>> HOMEpage
Raden Admiraliteit Dokkum
Bron: NAAMLIJST van de Friese raden en secretarissen van
de
ADMIRALITEIT te DOKKUM 1597-1625 samengesteld door M. Engels 1994;
aangevuld m.b.v. Eimert Smits, De admiraliteit boven water, en Samme Zijlstra,
(Prosopografie) Friese studenten Franeker
Internetuitgave: M.H.H. Engels, mei 2019
De tabel garandeert de opvolging van de leden uit Groningen, Holland en Utrecht niet!
Begrafenisstoet Ernst Casimir 1633:De Edele Mogende Heeren Gecommitteerde Raden ter Admiraliteyt in Frieslandt
- De Heere Steven Stevensz Lakerveldt, Vroetschap en oudt Schepen te Schoonhoven: Vanweghen Hollandt
- Joncker Willem van Zuylen, van Nyeveldt, Heere van den Enghe, &c.: Vanweghen de Provincie van Utrecht
De Heere Abraham Roorda, Grietman over Ydaerderadeel: Vanweghen Frieslandt, absent
Jr. Syds van Osinga, Grietman over Doniawerstal, absent*
De Heere Wybrandt Jongstal, Borgemeester ende Volmacht der Stede Stavoren: Vanweghen Frieslandt, absent
- Joncker Rudolph Wicheringhe, Oudt Borghemeester, in Groeninghen: weghen Stadt Groeninghen
- Jr. Albert Christoffel van Arntsma: wegen d'Ommelanden
- Dr. Johannes Reneman, Mede-Raedt en Advocaet Fiscael
- Schelto Aitsema, Secretarius
- Jacob Jacobs, Ontfanger Generael der Convoyen en Licenten
- Feycke Claeszens, Camer-Bode, Gaende achter Haer E. M.
* Syds van Osinga liep in de stoet mee tussen de statenleden!
INLEIDING
In 1597 werd de Friese Admiraliteit tot Generaliteitscollege verheven. Met ingang van Allerheiligen (1 november) van dat jaar werd het Admiraliteitscollege daadwerkelijk te Dokkum gehuisvest, in het in 1556 door Botte Mockema opgerichte huis met torentje aan de Diepswal bij de haven. Een Nieuw College(gebouw) werd achter en dwars op het Oude College(gebouw) opgericht en in 1618 betrokken. Het Oude College werd in 1684 afgebroken, het Nieuwe staat er nog steeds.
Het huidige Admiraliteitshuis te Dokkum, d.i. het Nieuwe College van 1618
In 1645 verhuisde de Admiraliteit naar Harlingen. Door brand gingen
daar het
bestuursgebouw en de archieven verloren. Een naamlijst van ambtenaren
en beambten van de Friese Admiraliteit is slechts ten dele uit andere
bronnen samen te stellen: zie het handschrift Haagsma. Dank zij de
uitgave van de Resolutiën der Staten-Generaal 1576-1609 en de thans
(1994) tot en met 1625 gevorderde nieuwe reeks 1610-1670 is een
naamlijst van de raden en secretarissen tot en met 1625 te
reconstrueren, zij het dat niet alle mutaties in de Haagse archivalia
zijn opgetekend.Voor de naamlijst in tabelvorm hieronder zijn aanvullingen en verbeteringen welkom.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
>> begin
| OOSTERGO | WESTERGO | ZEVENWOUDEN | STEDEN | Groningen (G), Holland (H), Utrecht (U) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1597 | Sicke Dijcxtra 15.8 | Hotze Aysma 15.8 |
Feycke Tatmans 15.8 |
Claes Wabbes 15.8 |
Johan Rengers v.d. Arenthorst 20.9 U | Matheus Augustijnsz Steyn 20.9 H | ||
| 1598 | Adam Eysinga 22.5 | Dr.Gerliaens van Rispens x.6 | Matthijs Oenema 20.7 |
Allardt Clant 22.1 G | Syabbe Broeils/Broyls/Broels (ordinaris) 22.1 G | Johan ten Buer (extra ordinaris) 8.5 G | Johannes Coenders? G |
|
| 1599 | Ulpianus Ulpius 15.3 |
Sybrant Reyns 19.3 |
Gerrit Crabbe 17.4 G | Roeloff Gruys (ordinaris) 17.4 G | Syabbe Broels 6.9 G | |||
