Dr. Dirck Rouckema een ord.tie 0-12-0
Antie Jan Jeremias Conter [geb. van Jever, burger 1635] een clein ord.tie voor 0-10-0
een wollenwevers vrou int Saijlant verscheiden ord.tien belopen 1-13-0
Mr. Pyter tot Belcum verscheyden ordonnantien 2-4-0
voor Mr. Grascamp een ord.tie 0-9-0
Tobackmans vrou op de Weert 0-14-0

>> begin