In memoriam Bernuke Boner-Assema
23-11-1631
Rouwbrieven en betaling aanspreker door zwager Johannes Saeckma

M.H.H. Engels, zomer 2004
In memoriam Evert Boner, 30-3-1639 OPROEP: archivalia gezocht>> HOMEpage

Erentfeste, seer discrete, oock eerbare ende deugdsame,

Alsoo het onsen heere God belieft heeft verleden nacht ontrent een quartiere na twalef uyre Juffr.e Bennuke Assema huysfrou van den heere D.e Everd Boner Raad Ordinaris in den Hove van Friesland na een langduirige sware cranckheyd uyt desen jammerdale in zijn eeuwige Rijcke te halen, hebbe ick ter begeerte van deselve mijn broeder U.L. daervan bij desen wel willen adverteren ofte den leed aencondigen, ende respectivel. mede uyt sijnen name te versouken om U.L. tegens den 1.en Decembr. naestcomende 's morgens ten negen uyren voor de noen alhier te vougen, ende bij den bestedinge van den lichame ter aerden na Christel. maniere welgedachten onsen suster den laesten eere te bewijsen. Ende mitsdien nu eyndigende bevele U.L. tsamen ende elcks besonders met uwe familien in de protectie des Almogenden.

Uyt Leeuwarden desen 23en Novembr. 1631.
U.L. goedwilliger neef ende vrund
Joannes Saeckma

[links boven:]
betaelt

[links onder:]
Tot Doccum ter begraeffenisse te versoecken:

  • Jantien van Arum wedue van Boymer
  • Bauck van Arum wedue van Heteren
De leed te aencondigen:
  • D'ontfang.r Jacob Jacobs met sijn huysfrou
  • Judith Jansdr.
  • Dirck Boymer
  • D'Cap.t Hobbema met sijn huysfrou
  • Jancke Ornia wedue van Hottinga
Onder de clockslach van Leeuwarden:
  • Tiamcke Baerd wedue van Jelbe Jelbes
  • Tymen Jelbes met zijn huysfrou
Rinsumageest:
  • Juffr.e Catharina van Walta wedue van Aernsma
Oudkerck:
  • D'Ritmr. Walta met zijn huysfrou

[door andere hand:]
Deesen mij onderges. verthoondt
J. Jacobs

[achterop:]
Jan Wolters

[door van Breugel:]
Boner p. 100

[door Evert Boner:]
Funeralia uxoris meae piae memoriae 1631

[Op met speld aangehecht briefje:]
Ick ondergeschr. attestere mits deezen dat Dowe Hendriicks mij ende mijn l. huisfrowe sampt kinderen heeft ângeseit den leed van de Juff. Bennuke Assema huysfrowe van den E. heere Boner. In kennisse mijn hand deezen 24 Novemb. 1631
Viglius Zuychemus ab Aytta


Erentfeste seer voorsienige heere, oock besonders goede vrunden,

D'heere Almachtig heeft verleden nacht ontrent een quartier na twalef uyren uyt desen jammerdale belieft te verlossen ende in zijn eeuwige Rijcke te halen Juffr.e Bennuke Assema huysvrou van den heere D.re Everd Boner Raed Ordinaris in den Hove van Friesland U.L. nichte. Twelck ick dan ter begeerte van deselve U.E. en L. bij desen wel hebbe willen ende sullen terstond adverteren; daerbenevens nochtans oock uyt zijne name vriendel. versoukende ten eynde U.E. en L. sich tegens den 1.en Decembr. naestcomende willen voegen, om 's morgens ten negen uyren voor de noen in het bestedigen van welgedachten U.E. ende L. nichtes lichame ter aerden na Christel. gebruycke haer den laesten eere mede te bewijsen. Des ons tot U.E. en L. verlatende bevele ick U.E. en L. t'samen ende elcx besonder met U.E. en L. familien in langsalige gesontheyd te bewaren.
Uyt Leeuwarden desen 23.en Novembr. 1631.
Ten versouke van de voorgenoumde mijn broeder de heere Boner,
U.E. ende L. dienst- ende vruntwillige
Joannes Saeckma

[links onder:]
Tot Butenpost:

  • De heere Tarquinius Boelens ende zijn huysfr.e
  • Pieter Boelens ende zijn huysfrouwe

Tot Oostermeer:

  • Eerke Haersma ende zijn huysfrou
  • Binnert Haersma ende zijn huysfrou

Tot Bergum:

  • Jelle Haersma ende zijn huysfrouwe

Eestrum:

  • Aet Gaetzes de wedue van Sjoerd Boelens
  • D'secretaris Jurgien Fockes in de Drachten.