| 1600 | Amptman Henrick Buttel 15.5 G | Ennius Beyma (ordinaris) 2.9 G | ||||||
| 1601 | Worp Tiessen | Orck Doyem 7.4 |
Syrck Saeckes |
Thomas Diericxsz |
Wigbolt Beyma (ordinaris) 3.7 G | Ennius Beyma 21.7 G | ||
| 1602 | Syabbe Broels 15.3 G | |||||||
| 1603 | Anthonis Hettinga 18.4 | Rienck D. Atzma 4.7 |
Christ. Oosterzee 18.4 |
Beenke Gabbes 18.4 |
||||
| 1604 | Johan Clant 23.3 |
Lodewijk Schultz 15.3 G | ||||||
| 1605 | Ulcke Wijbes Jellema 8 Mei 1605 | Frans Fransz 18.4 |
Frederick Coeyeter/Koyter 25.4 G | Wilco toe Nansum 25.4 G | ||||
| 1606 | Worp Tiessen 17.3 -1607 | Rienck Diesz Atsma (Aysma) 22.4 |
Hypolitus Roelofs Crack 24.4 |
Hero van Hottinga | Syabbe Broels 15.4 G | Geer(d)t Gruys 21.7 G | ||
| 1607 | Anthonis Hettinga 30.3 | Beenke Gabbes Hanckema 24.4 |
Willem Ubbena toe Enum 16.5 G | |||||
| 1608 | Fedde/Frederick van Epema 4.7 |
Frederick Coeyeter/Koyter (ordinaris) 25.4 G | Georgius van Ewsum G | |||||
| 1609 | Gerrolt van Feytsma 12.6 | Harrent Hendricksz Fogel 12.6 | Frans Fransz Franssen 12.6 | Geert Horenckens 8.4 G | Hidde/Hiddo Jens(s)ema 18.4 G | |||
| 1610 | Frederick van Epema 10.4 | Hans Jansz Janssens 26.4 | Onno Tamminga 21.5 G | |||||
| 1611 | Tyaert van Aylva 20.4 | Dierck Thiessen/Thijssens 12.4 | Frederick Coeyeter/Koyter 17.3 G | Pieter Edzard Rengers tho Hellum 17.3 G | ||||
| 1612 | Pyecke Wyckel 1.5 |
Gerrit Crabbe 30.3 G | ||||||
| 1613 | Dierck Diercksz 9.5 |
Lodewijk Schultz 16.3 G | ||||||
| 1614 | Feycke Herbranda 16.4 |
Harrent Hendriksz Vogel/Fogel 16.4 |
Onno Bouwens 2.4 G | |||||
| 1615 | Fecco van Jeltinga? | Gabbe/Jacobus Binckes/Bintses Hanckema 29.4 -1617 |
||||||
| 1616 | Frans Scheltema 2.5 |
Hero van Hottinga | Lodewijk Schultz 16.3 G | Willem Ubbena toe Enum 16.3 G | Cornelis Both 11.11 G | |||
| 1617 | Cornelius Harentsii Vogel/Fogel -1618 | Joost Jongestal 6.3 |
Onno Bouwens 5.4 G | Reijns Rengers 5.4 | ||||
| 1618 | Tjaerd Aylva 17.4 |
Hobbe Baert 26.3 |
Joachim Canter 17.4 G | Wigbolt Broersema 17.4 G | ||||
| 1619 | Tjerk Heerma 7.5 |
Rommert Thomas 7.5 |
Lodewijk Schultz 28.3 G | |||||
| 1620 | Luithien Crantzen 7.4 G | |||||||
| 1621 | Bocko Burmania 28.4 |
Agge Jurryens 29.4 |
Joost Valcke 3.5 G | |||||
| 1622 | Willebrant/Hillebrandus Gruys 4.5 G | Georg v. Euwssum tot Germeswolde 2.6 G | ||||||
| 1623 | Pieter U. Cromwal 6.5 |
Luithien Crantzen 15.4 G | Hero Mauritius Ripperda G | |||||
| 1624 | Tiberius Oenama 20.6 |
Lambert van Starkenburg toe Veerhijlderzum Leens 3.4 G | Rudolph Wicheringe 6.4 G | |||||
| 1625 | Martinus Fockens 5.5 |
Epaeus Oosterzee 5.5 |
||||||
| 1626 | Sjoerd/Suffridus van Aylva | Willem van Zuylen van Nyevelt 6.1 U | Johan Cloot 1.4 G | Wilhelmus Verrucius 1.4 G | Steven Stevensz Laeckervelt 10.6 H | |||
| 1627 | Dr. Hero Wiarda 19.5 | Sibrant Bungha/Bonga 26.6 | Sixtus (Sicke?) Mensonis (Album Stud. Academ. Franeker. 2.10.1612 iur.) van Beuma (Beima/Beyma?) 2.7 | Willem van Viersen 16.6 -1629 | ||||
| 1628 | Willem Ubbena toe Enum 28.3 G | Rudolph Wicheringe 28.3 G | ||||||
| 1629 | Reyn Evertsz. 24.7 -1631 | Gerrit Claesz Brouwer 4.5 -1632 H | ||||||
| 1630 | Edzert/Idzardt van Burmania 10.3 -1631 | Willem Ubbena toe Enum 22.4 G | ||||||
| 1631 | Gysbert van Aernsma 20.3 - 31† | Douwe van Hottinga 20.3 | Frederik [Edzards zoon?] van Grovestins 20.3 W of Z? | Cornelis Heermans 10.3 Sybrant Osinga (Dokkum) 20.3 |
||||
| 1632 | Fecco van Jeltinga | Siverd/Sjoerd Potter 13.5 | Christophorus Arentsma/Aernsma -1633 G | |||||
| 1633 | Abraham Roorda | Johannes Reneman, Mede-Raedt en Advocaet Fiscael | Syds van Osinga | Wybrandt Jongstal | Steven Stevensz Lakerveldt H | Willem van Zuylen, van Nyeveldt U | ||
| 1634 | Wilhelmus Ubbena -1637 G | |||||||
| 1635 | Sjoerd/Suffridus Saeckma -? | Egge Phebens G | Gerrit Claesz Brouwer 1.5 -1638 H | |||||
| 1636 | ||||||||
| 1637 | ||||||||
| 1638 | Hilbrandus Gruys -1639 G | Gerrit Noest 1.5 -1641 H | ||||||
| 1639 | Johannes Hindricks Grauwers/Grauwens G | |||||||
| 1640 | ||||||||
| 1641 | Christophorus Arentsma/Aernsma -1642 G | Hieronymus Eiben/Eyben G | Pieter Hendricksz. de Jonge 7.5 -1643 H | |||||
| 1642 | Lucas van Hulten G | |||||||
| 1643 | Gerrit Claesz Brouwer 27.4 -1644 H | |||||||
| 1644 | Egge Phebens G | Feyo Sickinge G | Gerrit Noest 7.4 -1647 H | |||||
| 1645 | Douwe van Hottinga 18.4 | Joost Jongestal 28.3 | Allard Tiarda van Starkenburg 16.5 G | Regnerus Tiarda 6.7 H | Osebrandus Rengers G | Gijsbert van Wijckersloot U | ||
Zetelverdeling tussen gewesten:
Friesland 4Groningen 2
Holland 1 (vacant tussen 1606-1626)
Utrecht 1
Zetelverdeling tussen kwartieren/standen:
Friesland: één zetel per kwartier (Oostergo, Westergo, Zevenwolden en Steden).Groningen: Stad en Ommelanden ieder één zetel. De zetel van de Ommelanden beurtelings voor de kwartieren Hunsingo, Fivelgo en Westerkwartier voor twee jaar.
Holland: n.v.t.
Utrecht: beurtelings Ridderschap, Geëligeerden, Steden voor zes jaar.
DE SECRETARIS EN ENIGE ANDERE AMBTENAREN
secretaris: Albert Boner 1596 - 1597; Johannes Saeckma(1) 1.10.1597 - 1600; Rembert/Rombartus Sierksma/Syrcxma(2) 20.5.1600 - 1603; Meynardus Scheltens Aitsma/Aitzema 29.4.1603 - 1631; Dr. Schelte Meynardusz. v. Aitsma 8.4.1631 - 1653
advocaat-fiscaal: Gerlacus Rispens juni 1598 - 1602; Meinart Scheltens van Aitsma 15.8.1602 - 1603; Hero v. Hottinga 15.4.1603 - 1625; Johannes Reneman 4.9.1626 - 1654
ontvanger-generaal: Albert Boner 6.3.1596 - 1599; Jan Hendriksz. Jarichs van der Ley 9.8.1599 - 28.12.1621, daarvóór plaatsvervanger; Jacob Jacobsz 31.12.1621 - 1623; Pieter Wopkesz. Cromwal 6.5.1623 - 1638; Johan van Runtvleesch 21.10.1638 - ca. 1644; Claes Jansz. Runia ca. 1644 - ca. 1650
commies-generaal: Hendrick de Beyer 31.7.1599; Albert Boner - 1611; Gellius Jongestal(3) 31.3.1611 - 1616; Idsart Grovestins(4) 3.5.1616 - 1616; Gerrit Crabbe 23.11.1616 - 1617; Willem Barnda 23.08.1617 - 1631; Pieter Henricksz. Goutswaert 3.6.1627(?) - 1638; Pieter van Goutswaert 21.1.1638 - 1660
convooimeester Dokkum: Epe Jans Barles † 1600; Foppe Pieters 1600 - 1610; Willem van Heteren 8.1.1611 - 1615, voorheen (sedert 1599) klerk ter secretarie(5); Anne Hansz. van Wyckel 10.4.1615 - 1635(?); Dirck Dircks 1635(?); Marcus van Aitsma 1635(?) - 1638; .....
In de resolutieboeken van 1599 en 1601 worden convooimeesters genoemd te Dokkum, Harlingen, Makkum, Sloten, Stavoren, Workum en Nieuwe Bildtzijl. In 1666 waren er volgens de "taux" convooimeesters te Dokkum (1200), Harlingen (1200), Stavoren (600), Sloten (600), Workum (600), Hindelopen (600) en Makkum (900).