Ende sal den leed aengediend worden in de Drachten:

  • Oetie, Haye ende Sake Hoecke zonen

[achterop door van Breugel:]
Saeckma p. 103


Specificatie

Eerstel. gereyst met sekere besloten missive tot Oldebercoop an de Grietman Eysse van Lycklama[;] stelle hiervoor ses Car.gls. 6-0-0
Voor de leed an te dienen alhier in loco, van 't overlijden van Juff. Bennuke Assema huisv.e van den E. heere Dr.e Evardus Boner Raad ord.ris in den Hoove van Vrieslant alsmede van de biddinge ter begraffenisse ende andere diensten t'samen acht Car.gls. 8-0-0

[door Johannes Saeckma:]
S[omm]e 14-8-0
Den 30 May 1632 Cornelis Sytses de bovenst. 14 LL. betaelt met 14 LL. 8 st. [d.i. met 8 stuivers fooi]
ende nae denselven dage hem betaelt 16 rijxedaelders om 16 dragers van het lijck mede te betaelen.

[links boven:]
Solvi

[achterop, door andere handen:] [doorgehaald:] Daniel Schroor
Jan Jacobs
[door van Breugel:]
Boner p. 103

>> begin


>> begin

In memoriam Evert Boner, 30-3-1639

glasinloodraam 
wapen Boner 
in Fries Museum

Rouwbrief door de neven Sjoerd/Suffridus en Dirck/Theodorus Saeckma

Erentpheste, achtbare, voorsienige heer, discrete heeren ende goede vrunden,
Alsoo Godt den Heere belieft heeft den heere Evardus Boner mede Raedt ordinaris in den Hove van Frieslandt onsen L. broeder uyt desen jammerdale te halen ende wij als erfgen. van de meergenoemde heere Evardus Boner van meyninge zijn, het lichaam nae Christelijcke gebruyck den 8en Aprilis 1639, sijnde Maendach aencomende, ten twee uyre na noen ter aerden te besteden, hebben oversulcks U.E. ende L. het overlijden van denselven haeren broeder willen vercondigen ende den leed aen te dienen met dienstel. versouck U.E. gelieve tegen deselve tijt hier te verschijnen, het lijck te volgen ende hem den laasten eere te bewijsen, waervan ons vruntschap sal geschieden. Ende sijt hiermede in schut des Almogende bevolen.
Uyt Leuwarden den 30en Martii 1639.
U.E. dienstwillige
[eigenhandig:] Jurien van Vyerssen
S. Saeckma.

[links onder, door Theodorus Saeckma:] De Heere Aernt Haersma
De Grietman Aulus Haersma met sijn huysfrou tot Oldega
De Grietman Petrus Boelens met sijn huysfrou tot Butenpost
[eigenhandig:] vidit Arendt van Haersma.

[Volgende blad, door Theodorus Saeckma:]
Namen dergeener welken uyt de name van de erfgenamen van wl. d'Heere Boner leed aengeseid sal worden van wl. d'Heere Everd Boner in sijn leven Raed Ordinaris in den Hove van Friesland.

  • D'Heere Rentemr. Assuerus van Vierssen
  • De Borgemr. Bruyn Gysberts Geersma
  • D'Hopman Bartel Hendricks Manninga
  • Lolck Aysma met haer dochteren Wibrich ende Joostie Aysma
  • Dr. Joannes Nysten
  • D'Heere Albert Aysma
  • D'Heere Gaius Nauta
  • D'Heere Albert van Loo
  • De Gewaldige Boymer
  • D'Heere Aernt Haersma met sijn zoon de Grietman Haersma
  • D'Heere Andla
  • De Capitanus Gosewijn Widefels
  • De Borgemr. Dr. Adrianus Hagius
  • Dr. Gualterus Gualteri
  • Juff. Margareta van Aernsma wedue van Hania
  • Juff. Dorothea ende Maria van Aernsma
  • Juff. Jetske van Sytsma met haer broeder
  • Cornelis Conincks
  • De Heere Secretaris L. Scheltinga
  • De Heere Dr. Joannes Scheltinga
  • Mr. Jacob van Campen
  • Govert van Tongeren
  • Harmen Willemsz.
  • Magdalena van Tongeren
  • Judit van der Ley
  • Philips Jans van der Ley