1. Resolutiën der Staten-Generaal van 1576 tot 1609, bewerkt door N. Japikse. Negende deel, 1596-1597. 's-Gravenhage 1926, blz. 535, noot 1: tegen 1 oktober.
2. Op de nominatie (brief uit Dokkum van 29 april oude stijl) stonden Syrcxma en Dr. Meynardus Scheltonius [Aitzema].
3. Resolutie 31.3.1616: Gellius Jonghestall benoemd, die zelf Uwe [= Evert] Boner had voorgesteld.
4. Ook Tiberius Oenema en Dr. Evert Boner, pensionaris van Leeuwarden, hadden gesolliciteerd.
5. Sjoerd Haagsma, Lijst van ambtenaren en beambten bij het Collegie ter Admiraliteyt in Vrieslandt. Bozum 1899. Handschrift PBF: 9360 Hs, blz. 10.
Verdere literatuur:
Receuil van alle de placaten, ordonnantiën, resolutien, instructien, lysten ende waerschouwingen, betreffende de Admiraliteyten, convoyen, licenten, ende verdere zee-saecken. 'sGraven-Hage [1688]. Begint met de Instructie voor de Collegien ter Admiraliteyt in dato den 13 Augusti 1597, voor de secretarissen, enz.
J. de Hullu, De archieven der admiraliteitscolleges. 's-Gravenhage 1924.
W.H. Keikes, De voormalige admiraliteitsbehuizingen te Dokkum. In: De Vrije Fries 45(1962), 166-181.
>> begin
REGISTER VAN NAMEN (volgens de uitgave 1994; meer in de tabel hierboven)Aitzema, Meynardus Scheltens: secretaris 29.4.1603 - (1625)
Atzma, Rienck Dietz (W) 4.7.1603 - 1605?, 22.4.1606 - 1608
Aylva, Tyaert (O) 1612 of eerder? - 1614, 17.4.1618 - (1625)
Aysma, Hotze (W) 15.8.1597 - 1599
Baert, Hobbe (Z) 26.3.1618 - 1624
Boner, Albert: secretaris 1596 - 1597, ontvanger-generaal - 1599,
commies-generaal - 1611
Burmania, Bocko (W) 28.4.1621 - (1625)
Clant, Johan (Z) 23.3.1604 - 1606
Crack, Hypolitus Roelofs (Z) 24.4.1606 - 1612
Cromwal, Pieter Upkes (S) 6.5.1623 - 1625
Diercksz, Dierck (S) 9.5.1613 - 1615
Diericxsz, Thomas (S) 1601 - 1603
Dijcxtra, Sicke (O) 15.8.1597 - 1598
Doyem, Orck (W) 7.4.1601 - 1603
Epema, Fedde (W) 4.7.1608 - 1614
Eysinga, Adam (O) 22.5.1598 - 1601
Fockens, Martinus (Z) 5.5.1625 - (1625)
Fransz, Frans (S) 18.4.1605 - 1607
Gabbes, Beenke (S) 18.4.1603 - 1605, 24.4.1607 - 1611
Grovestins, Idsart: commies-generaal 3.5.1616 - (1625)?
Hanckema, Gabbe Bintses (S) 29.4.1615 - 1617
Heerma, Tjerk (W) 7.5.1619 - 1621
Hendriksz, Harrent (W) 16.4.1614 - 1619
Herbranda, Feycke (O) 16.4.1614 - 1616
Heteren, Willem van: convooimeester 8.1.1611 - 1615, voorheen (sedert 1599) klerk ter secretarie
Hettinga, Anthonis (O) 18.4.1603 - 1605?, 30.3.1607 - 1609?
Hottinga, Hero: advocaat-fiscaal 15.4.1603 - (1625)
Jacobsz, Jacob: ontvanger-generaal 31.12.1621 - (1625)
Jongestal, Gellius: commies-generaal 31.3.1611 - 1616
Jongestal, Joost (S) 6.3.1617 - 1619
Jurryens, Agge (S) 29.4.1621 - 1623
Ley, Jan Hendriksz Jarichs van der: ontvanger-generaal 1599
Oenama, Tiberius (Z) 20.6.1624 - 1625
Oenema, Matthijs (Z) 20.7.1598 - 1601
Oosterzee, Christiaen (Z) 18.4.1603 - 1604
Oosterzee, Epaeus (S) 5.5.1625 - (1625)
Pieters, Foppe: convooimeester - 1610
Reyns, Sybrant (S) 19.3.1599 - 1601
Rispens, Gerlacus: advocaat-fiscaal juni 1598 - 1603
Saeckes, Syrck (Z) 1601 - 1603
Saeckma, Johannes: secretaris 1.10.1597 - 1600
Scheltema, Frans (O) 2.5.1616 - 1618
Syrcxma, Rombartus: secretaris 20.5.1600 - 1603
Tatmans, Feycke (Z) 15.8.1597 - 1598
Thiessen, Dierck (S) 1611 - 1613
Thomas, Rommert (S) 7.5.1619 - 1621
Tiessen, Worp (O) 1601 - 1603
Ulpius, Ulpianus (W) 15.3.1599 - 1601
Wabbes, Claes (S) 15.8.1597 - 1599
Wyckel, Anne van: convooimeester 10.4.1615 - (1625)
Wyckel, Pyecke (Z) 1.5.1612 - 1618
Detail plattegrond Dokkum, toestand van voor 1618, door J. Blaeu ca. 1648
>> begin
Uit: Eimert Smits FAzn., 'De Friesche Admiraliteit boven water', [Dokkum] 1996
Vrijwel direct na het ontstaan van de Verenigde Nederlanden werd ter bescherming van de handel, het land en zeegaten de behoefte gevoeld een organisatie op te richten die deze taak zou kunnen uitvoeren. Maar door allerlei geschillen tussen de provincies onderling die elk dachten het op hun eigen manier te kunnen en niets aan invloed en macht in wilde leveren werd er na veel gepraat en vergaderen pas in 1597 besloten tot het oprichten van een Generaliteits-College, een overkoepelende organisatie van alle admiraliteiten.
In 1586 waren er 3 admiraliteiten te weten in Amsterdam, Rotterdam en Zeeland en was Graaf van Leicester Kapitein-generaal, na zijn afstand en vertrek in December 1587 werd Prins Maurits benoemd tot Admiraal-generaal van de Verenigde Nederlanden.
Na verloop van tijd werd er na vele strubbelingen ook een admiraliteit opgericht in Enkhuizen en Hoorn, namelijk het Noorderkwartier.
Friesland behoorde wat de zeezaken en convooien betrof onder de admiraliteit van Amsterdam. Maar door onenigheid van de Staten van Friesland met Amsterdam over de zeggenschap van inkomsten uit de convooien en in-en uitvoerrechten de licenten, het financiële beleid, de bescherming van de zeegaten en ook omdat Amsterdam nogal ver van Friesland lag, dachten zij dat het beter was om zelf een admiraliteit in te stellen.
De Staten van Friesland besloten daarom in een resolutie op 6 Maart 1596 tot "Oprichting van een Kamer ofte Raad van Admiraliteit voor deze Landschappe". Welke zou bestaan uit 4 personen tot Raden en een secretaris. In geval de Staten van de Stad-Groningen en de Friesche Ommelanden er behoefte aan hadden werd er goedgevonden en besloten dat deze zich bij de nieuw in te stellen admiraliteit konden aansluiten. Nader kon dan onderhandeld worden over het toe te laten aantal afgevaardigden.
1 April 1596 werd een instructie van de State van Friesland vastgesteld voor het oprichten en instellen van de Friesche Admiraliteit en commissie verleent aan Sicke van Dijckstra, Hoitze Aisma, Feijcke Tatmans of Tetmans en Frans Jansz. om daarin zitting te nemen. De eerste drie werden op 3 April 1596 beëdigd, in de plaats van Frans Jansz. die inmiddels lid van Ged.Staten was geworden werd op 5 Mei 1597 door de volmachten van de Steden tot het lidmaatschap voorgedragen Klaas Wabbesz.
Er waren nu 5 admiraliteiten. Om tot een organisatie te komen werd in de vergadering van de Staten-Generaal van 14 Juni 1597 bij meerderheid goedgevonden dat er provisioneel voor 1 jaar en onverkort het recht van zowel de generaliteit als van de afzonderlijke provinciën, besloten tot het instellen van een overkoepelend Generaliteits-College.
De instructie voor het instellen van het GeneraliteitsCollege werd op 13 Augustus 1597 vastgesteld. De Colleges van Amsterdam, Rotterdam, het Noorderkwartier en Friesland zouden er elk in vertegenwoordigd worden door 7 Raden waarvan 4 leden op voordracht van de provinciën binnen welke het college resideerde en 3 leden uit de andere provinciën. Het college van Zeeland werd er in vertegenwoordigd door gecommitteerde Raden van Zeeland en 3 leden uit de andere provinciën. In het geheel werden in de Colleges door de Provinciën voorgedragen door Gelderland 3, Holland 15, Zeeland 10, Utrecht 2, Friesland 4, Overijssel 2 en Groningen 2 leden.