[volgende blad:]
  • Dr. Rogerius Wyaerda
  • Willem Heeres Wyaerda
  • Dr. Jacobus Wyaerda
  • Piter Heixan
  • Allert Heixan
  • Piter Attama
  • Dr. Abelus Isbrandi
  • Dr. Isbrandus Franc
  • D. Tobias Tegnejus
  • Jan Jans krankebesouker
  • D'Heere Baerd
  • De Heere Tiberius Oenema
  • De Ritmr. Haren
  • [door andere hand:] D'Colonel Oenema
  • Houckien Hillema wedue van den Heere Bouricius
  • Aernt ende Oeds Hillema
  • Fockien Sminia wedue van de Gerechtscholtus Hillema
  • Ene Tyara
  • D'Heere Jongema
  • D'Heere Willem van Viersen
  • D'Heere Schuyrmans
  • D'Heere Matthias van Vierssen
  • Schelte Jeltinga [door andere hand:] Collum, bij de Doele
  • Hessel van Sminia
  • Jan Runia
  • D'Ontvanger Jacob Runia
  • De wedue van wl. Tyalling Runia
  • Barberke Haersma wedue van Dr. Beetzius
  • Dr. Horatius Meinsma
  • D'Heere Griffier Glinstra
  • Dr. Hector Meinsma
  • Marcellus Govertsz.
  • [doorgehaald:] De Heere Albert van Loo
  • De Heere Aernt van Loo
  • [door andere hand:] Dr. Solcama

[achterop door van Breugel:] Boner p. 103


>> begin

Bron van deze leedbrieven of leedcedels en afrekening:
Tresoar/Rijksarchief in Friesland: Verzameling H.J. Murray Bakker. inv. 342-05, nr. 39.
Dit was nr. 163 van de
veiling C. van Breugel Douglas:
Catalogue d'une collection interessante de manuscrits et de livres concernant de manuscrits et de livres concernant la généalogie, les sciences héraldiques, la chevalerie et les sciences numismatiques et une collection de lettres autographes et de manuscrits de personnes remarquables, documents historiques et topographiques provenant de feu M. le baron C. van Breugel Douglas et d'autres successions ... vente publique ... le 27 et 28 Octobre 1910. La Haye, van Stockum's antiquariaat (J.B.J. Kerling).
Niet aangekocht door Henricus Johannes Murray Bakker, Rijksarchief Friesland of Gemeente-archief Leeuwarden zijn
* 272 Saeckma. - Notitie van huwelijken, geboorten en overlijden van familieleden van Johannes Saeckma, Raad in het Hof van Friesland, en Hylck Boner, echtelieden 1603-1666. HSS. 18e eeuw. 7 blz. fol.
* 273 Saeckma. - Bekendmakingen van overlijden, uitnodigingen tot bijwoning der begrafenis van Johannes Saeckma, Raad in het Hof van Friesland, overleden 23 dec. 1636. Siverd Saeckma, Grietman van Dantumadeel, 11 dec. 1655. Hylck Boner, 7 juli 1656. Theodorus Saeckma, Raad in het Hof van Friesland, 28 juni 1666. Een oom van Joh. Saeckma, overleden juli 1631. [Sommige data wijken af van het geannoteerde Stamboek v.d. Fr. adel in Tresoar onder GEN 441!] Originele stukken met veel familienamen en woonplaatsen, waaronder met de namen van de straten, o.a. in Leeuwarden, van hen die een "aanzegging" kregen.
Murray Bakker heeft in zijn exemplaar (inv. 342-05 nr. 36) van de veilingcatalogus C. van Breugel Douglas bij nr. 273 de uiteindelijke (hoge) verkoopprijs, fl. 15,--., geschreven, die hij blijkbaar niet heeft willen overbieden; de naam van de koper heeft hij niet vermeld.
Verder noteerde hij: Personen gebeden ter begraeffenisse van Juff. Hylck Boner, weduwe van de Here Johannes Saeckma in leven 1ste Raed in desen Hove, 16 juli 1656 o.a. in D'Groote Kerckstraet d'Captn. Morra; hier in de straat woonden de meeste en aanzienlijkste gasten.
Het exemplaar van de veilingcatalogus in dat de Bibliotheek van de Koninklijke Vereniging van het boekenvak (vroeger Vereen. bevordering belangen boekh.), ondergebracht in de UB Amsterdam, is uiterst spaarzaam met namen en prijzen geannoteerd; de bladzijden 20 en 21, waarop de nummers 272 en 273 voorkomen, bevatten helemaal geen aantekeningen. Het exemplaar in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag is niet geannoteerd. Dat in Tresoar/Provinciale Bibliotheek van Friesland bevat notities bij de kavels die door het Rijksarchief in Friesland zijn aangekocht met vermelding van de huidige vindplaatsen in de collectie van Breugel aldaar: nr. 272 en 273 behoren daar niet bij.

Andere gezochte veilingnummers, die niet aanwezig zijn in het Rijksarchief in Friesland:
* 239 Lycklama. - Berichten v. overlijden en uitnoodigingen tot de begrafenis, enz. van Marius [bedoeld is: Marcus] Lycklama, Ridder. Grietman van West-Stellingwerf, overleden 9 Aug. 1625. Origin. HSS. 5 blz. fol.
* 274 Saeckma. - 1544 April 11. Accoord tusschen Wopke Idtsz. en Joannes Wopkesz, Grietmannen van Dantumadeel ter eenre, en Nitte Gerbrantsz. ter andere zijde, waarbij de laatste aan eerstgenoemden de zate Saekema overdraagt. perk. Zegel ontbr.
* 275 Saeckma. - 1544 Mei 30. Consent van Karel V in den verkoop van Saeckema-zate door Nitte Gerbrantz. aan Wopke IJdtszoon en Joannes Wopke zoon. perk. Zegel ontbr.
* 302 van Wyckel. - Berichten van overlijden en uitnoodigingen ter begrafenis van Johannes van Wyckel, Ontvanger-generaal van Friesland. Hans van Wyckel, oudste zoon van den Secretaris van Wyckel. Hans van Wyckel, Gecommitteerde ter Staten-Generaal, overleden 23 Oct. 1659. - Origin. HSS. 5 blz. fol.
Aangezien het testament van Marcus Lycklama is opgetekend door zijn beste vriend Johannes Saeckma, zijn de stukken onder nr. 239 waarschijnlijk ook van de hand van Saeckma.

wapen Hofstede de Groot wapen Hofstede De kavels 274 en 275 zijn op 27 oktober 1910 gekocht door Dr. Cornelis Hofstede de Groot: dit blijkt uit zijn brief van 11 januari 1911 aan de Rijksarchivaris in Friesland m.b.t. Saeckma-sate. Hofstede de Groot verklaart dat de Saeckma's door de Wyckels zijn voorouders zijn. Dit maakt het aannemelijk dat hij ook kavel 302 heeft gekocht én de kavels 272 en 273.
N.B. Wapen Hofstede - Gedeeld: 1 de Friese adelaar, rood getongd; 2 in zilver een blauwe schuinbalk beladen met drie gouden sterren.

Per e-mail d.d. 9 juli 2004 heb ik aan de afdeling Archivalia & Excerpten van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie/ Netherlands Institute for Art History te Den Haag gevraagd onderzoek te doen naar op de veiling C. van Breugel Douglas, 27 oktober 1910 bij Van Stockum, door de kunsthistoricus Cornelis Hofstede de Groot (1863-1930) gekochte archivalia m.b.t. zijn voorgeslacht de Friese families SAECKMA en van WYCKEL/WIJCKEL. In de database archivalia en excerpten, collections & archives had ik de beschrijving gevonden van het archief van Hofstede de Groot: behalve correspondentie en stukken betr. kunsthist. ook 2 dozen met archiefmateriaal dat na de inventarisatie van het archief is aangetroffen.
Lidy Visser van de betreffende afdeling antwoordde op 27 juli 2004: "De twee dozen met archiefmateriaal dat nog niet is geïnventariseerd, bevat[ten] helaas niets over de Friese families Saeckma en van Wyckel/Wijckel. De stichting RKD is niet verantwoordelijk voor onjuiste en/of onvolledige informatie in een verzonden e-mail bericht."

OPROEP: Wie kent een exemplaar van de veilingcatalogus C. van Breugel Douglas, waarin de naam/namen van de koper(s) zijn aangetekend van de hierboven beschreven nrs. 239, 272, 273, 274, 275 en 302 of wie weet welke instantie of privé-persoon deze stukken (of afschriften daarvan) bezit? Melding aan het contactadres op mijn homepage zal zeer op prijs worden gesteld.

>> begin