Van alle Colleges te samen als afzonderlijk werd de Admiraal-Generaal van de Unie hoofd en president. Bij afwezigheid werd dat de Luitenant-Admiraal in het betreffende college. Het ledental van de raad in de Admiraliteit van Friesland bestond begin 1600 uit 4 raadsleden uit Friesland en 2 uit Groningen. Het aantal raadsleden werd in de loop van de tijd gewijzigd, zo bestond het in 1739 of zoveel eerder uit 10 leden, te weten 4 uit Friesland en uit Gelderland, Holland, Utrecht, Overijssel, Stad Groningen en uit de Ommelanden elk 1 gecommitteerde. Friesland had behalve in haar eigen college ook 3 gecommiteerde in de andere colleges. De leden van de Raad werden voor een periode van 3 jaar benoemd.
Naast de raadsleden werd er in elk college een ontvanger-generaal, een advocaat-fiscaal en een secretaris benoemd door de Staten-Generaal uit de dubbeltallen door de betrokken colleges voorgedragen. De lagere ambtenaren zoals klerken, cherchers, equipagemeesters, deurwaarders en boden mochten door de colleges zelf worden benoemd.
De benoeming van het varende personeel voor wat betreft de Luitenant-Admiraal, Vice-Admiraal, Schout-bij-nacht en "kapiteinen te water" geschiedde door de Admiraal-Generaal uit een dubbeltal door het desbetreffende college voorgedragen, waarbij de Admiraal-Generaal het recht had zelf ook kapiteins te benoemen zonder nominaties. Friesland had het recht een Luitenant-admiraal en Groningen een vice-admiraal te nomineren. Zo ook wat de kapiteins betreft Friesen op Friesche schepen en Groningers op schepen van Groningen.
Voor de vestigingsplaats van de Friesche admiraliteit werd in 1597 voor Dokkum gekozen. Omdat in het begin bij de admiraliteit er niet zoveel en geen grote schepen waren, 2 oorlogsschepen en een aantal kleinere schepen op de Wadden voor de controle van de in-en uitvoerrechten de zgn. licenten, gaf dit eerst niet te veel problemen. Maar naarmate er aan meerdere en grotere schepen behoefte was om konvooien en oorlogsvloten samen te stellen, om de eigen vissers- en handelsschepen tegen de vijandelijkheden van kapers en de oorlogsschepen van Spanje te beschermen, en mede door het verzanden van de Dokkummer Ee gingen er stemmen op om de Admiraliteit naar Harlingen te verplaatsen.
Vanaf ongeveer 1620 tot plusminus 1636 waren de grote oorlogsschepen van de Friese Admiraliteit bij de Admiraliteit van Amsterdam geëquipeerd. De schepen van Groningen bij Zeeland. Later in 1636 waren de Friesche schepen bij de Admiraliteit van Rotterdam gevoegd. De kleinere plusminus 9 Wadschepen bleven Dokkum als thuishaven hebben. Door de behoefte aan grotere Friese oorlogsschepen werden deze in Amsterdam geëquipeerd omdat ze Dokkum niet meer konden bereiken en om de in die tijd slechte financiële situatie van de Friese Admiraliteit.
In 1631 gingen er stemmen op om de Admiraliteit naar Harlingen te verplaatsen, maar om verschillende redenen duurde het toch nog tot 1645 voor dit ook daadwerkelijk beslist en het verplaatst werd, waarbij de schepen voor het innen van de licenten in Dokkum bleven, en de oorlogsschepen in Harlingen werden gestationeerd. Tevens werd er een Admiraliteitswerf gebouwd.
Het besluit tot reorganisatie en het instellen van een Generaliteits-College in 1597 voor slechts 1 jaar, zoals we reeds eerder schreven, is gebleven tot 1795 zowat 200 jaar, tot op de val van de Republiek.
Het bovenstaande is in vogelvlucht een overzicht van de Friese Admiraliteit.
Ten geleide.
Wat is en was er van de Friese Admiraliteit bekend ? Niet veel en wie meer wil weten, komt er gauw achter dat er maar heel weinig bekend is van deze organisatie. Bij een grote brand op 12 en 13 Januari 1771 in het Admiraliteitshuis te Harlingen zijn de gehele secretarie en al de daar aanwezige papieren, documenten en scheepsmodellen verbrand en verloren gegaan niets is er van overgebleven. Een nog grotere verwoesting vond er plaats op 8 Januari 1844 bij de brand die het Departement van Marine in Den Haag in de as legde en waarbij het nog resterende archief gedeelte bijna geheel vernietigd werd.
Er zijn in het verleden wel artikelen geschreven over de Friese Admiraliteit maar altijd zeer fragmentaries. Dit komt waarschijnlijk ook omdat er bijna niets overgebleven is van de archieven van de Friesche admiraliteit.
Om toch meer aan de weet te komen is er een onderzoek gedaan naar de structuur van de organisatie, benoeming bestuursleden en lagere ambtenaren, vlootlijsten met daarin voorkomen schepen van Friesland en Groningen met de daarop varende bevelvoerders en de acties waaraan ze meededen.
Het onderzoek strekte zich eerst uit tot alle literatuur die er te vinden was o.a in Prov.Bibliotheek te Leeuwarden en het archief van N.O.Friesland te Dokkum. De gegevens uit de literatuur waren vaak onduidelijk of onjuist en de gegevens uit het archief in Dokkum heel weinig, daarom werd het onderzoek voortgezet in het Rijksarchief te Den Haag. Door te zoeken in de archieven van de Staten-generaal en van de andere admiraliteiten werden er heel wat gegevens boven water gehaald. Aan de hand van deze gegevens is getracht een overzicht te krijgen, waarbij opgemerkt zij dat het niet de pretentie heeft volledig te zijn.
RAADSLEDEN VAN DE FRIESE ADMIRALITEIT.
15 Aug.1597 Claes Wabbes 1586-1625/146
15 Aug.1597 Hotze van Aysma 1586-1625/146vo
15 Aug.1597 Sicke van Dijcxtra 1586-1625/146vo
15 Aug.1597 Feycke Tatmans of Tetmans 1586-1625/146vo
20 Sept.1597 Johan Rengers v.d. Arenthorst 1586-1625/145vo
20 Sept.1597 Matheus Augustijnsz Steyn 1586-1625/145vo. Van hem en zijn vrouw Dirckje Tymansdr Gael, genaamd van der Graft (1539-1616), bezit het Rijksmuseum een geschilderd portret.
22 Jan.1598 Allardt Clant 1586-1625/152vo
22 Jan.1598 Syabbe Broels (ordinaris) 1586-1625/152vo
8 Mei 1598 Johan ten Buer (extra ordinaris) 1586-1625/157vo
22 Mei 1598 Adam van Eysinga 1586-1625/157vo
.. Juni 1598 Dr.Gerliaens van Rispens 1586-1625/158
18 Juli 1598 Mathijs van Oenama 1586-1625/158
15 Maart 1599 Ulpiano Ulpij 1586-1625/171vo
19 Maart 1599 Sybrant Reijnsz van Workum 1586-1625/171vo
17 April 1599 Gerrit Crabbe 1586-1625/171
17 April 1599 Roeloff Cruys (ordinaris) 1586-1625/171
6 Sept.1599 Syabbe Broels 1586-1625/189
15 Mei 1600 Amptman Henrick Buttel 1586-1625/194
2 Sept.1600 Ennius Beyma (ordinaris) 1586-1625/197vo
7 April 1601 Thomas Dircks 1586-1625/204
7 April 1601 Worp Thijssens 1586-1625/204
7 April 1601 Urch Doyen (ordinaris) 1586-1625/203
7 April 1601 Syeck Saeckes 1586-1625/203vo
3 Juli 1601 Wigbolt Beyma (ordinairs) 1586-1625/207
21 Juli 1601 Ennius Beyma 1586-1625/258vo
15 Maart 1602 Syabbe Broels 1586-1625/213vo
15 Aug.1602 Mr.Meynaert Scheltens van Aitsma 1586-1625/220vo
18 April 1603 Beenke Gabbes 1586-1625/231
18 April 1603 Dr.Epaens Oosterzee 1586-1625/231
18 April 1603 Anthonis Hettinga 1586-1625/231
4 Juli 1603 Rienck Diesz Aysma 1586-1625/233
15 Maart 1604 Lodewijk Schutz 1586-1625/237
25 April 1605 Frederick Coeyeter 1586-1625/240vo
25 April 1605 Wilco toe Nansium 1586-1625/240vo
8 Mei 1605 Ulcke Wijbes 1586-1625/240vo
15 April 1606 Syabbe Broels 1586-1625/248
22 April 1606 Rienck Diesz Aysma 1586-1625/253vo
24 April 1606 Hippolitus Roellofs 1586-1625/249
21 Juli 1606 Geerdt Cruys 1586-1625/258vo
30 Maart 1607 Anthonis Hettinga 1586-1625/260
24 April 1607 Beenke Gabbes 1586-1625/260
16 mei 1607 Willem Ubbena toe Enum 1586-1625/260vo
23 April 1608 Frederick van Epema 1586-1625/265vo
25 April 1608 Frederick Coeyeter (ordinaris) 1586-1625/266
8 April 1609 Geert Horenckens 1586-1625/269vo
18 April 1609 Hidde Jenssema 1586-1625/269vo
12 Juni 1609 Harrent Hendricksz Fogel 1586-1625/271vo
12 Juni 1609 Gerrolt van Feytsma 1586-1625/272
12 Juni 1609 Frans Fransz Franssen 1586-1625/272vo
10 April 1610 Frederick van Epema 1586-1625/274
26 April 1610 Hans Jansz Janssens 1586-1625/274vo
21 Mei 1610 Onno Tamminga 1586-1625/275
17 Maart 1611 Frederick Coeyeter 1586-1625/279
17 Maart 1611 Pieter Edzard Rengers tho Hellum 1586-1625/279
12 April 1611 Dierck Thijssens 1586-1625/279vo
20 April 1611 Tyaerdt van Aylva 1586-1625/280
30 Maart 1612 Gerrit Crabbe 1586-1625/284vo
1 Mei 1612 Pyecke Wijckel 1586-1625/285
16 Maart 1613 Lodewijk Schultz 1586-1625/291vo
9 Mei 1613 Dirck Dircks 1586-1625/293
2 April 1614 Onno Bouwens 1586-1625/298
16 April 1614 Feycke van Herbranda 1586-1625/298vo
16 April 1614 Harrent Hendricksz Fogel 1586-1625/299
29 April 1615 Gabbe Bintses 1586-1625/307vo
16 Maart 1616 Lodewijk Schultz 1586-1625/313vo
16 Maart 1616 Willem Ubbena toe Enum 1586-1625/314
2 Mei 1616 Frans van Scheltema 1586-1625/315
11 Nov.1616 Cornelis Both 1586-1625/322
6 Maart 1617 Joost Jongestal 1586-1625/324-vo
5 April 1617 Onno Bouwens 1586-1625/325
5 April 1617 Reijns Rengers 1586-1625/325
26 Maart 1618 Hobbe van Baerdt 1586-1625/330
17 April 1618 Tyaerdt van Aylva 1586-1625/330vo
17 April 1618 Joachim Canter 1586-1625/330vo
17 April 1618 Wigbolt Broersema 1586-1625/330vo
28 Maart 1619 Lodewijk Schultz 1586-1625/340
7 Mei 1619 Tyerck van Heerma 1586-1625/341
7 Mei 1619 Rommert Thomes 1586-1625/341
7 April 1620 Luithien Crantzen 1586-1625/351
28 April 1621 Bocco Burmania 1586-1625/357
29 April 1621 Gerrit Jurriensz 1586-1625/357vo
3 Mei 1621 Joost Valcke 1586-1625/357vo
4 Mei 1622 Willebrant Gruys 1586-1625/368
2 Juni 1622 Georg v. Euwssum tot Germeswolde 1586-1625/368vo
15 April 1623 Luithien Crantzen 1586-1625/372vo
6 Mei 1623 Pieter Wopkesz Cromwal 1586-1625/374
3 April 1624 Lambert van Starkenburg toe Veerhijlderzum Leens 1586-1625/382
6 April 1624 Rudolph Wicheringe 1586-1625/383
20 Juni 1624 Tiberius van Oenema 1586-1625/385vo
5 Mei 1625 Martinus Fockens 1586-1625/400
5 Mei 1625 Dr.Epaens Oosterzee 1586-1625/400
6 Jan.1626 Willem van Zuylen van Nyevelt 1626-1639/1
1 April 1626 Johan Cloot 1626-1639/6
1 April 1626 Wilhelmus Verrucius 1626-1639/5vo
10 Juni 1626 Steven Stevensz Laeckervelt 1626-1639/11
18 Juli 1626 Dirck Lubbers Lubbertsen 1626-1639/13vo
23 April 1627 Geert Roeloffs 1626-1639/23
19 Mei 1627 Dr.Hero Wiarda 1626-1639/25
16 Juni 1627 Willem van Viersen 1626-1639/27vo
26 Juni 1627 Sibrant Bungha 1626-1639/28
2 juli 1627 Sixtus Abensones Beuma 1626-1639/28
28 Maart 1628 Willem Ubbena toe Enum 1626-1639/34
28 Maart 1628 Rudolph Wicheringe 1626-1639/34
4 Mei 1629 Gerrit Claesz Brouwer 1626-1639/39vo
24 Juli 1629 Reyn Evertsz 1626/1629/52vo
22 April 1630 Willem Ubbena toe Enum 1626-1639/72
10 Maart 1631 Cornelis Heermans 1626-1639/86vo
20 Maart 1631 Gijsbert van Aersma 1626-1639/87vo
20 Maart 1631 Douwe van Hottinga 1626-1639/87vo
20 Maart 1631 Frederick Groustins 1626-1639/87vo
20 Maart 1631 Sybrant Osinga (Dokkum) 1626-1639/87vo
3 Mei 1632 Albert Christoffel Aersma 1626-1639/96
13 Mei 1632 Siverd Potter 1626-1639/96
4 Juni 1640 Hendrick Heinens 1640-1650/1
27 April 1643 Gerrit Claesz 1640-1650/70
7 April 1644 Gerrit Noest 1640-1650/91vo
28 Maart 1645 Joost Jongestal 1640-1650/132vo
18 April 1645 Douwe van Hottinga 1640-1650/135
8 Mei 1645 Johan Birza 1640-1650/140
16 Mei 1645 Allard Tiarda van Starkenburg 1640-1650/140vo
6 Juli 1645 Regnerus Tiarda 1640-1650/149vo
>> begin